Gemeenten smijten geld over de balk met opleidingen

Een cursus ‘twitteren voor ambtenaren’ of een snelleescursus. Jaarlijks mogen gemeenteambtenaren volgens hun CAO een opleiding of cursus volgen, maar uit onderzoek blijkt dat deze extra’tjes vaak geldverspilling zijn. Tijd om cursussen te volgen is er bij sommige afdelingen nauwelijks en dus werkt menigeen zijn dure cursus af in een zo kort mogelijk tijdsbestek. Michiel S. de Vries hoogleraar Bestuurskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen vindt dat het anders moet.

Dat elke werknemer en dus ook een gemeentelijke ambtenaar beter wordt van het volgen van opleidingen en cursussen staat buiten kijf, of liever gezegd, zou buiten kijf moeten staan. Want een effectieve cursus is immers goed voor de persoonlijke ontwikkeling van de werknemer, goed voor het functioneren van de organisatie en goed voor de dienstverlening aan de klanten. Helaas blijkt uit onderzoek dat cursussen aan gemeenteambtenaren te vaak zonde van het geld zijn.

Onderzoek van opleidingsinstituut Fources uit 2010 concludeerde dat 70% van zulke cursussen niet effectief is. In Binnenlands Bestuur van vorige week werd het nogmaals duidelijk. “Een cursus of training volgen wordt gezien als een leuk extraatje voor de werknemers.” “Dan komen ze er nog eens uit” (p. 39)

Maar het is wel een duur extraatje. In totaal gaat het om 1010 euro per gemeenteambtenaar per jaar, dus zo’n slordige 180 miljoen in totaal. Dat is afgesproken met de vakbonden. Daarvan zou dus weleens 126 miljoen verspild geld kunnen zijn. Het gaat dan om cursussen ‘twitteren voor ambtenaren’, een snelleescursus, een schrijfcursus of een cursus persoonlijkheidsontwikkeling die ook aan haast gepensioneerde ambtenaren wordt gegeven. Meestal zijn het cursussen van één dag voor bedragen die lopen tussen de 450 en 2800 euro per deelnemer. Let wel: voor dat laatste bedrag kan je een heel jaar een universitaire studie volgen.

Dit leidt tot de vraag hoe dit is te verklaren. Het antwoord daarop is eenvoudig. Het bedrag dat ermee is gemoeid is vastgelegd in de CAO. Tijd om cursussen te volgen is er bij sommige afdelingen nauwelijks. Dan is het efficiënt om zo weinig mogelijk werknemers tegen zo hoog mogelijke kosten in een zo kort mogelijk tijdsbestek een cursus te laten volgen. Je doet wat is afgesproken, en belast de drukke werknemer zo min mogelijk. Dat het geldverspilling is, ach, zoals ook in Binnenlands Bestuur stond, dat zijn peanuts vergeleken met de kosten die gemeenten maken voor interim managers. Voor een objectieve buitenstaander is het echter indicatief voor de perverse uitwerking van afspraken over opleidingen voor het personeel die op zich best goed zijn bedoeld.

Michiel de Vries gaat donderdag in debat met Paul Dubois van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Donderdag 29 maart om 11:45u live op Radio 1 in De Gids.FM.