Joop

Strijd je voor gelijke rechten voor iedereen? Of alleen voor hen die op jou lijken?

  •    •  
16-01-2017
  •  
leestijd 7 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Dan beoog je geen bevrijding, maar zelfbehoud
Zondag organiseerde Humanity in Action (HIA) in samenwerking met de Balie ‘Martin Luther King Day’. Een dag waarop met lezingen gereflecteerd wordt op het nalatenschap van de Amerikaanse verzetsstrijder. De eer was dit jaar aan Malique Mohamud, Tofik Dibi en Joop-redacteur Clarice Gargard, die dit betoog schreef en voordroeg.
Bekijk de hele video, of Clarice Gargard vanaf 53:15
‘Ik zou dus niets kunnen zeggen over de ervaring van LHBTQ’ ers, ook al heb ik gay en transgender vrienden en familieleden? Want los daarvan zie ik ze gewoon allereerst als zwart, snap je.’  Wijdbeens stond ze. En ze gebaarde terwijl ze sprak, haar korte dreadlocks veerden mee. In haar donkere ogen iets verwijtend. Alsof zij aangevallen werd. Waar herkende ik dat ook alweer van? Ik nam diep adem: ‘ Vind je dat een witte jongen, omdat hij zijn hele leven in Zuid-Oost onder zwarte Nederlanders gewoond heeft, uit hun ervaring kan spreken?’ Ze knipperde.
Het was tijdens het event voor the decade of people of African descent. Eén van de programma’s ging over LHBT en zwart zijn. Het zal je wellicht verbazen dat ik de werking van onderdrukking moest uitleggen aan een zwarte vrouw. Het verbaast mij niet. Mensen denken bijna nooit verder dan hun eigen neus lang is, zelfs als die neus weet hoe het is om discriminatie te ervaren. Deze mevrouw had aanstoot genomen aan het aanstoot dat ik nam aan haar opmerking dat zij, nou ja, gechargeerd gezegd ‘geen seksuele geaardheid zag’. En niet in de zin dat zij geen aannames deed over iemands seksuele voorkeur aan de hand van uiterlijke kenmerken – wat prijzenswaardig zou zijn – maar een beetje zoals wanneer witte mensen zeggen ‘geen kleur te zien’. Want we zijn toch allemaal mensen? Ja, maar helaas worden we binnen het huidige systeem en de maatschappij niet als gelijkwaardig geacht en behandeld. Al zien wij onszelf als mens, de wereld weet wel beter.
Daardoor ging ik nadenken over identity politics en tot hoever die reikt. Die politiek van identiteit waar liberalen en hun extreem-rechtse consorten gekscherend over spreken:‘ heb je niets beters te doen?’ Helaas, we hebben niet allemaal voldoende vrije tijd om te wijden aan essentiële zaken als vega-schnitzels, die zich misleidend en als gevaar voor de carnivoor voordoen als echt vlees. Als je niet weet waar dit over gaat Google VVD en vega-schnitzel. Overigens, ook als je wel weet waar het over gaat. Het werkt goed op de lachspieren.
Identiteit wordt gedefinieerd als de perceptie van zelf, het zelfbeeld of zelfconcept. En ik zou die willen verbreden om ook wie je wordt of wie je wil zijn te behelzen, aangezien identiteit iets fluctuerend en fluïde is. Als je zelfbeeld –beïnvloed door ofwel interne of externe factoren – incorrect of onvolledig is, hoe bepaal je dan je positie of de plek die je ambieert in de wereld?
Intersectionaliteit is bedacht – of werd in ieder geval actief ingezet – door academicus en activist Kimberle Williams Crenshaw. Het idee is dat kruisende sociale identiteiten, zoals ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, mentale of fysieke beperking, geen unitaire, op zich zelf staande, entiteiten zijn die elkaar uitsluiten maar juist wederkerig zijn. De aparte markers of identiteiten komen samen en vormen een nieuw geheel dat weer verschilt van de losse aspecten. Die identiteiten zijn geen trap waarbij de ene tree de ander overtreft maar meer een caleidoscopische eenheid waarbij alles in elkaar overloopt.
Zijn identiteitspolitiek en intersectionaliteit dan bezigheidstherapie, of is het van uitzonderlijke waarde in de samenleving? Meer dan eens wordt er – vaak om je het zwijgen op te leggen – verwezen naar boegbeelden als Martin Luther King. Die had tenminste echt iets om voor te vechten. Zijn droom. Dat deed hij in een tijd waarin het al strafbaar was om in de verkeerde richting te ademen als zwart persoon. Kennen jullie A Raisin in the Sun ? Het internationaal geroemd toneelstuk van Lorraine Hansberry was de eerste voorstelling op Broadway die was geschreven door een zwarte vrouw. Het is een universeel familieverhaal waarin wordt ingezoomd op de rol die identiteit, klasse en sekse spelen in het Amerika van de jaren zestig. Ook naar Nederland gebracht door productiehuis Wellmade Productions en ook hier nog steeds relevant. Het stuk is geïnspireerd op het gedicht Dream Deferred geschreven door de Afro-Amerikaanse Langston Hughes , die tevens homoseksueel was en raakte aan die droom van MLK. Het blijft een terugkerend gegeven. Van de tot slaafgemaakten die hunkerden naar de smaak van zoete verlossing, tot aan de vrijheidsstrijders en kunstenaars die zich telkens weer inbeeldden hoe die nou precies smaakt.
