Joop

Femke Halsema en haar zondes

  •  
15-05-2014
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
179 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
In de documentaire 'Seks en de Zonde' zijn de vrouwen geselecteerd op basis van een saaie en eenzijdige notie van hoe een geëmancipeerde moslima zou moeten zijn
Vanaf 11 mei zendt de NTR de zesdelige documentaire ‘Seks en de Zonde’ uit. Een serie van Femke Halsema en Hassnae Bouazza waarin ‘vrouwen in de islamitische wereld’ aan het woord zullen komen. Femke Halsema toont zich medestander in de strijd voor emancipatie van de islamitische vrouw. Wat de context van die strijd is en hoe vrouwen in Nederland dat op hun eigen diverse manieren interpreteren is heel belangrijk, maar daar zien we niet veel van terug in deze aflevering. Wat we vooral konden zien, is de zoveelste eenzijdige en vooringenomen blik op het thema ‘islam’. Dat is overigens niet vreemd in ons poldermedialandschap waar het traditie is om moslimvrouwen te reduceren tot wat ze al dan niet op hun hoofd dragen.
Moslima’s in de polder Halsema zegt in eerste instantie zinnige dingen. Zo begint haar relaas dat er in Nederland vooral ‘over’ moslima’s gesproken wordt, dat moslima’s zelf onzichtbaar zijn en dat zij ze daarentegen een stem wil geven. Kortom, deze witte seculiere feministische vrouw biedt wel een podium aan moslima’s. Het klinkt misschien wat maternalistisch, maar och, Rome is ook niet in één dag gebouwd. We moeten deze documentaireserie een kans geven en niet meteen in cynisme vervallen.
Als kijker – vooral een Marokkaanse moslima’s om wie het allemaal toch lijkt te draaien – zijn we natuurlijk benieuwd naar de stem van ‘de’ moslima’s. Maar al gauw lijkt het programma daar niet over te gaan. Uiteraard komt er wel een ‘moslima’ in beeld, maar haar stem horen we nauwelijks. Het is Halsema’s stem die daar steeds –peinzend, vragend, giechelend, verdrietig, en stout- overheen walst. Het programma gaat namelijk vooral over Halsema, die al vanaf de lagere school (toe maar!) een liberale en ideologische opvatting over emancipatie had. Het gaat over Halsema’s atheïstische vrijgevochten opvoeding en, inderdaad zoals ze zelf eerlijk toegeeft, haar vooroordelen. Die worden niet ontkracht zoals verwacht. Integendeel, ze staan centraal in het programma en díe vooroordelen worden nu juist net als meetlat gebruikt om de stemmen van moslima’s in te kaderen.
Zo wordt in het interview met Fadwa (ooit thuis onderdrukt, toen weggelopen en vervolgens vrijgevochten) een poging ondernomen om een geëmancipeerde vrouw te tonen. Fadwa kreeg een hardvochtige opvoeding, droeg een hoofddoek, maar fietst nu de wind in met haar losse haren. We raken wel even de draad kwijt, want opeens is het dieptepunt in haar jeugd de broek die haar moeder voor haar gekocht had en die ze echt niet wilde dragen. Dit verhaal moet haar zware jeugd illustreren? Menig Janneke, Cindy of Ingrid kan hier toch ook over meepraten? Maar er gebeurt iets vreemds in de montage: Fadwa’s opvoeding wordt gecontrasteerd met Halsema’s opvoeding die duidelijk als meetlat dient. Hierdoor wordt een vermeende culturele clash als het ware uitvergroot. De potentiële aanknopingspunten, dwarsverbanden in tienerervaringen of seksisme komen echter niet naar voren. De vragen die ze Fadwa stelt dienen slechts als contrast en zullen uiteindelijk niet ons begrip verbreden, maar stereotypes over moslima’s bevestigen.
