'Gewone' leraar draait op voor bonus 'excellente' collega

Staatssecretaris Halbe Zijlstra (Onderwijs) gaat experimenteren met prestatiebonussen in het basis- en middelbaar onderwijs. Dat meldt de NOS. De ‘beste’ vijf procent van de leraren op een school krijgen behalve extra salaris ook een dag vrij in de week om aan bijzondere onderwijsprojecten deel te nemen. Het kabinet heeft geen extra geld uitgetrokken voor het onderwijs. De prestatiebeloning komt uit het bestaande onderwijsbudget. In ruil daarvoor krijgen andere, ‘gewone’ leraren de komende tijd geen loonsverhoging.

Volgens de NOS vindt Zijlstra dat er te veel een “gelijkheidscultuur” in het onderwijs heerst. De “excellente” leraar zou moeten gelden als een rolmodel voor collega’s. De prestatiebeloning zou bovendien het vak van leraar aantrekkelijker moeten maken. 

Zijlstra begint de experimenten op advies van de Onderwijsraad. De raad vindt dat scholen zelf de beste vijf procent van hun leraren moeten aanwijzen. Deze worden daarna nog beoordeeld door een externe partij. Waarop leraren worden beoordeeld, wordt niet duidelijk.

De onderwijsraad adviseert de school per excellente leraar jaarlijks 25.000 euro te geven. Met dit bedrag kan de leraar een dag in de week worden vrijgesteld voor speciale onderwijsprojecten. Daarnaast is er een projectbudget van 10.000 euro per jaar voor bijvoorbeeld innovaties, een salaristoelage voor de excellente leraar van 2.500 euro en een bedrag voor assessment. Dit wordt allemaal bekostigd uit het budget dat het kabinet heeft uitgetrokken voor de prestatiebeloning. En de scholen mogen grotendeels zelf bepalen hoe ze het besteden.

Het kabinet Rutte heeft besloten geen extra geld in het onderwijs te investeren. Wel is uit het bestaande onderwijsbudget voor de prestatiebeloning geld gereserveerd, de komende jaren oplopend naar structureel 250 miljoen euro. Daartegenover staat dat de salarissen van “gewone” leraren de komende jaren worden bevroren. 

Bij de Algemene Onderwijsbond zijn de plannen voor bonussen niet in goede aarde gevallen. Het lerarentekort wordt er in ieder geval niet mee opgelost, evenmin als het probleem van het grote aantal onbevoegde leraren dat nu voor de klas staat. Dagelijks bestuurder van de bond Ben Hoogenboom enige tijd geleden toen de plannen werden geïntroduceerd:

Er bestaat geen ondersteunend wetenschappelijk bewijs voor de rechtvaardigheid en effectiviteit van zo’n maatregel. Pas je het dan toch toe dan leidt zo’n instrument snel tot tweespalt in de personeelskamer. Rutte-I ziet daarnaast een belangrijke kwestie over het hoofd: eerst moet het actie ondernemen tegen de onbevoegdheid. Wie betere leerprestaties wil, moet er voor zorgen dat we alleen nog maar bevoegde docenten voor de klas hebben. Dat is een van de weinige middelen die aantoonbaar werkt.