De hoofdvraag is: wat gebeurt er met een uitgestelde droom? Droogt die op als een rozijn in de zon? De droom van Martin Luther King is – in mijn optiek – tot simulacrum verworden. Een theorie van Franse filosoof Baudrillard die neerkomt op: het herhalen van een beeld totdat het werkelijkheid wordt, of in ieder geval een vertekende versie ervan. Het voorbeeld dat vaak gebruikt wordt is dat iedereen weet hoe een vliegtuigcrash eruitziet maar weinigen die het echt van dichtbij kennen. De droom van rassengelijkheid is niet gerealiseerd bij de totstandkoming van fysieke wetten die zeggen dat we gelijkwaardig zijn, wanneer het schort aan de handhaving en behandeling die daadwerkelijk bewijst dat we gelijkwaardig zijn. Het is in vele gevallen nog steeds strafbaar om de verkeerde richting op te ademen als zwart persoon. Eric Garner, Sandra Bland en dichter bij huis, omdat het belangrijk is de Amerikaanse kwestie mee – maar niet enkel over, te nemen, Mitch Henriquez en Rishi Chandrikasing. Wat we steeds meer lijken te beseffen is dat die verlossende droom tegenwoordig en eigenlijk altijd al verder dan enkel zij die vanwege etniciteit onderdrukt worden reikt.
Ik denk dat je intersectionele identiteitspolitiek pas zou kunnen vergelijken met bezigheidstherapie als je mensenrechten als nevenactiviteit beschouwt. Wanneer 1 op de 4 vrouwen aangerand wordt – om maar niet te spreken over landen waar kindhuwelijken en female genital mutilation , gangbaar zijn – dan is het feminisme niet overbodig. Immers, als vrouwen als gelijkwaardig worden gezien aan de man zullen ze niet vatbaar voor dispensatie zijn en als koopwaar geobjectificeerd worden.
Als seksualiteit en genderidentiteit als een spectrum wordt gezien in plaats van abnormaal, een afwijking en gelijkwaardig aan heteroseksualiteit zullen er minder homo’s geconfronteerd worden met fysiek en mentaal geweld en transgenders gemarteld en vermoord worden. Dat gebeurt namelijk. Elke 29 uur.
Als niet-witte mensen – de term alleen al is problematisch omdat het suggereert dat wit zijn de standaard is – als gelijkwaardig worden gezien zullen ze niet gediscrimineerd worden op school, de werkvloer, de huizenmarkt, etnisch geprofileerd worden en verantwoordelijk worden gesteld voor de daden van een ander die toevallig zijn of haar etnische achtergrond of religie deelt. En als we erkennen dat al deze vormen van onderdrukking in één persoon kunnen bestaan, is dat een voortzetting van de revolutie en droom die Dr King beoogde.
Intersectionaliteit is de verdediging van het vrije leven zelf. Het idee, zoals Obama in zijn afscheidsspeech zei, dat alle kinderen net zo nieuwsgierig, hoopvol en de liefdewaardig zijn als ons eigen. Als je voor een gelijke samenleving strijdt, is het onverantwoord om de pluriformiteit van dat leven te negeren. We zijn geen binaire mensen, we leiden geen binaire levens. We zijn zwart, bruin, migrant, vluchteling, vrouw, LHBTQ, laag opgeleid, arm, mentaal en/of fysiek beperkt. Je kan uiteraard niet iedereen altijd bevrijden, maar de noodzaak negeren is alsof je de verroeste ketenen rondom iemands enkels verbreekt maar die beknelling rondom de polsen laat zitten. In 1970 pleitte Black Panther Huey Newton al voor de women en gays liberation. En stelde hij zich de vraag: strijd je voor gelijke rechten voor iedereen? Of alleen voor hen die op jou lijken. Want dan beoog je – zou ik willen toevoegen – geen bevrijding maar zelfbehoud.
De manier waarop we naar mensen kijken bepaalt hoe we ze behandelen en hoe vrijelijk zij zich voort mogen bewegen in de wereld en hoe vrij wij ons voelen om hun leefwereld te betreden en veroveren. Hoe kunnen we het ons dan veroorloven om onze blik niet onder de loep te nemen? Wanneer spirituele, geestelijke en vooral politieke leiders die mensen van hun menselijkheid en bestaansrecht beroven op voetstukken worden geplaatst. Actrice Meryll Streep verwoordde in ieder geval dat aspect treffend bij de Golden Globes: respectloosheid spoort respectloosheid aan, geweld spoort geweld aan. Wanneer degenen met macht hun positie gebruiken om anderen te kleineren, zijn we allen gedoemd.
Ik heb deze foto’s achter me gekozen omdat ze een ander beeld vertegenwoordigen dan we kennen van de mensen in de foto’s. Het is niet goed te zien wie tot de LHBTQ-gemeenschap behoort of niet, maar dat zou ook niet relevant moeten zijn. Het gaat om het verbreken van het gereproduceerd beeld dat we hebben leren consumeren en verbinden aan de eigen identiteit en die van anderen. Ze stellen vragen over wat mannelijk- en vrouwelijkheid is, wat liefde betekent, hoe gender eruitziet, hoe liefdesrelaties voelen. Vragen die we zelf moeten durven stellen en beantwoorden, willen we ontsnappen uit de kooien waar we onszelf en anderen nog steeds in gevangen houden.
Het zal je niet ontgaan zijn: ik pleit dus voor intersectionaliteit. Of zoals ik het liever noem activisme of gelijkheid op maat. Zodat we de lagen van ongelijkheid weg kunnen pellen, opdat een ieder de warmte van de zon mag voelen. het spreekwoordelijke ‘zij zeggen dat echte verandering pas over zeven generaties bewerkstelligd kan worden’. Om niet defaitistisch te zijn: ik geloof dat we bijna op de helft zitten.
En hoe nu verder is dan de vraag? Een van de antwoorden lijkt simpeler dan het complexe vraagstuk zelf: vraag aan de mensen die het betreft wat ze nodig hebben, werk met hen samen, maak ze onderdeel van en stem op leiders die dat ook doen. En, omdat we in zo’n bevestigende beeldcultuur leven, vier vooral het bestaan van de radicale afwijking van wat we als de norm bestempeld hebben en normaliseer het.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (24)

