Goede doelen 'liken' om een beter mens te lijken

Je wilt iets aan een goed doel geven. Je telt je centjes al uit. Maar op Facebook kun je met een ‘like’ je steun aan het goede doel aan iedereen tonen. Wat gebeurt er? De kans dat je nog iets zult gireren neemt aanzienlijk af. Amerikanen noemen zulke activisten ‘slacktivisten’ en in Nederland zou je ze ‘luie activisten’ kunnen noemen omdat ze een likeje al meer dan genoeg vinden en hun portemonnee niet meer trekken.

Medewerkers van de University of British Columbia’s Sauder School of Business in Canada deden er  onderzoek naar en publiceerden het in het Journal of Consumer Research. In een reeks tests nodigden ze deelnemers aan het onderzoek uit om gratis hun steun aan het goede doel te bewijzen: een like op Facebook, een speldje, een sticker, een ijskastmagneet, in de Kalverstraat een petitie tekenen. Daarna werd hen gevraagd iets te doneren aan het goede doel. Hoe publieker het vertoon was geweest des te geringer de kans dat ze daadwerkelijk iets overmaakten. En kan het veel publieker dan met een like op de Facebookpagina?

Publieke imago Is het trouwens echt luiigheid? Of behoort het plaatsen van zo’n like bij de promotie van het publieke imago dat je wilt dat mensen van je krijgen? Het lijkt verdorie net of steun aan een goed doel alleen gebeurt om aan andere mensen te laten zien dat je een sociaal betrokken, goed mens bent.

Het lijkt te horen in het rijtje ‘kijk eens wat een goed boek ik lees’ (terwijl ik er niet doorheen kom maar de recensent had er zo iets moois over geschreven), ‘kijk eens van welke films ik houd’ (want dat moet in mijn sociale omgeving, maar thuis bekijk ik liever een niemendalletje). In dit geval dus: ‘kijk wie ik ben, ik sta achter de zeehonden en honger lijdende snotneusjes in de Hoorn van Afrika’ (maar meer dan een like kan er niet af, want het gaat me er niet om echt iets te geven, maar ik wil dat mensen zien wie ik zelf vind dat ik ben). 

Show Slacktivisme is dus een geheel verkeerd woord. We zijn show, of activisten die de beurs gesloten houden. Omdat het geven aan goede doelen steeds meer een circus is geworden – waarbij bekende persoonlijkheden naar de Afrikaanse dorpen gaan waar ze een braaf verhaal houden over het lot van vrouwen die geheel overbodig ten ondergaan aan kanker en verdriet, en wij ons daarbij aansluiten als we ons haar net zo hebben gekamd als de presentator van de oproep tot geven – is het een mirakel dat er überhaupt geld binnenkomt. Dat zal dan wel van de stille gevers komen.

Ik denk dat de wereld het moet hebben van die stille gevers.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag : Mensen liegen meer in de middag

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek