Gebruik de juiste taal om het coronavirus te bestrijden

In het bestrijden van het coronavirus zijn de Amerikanen nog niet heel goed, communiceren daarover kunnen ze wel. Amerika kent een campagne, die wordt gedragen door een mooie oneliner:

Als je de oneliner letterlijk naar het Nederlands vertaalt, gaat de kracht ervan natuurlijk verloren. Maar de boodschap zal duidelijk zijn: je moet een bestrijder van het virus zijn, niet een verspreider. Of iets met beletten, niet besmetten.

Wat maakt deze oneliner zo goed? ‘Be A Barrier, Not A Carrier’ maakt ons actief en strijdbaar. Dat is heel anders dan de grauwsluier-taal die we nu gebruiken. We moeten in quarantaine. We sluiten onze organisaties. We mogen niet naar ons werk, onze voetbalwedstrijd mag niet doorgaan. Het is taal die het beeld oproept dat we passief zijn, ons verbergen, verstoppen voor de onvoorspelbare vijand, alleen maar kunnen afwachten – het roept allemaal een soort vaarwel-tot-betere-tijden gevoel op.

Oneliners moeten vaak de aandacht trekken voor een onderliggende boodschap. Dat is ook hier zo. Veel mensen redeneren vanuit zichzelf: zij zijn  gezond en jong genoeg, om een besmetting misschien niet eens op te merken. Maar daar gaat het dus niet om.

Het kind van je collega met leukemie. De vrouw van je vriend met borstkanker. Je ouders of grootouders met een zwakke gezondheid. Maak het je missie hen te beschermen.

Je saboteert het virus niet voor jezelf – je doet het voor anderen. Het virus is op zoek naar de allerzwaksten, maar komt ons onderweg tegen en wij verlenen het geen doorgang. Daarmee verwijst de oneliner naar de sociale gevolgen van het virus – en dat is natuurlijk cruciaal in de communicatie over het virus.

‘Spread the message, not the virus’  is de volgende oneliner. Dat is ook al mooi. Een ieder van ons kan de schakel zijn, die de ketting van besmettingen doorbreekt. En door alleen al die boodschap te verspreiden, draag je bij aan de bestrijding van het virus.

De boodschap, de taal die we gebruiken over het coronavirus, doet er toe, heeft invloed op ons gedrag. Als het te veel gaat over de ‘Nederlandse nuchterheid’ bij de bestrijding van corona, heb je kans dat we toch een beetje schouderophalend aan het hele virus voorbij gaan. Dat doen nuchtere mensen nu eenmaal.

‘Be A Barrier, Not A Carrier’ is taal die ons wijst op onze verantwoordelijkheid voor anderen, die ons aanzet tot actie. En uiteindelijk worden we daar allemaal beter van. Giuseppe Conte, de premier van Italië, heeft daar ook al prachtige taal voor, die je kan raken:

‘We moeten vandaag afstand houden, om elkaar morgen met meer warmte te kunnen begroeten’.

De Italianen hebben zich nog nooit zo gedisciplineerd gedragen.