Frank Lenssen2
Frank Lenssen218 jan. 2017 - 11:17

@Django (09:15u) - dank voor je bericht, en je vraag. Ik weet het niet, mijnheer Reinhardt. Ik heb niet de indruk dat het verhaal van Clarice over mijn hoofd heen schiet. Ik lees zo een tekst, eerste impressie is: lichte hallucinatie zonder verdovende hashish; tweede lezing, dan zie ik warempel enige structuur, maar helaas ook definities en gelijkstellingen die ik niet snap. Weet U: ik ben een moderne, en voor mijn leeftijd zeer jeugdige man (ik geniet warempel van The Flaming Lips, nou, dan weet je het wel). Ik sta open voor vernieuwing en vooruitgang. Maar van de nieuwe 'identity politics', daar kan ik geen chocola van maken. Melk, puur, witte chocola? Het duizelt me al. Ik doe de moeilijke woorden er even uit. Ik zal proberen op te schrijven wat dan het verschil tussen Stargards en Lenssens interpretatie van de materie is - een opvattingenkwestie die men kan vergelijken met die tussen Einstein en Bohr. ------- De eminente Gargard haar opvatting van identiteit is: onze persoonlijkheid wordt gekenschetst door een aantal wezenskenmerken die in hun uiterste gradatie als polariteiten beschreven kunnen worden; ik noem die schalen met uitersten: gender: het gevoel man, vrouw te zijn (en alle punten tussen die 'extremen') kleur: alle kleuren die de menselijke huid en haar pigmentatie toelaten, en alle 'mengvormen' die er met deze kleuren mogelijk zijn seksualteit: hunkering naar man, naar vrouw, en alle varianten die zich laten denken: verlangen naar welke variant(en) die er tussen... _______ (Het wordt me te veel. En ik kom er niet uit. Kennelijk hebben die moeilijke woorden een functie in het geheel. En dan nog: mijn gevoel van geluk is simpel. Jongen vind meisje leuk en vice versa. Ze verloven zich en trouwen. Ze gaan met elkaar, boven op elkaar, op en neer, net zo lang als strikt nodig is. Ze krijgen kindjes. Die worden groot. En die vinden dan elk weer een vriend of vriendin buiten het eigen gezin, en die koppeltjes doen dan op hun beurt hetzelfde. Snapt U?)

