Geen risico´s met kernenergie

Toen 40 jaar geleden de eerste kerncentrales werd gebouwd werd aangegeven dat de kans op een ramp minuscuul klein was (eens in de 100.000 jaar of zo). 40 jaar en 3 rampen later (onder de ruim 400 kerncentrales) kan vastgesteld worden dat die minuscuul kleine kans in ieder geval beduidend groter is geweest.

Als zich dan een grote ramp voordoet dan blijkt hoeveel slechter de werkelijkheid in elkaar zat dan op papier geregeld was. Lees maar eens in Nederland de onderzoeksverslagen door van zaken die fout zijn gegaan (zoals de Vuurwerkramp, Schipholbrand, de vliegramp bij Eindhoven, rapport over de Schiedammer parkmoord, verschillende botsingen op het spoor). We zien steeds dat men zich niet aan de regels hield, de voorschriften niet goed werden gecontroleerd, men slecht getraind was voor probleemsituaties, etc. etc. etc.

En denk niet dat het tenenkrommende amateurisme die blijkt uit het feitenverslag van de actie op het strand in Libië een uitzondering is. Ik vrees dat het –en niet alleen bij defensie- veel en veel vaker voorkomt, maar dat we dat dan niet weten omdat het uiteindelijk niet mis gaat of het misgaan verborgen wordt gehouden.

Bij de drie rampen met kerncentrales (Harrisburg 1979, Chernobyl 1986 en nu in Japan) was/is dat ook het geval. Natuurlijk is het bijzonder dat er een aardbeving geweest is van 9 op de schaal van Richter en een forse tsunami, maar het is geen verschijnsel geweest waarvan de kans dat het in Japan zou geschieden maar eens in de 100.000 jaar was. Het lijkt eerder op eens in de 100 jaar. En dan weten we dus wat die kansberekeningen uit het verleden in Japan waard zijn geweest. Niet eens de waarde van het papier waarop het geschreven was. En wat betekent dat dan voor de kansberekeningen in Nederland?

Vrijdag kwam in het nieuws dat we blijkbaar in Nederland in 1986 ook een forse crisis in een kerncentrale hebben gehad. Gelukkig is het niet mis gegaan, maar de geruststellende woorden vanuit de politiek (we wisten het toen ook al en sindsdien is er voor 400 miljoen geïnvesteerd om beter beveiligd te zijn) klinken hol. In de jaren voor die crisis werd toch ook gezegd dat de veiligheid prima geregeld was, en toch bleek het in 1986 tot die crisis te leiden. En oud-hoogleraar Andriesse zegt over dat probleem in een reportage van Argos: “Men is door het oog van de naald gekropen en gered door het toeval. Onder iets andere omstandigheden had er een ernstige situatie kunnen optreden. Dat is onacceptabel.”

Kortom; ik denk dat we met z’n allen niet in staat zijn om die risico’s echt nauwkeurig in te schatten en dat die risico’s in ieder geval een stuk groter zijn dan op papier wordt aangegeven. (En dan praat ik nog niet eens over sabotage of terrorisme). En ook drie ex-topambtenaren van economische zaken vinden dat.

De vraag is of we de gevolgen van als het mis gaat kunnen accepteren. Want de kans dat het mis gaat kunnen we niet (meer) uitsluiten. is zeker niet nul of vriijwel nul. Zien we de ontwikkelingen in Japan dan kan gesteld worden dat de gevolgen voor een groot gebied als het mis gaat zo groot is dat het in ieder geval in een dichtbevolkt gebied volledig onacceptabel is.

En als je dan toch een kerncentrale bouwt, waar ik dus niet voor ben, doe het dan zo, en kies dan zo de locatie, dat als het toch mis zou gaan, de gevolgen het minst zijn.

Kijk eens op de kaart naar Borssele (ligt zuid-westelijk van Goes op Walcheren).  In Nederland is de wind meestal tussen zuid en noordwest. Binnen 75 km naar het noord of zuidoost (dat zou de richting zijn waar de radioactiviteit naar toe zou gaan bij die overheersende  wind) en we zien Antwerpen, Bergen op Zoom, Breda, Tilburg, Den Bosch, Dordrecht,  Rotterdam en Den Haag.  Als je dan toch een kerncentrale in Nederland neerzet had de Eemshaven dan geen betere locatie geweest (het meest noordoostelijke punt van Nederland)?

Maar ja, als je toch van te voren zegt dat de kans op een ramp eens in de 100.000 jaar is dan ga je geen locatie kiezen die, als die ramp zich toch voordoet, per saldo de minste schade zal opleveren. Mensen zouden eens moeten denken dat je die kans op een ramp toch niet helemaal uitsluit.

Ik ben benieuwd hoe de discussie over kerncentrales in de toekomst gaat verlopen. De wijze waarop er tot nu toe vanuit de politiek en kernenergie deskundigen op is gereageerd denk ik dat er nieuwe zogenaamde zekerheden op papier zullen komen en voor 2020 gewoon begonnen wordt met een nieuwe centrale bij Borssele. Met OP PAPIER wederom een kans van 1 op de 100.000 jaar dat er een ramp gebeurt.

Lees ook op Joop:

Brechtje Paardekooper:  Taboe op praten over kernenergie na Japan onzinnig

Pieter Kos:  Van Tongeren ‘misbruikt’ situatie in Japan

Corine de Ruiter:  Een zelfmoordterrorist, Borssele en een vliegtuig

Jan-Paul van Soest:  We moeten praten over kernenergie, zeker na Japan