Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
@Django (09:15u) - dank voor je bericht, en je vraag. Ik weet het niet, mijnheer Reinhardt. Ik heb niet de indruk dat het verhaal van Clarice over mijn hoofd heen schiet. Ik lees zo een tekst, eerste impressie is: lichte hallucinatie zonder verdovende hashish; tweede lezing, dan zie ik warempel enige structuur, maar helaas ook definities en gelijkstellingen die ik niet snap. Weet U: ik ben een moderne, en voor mijn leeftijd zeer jeugdige man (ik geniet warempel van The Flaming Lips, nou, dan weet je het wel). Ik sta open voor vernieuwing en vooruitgang. Maar van de nieuwe 'identity politics', daar kan ik geen chocola van maken. Melk, puur, witte chocola? Het duizelt me al. Ik doe de moeilijke woorden er even uit. Ik zal proberen op te schrijven wat dan het verschil tussen Stargards en Lenssens interpretatie van de materie is - een opvattingenkwestie die men kan vergelijken met die tussen Einstein en Bohr. ------- De eminente Gargard haar opvatting van identiteit is: onze persoonlijkheid wordt gekenschetst door een aantal wezenskenmerken die in hun uiterste gradatie als polariteiten beschreven kunnen worden; ik noem die schalen met uitersten: gender: het gevoel man, vrouw te zijn (en alle punten tussen die 'extremen') kleur: alle kleuren die de menselijke huid en haar pigmentatie toelaten, en alle 'mengvormen' die er met deze kleuren mogelijk zijn seksualteit: hunkering naar man, naar vrouw, en alle varianten die zich laten denken: verlangen naar welke variant(en) die er tussen... _______ (Het wordt me te veel. En ik kom er niet uit. Kennelijk hebben die moeilijke woorden een functie in het geheel. En dan nog: mijn gevoel van geluk is simpel. Jongen vind meisje leuk en vice versa. Ze verloven zich en trouwen. Ze gaan met elkaar, boven op elkaar, op en neer, net zo lang als strikt nodig is. Ze krijgen kindjes. Die worden groot. En die vinden dan elk weer een vriend of vriendin buiten het eigen gezin, en die koppeltjes doen dan op hun beurt hetzelfde. Snapt U?)
Fijn dat je er nog op terugkomt, Frank, dat gebeurt te weinig de laatste tijd, naar mijn smaak althans. Oke, moeilijke woorden, zeg je. Ik vind dat niet overtuigend, nu doe je jezelf dommer voor dan je bent. Waar het m.i. om gaat, is dat elk mens op micro-niveau deel uitmaakt van een minderheid. En als je nog sterker inzoomt is elk mens zijn eigen minderheid. Al deze mensen kunnen zich nooit daadwerkelijk verplaatsen in een ander omdat de ander altijd verschilt, op welk persoonlijkheidskenmerkje dan ook. Als ik mijzelf vergelijk met mijn lesbische zus, dan kan ik mij nooit geheel in haar verplaatsen ook al komen we uit hetzelfde middenklasse nest, zijn we allebei blank, gemiddelde leeftijd, HBO+ niveau, allebei blond. Zij is nog altijd vrouw en ik man. Ik ben hetero, zij lesbisch. Dus, al op die twee punten, kan ik, hoezeer ik ook op haar lijk, nooit zeggen dat ik precies weet wat zij doormaakt. En als je alle persoonlijkheidskenmerken in een matrix plaatst, zoals seksualiteit, sekse, huidskleur, klasse, invaliditeit, geloof etc etc etc, dan zit elk individu op zijn eigen, unieke, kruispuntje in die matrix. En sommige kruispuntjes worden sterker gediscrimineerd dan anderen. Het kruispunt goed opgeleid, blank, man, atheïst, gezond en homo, zal het in deze maatschappij makkelijker hebben dan het kruispunt goed opgeleid, blank, vrouw, atheïst, gezond en homo. Zoiets, Frank?