8 Reacties
Django3
Django318 jan. 2017 - 18:53

Fijn dat je er nog op terugkomt, Frank, dat gebeurt te weinig de laatste tijd, naar mijn smaak althans. Oke, moeilijke woorden, zeg je. Ik vind dat niet overtuigend, nu doe je jezelf dommer voor dan je bent. Waar het m.i. om gaat, is dat elk mens op micro-niveau deel uitmaakt van een minderheid. En als je nog sterker inzoomt is elk mens zijn eigen minderheid. Al deze mensen kunnen zich nooit daadwerkelijk verplaatsen in een ander omdat de ander altijd verschilt, op welk persoonlijkheidskenmerkje dan ook. Als ik mijzelf vergelijk met mijn lesbische zus, dan kan ik mij nooit geheel in haar verplaatsen ook al komen we uit hetzelfde middenklasse nest, zijn we allebei blank, gemiddelde leeftijd, HBO+ niveau, allebei blond. Zij is nog altijd vrouw en ik man. Ik ben hetero, zij lesbisch. Dus, al op die twee punten, kan ik, hoezeer ik ook op haar lijk, nooit zeggen dat ik precies weet wat zij doormaakt. En als je alle persoonlijkheidskenmerken in een matrix plaatst, zoals seksualiteit, sekse, huidskleur, klasse, invaliditeit, geloof etc etc etc, dan zit elk individu op zijn eigen, unieke, kruispuntje in die matrix. En sommige kruispuntjes worden sterker gediscrimineerd dan anderen. Het kruispunt goed opgeleid, blank, man, atheïst, gezond en homo, zal het in deze maatschappij makkelijker hebben dan het kruispunt goed opgeleid, blank, vrouw, atheïst, gezond en homo. Zoiets, Frank?

Frank Lenssen2
Frank Lenssen219 jan. 2017 - 10:41

@ Django (19:53u) - veel dank voor je antwoord. Ik deed me niet dommer voor dan ik ben. Ik wilde zeggen: in hoeverre kun je 'identiteit' vertalen in een aantal eigenschappen, zonder te verzanden in een quasi-wetenschappelijk leesrooster van wat onze persoonlijkheid uitmaakt, via een aantal 'markers', en dat zonder uit het oog te verliezen dat je schema altijd, en per definitie, bijzonder onvolledig zal zijn? Je zegt het zelf goed: elk mens is een minderheid. Die alinea is mooi. Ze geeft ook weer dat mensen altijd een eenzaamheid in zich dragen - we komen bijna aan bij de poëzie. Het voorbeeld over jezelf en je zus is goed gekozen. Wat mij betreft: ik ben huiverig voor de stap naar de begrippen 'matrix', 'markers', 'kruispunten', en jawel: 'intersectionaliteit'. Die termen horen bij een rationele analyse achteraf, van datgene wat elke 'wetenschappelijke' benadering nooit zal kunnen: je hebt dat metafysische, de persoonlijkheid, dat wat op een hoger plan staat dan die individuele elementen, die zich in abstracties laten vangen. Het geheel is veel meer dan de delen. Dus vind ik dat een reductionistische aanpak. Die komt van pas bij de hersenwetenschappen, maar kent onvermijdelijk haar begrenzingen. Persoonlijk vind ik dat we aan het discussiëren zijn over een groot raadsel dat mijns inziens onoplosbaar is, en dat we toch moeten zien voor wat het is. Misschien is deze link behulpzaam voor je, zie hem als een toevoeging aan wat ik probeer uit te leggen: https://en.wikipedia.org/wiki/The_Two_Cultures ------- O ja, mijn laatste alinea was natuurlijk humoristisch bedoeld, en elke vorm van humor zit uiteindelijk wel weer een serieus element, misschien een vraag. Jij weet natuurlijk ook dat mensen maar al te graag op elkaar gaan liggen hopsen, en dat deze amateursport lang niet altijd tot doel heeft om nieuwe wereldburgers in het leven te roepen. Vriendelijke groet, Frank.

