Giro 555 is niet de oplossing, maar onderdeel van het probleem

‘Schattig! Liz bakt cupcakes voor Giro 555’.   Dat is de titel die Goedemorgen Nederland op 29 maart geeft aan het item over een meisje van 8 jaar die cupcakes heeft gebakken, verkocht en de opbrengst aan het ‘goede doel’ heeft gedoneerd. Toen ik het item zag, was ik een fruitshake aan het drinken waarna ik een boterham met kaas, één met stroop en twee stukken peperkoek naar binnen werkte. Ik ben zo ongelooflijk hypocriet, zo dacht ik, dat ik me zorgen maak om een hongersnood voor miljoenen mensen, terwijl ik hier lekker zit te ontbijten.

Maar kom op zeg! Cupcakes. Tegen honger. Dat is nu net het probleem, nietwaar? Dat wij cupcakes kunnen bakken en dat anderen omkomen van de honger. Dat wij niet eens meer weten wat we moeten kiezen in onze overvolle supermarkten en dat anderen op de grond moeten zoeken naar iets eetbaars. Dat wij naar arme landen op vakantie gaan, terugkomen en tegen iedereen zeggen dat wij het toch maar goed hebben hier. Zijn wij nu echt zo dom dat we onze eigen hypocrisie niet eens doorzien?

Ach, waren we maar hypocriet, dan zou dat tenminste nog betekenen dat we ergens wel beter weten. Maar niet alleen zien we onze hypocrisie niet in, we buigen het zelfs om tot een verdienste. Want waarom geven we eigenlijk aan Giro 555? En kom niet aan met ‘dat is wel het minste wat ik kan doen’ of ‘dan draag ik tenminste ook een steentje bij’. Dat doen we om onze schuld en schaamte af te kopen, net zoals ze dat vroeger in de kerk deden. We willen geen slecht geweten, terwijl dat het enige geweten is dat werkt. Een gesust geweten is géén geweten. Het geweten moet slecht zijn verdomme! Je moet het kut vinden dat jij in zo’n weelde leeft en anderen in zulke armoede. Je gaat dan toch niet je eigen rijkdom juist méér waarderen? Domheid. Geen hypocrisie. Domheid is het.

Geven aan Giro 555 staat symbool voor de domheid van de westerse samenleving of misschien zelfs wel van de mens, want ik vraag me af of er een cultuur bestaat die niet zo dom of hypocriet is als het gaat om haar reacties op conflicten of armoedige omstandigheden die buiten haar liggen. Intelligentie is iets totaal anders. Intelligentie kijkt naar de feiten: er komen mensen om van de honger, terwijl wij ons volvreten. En dat feit verandert niet met een donatie aan Giro 555.

Ik voel me kut dat ik zo hypocriet ben, maar ik ben niet dom, juist omdat ik me kut blijf voelen. Liz van 8 voelt zich ook kut en wilt iets doen voor de hongerlijdende mensen (u ergert zich nu aan het woordje ‘kut’? Dááraan ergert u zich?). Maar beste Liz, het maakt niet uit wat je doet als het systeem daarmee niet verandert. Dan kun je over een tijdje weer cupcakes gaan bakken. Het enige dat jij op dit moment kunt doen, is huilen om de mensen die het slecht hebben en je niet te verzetten tegen je eigen tranen. Word boos op je ouders als zij je proberen te troosten, want wat hebben die arme mensen daar nu aan? Heb diep verdriet, desnoods in je eentje, want jij voelt iets wat de volwassen mensen allang hebben verdrongen. Jij hebt de mogelijkheid om de wereld te veranderen, niet met cupcakes, maar met je verdriet, met je liefde, je compassie. Cupcakes verdringen die liefde weer en ergens weet je dat ook wel. Mensen prijzen je de hemel in en noemen je schattig, maar dat ben je niet. Want je hebt je het leed aangetrokken van volslagen vreemden aan de andere kant van de wereld. Dát is nu wat jou mens maakt. Daarin schuilt jouw kracht en die heeft de wereld hard nodig. Zonder die kracht is de mens verloren, niet alleen de mensen die het nu slecht hebben, maar alle mensen, op de hele wereld. De aarde verkeert in nood en alleen kinderen zoals jij kunnen haar nog redden. Laat je niets, maar dan ook niets, wijsmaken door degenen die de aarde en de mensheid in deze staat hebben gebracht.

Oh, en nog iets. Dit is geen opiniestuk, maar een feitenrelaas. U moet hier niet over gaan nadenken en zich afvragen of u het er eens of oneens mee bent, alsof u hierop de vrijheid van meningsuiting moet loslaten. Dat is nu net die domheid: overal een mening en niet meer dan een mening over willen hebben. Voelt u zich nou ook eens echt kut, diep van binnen, over de toestand van de wereld en dus ook die van u. Leer van de oorspronkelijke gevoelens van het kind en voorkom dat het kind onze strategieën overneemt hoe met die gevoelens om te gaan. U vraagt: en wat levert dát dan op? Dat zou u niet vragen als u zich écht kút zou voelen.