Geen volwaardige democratie zonder volledige persvrijheid

Vandaag is het de Internationale Dag van de Persvrijheid. Een dag die in het leven is geroepen om extra aandacht te geven aan het belang van persvrijheid wereldwijd. Broodnodig, want persvrijheid is nog lang niet in alle landen een vanzelfsprekendheid. Daarom moeten we binnen en buiten Europa scherp blijven als het gaat om de bescherming van de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van pers.

We kijken in Europa niet vreemd op als we horen dat het nieuws en de berichtgeving in landen als Iran, Noord-Korea of Eritrea zwaar gecensureerd is. Dat er in deze landen nog een lange weg te gaan is als het gaat op de verbetering van de persvrijheid is een feit, maar ook in landen waar je het niet zou verwachten kan nog veel vooruitgang worden geboekt, ook binnen Europa.

Onmisbaar

De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van pers zijn een essentieel en onmisbaar onderdeel van een democratische samenleving. In een open democratie moeten regeringen, machthebbers en organisaties kritisch gevolgd kunnen worden. Juist journalisten spelen hierin een belangrijke rol als waakhond van de democratie. Zij moeten de vrijheid hebben om zonder blad voor de mond te kunnen spreken en zonder censuur of intimidatie te kunnen schrijven. Als volksvertegenwoordiger in het Europees Parlement maak ik mij sterk voor het behoud en de bescherming van deze essentiële vrijheden. Inmiddels vinden we dit soort vrijheden misschien vanzelfsprekend, maar dat zijn ze niet.

Turkije

Zo protesteerden afgelopen maart duizenden Turken in Istanbul tegen de aanhouding van een aantal journalisten en schrijvers. Onder de arrestanten waren een aantal onderzoeksjournalisten die een kritische houding hadden ten opzichte van de regering Erdogan. Ze worden beschuldigd van lidmaatschap van een terroristische organisatie.

Hoewel bovenstaande zaak nog onder de rechter is, mag één ding heel duidelijk zijn: het opsluiten van journalisten en andere burgers vanwege een kritische houding ten opzichte van de autoriteiten is onacceptabel. Ik pleit er dan ook voor om in de onderhandelingen met Turkije over een EU-lidmaatschap de verbetering van de mensenrechten, in het bijzonder de persvrijheid, hoog op de agenda te zetten. Als Turkije wil toetreden moet het op dit punt echt stappen voorwaarts maken. We moeten de kans benutten om via deze onderhandelingen te eisen dat Turkije veranderingen ook daadwerkelijk in gang gaat zetten. Ik ben er van overtuigd dat dit de beste manier is om de Turkse bevolking te steunen in het beschermen van fundamentele vrijheden.

Hongarije

Het is ongewenst om ons alleen blind te staren op schending van de persvrijheid buiten Europa. Ook binnen de grenzen van de EU is er nog genoeg ruimte voor verbetering. Het meest in het oog springende voorbeeld hierin is de huidige voorzitter van de EU zelf: Hongarije.

Een dag voor aanvang van het voorzitterschap nam het Hongaarse parlement een zeer omstreden mediawet aan. Deze wet zorgde voor een forse en onacceptabele inperking van de persvrijheid en een grote mate van controle op de media door de regering. De door de regering gekozen leden in de ‘mediaraad’ moeten alle publicaties en online berichtgeving controleren. Deze raad kan media op vage gronden boetes opleggen. Deze vorm van controle op de pers hoort niet thuis in een vrij en democratisch Europa.

Naar aanleiding van forse kritiek vanuit het Europees Parlement heeft Eurocommissaris Kroes Hongarije verzocht de wet aan te passen. Het Hongaarse parlement heeft enkele wijzigingen goedgekeurd, maar deze wijzigingen zijn niet meer dan cosmetische veranderingen. Ik blijf de Hongaarse regering vanuit het Europees Parlement kritisch volgen en zal het belang en de waarde van volledige persvrijheid blijven benadrukken.

Hieruit blijkt dat we niet alleen buiten Europa, maar net zo goed ook binnen onze eigen Europese grenzen scherp moeten blijven als het gaat om de bescherming van de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van pers.