Django3
Django319 jan. 2017 - 16:29

Beste Frank Bedankt weer voor je reactie. Wat ik wel ietwat problematisch vind aan deze analyse, is dat hij weinig perspectief biedt qua oplossingen. Hij lijkt eigenlijk een soort dooddoener te zijn: zo is het nu eenmaal en never shall the twain meet. Ik weet niet zo goed wat we daarmee winnen, behalve een treurig stemmend inzicht over de onoverbrugbare afstand die ons scheid. En in die zin spreekt er zo weinig hoop uit. Die eenzaamheid waar je ook al over sprak, dat lijkt dan het enige te zijn dat we allemaal gemeenschappelijk hebben. Misschien moet ik nog eens goed nadenken of ik dit mensbeeld wel zo fijn vind. Want ik vrees dan ook dat empathie, een prachtige menselijke faculteit, niets anders is dan projectie van je eigen gemis, tekortkomingen of lijden op een ander. En als zodanig de plank mis slaat en wellicht paternalistisch en 'patronizing' is. Want hoe kan ik bv als gezond persoon ooit werkelijk invoelen wat een invalide de hele dag meemaakt? Is empathie dan een valse emotie? Nouja, in ieder geval wil ik je, ondanks dit gemijmer, toch een fijn en opgewekt weekend wensen..!

Django3
Django319 jan. 2017 - 16:38

Kleine nabrander nog: Misschien maak ik het allemaal wel te moeilijk en te abstract. Misschien komt eea er simpelweg op neer dat ik nooit de aanmatigende illusie zou mogen hebben dat ik wel weet wat een ander doormaakt. Maar blijft empathie nog even waardevol als altijd, omdat dat iets is van mens tot mens. En met empathie niet de illusie wekt dat ik wel weet hoe een ander zich voelt. Misschien gaat het niet verder dan de boodschap: wees goed voor elkaar, maar denk niet dat je de ander ten volle kunt begrijpen in zijn lijden.

Frank Lenssen2
Frank Lenssen219 jan. 2017 - 17:43

@ Django (17:29u en 17:38u) - weer dank voor je antwoorden. Er staan intrigerende en ontroerende dingen in. Je onderzoekt het begrip 'empathie', en komt tot conclusies die bijzonder eerlijk zijn, en die uitnodigen tot zelfreflectie. Daarom alleen al zijn ze zo zinvol. Men kan empathie veinzen. Sommige mensen zijn daar bijzonder goed in, maar dit is op zich ook alweer een heel persoonlijke interpretatie van mijn kant. Want hoe kan ik weten of iemand veinst, of alleen maar meer extravert is in haar/zijn uiting geven aan medegevoel? Mag ik wel vinden dat het geacteerd overkomt? En dus als onecht? Raar is dat. We zitten nu bijna in het domein van de wetenschap, de psychologie en psychiatrie, die tegelijk met reductionistische methoden werkt, met loffelijke pogingen om het menselijke 'geheel' waar te nemen en te beschrijven (lichaamstaal, verbale uitingen, noem maar op), en met het toedichten van gevoelens (misschien gedachten) aan de patiënt (die laatste zijn inherent onbewijsbaar en niet reproduceerbaar; dat toedichten is discutabel, dat wisten de oude filosofen al; en toch komt men er niet onder uit, als men naar bruikbare behandelmethoden wil, en naar goed onderwijs voor studenten). Noem het maar: zo goed mogelijk raden. Het is een paradox: bij een gehandicapt persoon, bij een anders gekleurd mens, verdorie, bij een vrouw, word ik geacht om me in deze mensen te verplaatsen. Dat probeer ik. Het 'anders zijn' maakt ze niet minder, het is mijn plicht om dit als eerste opdracht te zien. Als ik zelf geloof dat dat verplaatsen me doorgaans aardig lukt (wat ik opmaak uit datgene wat ik zie en hoor van deze mensen), is dat dan ook waar? (Denk ook aan de aanvaarde (mens)wetenschappelijke theorieën over autisme en andere mentale gesteldheden.) ------- Enfin, één ding is zeker: vandaag, 19 januari 2017, krijgen we geen sluitende antwoorden op deze vragen. Even terug naar dat intersectionalisme: voor mij lijkt die aanpak niet geschikt om in te zetten bij het proberen een ander te ontmoeten. Persoonlijk vind ik hem te rationeel, en te analytisch, en daarom niet passend om in te zetten voor wat in essentie een gevoelskwestie is. Beste Django, ik vond de gedachtenwisseling waardevol en interessant - helaas zal ook deze thread langzaam wegzakken naar de archieven (krochten?) van het internet, waar geen bezoeker meer komen zal - tenzij er iets wonderlijks gebeurd: de debaters nemen de moeite om steeds te zoeken naar een onderwerp van lang geleden, en ze blijven schrijven. Net zo lang, totdat de Alg. Hoofddirecteur van Joop, dhr. van Jole, verzucht: 'ach, die zonderlingen geven het domweg niet op, misschien hebben ze écht iets te zeggen, dus zet ik die discussie als Gouwe Ouwe weer pontificaal op de voorpagina!'. Vriendelijke groet, Frank.