Er is nog iets anders gaande: de interactie en opgeklopte nostalgische herinneringen tussen moeder en dochter Halsema vergeleken met de biografie van ‘de’ moslima, draaien om twee totaal verschillende sociale klassen en historische contexten. Halsema: een witte dochter wier moeder tot de politieke elite behoorde en de tweede feministische golf heeft meegemaakt. Fadwa: een ‘allochtone’ moslimdochter van een gastarbeider die opgroeide in de tijd dat islam bashing een opmars maakte. Het ene als meetlat nemen voor het andere is onjuist en onterecht. De documentairemakers lijken zich hier totaal niet bewust van te zijn. Tijdens de aflevering wordt hierover althans nauwelijks gereflecteerd.
Enfin, het betrekken van Fadwa, als ook de vouwen uit de Vaginamonologen heeft als doel om moslima’s een podium te bieden. Maar dat is anno 2014 niet genoeg en daarmee doorzichtig. De vrouwen zijn geselecteerd op basis van een saaie en eenzijdige notie van hoe een geëmancipeerde moslima zou moeten zijn. Femke Halsema doet daarnaast het woord voor hen, zowel letterlijk als middels framing op basis van een set van heersende ideeën over emancipatie en burgerschap waarin de dominante cultuur de leidraad is. Het meest problematische aan deze aflevering is dat het wit en westers middenklasse feminisme als uitgangspunt wordt genomen. Als moslima ben je dus pas echt vrij als je breekt met je ‘geloof’ en er het liefst ook een ‘vrije seksuele moraal’ op nahoudt. Je hoort de echo’s van Hirsi Ali en Cisca Dresselhuys in je oren suizen.
De conclusie luidt dan ook: moslima’s zijn niet vrij -niet echt, of in ieder geval nog niet. En zij die dat wel is, heeft daar een hoge prijs voor moeten betalen en representeert niet ‘de gewone’ moslima. Maar dat moslima’s bevrijd moeten worden en dat dit vooral het beste door witte ervaringsdeskundigen gedaan kan worden, staat kennelijk vast. Dat moslima’s überhaupt onzichtbaar en stemloos zijn -volgens het dogma van het programma- is wellicht het meest pijnlijke van alle blinde vlekken. Het geeft een goed beeld in wat voor een beperkte belevingswereld mensen als Halsema zich begeven; dat multiculturalisme in Nederland vooral segregatie betekent.
Als je goed luistert naar Halsema merk je al gauw wat de ironische crux is. Ze zegt ergens aan het einde dat moslima’s hier in stilte leven. Ze studeren, ze werken, ze stichten een gezin. Kortom, het zijn net mensen! Maar dat is dus ook niet goed, want zij interpreteert die ‘stilte’ als angst of introvert gedrag. En laten we wel weten; het is ook zo saai. In de komende aflevering gaat ze daarom opzoek naar dwarse vrouwen in de rest van de moslim wereld.
Wij zijn in ieder geval benieuwd naar die ‘dwarse’ vrouwen. Daarom zullen we de documentairereeks niet op één aflevering afbranden. We kijken uit naar de komende afleveringen en zullen deze iedere week op Joop van commentaar voorzien.
Dit artikel is geschreven door Ibtissam Abaaziz (Sociologe), Miriyam Aouragh (Docent Politieke Antropologie aan Oxford University) en Mariam El Maslouhi