@ Django (19:53u) - veel dank voor je antwoord. Ik deed me niet dommer voor dan ik ben. Ik wilde zeggen: in hoeverre kun je 'identiteit' vertalen in een aantal eigenschappen, zonder te verzanden in een quasi-wetenschappelijk leesrooster van wat onze persoonlijkheid uitmaakt, via een aantal 'markers', en dat zonder uit het oog te verliezen dat je schema altijd, en per definitie, bijzonder onvolledig zal zijn? Je zegt het zelf goed: elk mens is een minderheid. Die alinea is mooi. Ze geeft ook weer dat mensen altijd een eenzaamheid in zich dragen - we komen bijna aan bij de poëzie. Het voorbeeld over jezelf en je zus is goed gekozen. Wat mij betreft: ik ben huiverig voor de stap naar de begrippen 'matrix', 'markers', 'kruispunten', en jawel: 'intersectionaliteit'. Die termen horen bij een rationele analyse achteraf, van datgene wat elke 'wetenschappelijke' benadering nooit zal kunnen: je hebt dat metafysische, de persoonlijkheid, dat wat op een hoger plan staat dan die individuele elementen, die zich in abstracties laten vangen. Het geheel is veel meer dan de delen. Dus vind ik dat een reductionistische aanpak. Die komt van pas bij de hersenwetenschappen, maar kent onvermijdelijk haar begrenzingen. Persoonlijk vind ik dat we aan het discussiëren zijn over een groot raadsel dat mijns inziens onoplosbaar is, en dat we toch moeten zien voor wat het is. Misschien is deze link behulpzaam voor je, zie hem als een toevoeging aan wat ik probeer uit te leggen: https://en.wikipedia.org/wiki/The_Two_Cultures ------- O ja, mijn laatste alinea was natuurlijk humoristisch bedoeld, en elke vorm van humor zit uiteindelijk wel weer een serieus element, misschien een vraag. Jij weet natuurlijk ook dat mensen maar al te graag op elkaar gaan liggen hopsen, en dat deze amateursport lang niet altijd tot doel heeft om nieuwe wereldburgers in het leven te roepen. Vriendelijke groet, Frank.
Beste Frank Bedankt weer voor je reactie. Wat ik wel ietwat problematisch vind aan deze analyse, is dat hij weinig perspectief biedt qua oplossingen. Hij lijkt eigenlijk een soort dooddoener te zijn: zo is het nu eenmaal en never shall the twain meet. Ik weet niet zo goed wat we daarmee winnen, behalve een treurig stemmend inzicht over de onoverbrugbare afstand die ons scheid. En in die zin spreekt er zo weinig hoop uit. Die eenzaamheid waar je ook al over sprak, dat lijkt dan het enige te zijn dat we allemaal gemeenschappelijk hebben. Misschien moet ik nog eens goed nadenken of ik dit mensbeeld wel zo fijn vind. Want ik vrees dan ook dat empathie, een prachtige menselijke faculteit, niets anders is dan projectie van je eigen gemis, tekortkomingen of lijden op een ander. En als zodanig de plank mis slaat en wellicht paternalistisch en 'patronizing' is. Want hoe kan ik bv als gezond persoon ooit werkelijk invoelen wat een invalide de hele dag meemaakt? Is empathie dan een valse emotie? Nouja, in ieder geval wil ik je, ondanks dit gemijmer, toch een fijn en opgewekt weekend wensen..!
Kleine nabrander nog: Misschien maak ik het allemaal wel te moeilijk en te abstract. Misschien komt eea er simpelweg op neer dat ik nooit de aanmatigende illusie zou mogen hebben dat ik wel weet wat een ander doormaakt. Maar blijft empathie nog even waardevol als altijd, omdat dat iets is van mens tot mens. En met empathie niet de illusie wekt dat ik wel weet hoe een ander zich voelt. Misschien gaat het niet verder dan de boodschap: wees goed voor elkaar, maar denk niet dat je de ander ten volle kunt begrijpen in zijn lijden.