José
José19 jan. 2017 - 19:30

Bij het lezen van jullie interessante en eerlijke gesprek kwam de gedachte aan het gedicht 'Want alles is fragment' in me op. Want alles is fragment. Al door het zeggen van het woord Deelt men, scheidt men en schendt Het alomvattende, dat men niet kent, Dat ik aanwezig weet of alleen maar vermoed, Dat ik niet uitspreken kan en toch uitspreken moet, Dat mij beheerst en mij te luisteren gebiedt. Maar als ik zoek en luister, dan vind ik het niet. Een troost blijft: Er is in ieder woord een woord, Dat tot het onuitspreekbare behoort; Er is in ieder deel een deel Van het ondeelbare geheel, Gelijk in elke kus, hoe kort, Het hele leven meegegeven wordt. Abel Herzberg

Frank Lenssen2
Frank Lenssen220 jan. 2017 - 10:21

@ José (19/1, 20:30u) - veel dank voor deze bijdrage. Ik vind het gedicht van Abel Herzberg mooi, ontroerend; ik kende het tot kort geleden niet, en nu wel. En ik zal meer van hem gaan lezen. Zo heb je me een geschenk meegegeven, op een winterse ochtend.

Minoes&tuin
Minoes&tuin22 jan. 2017 - 11:01

Jose beter laat dan nooit. Prachtig gedicht, kende het ook niet. Sluit ook prima aan op de bovenstaande verhandeling. Ik zeg weleens iets heel raars voor sommigen denk ik; nl.: "In abstractie kun je niet leven".

Basket of Deplorables
Basket of Deplorables17 jan. 2017 - 11:45

" Het idee is dat kruisende sociale identiteiten, zoals ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, mentale of fysieke beperking" Wat is het verschil tussen gender en sekse.

1 Reactie
DanielleDefoe
DanielleDefoe18 jan. 2017 - 13:05

" Wat is het verschil tussen gender en sekse." Dat valt nog wel uit te leggen. De filosoof Judith Butler kan dat echter beter dan ik. Het idee van "intersectionaliteit" is niet nieuw. Al in de 19de eeuw waren sommige vrouwen, zoals Maria W. Stewart and Sojourner Truth (1797-1883) zeer wel in staat om te begrijpen dat je als zwarte vrouw dubbel gediscrimineerd werd. Historisch gaven vrouwen (helaas in mijn ogen) nog wel eens prioriteit aan racisme boven seksisme, waar ook zwarte mannen niet bepaald vies van waren. Sojourner Truth's beroemde toespraak " Ain't I A Woman" staat nog wel eens op de literatuurlijsten van studies Engelse Taal en Cultuur. Aardig om er weer eens bij te pakken en in tegenstelling tot Crenshaw volledig begrijpelijk.

Basket of Deplorables
Basket of Deplorables17 jan. 2017 - 11:44

"Intersectionaliteit is bedacht – of werd in ieder geval actief ingezet – door academicus en activist Kimberle Williams Crenshaw. Het idee is dat kruisende sociale identiteiten, zoals ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, mentale of fysieke beperking, geen unitaire, op zich zelf staande, entiteiten zijn die elkaar uitsluiten maar juist wederkerig zijn. De aparte markers of identiteiten komen samen en vormen een nieuw geheel dat weer verschilt van de losse aspecten. Die identiteiten zijn geen trap waarbij de ene tree de ander overtreft maar meer een caleidoscopische eenheid waarbij alles in elkaar overloopt." Ja hier begrijp ik wel de betekenis van de individuele woorden, maar heb geen idee wat dit als geheel betekend.