Meer over:

opinie, media
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (42)

JensM
JensM15 mei 2014 - 20:00

"Maar dat moslima's bevrijd moeten worden en dat dit vooral het beste door witte ervaringsdeskundigen gedaan kan worden, staat kennelijk vast. " Wit is een ding, maar ook het liberale en atheïstische aspect van dit paternalisme* moet niet vergeten worden. *Maternalisme?

Alila
Alila15 mei 2014 - 20:00

Vanwaar alle pijlen op Halsema? Hassnae Bouazza (van Marokkaanse komaf én Moslima) is eindredacteur en dus inhoudelijk verantwoordelijk. Oh wacht dan zou de frame "Maar dat moslima's bevrijd moeten worden en dat dit vooral het beste door witte ervaringsdeskundigen gedaan kan worden, staat kennelijk vast" niet meer passen.

RobvanKan
RobvanKan15 mei 2014 - 20:00

Ik ga op basis van één aflevering in ieder geval nog geen oordeel vellen waarin vermeld wordt wat er allemaal niet te zien is, en wat er had moeten zijn. Want dat weet ik nog niet.

JodeJo
JodeJo15 mei 2014 - 20:00

Femke Halsema, heeft haar twee kinderen in 2010 van de zwarte school in Amsterdam-Oost gehaald. Halsema zei destijds in een interview als feministe moeite te hebben met 'allerlei gesluierde vrouwen' die zij op de school van haar kinderen tegenkwam. Ook viel het haar op dat islamitische meisjes vaak niet bij haar thuis mochten spelen als haar vriend 's middags de kinderen opvangt. Derhalve sluit ik me volkomen aan bij je kritiek op haar, Mariam.

Mursili2
Mursili215 mei 2014 - 20:00

Mariam, tot aan de alinea's die "enfin" volgen staat er geen woord te veel of te weinig in dit artikel. Een absolute uitzondering hier op Joop. Een volledig juiste analyse. Daarna (in de conclusie) neemt het Moslima view-point de overhand en wordt er gemoraliseerd en dus eigenlijk weer geframed. Jammer. Zonder die laatste alinea's zou het het sterkste stuk over de perceptie van de Islam in Nederland zijn wat ik tot nu toe heb gelezen. Inderdaad draagt de Docu van Femke daar onbedoeld aan bij en is het alleen al daarom een geslaagd experiment.

sjaakie2
sjaakie215 mei 2014 - 20:00

Wat een gezeik altijd over dat zogenaamde geemancipeer. Leef en laat leven.

rabotnikeh
rabotnikeh15 mei 2014 - 20:00

@ Piet de Geus (Reactieknop lijkt niet te werken...) [Is dat echt zo? Voelen moslimvrouwen die zich echt emanciperen zich niet door haar gesteund? Of zijn het de moslimvrouwen die voor de traditie kiezen en zich conformeren die op hun achterste poten staan als hun tegenstanders in eigen kring steun krijgen van een buitenstaander?] Dat is precies mijn punt. Opkomen voor conformisten maakt de conformisten klaarblijkelijk eerder boos. Het werkt dus contraproductief. [Maar vrouwen die "vrijwillig" voor de onderdrukking kiezen zullen nooit de grootsheid op kunnen brengen om dat te erkennen. Die gaan wild om zich heen schoppen en roepen tegelijkertijd heel hard dat zij het bewijs zijn dat wat Halsema doet contraproductief werkt. Dat zijn niet de medestanders maar de meest virulente tegenstanders van emancipatie]. Tja, dat is het dilemma. Als ze openlijk uiten dat ze zich gesteund voelen door Halsema, dan krijgen ze weer ruzie met hun man en hun familie. Althans dat deel van de vrouwen dat zich alleen uit angst conformeert en liever vrijer zou willen zijn.

MarkHuisman
MarkHuisman15 mei 2014 - 20:00

Toch maar een poging gedaan om dit ego-document te bekijken. Ben na ongeveer 10 minuten gestrand. Eerst Halsema's gepeins over moslim vrouwen -moeilijk en ironisch kijken bij de jeugdervaringen van een 'poldermoslima' in Lelystad en dan -als contrast!- Halsema's eigen jeugdherinneringen. Met beelden van de happy Halsema's aan zee onder begeleiding van de bevrijdende klanken van the Verve's Bittersweet Symphony. Maar wacht even. Bittersweet Symphony, gaat dat nummer niet bij uitstek over machteloosheid en hulpeloosheid onder het kapitalisme en de almacht van het geld? Cause it's a bittersweet symphony, this life Try to make ends meet You're a slave to money then you die Zou het onbenulligheid zijn van de makers of levert de soundtrackman/vrouw stiekem commentaar op Halsema's neoliberale pseudo-emancipatorische prietpraat?

