Petities tegen Wopke Hoekstra meer dan 100.000 keer ondertekend
Het gevaar van onbewust racisme en wat je ertegen kunt doen
Reacties (98)
https://www.telegraaf.nl/nieuws/1530028/moeder-van-jongetje-h-m-rel-get-over-it
Ik noem mijn kleinkind met regelmaat apenkop. Maar ik begrijp dat als ik een donker kleinkind heb, ik dat moet vermijden. Ben ik dan wel of niet racistisch bezig. Er zit nl. niets van racisme bij. Ik gebruik ook met regelmaat de uitdrukking; Dan ben je in de aap gelogeerd. Is dat een racistisch uitdrukking alhoewel niemand daarbij , ook niet onbewust, maar enig racistische gedachte heeft. Het spijt me. Ik doe daar niet meer aan mee. Je gaat jezelf verontschuldigen voor iets wat je niet doet omdat de ander zou kunnen veronderstellen dat je het wel doet, ergo je ervan beschuldigt. Ik heb dat eerlijk gezegd wel een beetje gehad. Dat is geen leven meer. Je kunt ook onbewust overal racisme in zien. Ik vraag me werkelijk en nog steeds af of je dan zelf geen racisme bedrijft, hetzij bewust dan wel onbewust. Ik krijg er zo langzamerhand de kriebels een beetje van. Ik houd me maar liever bezig met bewust racisme en de interactie met mensen om me heen.
Minoes Ik vind het overdreven om zo te gaan plussen en minnen. We maken aan de lopende band opmerkingen die "verkeerd" kunnen worden opgevat. Maar er is nog wel een heel groot verschil of je uit commerciële of ideële overwegingen of gewoon "weloverwogen" bepaalde opmerkingen maakt of als feilbaar mens. Ik acht u werkelijk wel in staat om hier nog wat overzicht te houden en redelijke normen te hanteren. Dat er wellicht mensen zijn die er anders over denken? Nou en? Het verhaal hieronder van Haastig maakt ook duidelijk dat het echt allemaal niet zo makkelijk en zo zwart wit is. Maar ook, dat het dat je er nooit - ook al heb je het gehad - klaar mee bent.
Mag jij vinden zandbergen maar ik ben immer nog de baas over mezelf. Dat is de eerste vereiste tot enig besef en respect voor de ander, dacht ik zo. https://www.demorgen.be/binnenland/lies-lefever-een-pietenpact-te-gek-om-los-te-lopen-b51eafef/ Het gaat over de intentie en beleving, nog altijd. En dat is wederzijds. Die kan een ander mij niet opleggen zoals ik die de ander niet kan opleggen als gegeven van de uitkomst van onderzoek van het onbewuste zover als gekend. Nee de ander weet al wat ik onbewust doe, nl. discrimineren en racisme bedrijven. Indien ik er goed over heb nagedacht en alle aspecten heb meegewogen, op zoek ben gegaan naar het onderbewuste, ben ik immer nog de enige die weet wat mijn intentie is en of ik er na onderzoek van mijn onderbewuste nog altijd achter sta zonder me verheven te weten tot de witte suprematie, bij een bepaalde uitkomst.Het maakt nl. helemaal niets uit in de ogen van de ander. Er zal en moet een eenduidig antwoord op komen. Tegelijkertijd vraag ik me af hoe men zelf bezig is met het onderbewuste proberen bloot te leggen en of men er überhaupt wel in geïnteresseerd is dat te doen. De uitkomst staat immers al vast.
De oranje variant gedragen door een blank model bevat de tekst "Survival expert". Zou het niet tot dezelfde reacties hebben geleid als de rollen waren omgedraaid, of mag het zo juist weer wel? Je kunt overal racisme achter zoeken.
Staat het anders omgaan met kinderen/mensen puur op basis van hun huidskleur niet haaks op de gewenste gelijke behandeling?
Een lastig onderwerp. Door een aantal bavianen op het voetbalveld, die het nodig vonden/vinden om met bananen te gooien en apegeluiden te maken naar donkere spelers is een negatieve associatie gemaakt met aap - donkere mensen. Voordien werd "aap" of diens eigenschappen wel toegekend aan mensen, of beter gezegd aan kinderen: "apekop"(ondeugend, stout), woorden gebruikt voor kinderen, of wel "zo handig als een aap" (goed kunnen klimmen&klauteren) ongeacht huidskleur. Niet voor niets heet een klim-speel paradijs "Monkey town". Mensen die een donker kind "aap" noemen, kunnen dat of doen vanuit "(on)bewust fout"-perspectief, een "microagressie", dat doen ze als ze een negatieve associatie met "aap" hebben of dat voorbehouden aan donkere kinderen en volwassenen. Of het is juist een beeld van "onbewust goed", namelijk van iemand, die zonder onderscheid te maken, zonder na te denken zowel "witte" als "zwarte" kinderen "aap" noemt vanuit een positief beeld. Ik ben inmiddels geconditioneerd, maar of het positief is? Toen ik enthousiast tegen het blanke kind riep "Goed, zo! Je bent net een aapje", en het volgende kind wilde complimenteren, maar met het oog op vermeend racisme, of "microagressie" mezelf net op tijd kon corrigeren met "euuh. euhh en jij bent ook handig" vroeg ik me wel af of dit onderscheid op huidskleur nu wel een verbetering is. De vraag is of een "correctie" op huidskleur teneinde "microagressie" te voorkomen wel een verbetering is en niet een verlies. Want, wat mij betreft is alleen van "microagressie" sprake als je bewust dan wel onbewust iemand met een andere huidskleur (of sekse) anders benaderd vanwege die huidskleur (of sekse). Het is absoluut nuttig om bij een sollicitatie nog eens extra die brieven en CV's met een foto van iemand met een donkere huidskleur, of met een naam die niet oorspronkelijk NLs klinkt, nog eens extra te kijken waarom je 'm weglegde en 'm af te zetten tegen de brief die je niet hebt afgewezen: klopt het wat je deed? Als je dat groepje knullen langs ziet komen, heb je echt reden om je onveilig te voelen? Zou je je ook onveilig hebben gevoeld als het een vergelijkbaar groepje knullen was geweest van je eigen etniciteit? Noem je de mannelijke minister van vergelijkbare leeftijd ook "jongetje", zoals je dat wel doet met een vrouwelijke minister waarnaar je verwijst als "meisje". Waarom in het ene geval wel, in het andere geval niet? Dát zijn volgens mij de relevante zelf-bevragingen. Maar het soort moeilijke, gezochte racisme waarbij bv het Britse model dat blanco, in alle eerlijkheid, tegen de Amerikaanse zegt dat ze niet van chocola houdt, op het moment dat ze het over snoep hebben, dan een gechockeerde reactie krijgt in de trant van "racisme"/"microagressie" vind ik een bizarre en onprettige ontwikkeling. Het enige dat ik choquerend vind, is dat er mensen zijn die kennelijk niet van het voedingsmiddel "chocola" houden. Oh en dat je kennelijk niet meer overal mag zeggen dat je er niet van houdt. De selectieve positieve of negatieve associaties bij een huidskleur zijn niet universeel, maar geïntroduceerd door mensen die er selectief positieve of negatieve associaties mee hebben: zij zijn het die racistisch zijn. Kan je het "microaggressie" noemen als mensen die op huidskleur gebaseerde associaties niet maken of zien? Ofwel "onbewust goed" tegen de wereld aankijken?
@ Haastig Racisme of zelfverheerlijking heeft weinig met “slecht” of “goed” te maken dan wel met waarde toekenning. Een vergelijking met dieren is principieel onderschatten van menselijke aspecten en intelligentsia, wat vaak leidt naar verheerlijking van dierlijke, van fysieke en van ervaring gestuurde kwalificaties. Het is niet verwonderlijk dat racisme bijna altijd in sociaal en intellectueel lager gekwalificeerde leden van groepen mensen voorkomt, meer in body dan in hoofd, meer in hardware dan software, meer in uitvoering dan beleid, meer in tradities dan cultuur, meer in erfgoed dan identiteit, meer in meelopen dan bewust kiezen.
Wie gelooft dat huidskleur er niet toe doet en probeert de wereld te veranderen gelooft niet dat huidskleur er niet toe doet.
Wie gelooft dat huidskleur er niet toe zou moeten doen en probeert de wereld te veranderen gelooft niet dat huidskleur er in de praktijk niet toe doet.
Wie gelooft dat huidskleur er niet toe zou moeten doen is nog niet zo dom om te ontkennen dat er mensen rondlopen die huidskleur er wel toe laten doen. Je hoeft geen racisme-ontkenner te zijn om te stellen dat huidskleur een irrelevant gegeven is en dat ook had moeten blijven.
Juist, Kick Wie gelooft dat huidskleur er niet toe doet en probeert de wereld te veranderen, want vindt niet dat huidskleur er niet toe doet.
Heel vreemd. Als een blank kind een trui draagt met de tekst: "coolest monkey of the jungle" dan zal niemand dat racistisch vinden. Als een donker kind dezelfde trui draagt is die zelfde tekst opeens racistisch. (Niet mijn idee, ik vindt het gewoon geen leuke tekst op een trui, zoals er zovele zijn) Als er bij zou staan dat de trui alleen voor donkere kinderen bedoeld is dan heb je een punt dat het racistisch is. Maar dat is niet het geval. Typisch een geval van zien wat je wilt zien en de gebruikelijke overgevoeligheid op dit punt die de laatste tijd lijkt te overheersen. Volgens mij zijn mensen die naar die foto kijken en gewoon 'een' jongen in 'een trui met een tekst' zien beter bezig dan mensen die 'een zwarte jongen in een trui met racistische tekst' zien. Maar goed......
@ Eva456 Als een blank kind - in een blanke samenleving op een foto in openbaar - een trui draagt met de tekst: “coolest monkey of the jungle”, dan is er niks de aan de hand. En als een zwart kind – in een zwarte samenleving op een foto in openbaar - een trui draagt met de tekst: “coolest monkey of the jungle”, dan is er ook niks aan de hand. Maar als een zwart kind – in een blanke samenleving op een foto in openbaar - een trui draagt met de tekst: “coolest monkey of the jungle”, dan is er waarschijnlijk racisme de motivatie om zo’n foto in openbaar te vertonen.
"waarschijnlijk racisme de motivatie " Zo werkt het dus. U heeft geen idee of er van racistische motieven sprake is maar vult het wel alvast even in als 'waarschijnlijk'. En dat is ook waarom deze hele discussie mank gaat. U bent net zoals al die andere verontwaardigde mensen niet in staat om te beoordelen wanneer er sprake van 'racisme' is. En zo ook in het geval ZP, White Privillege en bijv. een tekst op een trui gedragen door een donkere jongen. Aannames gebaseerd op wantrouwen en persoonlijke emotie.
