Geweld gebruikt? Dan geen uitkering

Op 8 maart pleitte PvdA-Kamerlid Marcouch bij minister Donner (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) voor het stopzetten van een uitkering als de ontvanger zich agressief gedraagt. Hij gaat over dat voorstel in debat met SP-Kamerlid Paul Ulenbelt.

“Ik heb een aantal jaren geleden als politieman mogen werken. Toen heb ik een rechtszaak bijgewoond, waarbij een van mijn collega’s aanwezig was, niet omdat zij terechtstond, maar omdat zij slachtoffer was van agressie en geweld. Het bonnenboekje was letterlijk uit haar handen geslagen en zij was voor hoer uitgemaakt. Er moest een aantal politieagenten aan te pas komen om die agressieve dader aan te houden. De conclusie van die zitting was: mevrouw, u werkt als politieagent in Amsterdam. Als u in Amsterdam als politieagent werkt, dan moet u hier tegen kunnen. Vervolgens is de conclusie van het bedrijf, van de organisatie, dat professionals vooral getraind moeten worden in het weerbaar zijn tegen agressie. Zij moeten geweld kunnen verwerken. Eigenlijk gaat daar de boodschap vanuit in de trant van: als je professional bent, moet je vooral leren om agressie te verwerken en dan moet je vooral leren om met agressie om te gaan.

Je zou denken: het is heel lang geleden, Marcouch, dat je bij de politie hebt gezeten, maar ondanks het feit dat het heel hoog op de politieke agenda staat, merk ik dat wij nog steeds werken vanuit de invalshoek dat de dienstverlener, de ambtenaar, de maatschappelijk werker, de verpleegkundige, de brandweerman, ermee moet kunnen omgaan. Die moeten wij weerbaar maken, trainen en sociale vaardigheden bijbrengen. Zij moeten agressie kunnen voorkomen en de dienstverlening moet beter. Alsof slechte dienstverlening een reden zou mogen zijn om agressief en gewelddadig op te treden.Wat de PvdA betreft is er geen enkele legitimatie voor het gebruiken van agressie en geweld tegen dienstverleners.

Recentelijk was er in Amsterdam-Oost het geval van een medewerkster van een trajectbegeleidingsbureau, dat voor de Dienst Werk en Inkomen en UWV mensen begeleidt die niet aan het werk willen. Van hen hebben wij, de politiek, gezegd: dan moeten zij maar. Die trajectbegeleidster moest haar werk staken, omdat een van de mensen die een traject volgde, gepoogd heeft haar te wurgen. Deze persoon was agressief en gewelddadig. Vervolgens klopte zij aan bij de opdrachtgever, in dit geval de overheid, maar de overheid gaf niet thuis. Dat zijn dingen waarvan ik denk: voor een deel is het heel simpel. Dit soort misdadigers moet je opsporen, oppakken en opsluiten. Voor het andere deel moet je op een gegeven moment, naast het strafrechttraject, ook zeggen: dienstverlening is een goed. Daar hebt u recht op, maar niet onvoorwaardelijk. U bent geen klant. U bent burger en u hebt zich te gedragen.

In het licht van het voorgaande stel ik de ministers een aantal punten voor. Ik weet niet precies wie primair verantwoordelijk is; dat mogen zij onderling uitmaken. Bij de aanpak van agressieve klanten en burgers moeten de normen duidelijk zijn. Daarbij gaat het onder andere om huisregels. Zaken moeten helder zijn, zodat burgers dondersgoed weten wat wel en niet kan. In het project Dienstverlening onder druk! zijn goede ervaringen opgedaan met het ontwikkelen van een beveiligingsconcept. Er kan een beveiliger worden gepositioneerd, zodat de dienstverlener wordt ontzien. Het hele traject van aangifte en dergelijke kan zo worden ondersteund. Er kan worden bepaald of een situatie veilig genoeg is voor integere en goede dienstverlening.

Zijn de ministers al op de hoogte van de resultaten van dit project? Zo ja, willen zij die de Kamer doen toekomen? Wij kunnen daarvan leren, en aanbevolen maatregelen kunnen worden ingevoerd.

Luister hier naar het Joop-debat met PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch en SP-Kamerlid Paul Ulenbelt.