Lozerech
Lozerech15 mei 2014 - 20:00

"Het meest problematische aan deze aflevering is dat het wit en westers middenklasse feminisme als uitgangspunt wordt genomen. Als moslima ben je dus pas echt vrij als je breekt met je 'geloof' en er het liefst ook een 'vrije seksuele moraal' op nahoudt. " Deze zin verraadt toch vooral de vooringenomenheid van de schrijfsters van dit opiniestukje en tevens een politiek-religieuze agenda. "Wit westers" is een belachelijke karakterisering, aangezien veel moslims in Nederland hier ook onder vallen. Hier wordt een kunstmatige tegenstelling gecreëerd. In hoeverre de Islam gelijke rechten voor vrouwen tegen werkt, daar kun je over discussiëren, maar geloof (niet alleen de Islam) is wel degelijk een factor in het onderdrukken van vrouwen. Het kwam in deze aflevering even voorbij toen Fadwa vertelde over de angst voor wat je in het hiernamaals zou worden aangedaan als je tegen bepaalde "regels" zou hebben gezondigd. Die regels gaan "toevallig" nogal eens over vrouwen en seksualiteit. Verder, "vrije seksuele moraal" is een vage term. Waar het bij emancipatie om gaat is dat vrouwen niet minder vrij zijn in het beleven van hun seksualiteit dan mannen. Welke keuze (ex-)moslima's maken doet niet ter zake; het gaat erom dat ze er vrij in zijn, net zo vrij als de mannen. En dan kom je vanzelf bij de gewetensvraag: hoeveel moslima's leven wat dat betreft in vrijheid?

PieterPan69
PieterPan6915 mei 2014 - 20:00

Bij het lezen van deze tekst schoot ik eerst in de verdedigingsreflex en wilde ik Halsema beschermen, maar nadat ik een beetje op het net heb rondgesnuffeld moet ook ik tot de conclusie komen dat er inderdaad een vorm van moslimfeminisme bestaat die niet noodzakelijkerwijs gelijk hoeft te worden gesteld aan het 'Nederlandse' feminisme. Aan de andere kant heeft mevrouw Halsema natuurlijk het recht om een en ander vanuit haar eigen referentiekader te duiden. Ze kan ook niet anders, denk ik. Ik zou de schrijfsters van dit stuk willen aanmoedigen om zelf dan met een mooie, informatieve documentaire te komen zodat we kennis kunnen nemen van de standpunten van vrouwen binnen de Islam. Mooie bijdrage !

2 Reacties
pietdeg2
pietdeg215 mei 2014 - 20:00

"nadat ik een beetje op het net heb rondgesnuffeld moet ook ik tot de conclusie komen dat er inderdaad een vorm van moslimfeminisme bestaat" Welnee, dat bestaat helemaal niet. Dat religieuze vrouwen (om het maar even neutraal uit te drukken) zelfverzekerder worden, betekent nog niet dat ze zich ook feministisch emanciperen. Zwartekousenvrouwen op de Veluwe die heel hard roepen wat voor fraaie en verantwoorde rol vrouwen binnen hun traditionele gezinnen hebben kun je toch ook bezwaarlijk geëmancipeerd of feministisch noemen.

Mursili2
Mursili215 mei 2014 - 20:00

[Aan de andere kant heeft mevrouw Halsema natuurlijk het recht om een en ander vanuit haar eigen referentiekader te duiden. Ze kan ook niet anders, denk ik] Dat is een waarheid als een koe die ook voor Wilders geldt. Geen echt geldend argument dus. Ik vindt vooral het superioriteits-gevoel dat uit de documentaire spreekt erg opvallend. Daar kun je overigen Mevr. Halsema niet geheel op afrekenen want dat zit em ook in de montage. Maar belangrijk is wel dat de boodschap impliciet erg lijkt op die expliciete boodschap van onze PVV Europa vertegenwoordiger. Interessant is dus hoe iemand zo politiek correct als Femke een wereldbeeld laat zien dat die boodschap diep in zich draagt. Cirkeltje rond....De PVV heeft gelijk als het beweert te benoemen wat iedereen wel weet maar niet durf te zeggen: dat wij eigenlijk vinden dat we superieur zijn.

pietdeg2
pietdeg215 mei 2014 - 20:00

"Het meest problematische aan deze aflevering is dat het wit en westers middenklasse feminisme als uitgangspunt wordt genomen. Als moslima ben je dus pas echt vrij als je breekt met je 'geloof' en er het liefst ook een 'vrije seksuele moraal' op nahoudt. Je hoort de echo's van Hirsi Ali en Cisca Dresselhuys in je oren suizen." Na heel veel spijkers op laag water komen we tot de kern van het probleem dat de schrijfsters hebben: ze willen wat feminisme en emancipatie is herdefiniëren. Ongetwijfeld op een manier waardoor ze zelf aan de omschrijving voldoen. Jammer maar helaas: je kunt de predicaten geëmancipeerd en feministisch niet verwerven door de woorden van hun betekenis te ontdoen.