@ Roy Batty “waarschijnlijk” Omdat het juist gebaseerd is op mijn vertrouwen op de “persoonlijke emotie” van de makers, ga ik niet “racisme” roepen. En acht ik het mogelijk er geen individuele motieven maar sociaal-cultureel racisme ten grondslag ligt. Dat het wel racisme betreft heb ik geen geringe twijfel. In het geval van racisme zoek ik als eerste naar de collectieve achtergronden, terwijl bij discriminatie kijk ik naar de individu. Onbewuste racisten doen het andersom.
Als “geen mens wordt geboren met de gedachte of het gevoel dat een ander onderschikt of minderwaardig is, zelfs niet onbewust”, dan bestaat geen “onbewust racisme”. Als men niet in staat is zijn eigen “onderbewustzijn” vorm te geven dan is er sprake van sociale culturele controle. Een “onbewuste lid” handelt dan naar de normen van deze cultuur. Een “onbewust racisme” is in dit geval de bevestiging van een racistische cultuur.
Tien jaar geleden kon je zeggen dat elke Nederlander wel de manager van op zijn minst één andere Nederlander is - dat is nog altijd zo. Maar sinistere ontwikkelingen in de samenleving hebben tot dit feit geleid: elke Nederlander is anno 2017 ook nog controleur van op zijn minst één andere Nederlander. Zeg maar: geestelijk agent van politie, die de ander als verdachte mag beschouwen. Hij heeft het bijzonder privilege dat hij beter ziet wat er in de geest van die ander omgaat, dan dat die ander dat weten en voelen kan. En hij heeft op grond daarvan het recht de verdachte de maat te nemen, en vervolgens aan te klagen, door die superieure kennis. In deze curieuze constellatie heeft dit alles het gevolg dat mensen ook zichzelf op 24/7 basis controleren, reguleren, aanklagen, en veroordelen. Denk aan de jogger, smartphone om de bovenarm gebonden. Loopt die nu ontspannen? Ik denk het niet. Want al die metingen en berekeningen die hier het gevolg van zijn, die vragen om interpretatie. Deze kan goed uitvallen, maar ook slecht, wat weer tot zelfbeschuldiging leidt. Je bent tegelijk sporter, trainer, medicus, en criticus. Dat is niet goed voor een mens. Op belangrijke gebieden van het leven zelf raak je alle spontaniteit, alle vreugde en verdriet, en ook alle naïveteit kwijt. Alles verandert in een martelgang van produceren, consumeren, reguleren, controleren, en straffen. Misschien ga je zelfs stemmen in je hoofd horen. Die je vertellen dat je minderwaardig en mislukt bent. Waardoor je wellicht naar legale of illegale middelen gaat grijpen om deze nare gevoelens te dempen. Neen, mijn diagnose van onze tijd, en onze manier van leven, die stemt niet gelukkig en tevreden.
"Denk aan de jogger, smartphone om de bovenarm gebonden. Loopt die nu ontspannen? Ik denk het niet. Want al die metingen en berekeningen die hier het gevolg van zijn, die vragen om interpretatie." Volgens mij lopen de meeste joggers juist hierom met de smartphone om de bovenarm gebonden: "ga je zelfs stemmen in je hoofd horen.", namelijk het lekkere muziekje waardoor ze op ritme kunnen lopen..
@ Haastig - ook dat is mogelijk. Ik had misschien "wearable" kunnen schrijven, maar dat is wellicht niet ingeburgerd genoeg. Er zijn in elk geval dure dingetjes te koop, die van alles van je lichaam registreren en opslaan. Ach, in de tijd dat ik zelf nog rende, vond ik de omgevingsgeluiden uit de natuur zelf het mooist. Dus geen Mötörhead, Sex Pistols, of Corrie & De Rekels voor mij, onderweg.
Cliff Clavin 10 januari 2018 at 17:30 [Dus geen Mötörhead, Sex Pistols, of Corrie & De Rekels voor mij, onderweg.] Uiteraard. Lopen (en fietsen) doe je op de Chemical Brothers.
" Corrie & De Rekels" Haha.... Ik vind je beschrijving uit de kunst! Ik neem niet alles zo 'letterlijk'....ook een 'interpretatie' mijnerzijds. Ik deed na mijn hart-infarct mee aan een 'proef' , werkte zo mee aan een proefschrift, en werd ingeloot voor het buiten zelf trainen i.p.v. in het ziekenhuis op zo'n fiets die hoe hard je ook trapt, maar niet vooruit gaat. Nou ik wist het wel en gelukkig werd ik ingeloot met wat ik het liefste wilde; buiten, op je eigen fiets in je eigen tijd en je eigen traject.. Maar met, je raadt het al ' een uitleesbaar hartslag metertje; fietsen op hartslag, niet eronder en niet erboven. Proef geslaagd. Waarom dat nog niet overal is ingevoerd begrijp ik niet. Lekker buiten herstellen, ritjes maken in de zomer en in je eigen tijd, de geur van bossen in je neus, de zoete wind vanaf de velden scherend langs je neus. Dat is toch wat anders dan in zo'n stinkend lokaal op een fiets die niet vooruit komt. Je kon die metertjes laten uitlzen in een daarvoor bestemd programma. Dus daar kwam je helaas niet onderuit. Ik had ze het liefst aan de kant gegooid. Ik mocht ze houden als dank, maar nooit meer gebruikt.
Als racisme onbewust kan zijn welk gedrag kan dan nog meer onbewust zijn? Kunnen micro slachtoffer gevoelens ook onbewust tot stand komen terwijl er geen sprake is van enige discriminatie of geweld? Verliefd worden komt ook uit het onbewuste bijvoorbeeld. Racisme zou vanuit die redenering een onbeheersbaar gevoel zijn dus een vorm van ontoerekeningsvatbaarheid. Ik zie dit stuk vooral als een poging om zonder voorbehoud altijd de racisme te kunnen claimen op basis van argumenten die aanschurken tegen redenaties die die hard racisten gebruiken om hun openlijke racisme te rechtvaardigen.
"Complimenteer je iemand op het feit dat hij goed Nederlands spreekt, voordat je wist dat hij in Nederland geboren is?"" Een tijd geleden vroeg een moeder op het schoolplein hoe het toch kwam dat ik vloeiend Nederlands spreekt. En vulde ze het later aan met oh ja, je bent in Nederland geboren. Nu ben ik niet in Nederland geboren, maar was ik een peuter toen ik met mijn ouders naar Nederland kwam. Ik dacht bij mezelf, wat ben jij dom, je weet wat voor opleiding ik genoten heb, hoe had ik die kunnen volgen als ik het Nederland niet goed machtig was. Alleen de besten van de klas kunnen een universitaire opleiding volgen en moet je tenminste Nederlands op vwo niveau kunnen beheersen. Ergens dacht ik, het is misschien ook afgunst, omdat zij en haar kinderen dat niveau niet halen en ik als buitenlander haar daarin voorbijstreef. Hoe dan ook, ik moest in mezelf lachen en omdat het verder een aardige moeder is, heb ik haar een aardige antwoord gegeven. Waar het omgaat, is dat je altijd mensen zal hebben die racistisch zijn of die vooroordelen hebben. Maar niet alle mensen zijn zo. Ik heb vanuit huis geleerd om ambities te hebben, die na te streven en mijn kansen te pakken. Mij is nooit thuis vertelt dat omdat ik een buitenlander ben, ik minder kansen heb dan een autochtoon. Je hebt maar een werkgever nodig, die je aanneemt. Goeie, welwillende mensen heb je zeker. Lijkt me vermoeiend om negatief in het leven te staan en niet in mezelf en in mijn medemens te geloven. Ik en mijn kinderen zullen nooit een slachtoffer zijn en juist hun kansen pakken. Welke werkgever wil niet een goede, hardwerkende werknemer aannemen? Voorwaarde is wel het Nederlands goed beheersen, een opleiding hebben voltooid en gekleed wat bij die branche hoort.
Dunya 10 januari 2018 at 10:48 Ik heb me eens geschaamd voor mezelf om het tegendeel... We moesten voor het werk een koffietafel en borrel klaarzetten. Ik vroeg de jongen, een nieuwe stagiair, die me hielp, even schoteltjes te pakken. Toen hij vroeg wat dat waren, reageerde ik wat geïrriteerd "je weet wel, die dingen onder een kopje". Ik dacht dat hij gewoon een beetje aan het slomen was. Een week later waren wat aan het praten, hij vertelde toen dat hij pas 3 jaar in NL woonde, voordien in Turkije. Ik heb onmiddellijk m'n excuses gemaakt voor de week ervoor (hem was het niet opgevallen, dus mijn reactie viel mee). Heb 'm uitgelegd dat ik dacht dat hij gewoon NLs was, omdat z'n uitspraak en ook zinsopbouw uitstekend was. Dat ik het ook niet gemerkt had, omdat ook z'n woordenschat, zeker voor iemand 3jr in NL zo goed was. Ik begreep nu echter wel waarom hij het woord "schoteltje" niet kende.... Later kwamen er wel meer woorden langs die hij niet kende, maar nu kende ik de verklaring... Heb wel aangegeven dat het nuttig kan zijn als hij een "gewoon" woord niet kent, uit te leggen dat hij nog maar kort in NL is: bij het klinken als een NLder, komt ook de verwachting van een NLse woordenschat, en dan kan het zijn dat hij niet snugger overkomt. Als hij aangeeft dat hij nog maar recent in NL is, dan blijkt uit de woordenschat/ zinsopbouw/ uitspraak die hij wel heeft dat hij een geweldige (in ieder geval talige) leercurve heeft. Jaloers? Zeker wel. Ik zou willen dat ik binnen 3 jaar bijna foutloos een vreemde taal kan spreken!
"Ik zou willen dat ik binnen 3 jaar bijna foutloos een vreemde taal kan spreken! " Niet iedereen is even goed in talen leren, maar als je als tiener of jonger naar Nederland komt mag het eigenlijk geen probleem zijn om vloeiend Nederlands te leren spreken. Volwassenen hebben meer tijd nodig en "foutloos" wordt het gewoonlijk nooit.
Haastig Dat kan ook gebeuren :) Ik heb een soortgelijke achtergrond als Dilan Yesilgoz, dat weet ze. Dan is die vraag raar. Is het racisme? Absoluut niet, meer onwetendheid.