4 Reacties
Frank Lenssen2
Frank Lenssen217 jan. 2017 - 16:43

@ Basket of Deplorables (17 januari 2017, 12:44u) - troost je: ik ook niet. Vanuit goede, honorabele bedoelingen kunnen mensen dan op 'nieuwe concepten' komen, zoals 'intersectionaliteit', die door het inzetten van dure termen in de definitie bij menigeen indruk maken. Ik stel me zo voor dat hoogdravende definities als deze bij de luisterende partijen (leraren, beleidsverzinners, 'managers', schoolbesturen en politici) veel indruk maken; voeg daarbij dat deze uiteenzettingen meestal van de kant van minderheden in een achterstandsituatie komen; en dan wagen de toehoorders of lezers het zelden om een nadere verklaring te vragen. ------- Kruisende identiteiten, unitaire identiteiten, die wederkerig zijn. De aparte markers of identiteiten komen samen. Ze vormen een nieuw geheel dat anders is dan de losse aspecten. Identiteiten (markers, die samenkomen en een nieuw geheel vormen), die zijn geen trap. Ze zijn een caleidoscopische eenheid bij welke alles in elkaar overloopt. ------- Ik herken mij niet in dit beeld, ofschoon ik wel degelijk een identiteit heb. Daar begint de ellende al. Wat te maken van Stargards uitleg? Ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, beperking - die noemt ze kruisende identiteiten. Dat zijn het niet. Deze lijst is een reeks van kenmerken die, ook als je samen neemt, maar een klein onderdeel zijn van iemands persoonlijkheid. Niemand op aarde weet hoeveel, en welke factoren het totaal van iemands identiteit uitmaken. Ik durf rustig te zeggen: ontelbaar vele. En dat is maar goed ook. Anders zou je, wat God verhoede, 'wetenschappelijk', en aan de hand van die hele lijst, een persoonlijkheid kunnen nabouwen. Ik zie dat Stargard (en dus Williams Crenshaw) via een vorm van quasi-wetenschappelijk reductionisme, en vertrekkend vanuit een begripsverwarring (parte pro toto), tot 'een nieuw geheel' proberen te komen; en dat lukt niet, omdat de methode gebrekkig is, en de definities bijzonder vaag. Ras, gender, en seksuele voorkeur, dat zijn geen identeiten. 'Markers' komt wat dichter in de buurt, maar klinkt me veel te technisch: alsof je een plantje determineert, of een automodel van lang geleden tracht thuis te brengen. Identiteiten die een caleidoscopische eenheid zijn, waarbij alles in elkaar overloopt. ? Lijkt op een onhaalbaar project, een illusie, een hallucinatie: alle broeders en zusters en alles daartussen in met alle eigen voorkeuren en afkerigheden, alle onhebbelijkheden en alle vreugde en pijn, alle huidskleuren en alle gezindten, die gaan op één giga-matras liggen en grenzen vervagen en ze vloeien ineen tot een 'magies geheel', een meta-menselijk wonder van warmte en vervoering en liefde en seks en dan is de mensheid één en compleet. Ik meen dat ik dat ergens in 1967 ook al van deze of gene gehoord heb. Er valt nog veel meer van te zeggen. Maar deze vreugdevolle fantasie wordt me even te veel. Ik krijg tranen in de ogen van zoveel liefde en zoveel warmte. Even een bakkie koffie doen.

Frank Lenssen2
Frank Lenssen217 jan. 2017 - 16:44

(pars pro toto)

Django3
Django318 jan. 2017 - 8:15

Beste Fran "troost je: ik ook niet." zeg je. Hoe kan een welbelezen man met jouw intellect, die geen kans onbenut laat om ons daar fijntjes op te wijzen, een erudiet man van jouw statuur, die Popper verslindt alsof het de leesmap bij de kapperszaak betreft, de Statenbijbel opengelsagen naast zijn bed heeft liggen, deze tekst niet begrijpt. Dan zeg ik: niet WIL begrijpen.

DanielleDefoe
DanielleDefoe18 jan. 2017 - 12:35

Verbale acrobatiek waarmee ik in de studie ook wel vaker ben/ word geconfronteerd. Julia Kristeva en György Lukács vallen ook niet altijd mee. Even doorbijten als je het ergens voor nodig hebt anders terzijde leggen.

Klapschaats2
Klapschaats217 jan. 2017 - 11:41

"En, omdat we in zo’n bevestigende beeldcultuur leven, vier vooral het bestaan van de radicale afwijking van wat we als de norm bestempeld hebben en normaliseer het." Welke grenzen stelt u aan deze oproep?

Johan Pruijs
Johan Pruijs17 jan. 2017 - 11:33

"Strijd je voor gelijke rechten voor iedereen? Of alleen voor hen die op jou lijken?" De 5 delige NPO2 docu OJ; made in America toont exact aan hoe het werkt in zowel de witte als zwarte gemeenschap als het gaat om 'gelijke' rechten.

Mostafa
Mostafa17 jan. 2017 - 8:58

Een ding is zeker in Nederland mevrouw gargard: in de theorie bestaat gelijk rechten niet, maar in de praktijk iedereen in dit land heeft de zelfde rechten en plichten, u en ik ook. Lang leve de Nederlandse democratie, tot nu toe!