3 Reacties
KnarroBult
KnarroBult15 mei 2014 - 20:00

"ze willen wat feminisme en emancipatie is herdefiniëren. Ongetwijfeld op een manier waardoor ze zelf aan de omschrijving voldoen. Jammer maar helaas: je kunt de predicaten geëmancipeerd en feministisch niet verwerven door de woorden van hun betekenis te ontdoen." Dat zou hout snijden, als er eenduidige, onomstreden definities van feminisme en emancipatie zouden bestaan. Zelfs ook maar een vluchtige blik op de feministische vakliteratuur van de afgelopen decennia leert echter, dat dergelijk eenduidige definities ver te zoeken zijn.

hubbahubba
hubbahubba15 mei 2014 - 20:00

"Na heel veel spijkers op laag water komen we tot de kern van het probleem dat de schrijfsters hebben: ze willen wat feminisme en emancipatie is herdefiniëren. Ongetwijfeld op een manier waardoor ze zelf aan de omschrijving voldoen. Jammer maar helaas: je kunt de predicaten geëmancipeerd en feministisch niet verwerven door de woorden van hun betekenis te ontdoen." Je projecteert. Ik zie nergens dat ze dat doen. Ze duiden gewoon aan dat de modus vivendi van Halsema niet de enige 'juiste' is. Halsema wil blijkbaar 700 miljoen moslimas een lesje geven over hoe ze moeten leven, want zij zelf is blijkbaar geweldig. Dat zie je vaak als zij zegt dat vrouwen niet erg mooi zijn als ze gesluierd zijn. Ze heeft een paradigma van wat een vrouw moet zijn en zij verwacht/hoopt dat elke vrouw daarin zou moeten willen passen. Dit is een soort van imperialisme gecombineerd met 'mild Stalinisme' bij Halsema. Zij is er blijkbaar onbewust van.

Mursili2
Mursili215 mei 2014 - 20:00

[Na heel veel spijkers op laag water] Het zijn toch echt spijkers op zijn kop...U kwalificeert bovendien zonder argument....iets wat de schrijfster niet doet.

lipidius
lipidius15 mei 2014 - 20:00

"In de documentaire 'Seks en de Zonde' zijn de vrouwen geselecteerd op basis van een saaie en eenzijdige notie van hoe een geëmancipeerde moslima zou moeten zijn" Treffend verwoord..

1 Reactie
Mursili2
Mursili215 mei 2014 - 20:00

Inderdaad

inwoner
inwoner15 mei 2014 - 20:00

Als je met een hoofddoek rondloopt ben je exact hetzelfde bezig als een gereformeerde vrouw met verplichte rok en zwarte kousen in Staphorst en deze laatste geëmancipeerd noemen lijkt me tevens bizar Geëmancipeerde moslima is een contradictie in zichzelf. Zeker in een geloof waaraan de sharia onlosmakelijk verbonden is. Als de schrijvers de sharia compleet weg zouden halen uit deze discussie zijn we al een grote stap vooruit ps sinds wanneer is islam trouwens aan een huidskleur gebonden?

1 Reactie
MarkHuisman
MarkHuisman15 mei 2014 - 20:00

[Als je met een hoofddoek rondloopt ben je exact hetzelfde bezig als een gereformeerde vrouw met verplichte rok en zwarte kousen in Staphorst

en deze laatste geëmancipeerd noemen lijkt me tevens bizar] Maar als je er ZELF voor kiest, uit eigen overtuiging, kun je dan nog steeds niet geëmancipeerd zijn? Veel vrouwen in westerse landen KIEZEN voor de hoofddoek, vaak tegen de wil van familieleden in. Dat lijkt me een zeer geëmancipeerde daad. Natuurlijk kun je zeggen: ja…maar dat is 'vals bewustzijn', vrouwen denken dat ze daar voor kiezen maar eigenlijk, onbewust……bla bla… Maar dan bevind je je op glad ijs, dan kun je ook gaan stellen dat feministes die zich 'sexy' kleden geen feministes zijn omdat ze zich (onbewust misschien) conformeren aan mannelijke stereotiepe verwachtingen. Vrouwen maken zelf uit hoe ze zich kleden en hoe ze hun overtuiging uitdragen, dat lijkt me emancipatie.