DanielleDefoe 10 januari 2018 at 18:20 “Niet iedereen is even goed in talen leren, maar als je als tiener of jonger naar Nederland komt mag het eigenlijk geen probleem zijn om vloeiend Nederlands te leren spreken." Een vriendje van mij niet in NL opgegroeid, wél vanaf de NLse lagere school, met NLse vader, doch met Britse moeder, heeft iig tot zijn twintiger jaren niet voor elkaar gekregen om de basale die's en dat's goed te krijgen. Hij zei toen hij een jaar of 20 was nog steeds "die huisje". Maar, dat was ook een techneut... Zelf heb ik op middelbare school m'n talen (FR & DE) zo snel mogelijk laten vallen. Niet te doen. De woordjes gingen wel ok, grammatica: hopeloos. Ook techneut. Dansend door de kamer bij m'n beslissende cijfer op HBO (taal weer verplicht grmpff!). Mams keek wat verbaasd, ze verwachtte door mijn blije gedans een heel goed cijfer. Voor mij was het ook een heel goed cijfer: een 4, genoeg om te slagen, ik was door het dolle! Door m'n 4 stond ik gemiddeld een 4.5=5 en dus geslaagd. Gemiddeld stond ik trouwens voor mijn vakken wel een 7.5, alleen voor dat irritante Frans, stond onvoldoende. Waar ik nu redelijk tevreden over ben is dat ik -mede doordat mijn ouders ook langere tijd in FR woonden- en 100jaar bijles- me toch aardig verstaanbaar kan maken en begrijp waar een gesprek over gaat. Groot voordeel is dat ik redelijk idee van context heb. Mijn moeder met een grotere woordenschat en grammatica snapt niet altijd wat ik snap van wat gezegd is: iets dat ook zichtbaar wordt bij het kijken van een film. Wel gaat er af en toe iets grondig mis. Ik grijp nog wel eens terug op Engelse woorden, vaak zijn Engelse woorden verwant aan Franse: Pigeon-pigeon, verbe-verbe. Grappig werd het toen ik probeerde te zeggen dat ik iets nodig had voor het deksel van onze septic tank: "le truc pour fermée le lit; le lit sur la fosse septique !!" :-) :-) Uiteraard keken de verkopers wat glazig bij mijn vraag naar het ding om het bed mee te sluiten op de septic tank :-), een Engelse deksel "lid" niet echt hetzelfde als een "lit" in het Frans ;-) @Joop, graag mijn vorige reactie die ik per ongeluk plaatste deleten.
@HAastig "om de basale die’s en dat’s goed te krijgen." Dat heeft waarschijnlijk met de verschillende lidwoorden te maken, dat haal ik ook wel eens door elkaar of maak er een verkleinwoord van als ik het moet uitspreken, dan is het altijd goed, "dat kadootje", "dat huisje". Hoewel "die huisje" is altijd fout al je de Nederlandse grammaticaregels kent. Voor mij geld dat sommige autochtonen een grotere woordenschat hebben dan ik en zij gecompliceerde zinnen beter kunnen formuleren dan ik, maar mijn begrijpend lezen is uitstekend, dat nodig is voor het volgen van hoger onderwijs en voor het vak Nederlands had ik altijd een ruim voldoende en dan kan je er mee door.
Woordgeslacht blijft lastig omdat er wel systeem in zit maar dat is behalve als het om verkleinwoorden gaat heel ingewikkeld (aan de biologie heb je hier heel weinig: een boek is onzijdig in het nederlands en vrouwelijk in het noors). Dus die/deze en dat/dit zijn dan ook lmoeilijk om dezelfde reden.
Citaat: "Geen mens wordt geboren met de gedachte of het gevoel dat een ander onderschikt of minderwaardig is, zelfs niet onbewust" Ik weet niet of mensen wel of niet met die gedachte geboren worden, maar op basis van onderzoek moet je ervan uitgaan dat ongeveer 75% van de mensen gelooft dat andere mensen dan zij, minderwaardig zijn. Behalve dat men dat gelooft, is er ook maar weinig nodig, om dat geloof om te zetten in negatieve en agressieve acties. Onbewust racisme bestaat misschien wel, maar het doet er niet echt toe. Zo lang het een vaag gevoel blijft, doet men niemand kwaad. Veel mensen vertalen hun gevoel echter in een stellig geloof. Vervolgens draagt men zijn geloof uit en resulteert dit vervolgens in negatieve en agressieve acties.
Is het werkelijk nodig een charlatan als Jung (net zo'n onwetenschappelijke oplichter als Freud) erbij te roepen om het verschil tussen het bewuste en het onbewuste te definiëren? Terwijl je al zo'n eind op pad was door erop te wijzen dat je nieuwe gewoonten in moet laten slijten voordat die gevolg hebben voor het onbewuste gedrag. Sartre maakte een beter onderscheid: dat tussen reflexief gedrag en prereflexief gedrag. Dat komt ten minste voor 100% overeen met wat we weten over de werking van verschillende delen van ons brein en met wat terug te voeren valt tot de dierlijke keuze tussen vechten, vluchten en verstijven. Want dat heeft werkelijk geen donder te maken met dat het in onze natuur zit om alles te willen houden zoals het is. Dat 'conservatisme' is een onvermijdelijk gevolg van ons leervermogen: als je alles wat je ooit hebt geleerd ieder moment opnieuw ter discussie moet stellen, dan heb je geen leven omdat je al bekaf bent van wat je allemaal opnieuw uit hebt moeten vinden voordat je gekleed en wel aan het ontbijt zit. Veel van ons gedrag is gebaseerd op routine en dat is heel mooi, want dat is niet alleen conservatief maar biedt tevens de ruimte om op het moment dat we de andere delen van ons brein gebruiken nieuwe dingen aan te leren en oude gewoontes waar nodig te herzien. Terwijl we tegelijkertijd in staat zijn om veel dingen zonder nadenken te doen op basis van eerdere ervaringen en eerder denkwerk. Dat is namelijk wat onze 'natuur' is: de bouw van onze hersenen stelt ons in staat om niet alleen als een dier instinctmatig te handelen maar daar bovendien op andere momenten op te reflecteren en ons gedrag aan te passen. Daarmee overstijgen we als het ware de evolutie, die er slechts voor zorgt dat wie het schadelijkst handelt voor de soort het op den duur niet overleeft. Wij kunnen zelf nadenken over wat schadelijk is (zoals we ook de evolutietheorie konden bedenken) en ons gedrag daar al dan niet op aanpassen. En dat allemaal omdat we zo vlot kunnen schakelen tussen het prereflexieve denken (het werkgeheugen) en het reflexieve denken (alles wat we op de harde schijf plaatsen en waarvan we een samenvatting in het werkgeheugen laden). Al lukt dat lang niet ieder specimen van de soort evengoed. Dat we als mensen slechts 10% van ons brein gebruiken is daarom nog niet zo'n gekke metafoor. Iedereen kent wel van die mensen die continu louter instinctief reageren: dat zijn van die stressvogels die lijken op dieren die continu in gevaar verkeren en de godganse dag slechts kunnen kiezen uit vechten, vluchten of verstijven. Niet voor niets zijn dat niet alleen verstandelijk maar ook psychologisch wrakken: geen mens of dier kan continu in opperste staat van alertheid verkeren. "wie leert om zijn onderbewustzijn steeds ter verantwoording te roepen, leert met de komst van die spreekwoordelijke nieuwe dag onmiddellijk hoeveel van ons aangeleerd gedrag en gedachten tegen onze natuur indruist" Weer kom je met die malle mystificatie van wat onze 'natuur' zou zijn en van een 'onderbewustzijn' dat welhaast nog religieuzer en onwetenschappelijker is. Dat onderbewustzijn is een fantasie en onze 'natuur' behelst zowel het vermogen om in geval van nood snel te handelen en veel taken routinematig af te handelen als het vermogen om daar vervolgens op te reflecteren en nieuwe gewoonten in te slijten. Er bestaat niet zoiets als onbewust racisme: we hebben geen onderbewustzijn, laat staan eentje dat ons vertelt om al dan niet racistisch te zien. Wat we wel doen is werken met vooroordelen: als het goed is niet meer dan voorlopige oordelen waarbij we van tijd tot tijd de ruimte vinden om die middels reflectie te corrigeren of te nuanceren. Die zijn zowel gebaseerd op eigen ervaringen als op wat we (al dan niet terecht) van anderen geleerd hebben. Vermeng je ideologie met onwetenschappelijk vage praatjes uit de psychologie en over de menselijke natuur, dan zal dat je nergens brengen dan in het land van de zwevers. Met iets meer begrip van hoe ons brein functioneel werkt kom je een stuk verder, omdat je dan op zijn minst kunt definiëren wat racisme nu echt is. En dan is racisme toch vooral een gebrek aan onderscheidingsvermogen. Stel dat je ooit bent beroofd door wat rotjochies uit de Bijlmer en verder zo wereldvreemd bent dat je niet direct met zwarten in aanraking bent gekomen. Als je dan een kroeg binnenstapt waar 100 paar zwarte ogen je aanstaren is je reactie: moet ik vechten, vluchten of verstijven? Dat kun je iemand verwijten maar het is niet meer dan logisch en kun je niet aan 'onbewust racisme' wijten. Die persoon is simpelweg niet in staat om die kroeg in te schatten en te zien waar het tafeltje met dealers en criminelen is waar je een beetje bij uit de buurt moet blijven terwijl je met de rest een fantastische avond hebt. Omdat er voordat ze daartoe in staat zijn eerst andere ervaringen toe moeten laten en in moeten laten slijten. Een stuk lastiger wordt het al als iemand zonder enige nare ervaring met zwarten dezelfde kroeg in stapt en precies hetzelfde reageert, omdat hij zich angst aan heeft laten praten door mensen die evenmin zelf zulke negatieve ervaringen hebben. Nog steeds (hoewel met wat meer moeite) moet je constateren dat er niets verwijtbaars aan de hand is, omdat dat nu eenmaal de 'natuur' van mensen is: we leren van onze eigen en van andermans ervaringen, hoeveel ruis er daarbij ook op de lijn zit. Makkelijker wordt het als iemand vanuit kwaadaardige motieven racistisch is: omdat hij zichzelf daardoor superieur voelt op basis van totaal niet relevante kenmerken als huidskleur. Dat gaat wel wat stappen verder dan wat onze natuur zou zijn of hoe het geestelijk gezonde brein werkt. Dan heb je het over mensen die de 10% van hun brein die ze gebruiken ook nog eens verkeerd gebruiken. Dan ben je van het terrein van de psychologie terechtgekomen op dat van de psychiatrie. Wil je racisme bestrijden dan kun je je het best beperken tot de werking van het geestelijk gezonde brein, want dat biedt in de meeste gevallen genoeg handvatten. Dan gaat het inderdaad alleen maar over het inslijten van nieuwe patronen opdat die ook doordringen in situaties waarin mensen handelen zonder de tijd en ruimte te hebben om daar nu eens uitgebreid over na te denken. Dat komt toch neer op het voeden van mensen met andere ervaringen (eigen ervaringen of die van anderen), zodat de harde schijf daarmee zo vol staat dat het ook doordringt tot het snelle werkgeheugen omdat de nieuwe patronen genoeg zijn ingesleten. Zo simpel werkt de menselijke 'natuur' zonder dat daar iets als een onderbewustzijn bij om de hoek komt kijken. En uiteraard is die strategie een stuk effectiever bij mensen die meer dan 10% van hun brein gebruiken omdat ze ook weleens de tijd nemen om na te denken in plaats van onderhevig te zijn aan hun angsten.
