'Als Val en de zijnen constateren dat dit antisemitisme vooral uit de islamitische hoek komt, dan hebben zij het gelijk voor een belangrijk deel aan hun zijde'
In Frankrijk hebben driehonderd kunstenaars en intellectuelen een manifest ondertekend tegen het nieuwe antisemitisme. De tekst is opgesteld door de journalist Philippe Val. In de eerste jaren van deze eeuw was hij hoofdredacteur was van Charlie Hebdo. In 2009 kreeg hij de leiding van France Inter, de nieuwszender van de publieke omroep in Frankrijk.
Val zoekt de wortel van de eenentwintigste-eeuwse jodenhaat bij de islam. Hij noemt elf moordaanslagen op joodse mensen in Frankrijk waarbij de dader steeds een moslim was. In Nederland hebben zulke moorden niet plaats gevonden Toch is het altijd schokkend om te zien hoe voor joodse instellingen speciale wachthuisjes van de politie staan omdat ze continu in de gaten gehouden moeten worden.
Permanente woede Als Val en de zijnen constateren dat dit antisemitisme vooral uit de islamitische hoek komt, dan hebben zij het gelijk voor een belangrijk deel aan hun zijde. De stichting van Israël heeft in de Arabische wereld een grote en permanente woede gewekt. Wij lezen de laatste jaren veel over de Naqba, de verdrijving van de Palestijnen uit hun vaderland. Daar staat tegenover dat de joodse minderheden in de Arabische landen het leven zo zuur is gemaakt dat er voor hen niet veel anders opzat dan emigreren naar Israël.
De razernij bij de publieke opinie in de Arabische landen is met de jaren niet gesleten. Integendeel. Elke verloren oorlog tegen Israël deed er een schepje bovenop. Officiële ideologen houden bij hoog en laag vol dat de afkeer slechts de staat Israël geldt en niet de joden zelf. Dat zij antizionisme tot uitdrukking brengen en geen antisemitisme, maar de scheidslijn tussen afkeer van Israël en haat tegen joden tout court is vloeiend. Maar al te vaak gaat kritiek op Israël over in loepzuiver antisemitisme. De Protocollen van de Wijzen van Zion – door de nazi’s al aanbevolen voor het onderwijs – zijn nog steeds in Arabische vertaling verkrijgbaar. Datzelfde geldt voor Mein Kampf. Alle vooroordelen over joden – “Zij zijn rijk. Zij hebben achter de schermen de macht in handen. Zij streven naar de wereldheerschappij.” – zijn gemeengoed. Je kunt daar je ogen niet voor sluiten.
Lunatic fringe Je kunt je ogen er evenmin voor sluiten dat dit nieuwe antisemitisme ook buiten islamitische kring school maakt. Er is een lunatic fringe die vanuit marginale clubjes een enorme tetter opzet waarbij het maar al te vaak moeilijk is om kritiek op Israël te onderscheiden van haat tegen de joden tout court. Het zou ook interessant zijn om na te gaan in hoeverre het nieuwe antisemitisme bij ons mede gevoed wordt door extremisten in Polen of partijen als de Hongaarse Jobbik en de Griekse Gouden Dageraad.
Als Val en de zijnen het bij hun aanklacht tegen het nieuwe antisemitisme gelaten hadden, dan was er een krachtig appèl verschenen aan alle mensen van goeden wille om zich te verenigingen tegen jodenhaat. Maar dat doen ze niet. Zij nemen het ‘een deel van de elites en radicaal links’ expliciet kwalijk dat het wegkijkt van het nieuwe antisemitisme en tegelijkertijd de radicale islam in bescherming neemt. Waarom? Zo worden van beulen slachtoffers gemaakt. ‘Tegelijk leveren in Frankrijk moslims tien maal zoveel stemmen op als joden.’ Dit is dezelfde gemene en laaghartige beschuldiging die linkse partijen in Nederland al meer dan tien jaar naar het hoofd geslingerd krijgen: dat ze moslims pamperen om stemmen te winnen.
Individu Over het algemeen stellen linkse partijen de keuzevrijheid van het individu centraal. Je mag leven zoals je wilt. Je mag denken zoals je wilt. Als je maar geen levensstijl, godsdienst of ideologie aan een ander dwingend oplegt. Zij zijn dan ook over het algemeen wel krachtig voorstander van integratie maar staan kritisch tegenover assimilatie waarbij nieuwkomers niet mede zelf vorm kunnen geven aan hun Nederlanderschap maar zich moeten voegen naar wat hen wordt opgelegd. Deze gedwongen bekering tot het juiste denken en de juiste levensstijl verschilt in essentie niet van wat de Iranese of de Saoedische regeringen van hun onderdanen vergen. Zij moeten de ware leer omarmen en het enige toegestane gedrag vertonen.
Het gaat dan ook niet aan om te zeggen dat linkse partijen de islam – radicaal of niet – de hand boven het hoofd houden. Zij staan er alleen op dat de grondwettelijke vrijheden voor iedereen gelden, zonder uitzondering, zoals dat in artikel 1 wordt gestipuleerd. Wie de vrijheid van meningsuiting hoog houdt, onderschrijft daarmee niet alles wat er in de kakofonie van opvattingen naar buiten wordt gebracht. Diezelfde linkse partijen erkennen ten volle het bestaansrecht van een Joodse staat al verliezen ze daarbij niet het recht van de Palestijnen uit het oog om hun nationale aspiraties waar te maken. Dat is juist geen pamperen. Van wie dan ook.
Stok om de linkse hond mee te slaan Het Manifest van Philippe Val is uit hetzelfde hout gesneden als de beschuldigingen in Nederland dat links aanpapt met de moslims. Nu oogt het eerder als een stok om de linkse hond te slaan dan als een poging om de hele bevolking – alle rangen, alle standen, alle levensbeschouwingen – ervan te doordringen hoe groot het antisemitische gevaar opnieuw geworden is.
De eerste zin van het manifest zegt dat het antisemitisme geen probleem voor de joden is maar een probleem van alle Fransen bij elkaar. Toch verenigt het niet. Het verdeelt. Het is een gemiste kans. De valse beschuldiging van electoraal opportunisme bij links ontsiert en ondermijnt de tekst. Zo bagatelliseert het Franse manifest een wezenlijk probleem: er komt een hernieuwd antisemitisme op dat niet alleen een Europees product is maar ook een importartikel vanuit het Midden-Oosten.
Naschrift: Het laatste slachtoffer van een antisemitische moord in Frankrijk was de hoogbejaarde dame Mireille Knoll. De Unie van Franse moskeeën bracht onmiddellijk een scherpe veroordeling uit van deze misdaad. Er werd een witte mars georganiseerd met duizenden deelnemers uit het hele Franse politieke spectrum. Zowel Jean-Luc Mélenchon, kandidaat van het Linkse Front bij de laatste presidentsverkiezingen als Martine Le Pen van het Front National deden mee. Ze werden allebei door een deel van de demonstranten uitgejouwd. Men maakte Mélenchon voor collaborateur uit en Le Pen voor fascist. De familie Knoll betreurde deze politisering van de mars.
Maandag wordt op een seminar in het Britse parlement een groot Europees onderzoek naar hedendaags antisemitisme en een mogelijk verband met immigratie gepresenteerd. Leo Lucassen en Annemarie Stremmelaar schreven het Nederlandse deel. Coördinator is David Feldman Pears van the Institute for the study of Antisemitism, Birkbeck, University of London.