Beisser
Beisser15 mei 2014 - 20:00

Volgens mij zou de serie aan waarde winnen als het onderwerp niet zou zijn "vrouwen in de Islamitische wereld”, maar "religieuze vrouwen” De vrouw Fadwa verwoordde het duidelijk: Zij toetste haar denken en doen aan de wil van haar god. Dat is niet typisch Islam. Als ze al eens 'zondigt’ hoopt ze dat met 'goed doen’ te compenseren, zodat god haar in het hiernamaals niet zal straffen. Dat is typisch religie, niet specifiek islam. Vrouwen kunnen pas echt emanciperen als zij zich eerst bevrijd hebben van de kluisters waarmee hun godsdienst hen gebonden heeft. Daarna kunnen ze de strijd aanbinden met de mannelijke dominantie. Godsdienst is een mannelijke uitvinding, ontwikkeld om macht uit te oefenen. Ook (en vooral) over vrouwen.

2 Reacties
malou3
malou315 mei 2014 - 20:00

Wat een wijze woorden... :-)

malou3
malou315 mei 2014 - 20:00

Wij Nederlanders, in ons piep kleine kikkerlandje, hebben nogal eens de neiging om puur van onze eigen cultuur uit te gaan. Liefst prediken we over de grens met een air van.. "jullie kunnen een voorbeeld nemen aan onze leefstijl".. Ik vraag me af of we beseffen hoe arrogant dit feitelijk is.

AmelA
AmelA15 mei 2014 - 20:00

Ook ik heb mij geërgerd aan het programma van Femke. Werkelijk een diepe belediging voor moslima's die een hoofddoek dragen. Als ik het programma en menig meningen moet geloven dan val ik onder de onderdrukte vrouw. Hier geboren en opgegroeid, gestudeerd heb een een goede carrière (financieel onafhankelijk). Maar ja, ik draag sinds enkele jaren wel een hoofddoek. Ik ben het pas gaan dragen, nadat ik getrouwd en kinderen heb gekregen. Ik ging mij verdiepen in de Islam en heb uiteindelijk besloten om een hoofddoek te dragen. Ik heb ervaren hoe je behandeld wordt als je geen hoofddoek draagt en hoe je behandeld wordt als je deze wel draagt. Ik heb eerder Femke horen zeggen dat ze het liefst vrouwen met hoofddoek als Dolle Mina's hun hoofddoek wil zien afdoen. Wat Femke en menig mensen met haar niet begrijpen is dat de hoofddoek niets met emancipatie te maken heeft. Ik wordt door niemand onderdrukt, ben van niemand afhankelijk en maak mijn eigen keuzes. Besef wel dat het dragen van een hoofddoek in deze tijd niet makkelijk is. Het vergt dus van lef om het wel te dragen. Van hoogopgeleide mensen krijg ik regelmatig de vraag: "moet jij van je man een hoofddoek dragen?" Deze mensen hebben totaal geen besef hoe beledigend dit over kan komen. Wel heb ik waardering voor de mensen die vragen waarom ik het draag. Op een gegeven moment heb je daar ook geen trek meer in. Ik vraag ook niet aan mensen waarom ze zo vaak blauwe kleding dragen of steeds hetzelfde. Ook vraag ik niet welke kleur onderbroek zij dragen. Er is veel ophef over vrouwen met een hoofddoek, terwijl deze vrouwen het heel erg goed doen in deze maatschappij. Maak je alsjeblieft niet druk om ons. Wij redden ons wel. Wel mag je je druk maken om de vrouwen in de prostitutie die uitgebuit en vernederd worden. 's-Avonds na tienen raak ik weer geïrriteerd van jongedames (ik zag zelfs oude vrouwen) die vragen of je ze wil bellen zodat ze van alles en nog wat met je kunnen doen. Wat je nu 's-avonds op tv voorgeschoteld krijgt zijn hoeren en waarzegsters. Het is echter heel lastig om aan een atheïst of andersgelovigen uit te leggen waarom je een hoofddoek draagt. Ik ben er op een gegeven moment mee opgehouden. Sterker nog, ik roep nu dat ik gestenigd wordt door mijn man en broers als ik het niet zou dragen. Ik merk dat dit veel beter werkt. Het is lastig om aan een maatschappij, waar religie uit de mode is geraakt, uit te leggen waarom je in de Islam gelooft, ondanks dat deze de snelstgroeiende religie is. Heb ajb niet de illusie dat er over 20 jaar geen vrouwen met hoofddoek zullen zijn. Integendeel, in mijn schooltijden had je heel weinig meisjes die wel een hoofddoek droegen. Als ik nu om mij heen kijk is de groep hoofddoekdragende meisjes juist gegroeid.