Door niet te refereren aan pseudowetenschappelijke theorieen van 100 jaar geleden over het onbewuste en niet te vervallen in modern anglo-saksisch jargon had mevrouw een (goed/ uitstekend) artikel kunnen schrijven over (onbedoeld) racistisch gedrag. Jammer.
DanielleDefoe 10 januari 2018 at 15:48 [Door niet te refereren aan pseudowetenschappelijke theorieen van 100 jaar geleden...] Tsja, maar die maken nou juist integraal onderdeel uit van de theorieën van die genderbabbelaars. Zie bijvoorbeeld ook dit pareltje van Gloria Wekker: "Vanuit een psycho-analytisch perspectief, hebben West Europese landen die een koloniaal verleden hebben, het verlies van hun koloniën nooit goed verwerkt en lijden ze onder “postkoloniale melancholie”: (Gilroy 2005), een ingewikkelde kluwen van tegenstrijdige gevoelens," Ja, u leest het goed: hele landen belanden bij Wekker op de divan voor een psycho-analytische behandeling.
Nick the Stripper 10 januari 2018 at 19:52 Ook «Colorless green ideas sleep furiously» is grammaticaal correct.
Nick Niet om het een of ander maar dit is geen "pareltje" van Wekker. En het gaat in het citaat, dat Wekker samenvat, als "een ingewikkelde kluwen van tegenstrijdige gevoelens" (waar een pleonasme de functie van tautologie moet verbeelden en waar je verder geen enkele conclusie aan kunt verbinden al was het alleen al omdat landen/mensen per definitie "kluwens van tegenstrijdigheden" zijn!) niet over mensen maar over landen. Hoe je "psychoanalytisch" landen ontleedt, is mij natuurlijk ook een raadsel.
Zandb 11 januari 2018 at 08:42 [Niet om het een of ander maar dit is geen “pareltje” van Wekker.] Niet om het een of ander, maar dat is het wel. Die verwijzing naar Gilroy slaat op de term "postkoloniale melancholie". [ En het gaat in het citaat (...) niet over mensen maar over landen. ] Ik beweer niets anders.
"niet over mensen maar over landen" Het gaat over beide. Dat is juist de kern van de denkwereld van Wekker: landen hebben een soort collectief onderbewustzijn en iedere inwoner van dat land is daar een representant van, dus collectief schuldig. Tenzij uit de huidskleur blijkt dat je van elders aan bent komen waaien, want dan mag je ineens niet iedereen op een hoop gooien. Ik geef toe dat het wat verwarrend is en dat iedere logica ontbreekt, maar je moet toch wat als je als peudowetenschapper probeert je ideologie te onderbouwen.
Nick Dat heb ik inderdaad verkeerd gezien. Bedankt voor de moeite om het mij uit te leggen.
Op zich een goed stuk maar net als vele anderen heb ik er toch wel wat vraagtekens en kanttekeningen bij. Onbewust vond ik de foto met “coolest monkey of the jungle” niet racistisch en na er bewust over na te denken ben ik bij dat standpunt gebleven. Sterker nog, in mijn optiek die zonder meer velen zullen verwerpen is het racistisch om te klagen over de foto. Ik maak persoonlijk geen link tussen een donkere jongen en een aap. Eerst niet onbewust en na de ophef nog steeds niet bewust. Ik zie een kind met een kindertrui. Kinderen worden wel eens liefkozend aapjes genoemd vanwege hun streken en formaat. Dat is een feit los ongeacht huidskleur. Ik kan me niet voorstellen dat de trui racistisch, beledigend, discriminerend of vernederend bedoeld was. Een blank kind kan het probleemloos dragen en er mee op een foto, nu staat er een donker kind mee op de foto en is het racisme? Volgens mij is het klagen hier over iets wat schijnbaar wel een blank kind zou mogen dragen maar een donker kind niet eerder racisme. Schijnbaar zie ik het helemaal verkeerd aangezien veel mensen hierin racisme zien. Maar leggen die mensen niet (bewust of onbewust) de link tussen een aap en de huidskleur van de jongen? Zijn de mensen die deze link leggen daarmee niet racistischer of discriminerender dan ik die de link nog steeds niet ziet.
Afgezien van of u dat racistisch vindt, als u in uw avatar de overeenkomst met een aap niet ziet, bent u dan wellicht blind? Wat precies racistisch is, is niet zo makkelijk vast te stellen want zal voor iedereen anders zijn. Wie zichzelf met een aap wil afficheren, hij gaat zijn gang. Wie zwarte mensen met apen wil associëren, hou hem tegen. Ik erger me nogal aan uw avatar. Omdat ik niet kan beoordelen wat er nu zo persoonlijk moet zijn aan dat plaatje.
@Zandb Zie jij in zijn avatar een aap? Zo ja, dan moet jij denk ik je bril moet schoonmaken. Zoals ik in een eerdere opmerking al zei delen wij mensen voor 98% het dna met apen, dus als je de vergelijking al zou maken is dat voor 98% waar. En je ergert je aan zijn avatar? Waarom? Wat maakt het jou nu uit wat de rede is dat hij voor die avatar heeft gekozen? Je laat jezelf erg kennen. Je denk teveel door.
@Zandb: Wat racistisch is, ligt vast bij wet en daar is een erg heldere definitie voor. Het is niet zo dat iedereen maar een eigen definitie van Racisme kan bedenken en het daarmee ook waar is. Mijn foto komt niet meer met een aap overeen als welk ander mens. Dat is mijn mening. Mocht u een andere mening hebben dan staat u dat vrij om dat te vinden. Als u mijn foto meer overeen vind komen met een aap vanwege huidskleur dan is dat nog steeds uw mening en wil dat niet zeggen dat u mij minderwaardig vind op basis van huidskleur. Wanneer u 'aap' bedoeld als minderwaardig en het vergelijk maakt op basis van huidskleur dan is het formeel wel racisme. Ik ga er van uit dat dat in uw geval niet van toepassing is.
Sjoerd Grote onzin: "Wat racistisch is, ligt vast bij wet en daar is een erg heldere definitie voor." Want waar hebben we anders nog rechters voor nodig? Is dat werkelijk uw foto, die u als avatar gebruikt? En hoe zou u dat, wanneer ik vind dat u qua uiterlijk veel weg heeft van een aap, minderwaardig kunnen maken? Sommige mensen lijken qua uiterlijk ook erg op de hond die ze hebben. Maakt ze dat dan ook minderwaardig? Nou. Ik vind van niet. Dat u vindt dat welke foto van welk mens dan ook qua uiterlijk dezelfde gelijkenis met apen heeft, dat geloof ik gewoonweg niet. De werkelijkheid is daarvoor te pijnlijk duidelijk. Davy Wat is er mis mee, dat sommige mensen uiterlijk lijken op apen? (Dat is wel wat anders, dan dat dna overeenkomt.) Ik vind het prima als u geen verschillen ziet maar wel een tikje wereldvreemd. Dat het iets van mij zegt, dat de man op de foto qua uiterlijk op een aap lijkt, dat geef ik grif toe. Maar het is wat mij betreft nu eenmaal een feit, dat sommigen qua uiterlijk meer weg hebben van een aap dan anderen. En dat geldt net voor alle mensen van alle rassen. Ik erger me aan elk avatar als ik niet weet wie daarachter schuilt. Stel dat iemand een avatar van een vrouw neemt, terwijl die in werkelijkheid een man is of andersom; dat kan je - ik weet het, het zou niet moeten - behoorlijk op het verkeerde been zetten. Daarbij: We hebben ook te maken met mensen die trollen.
"Geen mens wordt geboren met de gedachte of het gevoel dat een ander onderschikt of minderwaardig is, zelfs niet onbewust" Bedoel je nu dat je gekleurde mensen onbewust onderschikt of minderwaardig vindt en dat je bewust de "witte" mens daar de schuld van geeft en daarom onbewust in wezen die "witte" mens minderwaardig vindt. Is het daarom niet racisme (onbewust) tov die "witte minderwaardige" mens om door het trekken van de racisme kaart er zelf (wellicht onbewust) van beter te worden en zelf buiten schot te blijven.
Jaap. Nee. Natuurlijk niet. Als het om "geen mens" gaat, dan gaat het om "geen mens".
Mooi stuk dat volgens mij de spijker op zijn kop slaat. 'Bewust worden van het onderbewuste' vind ik een krachtige benadering. Het overstijgt discussie (over racisme...) waarbij vaak aannames worden gedaan over intenties en vervolgens de ander als persoon wordt beoordeeld (lees 'weggezet'…). Alleen de term 'micro agressie' vind ik een dissonant in dit betoog. Deze term is zinvol wanneer iemand bewust een racistische opmerking maakt naar een ander. Dat is agressie. En niet eens 'micro'... Maar als iemand onbewust een opmerking maakt die de ander als racistisch (of bevooroordeeld) beleeft, dan is 'agressie' een term die onnodig olie op het vuur gooit. Het mag dan een pijnlijk of ongemakkelijk gevoel geven bij de ontvanger, maar de dader heeft geen nare bedoelingen. Zie het voorbeeld dat de auteur geeft over 'goed Nederlands spreken'. De opmerker wil bewust een compliment geven en is zich onbewust van zijn aanname die op de ander op zijn minst onbenullig overkomt ("Dus omdat ik een andere huiskleur heb ga je er voetstoots van uit dat ik geen Nederlander ben. Onder welke steen heb jij gelegen?"). Hier kun je niet spreken van agressie. Het matigen met 'micro' impliceert nog steeds enigszins het bewust willen kwetsen. Vergelijk het maar met het begrip 'passief agressief'. Dit staat haaks op 'actieve' agressie (geweld, schelden), maar staat nog steeds voor de ander pijn doen, zij het vilein en indirect. Bij het voorbeeld dat de auteur geeft, passen veel preciezere termen zoals bijvoorbeeld 'ik merk dat je onbewust aannames doet', of 'onbedoelde horkerigheid'. Met dergelijke taal ga je een dialoog aan die een veel grotere kans biedt om elkaar beter te leren begrijpen dan wanneer je iemand beticht van 'agressie'. Dit is ook terug te zien in de eindeloos voortwoekerende discussie over zwarte piet. Het anti-kamp stelt "zwarte piet = racisme'. Veel mensen voelen dat als een beschuldiging van (bewuste) agressie en schieten subiet de verdediging in. Dan komen de eindeloze (bewuste) tegenargumenten over waarom ZP niet racistisch IS. Zij ('witten') zijn zich bewust van het feit dat ze ZP nooit hebben geassocieerd met een karikatuur van iemand met een donkere huidskleur. Zij zijn zich tegelijkertijd onbewust van het feit dat de manifestatie van ZP overkomt als een denigrerende karikatuur onder sommige mensen met een donkere huiskleur. De beschuldiging ‘is racistisch’ leidt bij een grote groep mensen bijna automatisch tot een stress-reactie: hetzij verdedigend met argumenten over wie er gelijk heeft. Dit leidt tot oeverloos inhoudelijk en academisch gezwam over nota bene een sprookje. Hetzij in racistische agressie en misplaatste beschuldigingen. De auteur reikt in mijn beleving het meest kansrijke middel aan om met elkaar de dialoog aan te gaan wanneer een van de twee racisme ervaart. Kaart vooral het verschil aan tussen het mogelijk bewuste en onderbewuste. Dat schept ruimte om het effect van gedrag bespreekbaar te maken zonder twijfel te zaaien over bedoelingen die meestal goed zijn.