@ Django (17:29u en 17:38u) - weer dank voor je antwoorden. Er staan intrigerende en ontroerende dingen in. Je onderzoekt het begrip 'empathie', en komt tot conclusies die bijzonder eerlijk zijn, en die uitnodigen tot zelfreflectie. Daarom alleen al zijn ze zo zinvol. Men kan empathie veinzen. Sommige mensen zijn daar bijzonder goed in, maar dit is op zich ook alweer een heel persoonlijke interpretatie van mijn kant. Want hoe kan ik weten of iemand veinst, of alleen maar meer extravert is in haar/zijn uiting geven aan medegevoel? Mag ik wel vinden dat het geacteerd overkomt? En dus als onecht? Raar is dat. We zitten nu bijna in het domein van de wetenschap, de psychologie en psychiatrie, die tegelijk met reductionistische methoden werkt, met loffelijke pogingen om het menselijke 'geheel' waar te nemen en te beschrijven (lichaamstaal, verbale uitingen, noem maar op), en met het toedichten van gevoelens (misschien gedachten) aan de patiënt (die laatste zijn inherent onbewijsbaar en niet reproduceerbaar; dat toedichten is discutabel, dat wisten de oude filosofen al; en toch komt men er niet onder uit, als men naar bruikbare behandelmethoden wil, en naar goed onderwijs voor studenten). Noem het maar: zo goed mogelijk raden. Het is een paradox: bij een gehandicapt persoon, bij een anders gekleurd mens, verdorie, bij een vrouw, word ik geacht om me in deze mensen te verplaatsen. Dat probeer ik. Het 'anders zijn' maakt ze niet minder, het is mijn plicht om dit als eerste opdracht te zien. Als ik zelf geloof dat dat verplaatsen me doorgaans aardig lukt (wat ik opmaak uit datgene wat ik zie en hoor van deze mensen), is dat dan ook waar? (Denk ook aan de aanvaarde (mens)wetenschappelijke theorieën over autisme en andere mentale gesteldheden.) ------- Enfin, één ding is zeker: vandaag, 19 januari 2017, krijgen we geen sluitende antwoorden op deze vragen. Even terug naar dat intersectionalisme: voor mij lijkt die aanpak niet geschikt om in te zetten bij het proberen een ander te ontmoeten. Persoonlijk vind ik hem te rationeel, en te analytisch, en daarom niet passend om in te zetten voor wat in essentie een gevoelskwestie is. Beste Django, ik vond de gedachtenwisseling waardevol en interessant - helaas zal ook deze thread langzaam wegzakken naar de archieven (krochten?) van het internet, waar geen bezoeker meer komen zal - tenzij er iets wonderlijks gebeurd: de debaters nemen de moeite om steeds te zoeken naar een onderwerp van lang geleden, en ze blijven schrijven. Net zo lang, totdat de Alg. Hoofddirecteur van Joop, dhr. van Jole, verzucht: 'ach, die zonderlingen geven het domweg niet op, misschien hebben ze écht iets te zeggen, dus zet ik die discussie als Gouwe Ouwe weer pontificaal op de voorpagina!'. Vriendelijke groet, Frank.
Bij het lezen van jullie interessante en eerlijke gesprek kwam de gedachte aan het gedicht 'Want alles is fragment' in me op. Want alles is fragment. Al door het zeggen van het woord Deelt men, scheidt men en schendt Het alomvattende, dat men niet kent, Dat ik aanwezig weet of alleen maar vermoed, Dat ik niet uitspreken kan en toch uitspreken moet, Dat mij beheerst en mij te luisteren gebiedt. Maar als ik zoek en luister, dan vind ik het niet. Een troost blijft: Er is in ieder woord een woord, Dat tot het onuitspreekbare behoort; Er is in ieder deel een deel Van het ondeelbare geheel, Gelijk in elke kus, hoe kort, Het hele leven meegegeven wordt. Abel Herzberg
@ José (19/1, 20:30u) - veel dank voor deze bijdrage. Ik vind het gedicht van Abel Herzberg mooi, ontroerend; ik kende het tot kort geleden niet, en nu wel. En ik zal meer van hem gaan lezen. Zo heb je me een geschenk meegegeven, op een winterse ochtend.
Jose beter laat dan nooit. Prachtig gedicht, kende het ook niet. Sluit ook prima aan op de bovenstaande verhandeling. Ik zeg weleens iets heel raars voor sommigen denk ik; nl.: "In abstractie kun je niet leven".
" Het idee is dat kruisende sociale identiteiten, zoals ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, mentale of fysieke beperking" Wat is het verschil tussen gender en sekse.
" Wat is het verschil tussen gender en sekse." Dat valt nog wel uit te leggen. De filosoof Judith Butler kan dat echter beter dan ik. Het idee van "intersectionaliteit" is niet nieuw. Al in de 19de eeuw waren sommige vrouwen, zoals Maria W. Stewart and Sojourner Truth (1797-1883) zeer wel in staat om te begrijpen dat je als zwarte vrouw dubbel gediscrimineerd werd. Historisch gaven vrouwen (helaas in mijn ogen) nog wel eens prioriteit aan racisme boven seksisme, waar ook zwarte mannen niet bepaald vies van waren. Sojourner Truth's beroemde toespraak " Ain't I A Woman" staat nog wel eens op de literatuurlijsten van studies Engelse Taal en Cultuur. Aardig om er weer eens bij te pakken en in tegenstelling tot Crenshaw volledig begrijpelijk.
"Intersectionaliteit is bedacht – of werd in ieder geval actief ingezet – door academicus en activist Kimberle Williams Crenshaw. Het idee is dat kruisende sociale identiteiten, zoals ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, mentale of fysieke beperking, geen unitaire, op zich zelf staande, entiteiten zijn die elkaar uitsluiten maar juist wederkerig zijn. De aparte markers of identiteiten komen samen en vormen een nieuw geheel dat weer verschilt van de losse aspecten. Die identiteiten zijn geen trap waarbij de ene tree de ander overtreft maar meer een caleidoscopische eenheid waarbij alles in elkaar overloopt." Ja hier begrijp ik wel de betekenis van de individuele woorden, maar heb geen idee wat dit als geheel betekend.