Django3
Django317 jan. 2017 - 8:44

Potverdrie, wat kan mw Gargard goed schrijven! Het is zwierig, intelligent en het steekt verdomd goed in elkaar. De argumentatie is om door een ringetje te halen en de uiteenzetting is glashelder. Complimenten! En toch, en toch, zit er iets niet lekker. En dat zit hem in de premisse, die weliswaar niet onjuist hoeft te zijn (ik meen zelfs dat zij correct is), maar de lezer wel enigszins bedroefd kan achterlaten. Het idee, dat we elkaar nooit wezenlijk kunnen begrijpen en we ons nooit helemaal in de ander kunnen verplaatsen omdat we allemaal op ons eigen unieke kruisinkje in de matrix van persoonlijkheidskenmerken zitten, is een deprimerende gedachte. Het wekt de idee op dat empathie (medelijden) eigenlijk niets anders is dan projectie van je eigen behoeftes, noden en verdriet op een ander, enkel en alleen gebaseerd op de illusie van gelijkheid, of op elkaar gelijkende persoonlijkheden. We zitten dus allemaal op een eigen individuele eilandje te midden van een woelige zee en ook al is de onderlinge afstand zo klein dat we kunnen elkaar kunnen zien, nooit zal de een kunnen voelen hoe hard de branding bij de ander op de kust slaat.

Gluteus Maximus
Gluteus Maximus17 jan. 2017 - 7:22

Intersectionaliteit is bedacht – of werd in ieder geval actief ingezet – door academicus en activist Kimberle Williams Crenshaw. Het idee is dat kruisende sociale identiteiten, zoals ras, gender, sekse, etniciteit, seksuele geaardheid, klasse, mentale of fysieke beperking, geen unitaire, op zich zelf staande, entiteiten zijn die elkaar uitsluiten maar juist wederkerig zijn. De aparte markers of identiteiten komen samen en vormen een nieuw geheel dat weer verschilt van de losse aspecten. ... buiten de micro-bubbel van identity politics activisten zal niemand een idee hebben wat hier nou staat of wat je hier nou mee aankan. Woordgekunstel van de allerzachtste "academische" disciplines. Het verbaast me aan 1 kant dat er mensen te vinden zijn die warm worden van zo'n Gloria Wekker-achtig verhaaltje, maar aan de andere kant: vooruit, ieder zijn meug, veel plezier ermee. Maar daarmee zijn we er helaas nog niet. Ik word somber bij het idee dat dit uiteraard alleen mogelijk is door het rijkelijk te besproeien met subsidie danwel belastinggeld. En nog somberder bij het idee dat het die activisten lukt om hele universiteiten ermee te besmetten. Daarom - Mw Gargard. Houd het lekker knus, lekker intiem met uw groepje gelijkgestemden. Aan de samenleving hebt u niets te bieden of niets bij te dragen.

1 Reactie
Klapschaats2
Klapschaats217 jan. 2017 - 11:48

In de VS is het inmiddels al zo ver dat er binnen de denkbare microbubbels afsplitsingen zijn. En dat allemaal tijdelijk en soms ook nog fluïde. Professor Jordan Peterson in Canada kan er over mee praten en stelt zich te weer tegen de dwang. En dat terwijl de grote bubbels onbesproken blijven als vrouwenhandel en -mismaking.

Menno Splijtzwam
Menno Splijtzwam16 jan. 2017 - 20:53

Gargard meent te weten dat wie strijdt voor gelijke rechten voor hen die op zichzelf lijken geen bevrijding nastreven, maar zelfbehoud. Hoe ze daar achter is gekomen wordt niet duidelijk, maar het is een impliciet advies op te komen voor de rechten van degenen die op je lijken. Immers, zelfbehoud is een zwaarwegend argument. Sterker nog: zonder zelfbehoud kán je niet eens voor gelijke rechten voor iedereen strijden. Er lijkt me dan ook niets mis met strijden voor zelfbehoud - zelfs als Gargard het graag anders zag.

1 Reactie
Pater Familias
Pater Familias16 jan. 2017 - 23:29

Volgens mij is dat nu juist niet de strekking van het verhaal. Het gaat erom om voor elkaar op te komen. Niet omdat iemand op je lijkt maar omdat diegene ook dezelfde rechten heeft. Zoals Clarice dus in haar voorbeeld schetst. Een dame van kleur komt op voor iemand anders van kleur omdat ze toevallig dezelfde uiterlijke kenmerken hebben. Ze komt niet voor hem op omdat hij een andere geaardheid heeft. Ik heb niet veel met identity politics maar ik vind dit toch wel een redelijk sterke bijdrage.