Tja, micro-agressie is weer zo'n overgewaaide term uit de VS. Daar kan ik me ook niet zo in vinden, inderdaad is het beter om over bewust/onbewust te spreken.
Redactie Joop: wilt u het voorgaande, dat per ongeluk is verstuurd, verwijderen? Hier volgt de gecorrigeerde versie. @ rabotnikeh: Voor zover ik het heb ervaren geven de tegenstanders van Zwarte Piet voortdurend aan dat ze er niet van uitgaan dat alle witte mensen, en ook niet al degenen die het moeilijk vinden Zwarte Piet af te schaffen, bewuste racisten zijn. De slogan Zwarte Piet = racisme is scherp geformuleerd en moet dat ook zijn om het nagestreefde veranderingsproces op gang te brengen. Dat er wel degelijk verband bestaat tussen Zwarte Piet en raciale kenmerken, bewijst het feit dat bewuste racisten hem gebruiken om zwarte mensen te beledigen en soms felle racistische en bedreigende reacties vertonen, racistische teksten en cartoons maken, enz.
Wat on- of onderbewust is, daar heb je geen weet van. Dus kan je je daar ook niet bewust van worden. Je kunt wel, door kritische je mening kritisch te bevragen, onderzoeken of je niet stiekem andere normen aanlegt voor anderen dan voor je zelf. Stel jezelf eens de vraag of je anderen dezelfde vrijheid gunnen, die ze zichzelf gunnen. Stel jezelf eens de vraag waarom een ander roddelt en jij dat dan niet doet, als je over een ander praat. Stel je zelf eens de vraag, wat je zou doen, als je zou menen dat er in jouw land geen perspectief is. En daarom is onbedoelde discriminatie niet per definitie minder erg dan bedoelde discriminatie. Met een krom voorbeeld: Een agent die zich werkelijk realiseert, dat hij, door zijn falen, de dood van Mitch Henricus mede heeft veroorzaakt, is daarvoor verantwoordelijk ook al bedoelde hij dat dan, zoals hij zegt en wij moeten geloven, niet.
Ik kan me wel vinden in de reactie van Cliff Clavin hieronder. Ik heb ook wel wat vragen bij deze column. Wat is dat precies. onbewust racistisch zijn? De column geeft daar namelijk in mijn ogen geen praktijkvoorbeeld van. Het enige voorbeeld komt van de jongen met donkere huidskleur in een trui met opschrift "coolest monkey in de jungle". De schrijfster associeert de jongen met donkere huidskleur met een aap. Dat vind ik inderdaad racistisch. Maar uit niets blijkt dat ze dit doet uit haar onderbewustzijn. Integendeel, ze schrijft deze column, naar ik aanneem, in volledig bewustzijn. Racisme en discriminatie is aanwezig in onze maatschappij, helaas. Of dat in de mate en ernst aanwezig is zoals sommigen stellen waag ik te betwijfelen. Er is ook geen bewijs voor anders dan columns zoals deze die het dan gooien op dat mensen "onderbewust" racistisch zijn. Nog mooier is de canard dat, als je vraagtekens stelt bij of racisme en discriminatie institutioneel is zoals sommigen stellen, gesteld word dat je nog in een ontkenningsfase verkeert. Ja zo lust ik er nog wel een paar. De twee van Putten verkeerden volgens de recherche ook in de ontkenningsfase toen ze beschuldigd werden. Het resultaat was 1 van de grootste gerechtelijke dwalingen in onze geschiedenis.
Als jij de hele tijd geïndoctrineerd wordt met de mededeling dat donkere mensen vergelijkbaar zijn met apen, dan wordt dat onderdeel van je onderbewustzijn. Zo werken de hersenen. Die werken behoorlijk reflexmatig.
@Karingin maar mensen zijn toch vergelijkbaar met apen? We stammen van de apen af, we delen 98% van ons DNA met apen. Als je mij met een aap zou vergelijken is dat voor 98% de waarheid.
Citaat:" Geen mens word geboren met de gedachte of het gevoel dat een ander onderschikt of minderwaardig is, zelfs niet onbewust." ---- Ik weet niet of de schrijver kinderen heeft, maar zodra er wat gekropen kan worden door de baby pakt die spullen af van een concurrent of pakt de concurrent (het broertje of zusje) het speeltje af. Er ontstaat van het begin af aan een concurrentie strijd, en dat kan heftig zijn. Bij onze kinderen viel het mee. Onze kleinkinderen daarentegen doen de hele dag niets anders dan elkaar aftroeven waarbij niet het jongste kind meestal de dupe is, maar de oudste. Het klinkt een beetje te negatief maar de ander is altijd minder waard dan jezelf wat er vanaf het begin dat je leeft er in gebakken zit. Alleen moeder die de melk geeft mag als baby zijnde het meest waardevol zijn wat er bestaat. Van begin af aan is opkomen voor jezelf ingebakken. Een overlevingsstrategie wat bij alle dieren een natuurlijke eigenschap is. Zoogdieren niet uitgezonderd. In bepaalde situaties wordt die concurrentie strijd verlegd naar anderen en worden er bondgenoten gemaakt. Familieleden vinden normaal gesproken anderen die 1 van de familieleden bedreigen een reden om de rangen te sluiten. Een ander kind is per definitie (klinkt weer onsympathiek) minder waard dan het eigen kind. Logisch, zo zijn we biologisch geprogrammeerd. Eigen kind eerst. Toen de westerlingen het territorium van de indianen in noord en zuid Amerika binnen vielen een aantal eeuwen geleden werden die niet met open armen ontvangen. Er ontstond een strijd om de binnendringers tegen te houden. Een ongelijke strijd omdat de wapens van de westerlingen er een was van pijl en boog tegen geweren en pistolen. Die strijd zien we in continu in de natuur. Er is een wapenwedloop. Daarbij werden de indianen als minderwaardige wezens gezien zonder wetten en regels. Het zal geen verbazing wekken dat concurrerende elkaar bevechtende indianen stammen soms elkaar steunden tegen de gezamenlijke vijand Soortgenoten minderwaardig vinden of ontmenselijken zien we als voorbeeld ook bij Chimpansees, onze genetisch gedeelde voorouders met overeenkomsten zoals oorlog voeren tegen soortgenoten. Ik drijf wat af, sorry. Wat ik wil zeggen is dit: "Geen mens word geboren met de gedachte of het gevoel dat een ander onderschikt of minderwaardig is, zelfs niet onbewust" Die bewering klopt niet. Het tegendeel is waar. Het zit in ons genenpakket. Als je een ander gelijkwaardig vindt kan je niet functioneren. Voor de wet hoort iedereen gelijk te zijn. Onze biologische wetten zijn anders, die maken wat wij zijn, zorgen voor een natuurlijke overlevingsdrang en plaatst het eigen individu op de eerste plaats. Leven is op de eerste plaats overleven. Of je bent om wat voor goed te begrijpen redenen levensmoe of uitzonderlijk naïef en onwetend. Neemt niet weg dat iedereen ook een empathisch vermogen heeft en zich in een ander kan verplaatsen. Al te goed is echter buurmans gek.
wat een ongelooflijk lang verhaal om aan te tonen dat we wel zouden zijn geboren met een aangeboren gevoel voor ongelijkheid. Allemaal bullshit.
Dat een kind instinctief zijn eigenbelang voorop stelt is logisch (in de peuterpuberteit en puberteit, dat is nodig voor de ontwikkeling tot zelfstandig mens). Maar wij zijn weldenkende mensen en dus voeden we onze kinderen zo op dat ze leren dat je anderen in hun waarde laat. Later leren ze dan dat geven en delen ook heel bevredigend is.
Ja Gare Raap, als je je mening onderbouwt in plek van losse kreten slaken dan kom je zoals dijkbewaker vaak verder dan 2 regels. Vaak want nu lukt het mij wel :)
Dijk Geen mens wordt geboren met de behoefte om met mes en vork te eten. Hoe je wordt geboren, wordt je geboren. Maar het "samenleven" veronderstelt bepaalde uitgangspunten. Juist om iedereen de kans te geven te "overleven". En het lijkt mij daarom een gezond uitgangspunt er naar te streven dat de ene mens niet meer- of minderwaardig is aan de ander. Redden we dat? Natuurlijk niet.
@gare raap, als je een kind een bord patat en een bord spruitjes voorzet en vervolgens vraagt "wie moet de spruitjes opeten, je broertje of jij?", welke keuze zouden 99 op de 100 kinderen dan maken?
@Gare Raap Het gebrek aan biologie kennis, en met name over de mens, is nogal evident aanwezig. Een ernstig gemis, want een beetje basiskennis zou veel misverstanden kunnen voorkomen. Ik probeer een klein beetje die kennis te vergroten. Voor sommigen echter is een leven lang nog niet lang genoeg om echte kennis tot zich te nemen. Een beetje het kaf van het koren scheiden. Neem bijvoorbeeld de zin in dit artikel: Ons vermogen om ratio te gebruiken in het nemen van beslissingen en de voor- en tegens ervan af te wegen, onderscheidt ons van alle andere levende wezens op Aarde. ---- Er worden bepaalde vermogens aan mensen toegedicht die andere dieren niet zouden hebben. Een ander dier zou geen afweging kunnen maken voor een beslissing. Als er iets is wat je nodig hebt om te overleven is het wel de juiste beslissing nemen door voor en tegens af te wegen. Chimpansees sluiten vriendschappen, smeden complotten om bijvoorbeeld de leider te worden, hebben empathie en voeren oorlog, ga zo maar door. Maar ook ander dieren blijken steeds meer vermogens te hebben die voorheen alleen aan mensen werden toegedicht. Veel dieren hebben eigenschappen die veruit superieur zijn aan menselijke eigenschappen ontstaan door de oorzaak van aanpassing om te overleven. Op de vermeende superieure eigenschappen van mensen sla ik aan. De tijd van de mens als een evenbeeld van super goden waarvoor alles gecreëerd is ligt zonder bullshit toch echt ver achter ons.