3 Reacties
PieterPan69
PieterPan6915 mei 2014 - 20:00

Wat vreemd dan toch, dat Allah de vrouwen met haar geschapen heeft. Was het dan niet gemakkelijker geweest om ze kaal te scheppen, want het lijkt mij nogal omslachtig op deze manier.

Mursili2
Mursili215 mei 2014 - 20:00

[...in mijn schooltijden had je heel weinig meisjes die wel een hoofddoek droegen. Als ik nu om mij heen kijk is de groep hoofddoekdragende meisjes juist gegroeid] Logisch, je wil toch wat hebben om trots op te zijn en je mee te identificeren tegenover al die negatieve autochtone zelf-identificatie. De hoofddoek is dan goed Geuzen gereedschap.

Beisser
Beisser15 mei 2014 - 20:00

Mevrouw AlKal is natuurlijk een geëmancipeerde vrouw, naar de maatstaven van de wereldse samenleving. Het is haar eigen keuze om een hoofddoek te dragen. Daar hoeft niet over gediscussieerd te worden, al het geblaat van Wilders ten spijt. Maar ze vergeet één ding: De hoofddoek, burka, nikaab is, net als de baard en de traditionele kleding van haar mannelijke geloofsgenoten, de pruik van joodse vrouwen de pijpenkrullen, geklede jas en hoed van hun mannen, de baard en tulband van de sikhs en de kruisjes, de zwarte kousen en de ouderwetse kleding van christenen, (en vergeet niet de spijswetten!) een teken van onderwerping, slavernij. Waarom doen zij dit? Omdat hun geloof hun dat oplegt. Op wiens gezag geloven zij dit? Op gezag van apologeten die hun 'heilige boek' hebben bestudeerd. Wat is dat voor een geschrift? Een bundel verhalen en leefregels die meer dan duizend jaar geleden uit nog oudere mondelinge bronnen zijn verzameld en samengesteld in een wereld van nomadische woestijnbewoners. Wat zijn dat voor bronnen? Mythen en legenden van primitieve verhalenvertellers en volksleiders die zich 'priester', 'profeet’, 'ziener’ noemden en pretendeerden in contact te staan met 'hogere machten’ of zelfs 'DE ene 'alwetende' en almachtige’, 'god’, 'allah', 'jaweh'. Wie zijn deze 'priesters’,’profeten’, 'zieners’? Volgens mij gewetenloze megalomanen die de goedgelovigheid van hun stamgenoten misbruikten om macht voor zichzelf te vergaren. Dat gelovigen van nu dit nog steeds doen en er nog trots op zijn ook is, op zijn zachtst gezegd nogal kinderlijk en maakt naar mijn mening hun status van onderworpene nog schrijnender. Haar vergelijking met blauwe kleding of 'steeds hetzelfde’ gaat natuurlijk niet op, evenmin die met mijn baard, of het hoofddoekje dat mijn moeder in de vijftiger jaren van de vorige eeuw droeg. Die werden en worden namelijk niet uit geloofsoverwegingen gedragen

[verwijderd]
[verwijderd]15 mei 2014 - 20:00

Uw reactie gelezen hebbende, gaat het nog heel lang duren dat vrouwen zoals u vrij en geëmancipeerd zullen zijn, net als veel gereformeerde vrouwen op de Hoge Veluwe die zich van alles zelf wijsmaken dat zij alles uit vrije wil doen.