@ Basket of Deplorables (17 januari 2017, 12:44u) - troost je: ik ook niet. Vanuit goede, honorabele bedoelingen kunnen mensen dan op 'nieuwe concepten' komen, zoals 'intersectionaliteit', die door het inzetten van dure termen in de definitie bij menigeen indruk maken. Ik stel me zo voor dat hoogdravende definities als deze bij de luisterende partijen (leraren, beleidsverzinners, 'managers', schoolbesturen en politici) veel indruk maken; voeg daarbij dat deze uiteenzettingen meestal van de kant van minderheden in een achterstandsituatie komen; en dan wagen de toehoorders of lezers het zelden om een nadere verklaring te vragen. ------- Kruisende identiteiten, unitaire identiteiten, die wederkerig zijn. De aparte markers of identiteiten komen samen. Ze vormen een nieuw geheel dat anders is dan de losse aspecten. Identiteiten (markers, die samenkomen en een nieuw geheel vormen), die zijn geen trap. Ze zijn een caleidoscopische eenheid bij welke alles in elkaar overloopt. ------- Ik herken mij niet in dit beeld, ofschoon ik wel degelijk een identiteit heb. Daar begint de ellende al. Wat te maken van Stargards uitleg? Ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, beperking - die noemt ze kruisende identiteiten. Dat zijn het niet. Deze lijst is een reeks van kenmerken die, ook als je samen neemt, maar een klein onderdeel zijn van iemands persoonlijkheid. Niemand op aarde weet hoeveel, en welke factoren het totaal van iemands identiteit uitmaken. Ik durf rustig te zeggen: ontelbaar vele. En dat is maar goed ook. Anders zou je, wat God verhoede, 'wetenschappelijk', en aan de hand van die hele lijst, een persoonlijkheid kunnen nabouwen. Ik zie dat Stargard (en dus Williams Crenshaw) via een vorm van quasi-wetenschappelijk reductionisme, en vertrekkend vanuit een begripsverwarring (parte pro toto), tot 'een nieuw geheel' proberen te komen; en dat lukt niet, omdat de methode gebrekkig is, en de definities bijzonder vaag. Ras, gender, en seksuele voorkeur, dat zijn geen identeiten. 'Markers' komt wat dichter in de buurt, maar klinkt me veel te technisch: alsof je een plantje determineert, of een automodel van lang geleden tracht thuis te brengen. Identiteiten die een caleidoscopische eenheid zijn, waarbij alles in elkaar overloopt. ? Lijkt op een onhaalbaar project, een illusie, een hallucinatie: alle broeders en zusters en alles daartussen in met alle eigen voorkeuren en afkerigheden, alle onhebbelijkheden en alle vreugde en pijn, alle huidskleuren en alle gezindten, die gaan op één giga-matras liggen en grenzen vervagen en ze vloeien ineen tot een 'magies geheel', een meta-menselijk wonder van warmte en vervoering en liefde en seks en dan is de mensheid één en compleet. Ik meen dat ik dat ergens in 1967 ook al van deze of gene gehoord heb. Er valt nog veel meer van te zeggen. Maar deze vreugdevolle fantasie wordt me even te veel. Ik krijg tranen in de ogen van zoveel liefde en zoveel warmte. Even een bakkie koffie doen.
Beste Fran "troost je: ik ook niet." zeg je. Hoe kan een welbelezen man met jouw intellect, die geen kans onbenut laat om ons daar fijntjes op te wijzen, een erudiet man van jouw statuur, die Popper verslindt alsof het de leesmap bij de kapperszaak betreft, de Statenbijbel opengelsagen naast zijn bed heeft liggen, deze tekst niet begrijpt. Dan zeg ik: niet WIL begrijpen.
Verbale acrobatiek waarmee ik in de studie ook wel vaker ben/ word geconfronteerd. Julia Kristeva en György Lukács vallen ook niet altijd mee. Even doorbijten als je het ergens voor nodig hebt anders terzijde leggen.
"En, omdat we in zo’n bevestigende beeldcultuur leven, vier vooral het bestaan van de radicale afwijking van wat we als de norm bestempeld hebben en normaliseer het." Welke grenzen stelt u aan deze oproep?