Brr, eng. Als je als donkere jongen geen trui met “coolest monkey of the jungle” meer mag dragen want dan ben je onzorgvuldig. Wie zegt dat dit geen gezonde relativerende zelfspot is? Een geuzennnaam? Het zou kunnen. Mijn vriendin noemt zichzelf met haar Chinese en Indische wortels wel eens een 'Chinese pinda'. Zelf noem ik me, als reactie, een 'kaaskop'. Foei. Daarmee geven de racistische duivel een kans. Waar vroeger zaken zoals seks voor het huwelijk de duivel uitnodigde tot lust. Zaken zoals zelfspot, humor die alle partijen waarderen moeten weg. Vooral als het relativerend is want bepaalde zaken mag je nooit relativeren maar moeten als absoluut gif gezien worden. Ook al is de dosis verwaarloosbaar klein en te doorzien. Natuurlijk is Nederland beter af zonder racisme. Maar wie in plaats van schoon te maken te keer gaat met smetvrees, maakt de zaak niet beter. Paranoïde te keer gaan maakt de wereld niet beter. Dus geen krampachtige smetvrees.
Prima toch, ik ken ook zat donkere mensen die het woord neger helemaal niet aanstootgevend vinden. Maar een bedrijf als H&M dient daar zorgvuldiger in te zijn. Die hebben een groot bereik en dienen te zorgen dat ze mensen met racistische denkbeelden niet voeden. Want zo iemand denkt dan; hé zie wel, ik mag een donkere persoon heus wel met een aap vergelijken.
DenFlex Roerend mee eens. Ik denk dat we slechts van mening gaan we verschillen als we dan moeten bepalen wanneer er dan precies sprake is van smetvrees of dat we nuttig schoonmaken. Wanneer je iemand, die zelf een trui maakt met een dergelijke tekst, gaat kapittelen dan is er sprake van smetvrees. Wanneer mensen zo'n trui op de markt brengen en dus aan mensen aanbieden, dan maak je nuttig schoon als je daar tegen in het geweer komt.
[Geen mens word geboren met de gedachte of het gevoel dat een ander onderschikt of minderwaardig is, zelfs niet onbewust] Daar zou ik nu wel eens wat wetenschappelijke onderbouwing van willen zien. Zonder zelf onderbouwing te hebben ik geloof er niets van. Ik denk dat ELK mens met een idee dat anderen (buiten de familie, de gemeenschap de clan of de stam) minderwaardig zijn wordt geboren. En mijn hypothese zou zijn dat dat niet alleen voor mensen geldt, maar voor alle dieren, en dat dat uiteindelijk één van de drivers achter soortvorming is, niet leuk maar het word geïllustreerd door de dagelijkse waarneming dat racisme niemand vreemd is.
Denk nou even door. Het kan niet aangeboren zijn, want dan zou een halfbloedkind zijn vader of moeder dus als niet onderdeel van zijn groep beschouwen...of misschien zelfs beiden? Als je nou zegt dat discriminatie niemand vreemd is dan zou je waarschijnlijk gelijk hebben. Maar racisme, nee natuurlijk niet. Overigens, bij gedomesticeerde dieren zit dat instinct er ook niet per se (meer) ingebakken. Ik ken zat allemansvriendjes onder katten, en zeker onder honden.
"Ik denk dat ELK mens met een idee dat anderen (buiten de familie, de gemeenschap de clan of de stam) minderwaardig zijn wordt geboren" Dat is onmogelijk denk ik, een pasgeboren baby heeft helemaal geen concepten in het brein over dat soort ingewikkelde zaken, noch heeft de baby ooit iets ervaren in die zin; dat komt pas veel later. Wel zou je over instincten kunnen spreken die het bekende (vooral de moeder) omarmen en het vreemde angstig vinden (maar ook wel weer spannend).
Wat is het onbewuste? - is dat helemaal opgehelderd, eigenlijk? Als dat zo is, dan zitten we toch al meteen met een probleem. Want dan kan je dat on- of onderbewuste in kaart brengen, en aan mensen die nog niet ingelicht zijn met een mooie Powerpoint-presentatie gaan uitleggen wat het nu precies is. Maar is het dan nog onbewust? Ik ben me er terdege van bewust dat ik hier hoge eisen stel, met deze vragen. (Ik dacht altijd dat wanneer ik slecht denk van anderen, dat ik dat dan zelf ook weet dat ik dat doe. Maar dit betoog, van hoogst moderne kwaliteit, maakt me onzeker. Kan iemand me geruststellen? Bij voorbaat dank.)
".. is dat helemaal opgehelderd, eigenlijk? " Nee. Carl Jung's theorieën ontberen overigens empirische onderbouwing net als die van zijn leermeester Sigmund Freud.
We weten niet eens wat bewustzijn is, of in elk geval niet waar het vandaan komt of waar het huist. Maar als niet-wetenschapper kan ik me toch wel iets indenken over dat onderbewustzijn. Het zijn de niet-fysieke automatismen van de hersenen. Het brein put uit ervaringen uit het verleden en vult allerlei informatie op basis daarvan in. De reden waarom ooggetuigen notoir onbetrouwbaar zijn. En de reden dat we allemaal met vooroordelen kampen.
@ DanielleDefoe (17:53) - dank voor je toelichting. Misschien begreep je niet dat mijn eigen inzending ironisch is, maar dat is geen probleem. Mijn eigen, hoogst serieuze, bezorgdheid zit hem dan hierin: niets van wat onze politici, hun economische adviseurs, en de CEO's van de multinationals, ons vertellen, dat heeft enige empirische onderbouwing. Er is geen relatie met de menselijke realiteit. Toetsen aan de werkelijkheid, daar zijn deze voodoo-priesters als de dood voor. Ik heb me vandaag (onder heel veel andere dingen) vermeid met het leven van een heel andere colporteur van nieuw geluk voor werkelijk iedereen: deze man was werkzaam in Lesotho, Kokstad, en Transkei - namelijk: Khotso Sethuntsa (1898-1978), een neoliberaal avant-la-lettre *). Felicity Wood heeft zijn bestaan, en zijn werkzaamheden, in kaart gebracht: http://jacana.bookslive.co.za/blog/2008/02/15/khotso-the-extraordinary-notes-from-felicity-wood/ *) Neoliberalen liegen altijd. Ze smeren je dingen aan. Ze (Kok, Bolkestein, Rutte, etc.) zijn geen haar beter dan elke arme die je tasje rooft. ________ Wat wou ik alweer zeggen, op dit late, onzalige, en donkere uur? Ik wil geen mensen meer aan mijn deur, die mij iets willen aansmeren (gratis pizza's, craft beer, of andere ellende). O ja, dit nog, een liefdevol doorgecommuniceerde verhandeling over de psychiatrische aard van het neoliberalisme van Rutte & co.: https://www.nakedcapitalism.com/2013/01/philip-pilkington-the-origins-of-neoliberalism-part-i-hayeks-delusion.html https://www.nakedcapitalism.com/2013/01/philip-pilkington-the-origins-of-neoliberalism-part-ii-the-americanisation-of-hayeks-delusion.html https://www.nakedcapitalism.com/2013/01/philip-pilkington-the-origins-of-neoliberalism-part-iii-europe-and-the-centre-left-fall-under-hayeks-spell.html _______ Ik kan anderen niet iets opleggen. Zelf zoeken naar waarheid is een moeizaam karwei. Maar de beloning is groot; niet in geldelijk opzicht (dat is iets voor achterlijke gestoorden), maar voor alle menselijke dingen.
Ach, Cliffie, dat kan de beste overkomen - als een arme mijn tasje rooft, en mijn portemonnee, dan vergeef ik hem dat onmiddellijk. Ik zal dan in mijn eigen kleine kring geholpen worden, en niets te kort komen. Maar als een rijke mij besteelt, dan ga ik meteen in de aanval. Niet met wapens, en niet met geweld. Ik zal zijn misdaden aan de kaak stellen. Ons leven gaat niet om fysiek geweld, het gaat om een strijd tussen goede en slechte ideeën. Dat is niet veel, maar tegelijk is het alles wat wij hebben.
@ Cliff Clavan: Alle mensen hebben, denk ik, wel eens of vaker de ervaring dat onderbewuste en onbewuste verschijnselen en processen zich voordoen. Als we het fenomenologisch benaderen, kunnen we zeggen: ze zijn realiteit. Maar waar de grenzen liggen, weten we niet. Dat onttrekt zich aan empirische waarneming. Soms moeten we rationaliteit en powerpointpresentaties buiten de deur houden.....
Pardon: Clavin! (Zo zie je maar weer. Komt dr. Clavan (Oost-Europadeskundige) nog eens om de hoek kijken! :) ).
@ OlavM - dank voor je bijdragen, 'eminently sensible'. Haha, Clavan... een genie dat zijn tijd ver vooruit was.
Langzaam gaan we naar een maatschappij toe waarin je niets meer kan uiten zonder dat iemand er iets 'racistisch' in ziet. Waar we op iedere slak zout gaan leggen. We zijn nu al aan het doorslaan. Dat is ook meteen de vervelende kant van social media, alles word meteen breed uitgemeten, iedereen heeft een mening. Het word tot zeer grote proporties opgeblazen. Men word langzaam monddood gemaakt. Voor de duidelijkheid, ik ben een 'getinte' Nederlander.
Ramon We leven al sinds jaar en dag waarin in een wereld waarin, wat je ook zegt of schrijft of doet, altijd van betekenis wordt voorzien door medemensen. Wat valt daar tegen te doen? De vrijheid van meningsuiting opheffen? Als u vindt dat mensen doorslaan is dat niet meer dan uw zingeving van wat u ziet en hoort. En daarin kunt u, al helemaal naar de mening van anderen, natuurlijk ook weer doorslaan. En, oh ja, dat u een "getinte man" bent, dat doet hierin wel of niet ter zake; dat is maar hoe mensen dat zien.
