Samsom en Rutte moeten de Kamer in... Kies pragmatische polderaars als minister
Na de radiostilte over het regeerakkoord lekt Den Haag als een vergiet over de invulling van de ministersposten. De poppetjes. De namenlijst is wel verontrustend. De VVD wil haar huidige smaldeel, uitgezonderd de zwakke Rosenthal, maar met de ambitieuze Hennis-Plasschaert.
De PvdA wil coming men als Lodewijk Asscher. Dat is niet goed. Omdat de verschillen tussen de beide coalitiepartners groot zijn, dienen de bewindslieden niet besmet te zijn door het merkwaardige VVD-CDA-kabinet dat de gedoogpartijen PVV en SGP de nodige douceurtjes gaf en GroenLinks en D66 met wat instinkers beloonde.
Evenmin moeten het principiële partijtijgers te zijn, die zorgen juist structureel voor problemen. Neen, kleurloze pragmatische polderaars die hun verdiensten in het maatschappelijke middenveld en het bedrijfsleven hebben bewezen en anderen iets gunnen. Sommige onder hen hebben in het enthousiasme voor de goede zaak hun grenzen opgezocht. Liepen daarbij soms een tikje op, maar dat heeft hen gelouterd. Juist deze politici hoef je niets meer te vertellen over wat hen kan bedreigen als het om bijvoorbeeld belangenverstrengeling gaat. Financieel hebben ze dikwijls de schaapjes op het droge. In het bedrijfsleven of geprivatiseerde diensten stonden hun stevige salarissen, bonussen en afscheidspremies ter beschikking. Voor het geld zullen ze het niet doen!
Vanwege een structurele steun in de Kamer van buiten de coalitiepartijen lijkt het nuttig om een minster uit D66 en één uit GroenLinks te benoemen. Met dezelfde status als de CDA-ministers in het kabinet-Den Uyl.
Een aantal suggesties voor de namen. Geen partijtijgers, dus het zou zowel Rutte als Samsom sieren als zij in de Kamer plaatsnemen als fractieleider. Wie moet dan premier worden? Uiteraard Gerrit Zalm (VVD). Van ambtenaar tot minister kent hij Den Haag op zijn duimpje en intussen heeft hij bij twee banken het bankieren geleerd.
Zijn evenknie: Hans Alders (PvdA), was minister, commissaris van de Koningin en is nu voorzitter van EnergieNed. Vice-premier en minister van Economische Zaken moet hij worden.
Buitenlandse Zaken is voor Neelie Kroes (VVD). Zij weet nog beter dan haar voorganger Rosenthal wat belangenverstrengeling is en kent het buitenland als Eurocommissaris. Bovendien oogst ze veel sympathie bij vrouwen in GroenLinks, die haar ‘een moordwijf!’ noemen.
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties? De sociaal-democraat Erik Staal heeft een huis op Bonaire, dat scheelt verblijfkosten. Weet als geen ander hoe je kleinere eenheden tot een succesvol geheel kan omsmeden. Verkeer en Waterstaat? Wubbo Ockels (VVD)! Ockels, de tweede in Nederland geboortige ruimtereiziger, is een innovatief visionair.
Op Financiën moet Jan Kees de Jager (VVD) blijven. Die is toch lid van het CDA? Maar het gaat om zijn job. Goed ook voor de continuïteit voor de regering.
Wie zou Justitie moeten leiden? GroenLinkser Harry Borghouts natuurlijk. Was S-G op dit departement, commissaris van de Koningin en hield zich immer verre van partijtijgerschap. De D66’er in het kabinet is Jos Elders. Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) moet voor deze ervaren onderwijsbestuurder een koud kunstje zijn.
De landsverdediging verheugt zich al enige tijd op de betrokkenheid van Angelien Eijsink (PvdA). Leverden haar partijgenoten ooit hun voorkeur voor de Mirage in ten bate van Prins Bernhards Lockheed, waarom zou zij als Defensie-minister geen JSF kunnen bestellen?
De PvdA is vanouds sterk door haar ‘wethouderssocialisme, lokale bestuurders die van aanpakken weten. Wat te denken van Rob Oudkerk en Frank de Vries, uit respectievelijk Amsterdam en Groningen? Maar ook VVD-wethouders stonden hun mannetje: Geert Dales, Ton Hooijmaijers en Jos van Rey.
Hun partijgenote Helma Lodders was eveneens wethouder en heeft zich als kamerlid inmiddels zo geliefd gemaakt bij de agrarische sector dat haar het ministerschap Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit niet kan ontgaan. Wordt al vergeleken met haar legendarische voorganger Cornelis Berkhouwer. Nooit minister geworden, maar wel met de erenaam ‘boerenkeessie’ getooid!
Volksgezondheid, Welzijn en Sport gaat natuurlijk naar Oudkerk. Artsen staan bekend als geboren bewindslieden. Zie de huidige staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten.
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer? Jos van Rey of Ton Hooijmaijers. Wellicht kunnen de heren onderling uitmaken wie het ministerschap en wie het staatssecretarisschap gegund wordt.
Sociale zaken lijkt een uitdaging voor Geert Dales. Goede wijn behoeft geen krans. In Ontwikkelingssamenwerking was de PvdA een pionier. Groninger Frank de Vries lijkt de grote dagen van Jan Pronk te kunnen doen terugkeren.
De verrassing heb ik bewaard voor het laatst. U sputtert: dit kabinet is nog bejaarder dan het vorige. Integendeel! Wij krijgen een minister voor Jongerenbeleid, Sywert van der Lienden. Deze jongen wil graag. Nog grager dan Jan Kees de Jager.
Hij heeft bovendien de afgelopen tijd geregeld aangetoond dat het hem niets uitmaakt van welke partij hij lid is. Dat maakt het voor Rutte en Samsom bij de zetelverdeling een stuk gemakkelijker. De partij die nog een bewindspersoon tekort komt, krijgt Sywert en de jongen zelf krijgt nog vóór zijn beëdiging een lidmaatschap cadeau.
Kortom. Ik kan niet wachten tot zo’n fraai gezelschap het staatshoofd op het bordes omringt.