© Cc-foto: Maria Teresa Ambrosi
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Geef ons land een onzekerheidsvaardige overheid “Omgang met ‘niet-weten’ is cruciaal voor weerbare samenleving. Hier ligt een taak voor het nieuwe kabinet” Het probleem met dit artikel is, dat een aantal termen of begrippen een dominante plaats innemen, welke in de tegenwoordig dominante neoliberale tijd misbruikt worden, door de dominante gestudeerde elites om (gewone) mensen maximaal eenzijdig te manipuleren. Bijvoorbeeld: onzekerheid, flexibiliteit, leiderschap, complex. De weerbaarheid van de schrijver tegen deze faustische manipulaties worden in zijn stuk niet duidelijk. Als “kunstenaars” niet oppassen en de sociaal economische thema’s niet doorzien, dan spelen zij het neoliberalisme of de neoliberale economie (een feodalisme en een fascisme (de stok), een Restauratie) in de kaart. Dan worden ze eventueel als een soort “hogeropgeleid links”, waaraan weinig links te ontdekken valt in de praktijk (eventueel alleen nog in woorden of wanneer er stemmen verzameld moeten worden). Over duidelijkheid. Zo weten de huidige leiders alleen een neoliberale oplossing. Dat is hun duidelijkheid en daadkracht: een maximaal eenzijdig ideologische oplossing met maximaal eenzijdige belangen, van hogeropgeleiden (en financiers): type VVD en D66 (“bad cop”), met o.a. CDA (een tintje God) en PvdA (een tintje Marx) helaas als meelopers (“good cop”). “Niet-weten” pleit in de eerste plaats voor een pluriforme maatschappij, een echte democratie, en niet voor een uniforme (potentiële) dictatuur, zoals de neoliberale economie, welke de democratie maximaal uitholt, in het voordeel van sommigen of weinigen (in de eerste plaats de financiers en daarna de meelopers: managers, politici, consultants, wetenschappers enzovoort). Kansen. Heeft de schrijver zich al eens afgevraagd, waarom neoliberalen (of neoliberale politici) het altijd over kansen hebben en niet meer over rechten (voor mensen)? En hoe zit het dan met de risico’s, want de volledigheid zegt: er zijn kansen en risico’s? Maar als je positivist bent (zoals Mark Rutte), dan denk je natuurlijk niet (in de eerste plaats) aan de risico’s, die zijn voor een ander. Moeten (gewone) mensen meedoen aan dit piramidespel van de gestudeerde (maximaal calculerende) elites (inclusief financiers)? Heeft de schrijver zich ook afgevraagd wat voor bewegingen er de afgelopen decennia plaats gevonden hebben m.b.t. zekerheid en onzekerheid of kansen en risico’s? In welke richtingen bewogen zekerheden en risico’s zich? Wat bewoog naar de rijken (en welgestelden (en kansrijken)) en wat bewoog naar de armen (en gewone mensen)? Waren deze bewegingen van zekerheden en risico’s anders, dan de bewegingen van andere voordelen en nadelen? Voordat de schrijver over de toekomst praat, is een analyse van de huidige (neoliberale) tijd (misschien) handig. Je moet niet alleen je doel weten ((minimaal) in een abstracte zin), maar ook je vertrekpunt (concreet, maar ook in een abstracte zin). Er lopen al genoeg “faustische” gestudeerde elitaire volksverlakkers (als leiders) rond. Kort gezegd: Waarin verschilt het onzekerheidsverhaal van de schrijver van het (manipulatieve faustische) onzekerheidsverhaal van de huidige neoliberale economie (deze faustische wetenschap, voor de feodaliteit (maximaal rendement))? Woeki Hypo is gematigd liberaal.
De eerste pakweg 40 regels van dit artikel zijn het beste dat ik de afgelopen 3 jaar op Joop heb gelezen. Iemand die blijkbaar door heeft dat de schijnzekerheden die politiek wil leveren omdat de ruime meerderheid van de bevolking er om vraagt niet zo veel voorstellen. Of de oplossing gevonden kan worden in kunst vraag ik mij dan af. Ik zie kunst meer als een creatief commentaar op dat wat ons dagelijks overkomt. Ook ben ik het eens met de Geus hieronder. Ook Shell is niet zo visionair. Maar ze kijken toch een heel eind verder vooruit als de gemiddelde politicus. Om maar niets te zeggen over het beperkte blikveld van de gemiddelde burger. Ik zou het zinnig vinden als mensen eens meegenomen in toekomst scenario's over 30 of 50 jaar verder. Op dit moment kijken veel mensen vooral terug. Partijen zoals SP en PVV willen met hun beleid vooral terugkeren naar het verleden, en ook anderen maken zich daar schuldig aan. Als onze kinderen en kleinkinderen een goed leven moeten hebben zullen we toch vooral naar de toekomst moeten kijken.
"Je zult ten eerste een helder beeld moeten hebben van waar je doel ligt" In een complexe steeds sneller veranderende tijd? Dat is juist nogal strijdig met de pretentie over een glazen bol te beschikken. "Een bedrijf als Shell heeft geen moeite met miljarden investeringen die pas over 20 jaar rendabel worden. Zij hebben de apparatuur om olie te vinden op grote diepte." Maar ze zijn tegelijkertijd tamelijk visieloos gericht op hun overleven op de lange termijn. Vandaar dat ze ook een plan b, c en d hebben en tevens miljarden investeren in andere scenario's, voor het geval niet-fossiele brandstoffen de fossiele gaan verdringen. Zelfs de reserves waarover ze beschikken worden al geherwaardeerd, al was het maar omdat er meer van aanwezig is dan verstookt kan worden voordat door de uitstoot ervan het klimaat onleefbaar is geworden. Kunstenaars kunnen zeker een rol spelen bij het kritisch bevragen en ter discussie stellen van allerlei zaken. Maar zodra ze daarbij pretenderen een visionair te zijn plaatsen ze inderdaad een olifant in de kamer die het zicht ontneemt op scenario b, c en d. Ook kunstenaars moeten verdomd goed oppassen willen ze geen trendwatcher of toekomstvoorspeller worden.
Ik ben helemaal voor creatieve denkers. Laten ze zich vooral eens buigen over de vraag hoe we een nieuw economisch model vorm kunnen geven. Eentje waarbij het niet gaat over welvaart, productie en groei, maar over welzíjn. Want het is natuurlijk bizar dat hergebruik in het huidige model niet meetelt, terwijl dat zo'n enorme bijdrage levert aan het welzijn van mens en planeet.
De bekende Argentijnse filosoof Pedro Vidal heeft eens gezegd: "Als we de aarde teveel consumeren dan consumeren we uiteindelijk ook onszelf". Dit ter contemplatie...