Ook ik schrok in eerste instantie van de afbeelding met die donkere jongen met die groene trui met het opschrift : "coolest monkey of the jungle". mijn eerste gedacht was dan ook ; "leren ze het dan ook nooit" terecht dat er boosheid is en dat bekende artiesten hun medewerking stopzetten. Wat een blunder! Maar nu ik hier achter het toetsenbord mijn reactie tik, bedenk ik mij het volgende ; wat als het helemaal geen opzet is.... wat als het geen opzet is om een donker gekleurd jongetje expres met zo'n trui af te beelden, wat als er helemaal geen racisme aan ten grondslag ligt. Ik denk dat er bij iedereen de eerste gedachte van : wat een blunder.. wat een domme actie en wat een racistische uiting.... een meer dan terechte gedachte is. Maar misschien was de gedachte dat het shirt de jongen goed stond qua kleur (van het shirt) en dat de kreet helemaal niet op de jongen slaat maar gewoon een kreet is, Wat als we niet gelijk aan racisme denken. Waarom denken we gelijk aan racisme (ik ook ) bij het zien van deze foto? Komt dat door alle gebeurtenissen en anti-racisme acties en noem maar op dat we direct aan racisme denken wanneer we deze donkere jongen zien met zo'n shirt? Bij een blanke jongen denken we dat niet, dan leggen we geen bewuste of onbewuste link met racisme. Het shirt is hetzelfde de jongens hetzelfde met uitzondering van de huidskleur. Wat als er helemaal geen gedachte van racisme speelt bij de keuze van dit shirt bij deze jongen? is het dan ook racisme? Waarom nemen we dat racisme de onderliggende gedachte is gelijk aan? kan er dan werkelijk geen onschuld aan ten grondslag liggen? dat er gewoon niet over is nagedacht? Is het de schuld van de fotograaf en de stylist? Dat ze niet even nadenken over hoe het beeld overkomt? is het de schuld van H&M dat ze foto plaatsen zonder na te denken hoe deze over kan komen zonder dar er een racistische gedachte aan ten grondslag ligt? je kan tegen een blank kind zeggen : "wat ben je toch een apenkop/ wat heb je toch een apenstreken" maar wanneer je het met precies dezelfde bedoelingen zou zeggen tegen een donker kind ben je de grootste racist. Is het dan onmogelijk om gelijk te zijn naar elk kind zonder racist te zijn bedoel ik eigenlijk. is een gelijkwaardige samenleving ook niet de bedoeling dat we elkaar gelijkwaardig en hetzelfde bejegenen?zonder onderscheid? Nog steeds denk ik bij het zien van de afbeelding : "man man man, hoe dom kan je zijn? " maar dat had ik niet gedacht wanneer een blank kind hetzelfde shirt gedragen zou hebben.......
Ik vind die uitdrukking op de trui een leuke provocatie; niet dom of ondoordacht. Ongetwijfeld zullen er mensen zijn die het niet snappen, maar ja, die overtuig je toch niet.
Dove revisited: https://joop.bnnvara.nl/nieuws/dovemansoren-dove-komt-weer-met-racadvertentieistische-
@Ter aanvulling een citaat van mevr. S. Bergsma : Nee, Oprah’s sentimentele gezwets waarin ze de baan van de aarde om wil buigen richting een utopie – waarin mannen nooit meer iets raars zullen doen en vrouwen altijd gelijk hebben – (op die heugelijke nieuwe dag) is óók geen boodschap van ‘hoop’. Hoop betekent niets zonder actie en individuele verantwoordelijkheid. Dát is waar jonge meisjes (en jongens) voor de tv behoefte aan hebben. Niet een vijand achter elke boom en gratis deugdzaamheid zoals je geld vindt op straat.
Een compliment als goed Nederlands spreken, hoeft geen racisme te zijn. Ik spreek belabberd Nederlands en k krijg dat regelmatig te horen. En k ben wit. Het kan aangeven dat je goed articuleert en de juiste woorden gebruikt. Het kan ook een vorm van onbewust racisme zijn. Dat is wanneer iemand je aanspreekt op je huidskleur/afkomst en hoe goed je Nederlands spreekt. De NRC heeft laatst stukken gewijd aan racisme. Daar wordt gesuggereerd dat racisme universeel is en vooral te maken heeft met een donkere huidskleur. Dus hoe donkerder je huidskleur is hoe vaker je te maken krijgt met racisme. Wat de NRC ook aangaf, dat voordat er überhaupt kolonies kwamen er al een vorm van racisme was. En dit was ook op afkomst. Maar dan van de adel, toen spraken ze over blauw bloed. En het klopt dat mensen d.m.v. hokjes denken het leven indeelt. Zoals je dat zelf beschrijft: 'Zo begint het met het besef dat zwarte en gekleurde mensen stelselmatig te maken krijgen met microagressies, zo vaak dat we leerden om tussen de regels de werkelijke betekenis van alle gebeurtenissen te lezen'. Hierin is 'we' dus een vorm van hokjes denken. Alle gekleurde mensen tegenover de witte mensen. Maar zoals ik al zei, kan een noord-afrikaan net zo racistisch zijn ten opzichte van een Surinamer als een wit iemand. Over het onbewustzijn het je gelijk. Dat kan bij mensen wel zeker wat bewuster gemaakt worden. Alleen heeft dat behalve praten, ook met EQ te maken. Te maken met opvoeding en opleiding. Het vermogen kritisch naar jezelf te kijken en dus kritisch naar je jeugd en de maatschappij te kijken. Anderzijds is het ook menselijk dat het onbekende van mensen wordt ingedeeld door de informatie die zij krijgen en deze op een wijze onthouden. Dus vooroordelen en stereotypering is dus een manier om met het onbekende om te gaan. Wat in de huidige werkelijkheid bijvoorbeeld dit tot gevolg heeft. Een Marokkaanse jongen die geen baan of stage krijgt omdat degene die hem aanneemt kan denken dat hij sneller de fout ingaat dat is een vorm van racisme. Een individueel geval gelijk stellen aan de groep. Anderzijds is dat helaas ook het gevolg van zowel statistische gegevens en het onvermogen van de persoon om de sollicitant als individu te zien. Dus het bewustzijn vergroten, maar ook meer gaan inzetten om de vooroordelen weg te nemen. En beide begint zowel bij jezelf als bij het corrigeren van je omgeving.
Wat ik me afvraag is of de auteur dit ook op zichzelf toepast, of dat het alleen geld voor ‘de anderen’? Het voorbeeld van het jongetje met de trui “coolest monkey of the jungle” vind ik bijvoorbeeld een typische. Volgens auteur houdt dit onbewust racisme in stand. Echter; wat als H&M bewust had gekozen om die trui voor ieder kleur kind te marketen behalve voor de zwarte? Dat is toch juist discriminatie op basis van huidskleur? Met andere woorden; je kunt het nooit goed doen. Doe je het niet maak je bewust onderscheid op basis van huidskleur, waarvan al tig jaren wordt verteld dat dat slecht is. Doe je het wel, hou je onbewust racisme in stand omdat sommige mensen een link leggen tussen zwarte mensen en apen. De hysterie rondom het jongetje met deze trui zou verder nogal wat implicaties hebben. Moeten bedrijven stoppen met alle vorm van marketing rondom het thema ‘jungle’ richting zwarte mensen? Wat als er een banaan op de trui had gestaan? Wat als er een jungle hut op had gestaan? Een doodshoofd (koppensnellers)? Waar ligt de grens? Zou het niet veel makkelijker op te lossen zijn als de ‘snel gekwetste’ eens wat eelt op zijn ziel zou kweken zodat hij of zij gewoon kan dealen hiermee, zonder extreem gevoelig te zijn voor tal van dingen waar zij bewust en onbewust zelf een gedachte achter zoeken. Dit zie ik bijvoorbeeld tot uiting komen in de zin “zo vaak dat we leerden om tussen de regels de werkelijke betekenis van alle gebeurtenissen te lezen”. Blijkbaar is de ‘zwarte mens’ (beschreven als we) in staat om te duiden wat anderen écht bedoelen, niet aan de hand van wat ze echt zeggen of doen maar ‘tussen de regels door’. Typisch genoeg is dit juist een thema waar het in de psychologie vaak over gaat en wat wordt gezien als een onbewust patroon dat men beter kan afleren. Je kunt zaken immers niet invullen voor anderen, alleen zij weten hoe ze het echt bedoelen. Doe je dat wel, dan kom je al snel terecht in een negatieve spiraal waar je veel meer achter dingen zoekt, dan er daadwerkelijk achter zit. Wat ook in dit schrijven het geval lijkt te zijn. Wellicht zou de auteur zich daar bewust van kunnen worden; niemand heeft een zesde zintuig waarmee men, onbetwist en altijd, de bedoelingen van de ander kan invullen. Verder spreekt de auteur over “de gedachte of het gevoel dat een ander onderschikt of minderwaardig is” – maar dit kan natuurlijk ook op de eigen persoon geprojecteerd worden. Ook niemand wordt geboren met het gevoel dat hij of zijzelf ondergeschikt of minderwaardig is. Dus óók de ‘lange tenen’ of ‘slachtoffer cultuur’ komt voort uit omstandigheden, bewust en onbewust. Dat is wel een constatering die ik mis in dit artikel.
'Zou het niet veel makkelijker op te lossen zijn als de ‘snel gekwetste’ eens wat eelt op zijn ziel zou kweken' Beter nog: sta eens stil bij het feit dat gekwetst worden nou ook weer niet het ergste is dat je kan overkomen. We praten er over alsof het de builenpest betreft, zo erg lijkt het te zijn. Maar zo erg IS het helemaal niet, met alle respect voor iedereen die, net als ik, zich wel een goed, hard en onterecht gekwetst heeft gevoeld - en da's denk ik iedereen. Het zijn maar gevoelens, en je kunt er een hoop van leren. Deze hele 'kwetsen is fout'-hype ondersteun ik dan ook voor geen meter. Dealen met AL je gevoelens is gezond. Ervoor op de loop- gaan is onhaalbaar, en van anderen verwachten dat zij er doorlopend voor zorgen dat jij je nooit rottig voelt is onredelijk. We zijn van compleet irrelevante muggen joekels van olifanten aan het maken. Da's dan weer de luxe die je hebt als bovenin die piramide zit, zoals Maslov al aantoonde. Ik ben het trouwens wel met iedereen eens dat discriminatie en racisme iets heel anders zijn. Maar daar gaat het me niet om. Het gaat me om de gedachte dat je er werkelijk alles aan moet doen, schijnbaar, om een ander geen rotgevoel te bezorgen. En dat is een volkomen onhaalbaar ideaal. Je kunt mensen ook niet dwingen om een mop leuk te vinden. Je hebt vrijwel geen enkele invloed op de gevoelens van anderen, al denken we vaak van wel. Een mens is ZELF verantwoordelijk voor wat hij/zij voelt en zeker voor hoe hij/zij met die gevoelens omgaat. Ik weiger verantwoordelijk te zijn voor de gevoelens van een ander - want dat is waar we het over hebben. En het is kolder.
