De Franse inlichtingendienst DGSI hield al langere tijd rekening met een nieuw soort aanslagen van Islamitische Staat (IS) in Europa. Dat bleek uit notulen van de parlementaire onderzoekscommissie rond de aanslagen in Parijs. De gesloten zitting waarin dat werd besproken vond al plaats in mei, de inhoud ervan kwam afgelopen dinsdag naar buiten, twee dagen voor de aanslag in Nice.
Uit de verslagen blijkt dat DGSI-hoofd Patrick Calvar onder meer vreest voor aanslagen met autobommen en explosieven op afstand. Terroristen die niet langer wapens kopen, maar al het mogelijke inzetten áls wapen. De belangrijkste tactiekwijziging is volgens Calvar dat er niet langer in groepen geopereerd zal worden. ‘Hun plan is nu om maximaal schade aan te richten zonder daarbij zelf verliezen te lijden. We weten heel goed dat dit er zit aan te komen, zij trekken immers ook lessen uit hun daden.’
Lone wolves De vrees van de DGSI komt niet uit de lucht vallen. Al in het najaar van 2014 riepen Franse Syrië-gangers zogeheten lone wolves op om aanslagen te plegen met auto’s. Een dergelijke oproep was voor het eerst te horen in september van dat jaar. Een woordvoerder en commandant van IS, Abu Mohammad al-Adnani, zei toen: ‘Vermoord ze op elke manier mogelijk. Sla hun hoofd in met een steen, slacht ze af met een mes, of rij ze over met een wagen.’
In november van datzelfde jaar verscheen een video waarop te zien is hoe vier Syrië-gangers hun Franse paspoorten verbranden en vervolgens moslims in Frankrijk oproepen terreuraanslagen te plegen in eigen land: ‘Terroriseer hen en sta ze niet toe om te slapen uit angst en horror. Er zijn wapens en auto’s beschikbaar, en doelen die geraakt kunnen worden.’ Ook wordt de eerdere uitspraak van al-Adnani herhaald: ‘Vermoord ze, spug ze in hun gezicht en rij over ze heen met wagens.’
Degene die er in de video toe oproept, werd na het verschijnen van de video door zijn familie herkend. Het bleek de 19-jarige Othman G. te zijn, afkomstig uit Montpellier. Tot aan zijn verdwijning naar Syrië werkte hij als marktkoopman. Zoals vaker het geval is bij Syrië-gangers, waren er geen signalen dat hij radicaliseerde.
Burgeroorlog DGSI-hoofd Patrick Calvar denkt ondertussen dat de strijd tegen het terrorisme uiteindelijk wel gewonnen zal worden. Waar hij echter wel voor vreest, is de radicalisering binnen de maatschappij, met een ‘burgeroorlog’ als mogelijk gevolg: ‘We zullen meer middelen moeten uittrekken om extremistische organisaties in de gaten te houden, want er komt op termijn een confrontatie tussen extreemrechts en de moslimwereld.’
"Europa verkeert in groot gevaar. Het extremisme manifesteert zich langs alle kanten. Nog een of twee aanslagen en extreemrechts zal in actie komen. Het komt er voor ons op aan om die tweespalt tijdig in de kiem te smoren."
Calvar liet ook optekenen dat wat hem betreft identiteitscontroles weinig zin hebben. ‘De papieren worden toch vervalst. Ik pleit voor een biometrische evolutie, waarbij data maximaal met elkaar vergeleken kunnen worden.’
Terreur in Frankrijk De afgelopen anderhalf jaar is Frankrijk al acht keer opgeschrikt door terreur en geweld op eigen bodem, inclusief de aanslag van donderdag in Nice. Op 7 januari 2015 vallen twee broers de redactie van Charlie Hebdo in Parijs binnen. Bij de moordpartij die daar plaatsvindt en later door gaat op straat, komen twaalf mensen om. De aanslag wordt opgeëist door Al-Qaida. Een dag later wordt eveneens in Parijs, door een bekende van de daders van de aanslag op Charlie Hebdo, een politieagente neergeschoten. De man weet in eerste instantie te ontkomen, maar gijzelt een dag later meerdere mensen in een Joodse supermarkt in Parijs. Vier van hen worden vermoord. De dader zelf komt bij de politie-inval om het leven. De man had daarvoor verklaard gelieerd te zijn aan IS.
Minder dan een maand later, op 3 februari, worden in Nice drie militairen neergestoken, wanneer zij de wacht houden voor een Joods gemeenschapscentrum. Ze overleven de aanslag, de dader kan worden opgepakt. Op 26 juni van 2015 onthoofdt een man zijn voormalige baas, in de buurt van Lyon. Het hoofd wordt op een hek gespietst en de dader laat een vlag van IS achter.
Op 21 augustus van dat jaar probeert een gewapende man een aanslag te plegen op de Thalys van Amsterdam naar Parijs. De man, die in België aan boord was gekomen, wordt ter hoogte van Arras door drie Amerikaanse toeristen overmeesterd. Bij de aanslag raken enkele mensen gewond.
De zwaarste aanslagen vinden echter plaats op 13 november 2015, wederom in Parijs. Terroristen openen in de Franse wijk Le Marais het vuur op café- en restaurantbezoekers. Ook wordt in concertzaal Bataclan een bloedbad aangericht. Een actie waarbij terroristen zichzelf willen opblazen in voetbalstadion Stade de France mislukt. In totaal worden 129 mensen vermoord en raken nog eens 350 mensen gewond. De aanslag wordt opgeëist door IS.
In juni 2016 is het weer raak. Een 25-jarige man die zegt deel uit te maken van IS, valt een woning binnen ten noorden van Parijs. Het aanwezige koppel, beide politiemensen, worden vermoord. De terrorist streamt zijn gruwelijke daad live via Facebook. Het ook aanwezige kind blijft uiteindelijk ongedeerd.