"Strijd je voor gelijke rechten voor iedereen? Of alleen voor hen die op jou lijken?" De 5 delige NPO2 docu OJ; made in America toont exact aan hoe het werkt in zowel de witte als zwarte gemeenschap als het gaat om 'gelijke' rechten.
Een ding is zeker in Nederland mevrouw gargard: in de theorie bestaat gelijk rechten niet, maar in de praktijk iedereen in dit land heeft de zelfde rechten en plichten, u en ik ook. Lang leve de Nederlandse democratie, tot nu toe!
Potverdrie, wat kan mw Gargard goed schrijven! Het is zwierig, intelligent en het steekt verdomd goed in elkaar. De argumentatie is om door een ringetje te halen en de uiteenzetting is glashelder. Complimenten! En toch, en toch, zit er iets niet lekker. En dat zit hem in de premisse, die weliswaar niet onjuist hoeft te zijn (ik meen zelfs dat zij correct is), maar de lezer wel enigszins bedroefd kan achterlaten. Het idee, dat we elkaar nooit wezenlijk kunnen begrijpen en we ons nooit helemaal in de ander kunnen verplaatsen omdat we allemaal op ons eigen unieke kruisinkje in de matrix van persoonlijkheidskenmerken zitten, is een deprimerende gedachte. Het wekt de idee op dat empathie (medelijden) eigenlijk niets anders is dan projectie van je eigen behoeftes, noden en verdriet op een ander, enkel en alleen gebaseerd op de illusie van gelijkheid, of op elkaar gelijkende persoonlijkheden. We zitten dus allemaal op een eigen individuele eilandje te midden van een woelige zee en ook al is de onderlinge afstand zo klein dat we kunnen elkaar kunnen zien, nooit zal de een kunnen voelen hoe hard de branding bij de ander op de kust slaat.
Intersectionaliteit is bedacht – of werd in ieder geval actief ingezet – door academicus en activist Kimberle Williams Crenshaw. Het idee is dat kruisende sociale identiteiten, zoals ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, mentale of fysieke beperking, geen unitaire, op zich zelf staande, entiteiten zijn die elkaar uitsluiten maar juist wederkerig zijn. De aparte markers of identiteiten komen samen en vormen een nieuw geheel dat weer verschilt van de losse aspecten. ... buiten de micro-bubbel van identity politics activisten zal niemand een idee hebben wat hier nou staat of wat je hier nou mee aankan. Woordgekunstel van de allerzachtste "academische" disciplines. Het verbaast me aan 1 kant dat er mensen te vinden zijn die warm worden van zo'n Gloria Wekker-achtig verhaaltje, maar aan de andere kant: vooruit, ieder zijn meug, veel plezier ermee. Maar daarmee zijn we er helaas nog niet. Ik word somber bij het idee dat dit uiteraard alleen mogelijk is door het rijkelijk te besproeien met subsidie danwel belastinggeld. En nog somberder bij het idee dat het die activisten lukt om hele universiteiten ermee te besmetten. Daarom - Mw Gargard. Houd het lekker knus, lekker intiem met uw groepje gelijkgestemden. Aan de samenleving hebt u niets te bieden of niets bij te dragen.
In de VS is het inmiddels al zo ver dat er binnen de denkbare microbubbels afsplitsingen zijn. En dat allemaal tijdelijk en soms ook nog fluïde. Professor Jordan Peterson in Canada kan er over mee praten en stelt zich te weer tegen de dwang. En dat terwijl de grote bubbels onbesproken blijven als vrouwenhandel en -mismaking.
Gargard meent te weten dat wie strijdt voor gelijke rechten voor hen die op zichzelf lijken geen bevrijding nastreven, maar zelfbehoud. Hoe ze daar achter is gekomen wordt niet duidelijk, maar het is een impliciet advies op te komen voor de rechten van degenen die op je lijken. Immers, zelfbehoud is een zwaarwegend argument. Sterker nog: zonder zelfbehoud kán je niet eens voor gelijke rechten voor iedereen strijden. Er lijkt me dan ook niets mis met strijden voor zelfbehoud - zelfs als Gargard het graag anders zag.
Volgens mij is dat nu juist niet de strekking van het verhaal. Het gaat erom om voor elkaar op te komen. Niet omdat iemand op je lijkt maar omdat diegene ook dezelfde rechten heeft. Zoals Clarice dus in haar voorbeeld schetst. Een dame van kleur komt op voor iemand anders van kleur omdat ze toevallig dezelfde uiterlijke kenmerken hebben. Ze komt niet voor hem op omdat hij een andere geaardheid heeft. Ik heb niet veel met identity politics maar ik vind dit toch wel een redelijk sterke bijdrage.