Annie U weigert om verantwoordelijk te zijn voor de gevoelens van een ander. Is dat niet wat erg kort door de bocht? Als u mensen rotgevoelens bezorgt, bijvoorbeeld omdat ze tekort doet, bent u daar dan niet verantwoordelijk voor? En bent u er niet verantwoordelijk voor dat u iemand waarvan u vindt dat die tekortgedaan wordt, in de kou laat staan door uw mond te houden. En als u eelt op uw ziel zou hebben en niet verantwoordelijk bent voor de gevoelens van anderen, zou u dan niet anders op die scheldende Ton moeten reageren?
@Zandb, [Als u mensen rotgevoelens bezorgt, bijvoorbeeld omdat ze tekort doet, bent u daar dan niet verantwoordelijk voor? En bent u er niet verantwoordelijk voor dat u iemand waarvan u vindt dat die tekortgedaan wordt, in de kou laat staan door uw mond te houden.] Dat is een 'race to the bottom' die de persoon met de langste tenen wint. Rekening houden met de gevoelens van een ander is een gunst, soms sociaal gewenst, soms niet maar zeker geen verplichting of verantwoordelijkheid.
Zandb: ik denk niet dat je het begrijpt, of erger nog, wilt begrijpen, maar ik zal proberen het je uit te leggen. Ik ga terug naar de mop waar ik het in mijn post over had. Je vertelt een mop aan drie mensen. De eerste lacht zich rot, de tweede vind er niets aan en de derde vind ‘m zelfs slecht. Ligt dat dan aan de mop, of aan het feit dat jij ‘m vertelt? Dat lijkt me niet. Het is als elke chemische reactie: er zijn minstens twee componenten voor nodig om welke reactie dan ook te laten plaatsvinden. Als je olie op vuur gooit, krijg je een steekvlam. Aan welke van de componenten ligt dat dan? Als ik iets zeg dat jou een rotgevoel bezorgt, dan ben ik verantwoordelijk voor wat ik zeg, en jij voor hoe je je daarbij voelt. Zo simpel is het. En nu zijn er uiteraard heel wat situaties waarin je van te voren kunt weten dat die ander er een rotgevoel van zal krijgen (‘schelden en schreeuwen’, iets dat jij een uiting van normen en waarden vindt, is er zo eentje) dus in die gevallen zal het waarschijnlijk bedoeld zijn om de ander een rotgevoel te bezorgen, kan ik me zo voorstellen. Maar er zijn genoeg gevallen waarin je absoluut niet van te voren kunt voorspellen hoe iemand zich bij iets dat je doet of zegt zal gaan voelen. Gewoon onmogelijk, in het beginsel. Je zou bijvoorbeeld iets lomps kunnen zeggen om iemand te kwetsen, en dan toezien hoe die ander gierend van de lach wegloopt. Kun je niet voorspellen. En daarom kun je er dus ook niet verantwoordelijk voor zijn, voor iets waarvan je niet weet wat voor effect het zal gaan hebben. En nogmaals: ervaring leert een mens al vrij snel wat over het algemeen de manieren zijn ok bepaalde emoties op te roepen - maar echt voorspellen kun je ze nooit, omdat ze van persoon tot persoon verschillen. Dus: ik ben verantwoordelijk voor wat ik doe of zeg, en de ander voor wat-ie daarbij voelt. Dat is de enige logische conclusie. En de enige manier om communicatie en samenleven eerlijk en zuiver te houden. En als je mij niet gelooft, mag je van mij elke psycholoog, psychiater en andere ‘emotioneel’ therapeut bellen. Het heet ‘containment’ en is een simpel te begrijpen concept. Weer niet op je ingegaan?
Op zich wel eens met Annie, alleen is het soms wel evident dat wat je doet of zegt kwetsend is voor een ander. Een donker persoon met een aap vergelijken is zo'n geval. En zeker van een bedrijf dat reclame maakt, reclame die steeds verder gepsychologiseerd wordt mag je dus beter verwachten.
Karingin: ben ik helemaal met je eens. Heb ik het ook over in mijn post. Rationele Burger zegt het mooi: 'Rekening houden met de gevoelens van een ander is een gunst, soms sociaal gewenst, soms niet maar zeker geen verplichting of verantwoordelijkheid.' Zo zie ik het ook. Een mens kan niet verantwoordelijk zijn voor de gevoelens van een ander, dat is onmogelijk.
Annie Wanneer u een mop vertelt, dan bent u verantwoordelijk voor het feit dat u een gevoel bewerkstelligt bij een ander, of die nu lacht of boos wordt. Die verantwoordelijkheid draagt u; dat u ingrijpt in het leven van anderen. De vraag is slechts, WAT u teweeg brengt. Ik bedoel; als u te om de een of andere reden een ongeluk veroorzaakt, bent u ook verantwoordelijk voor wat u teweeg brengt. Maar wat brengt u dan precies teweeg? Die bereidheid te onderzoeken, dat is eelt op je ziel tonen. (Als ik bewust wil kwetsen en iemand loopt gierend van de lach weg, moet ik maar aannemen dat dat gedrag niet gespeeld is! Toch?) In uw eerste reactie maakt u echter duidelijk, dat u niet verantwoordelijk wilt zijn voor het feit dat u gevoelens teweeg brengt. In uw tweede reactie maakt u duidelijk dat u wel verantwoordelijk wilt zijn, voor gevoelens die u teweeg brengt, maar alleen voor gevoelens waar u zich "schuldig" aan acht. En dat laatste, dat is waar ik het niet met u eens ben: Ik acht u er voor verantwoordelijk dat u in iemands leven ingrijpt maar waaraan u dan precies "schuldig" zou zijn, dat is een heel andere vraag en dat blijft eeuwig een vraag. Vandaar dat ik struikel over dat "eelt op ziel", wat u van iemand verwacht. U kunt zich voorstellen, dat wanneer mensen schelden, dat ze dan terecht boosheid oproepen. Ik vind dat een idiote conclusie; juist dan zou ik zeggen: "Heb eens wat eelt op je ziel", in die zin, dat je je eerst eens afvraagt, wat iemand met dat schelden wil duidelijk maken, waarom hij zich op die manier meent te moeten uiten. Net zo als ik zou doen als mensen mij netjes te woord staan (en dan nog wel veel ergere dingen kunnen beweren). Ik weet niet of ik het zo goed duidelijk maak: U dient zich te realiseren dat u ingrijpt op het leven van anderen en om wat u oproept onder alle omstandigheden zo serieus mogelijk te nemen. En u kunt daarbij nooit standaard de boel afdoen, door te zeggen: "Iemand scheldt dus ik luister niet meer (en hij heeft geen waarden en normen)." Of: "Iemand zegt iets wat mij niet aanstaat dus ik negeer hem." Dat is dus juist gedrag waarbij je niet vertoont dat je eelt op je ziel hebt maar waar uw lange tenen de dienst uitmaken. Begrijpt u waar het mij omgaat? Dan hoeft u het daar niet mee eens te zijn maar dan scheelt dat een hoop irritatie.
Annie U en rationele burger vinden: "Een mens kan niet verantwoordelijk zijn voor de gevoelens van een ander, dat is onmogelijk." Dat klopt niet, want een mens is er wel degelijk verantwoordelijk voor DAT een ander mens gevoelens heeft. Als ik iemand letterlijk of figuurlijk pijn doe, ben ik er niet direct verantwoordelijk voor hoe die persoon die pijn demonstreert maar ben ik wel verantwoordelijk voor het feit dat iemand met de pijn moet omgaan. Dan is "verantwoordelijkheid nemen" absoluut geen gunst.
Zandb: 'Wanneer u een mop vertelt, dan bent u verantwoordelijk voor het feit dat u een gevoel bewerkstelligt bij een ander, of die nu lacht of boos wordt.' Nee. Ik zei al dat je het niet zou begrijpen. En ik heb echt geen zin het nog een keertje uit te leggen.
Annie En waaruit moet mij dan duidelijk worden dat u mij wel begrijpt? Als er bv een steekvlam ontstaat omdat er olie op het vuur gegooid wordt, is de ene component net zo belangrijk als de andere en treft in dit geval diegene die de olie toevoegt de meeste verantwoordelijkheid of zelfs schuld (dat laatste hangt er maar vanaf!). Of je nu het vuur toevoegt aan de olie of andersom, de olie aan het vuur, je kunt niet beweren dat je niet verantwoordelijk bent voor dat toevoegen van olie dan wel vuur. Verder onderscheid ik verantwoordelijkheid en schuld. Elke schuld is verantwoordelijkheid maar niet elke verantwoordelijkheid is schuld. Mijn begrijp van containment heeft niets met deze kwestie te maken. Dus dat "eenvoudige begrip" zult u toch voor mij moeten verhelderen.
Schrijven over 'onbewust racisme' is link. Het ontslaat je van bewijsvoering. Dat speelde in de vorige eeuw al in bepaalde opvattingen over klassenverhoudingen. Je kon onbewust een klassenvijand zijn volgens bepaalde dogmatici. De vraag is ook wanneer je iets racistisch noemt. De één doet dit al als er een raciaal of etnisch aspect te zien is, de ander pas als er een opvatting over minderwaardigheid een rol speelt. Dit laatste past in de traditie in Nederland. Het eerste wordt vanouds als vreemdenhaat of xenofobie aangeduid. Een ander gevaar is dat je zelf in een tunnelvisie terecht komt door het 'onbewuste' er bij te halen. Andere mogelijke verklaringen vallen buiten beeld en een ongefundeerde generalisatie ligt op de loer. Het leidt dus tot intellectuele luiheid. De schrijfster ziet verder niet dat de beschrijving van mensen als zwart eigenaardig is, want dat is niemand. Evenmin bestaan er witte mensen. Het zwart-wit-schema was geliefd bij de koloniale rovers, waarschijnlijk door bepaalde associaties bij de termen wit en zwart. Dus je zou dit schema van oorsprong racistisch kunnen noemen. Maar ik vermoed dat het tegenwoordig vooral domme oppervlakkigheid is.
Toevoeging: in de Koude Oorlog kon je onbewust een 'landverrader' zijn volgens verdedigers van een confrontatiepolitiek en een verdere opvoering van de bewapening.
Maar waar wil je het onbewuste heen sturen? Ik persoonlijk zou het zelf fijn vinden als een tekst op zo`n trui prima zou kunnen. Het moment dat deze tekst zowel door de zender als ontvanger als een onschuldige tekst op de trui van een jongen zou staan lijkt mij een mooi streven Echter denk ik te lezen in uw tekst dat u wat anders beoogt, maar wat precies dat begrijp ik niet helemaal.