2 Reacties
Mursili2
Mursili215 mei 2014 - 20:00

[Uw reactie gelezen hebbende, gaat het nog heel lang duren dat vrouwen zoals u vrij en geëmancipeerd zullen zijn, net als veel gereformeerde vrouwen op de Hoge Veluwe die zich van alles zelf wijsmaken dat zij alles uit vrije wil doen] Grappig dat te horen. Wat ik hierboven lees komt duidelijk van de hand van een goed opgeleide jonge vrouw met een sterke eigen mening, een goed analyserend vermogen, met de positie om te publiceren en dat zo te zien zonder een hoofddoek -- die daarentegen juist het dragen van een hoofddoek niet wenst te stigmatiseren. Kan me nauwelijks iets meer geëmancipeerd voorstellen. Uw reactie kan ik daarmee kwalificeren als de jij-bak van een gemiddelde heikneuter......

AmelA
AmelA15 mei 2014 - 20:00

Hoe noemt u de vrouwen in de prostitutie? Vrouwen die hun huid verkopen? Is dat wel een vorm van emancipatie? Wat verstaat u onder emancipatie? Of je nou een hoofddoek draagt of geen hoofddoek draagt, wij hebben nou eenmaal een achtergestelde positie. Mannen en vrouwen. Niet zielig bedoelt hoor, maar het is zoals het is. Wij worden als derderangsburgers behandeld en ben bang dat het voor mijn kinderen hetzelfde zal gelden. Ik kan pas als een geëmancipeerde vrouw bestempeld worden als de omgeving mij accepteert met mijn hoofddoek. Emancipatie betekent immers dat je streeft naar een volwaardige plaats in de samenleving vanuit een achtergestelde positie. Nogmaals, ik ben een hoogopgeleide moeder met een eigen onderneming, ben nota bene hoofdkostwinner en nog ben ik in menig ogen niet geëmancipeerd. Waarom? Puur omdat ik een hoofddoek draag. Wie is er hier niet geëmancipeerd? Wie onderdrukt wie?

rabotnikeh
rabotnikeh15 mei 2014 - 20:00

Het heeft inderdaad wel iets 'ironisch', al die feministen en PVV'ers die zich druk maken over al die moslimvrouwen die gewoon een gelukkig leven leiden (in stilte). Het doet me denken aan een documentaire van de Vara in de zeventiger jaren, waarin feministen aan de deur belden bij huisvrouwen om ze te vragen waarom ze niet lekker zelfstandig een baan namen. Met als antwoord: "Nou nee, ik ben gewoon gelukkig zo". Erg grappig, want opeens wordt je geconfronteerd met het idee dat ook de keuze voor 'die andere' leefwijze weldegelijk in vrijheid genomen kan zijn. Ofwel: een werkende hoogopgeleide volledig autonome vrouw zijn hoeft volstrekt niet het ideaalbeeld te zijn van alle vrouwen. Ofwel: het dragen van een hoofddoek kan ook een uiting zijn van kuisheid en beschaving! Je moeten 'verantwoorden' voor het feit dat je niet 'sexy' over straat loopt is ook weer te gek voor woorden. Maar dat betekent nog niet dat de 'vrije keuzevraag' daarmee helemaal naar de achtergrond hoeft te verdwijnen. Hoeveel moslimvrouwen dragen een hoofddoek omdat ze anders lastig gevallen worden of negatieve oordelen ontvangen van hun dierbaren? Is dat vrij? Hoeveel moslimvrouwen conformeren zich aan gewoonten omdat anders uitstoting volgt door ongeveer alle mensen die je kent en lief hebt? Is dat vrij? Het zijn dezelfde vragen waarmee vrouwen hebben geworsteld onder het juk van andere geloven een aantal decennia geleden (ook nu nog in de 'Bible Belt'). Maar op het moment dat anderen dan die vrouwen zelf, zoals Femke Halsema, het voor hen lijken op te nemen, werkt dat ook weer contraproductief: de vrouwen die bewust en vrij hebben gekozen voor een minder 'vrijgevochten' bestaan voelen zich dan betutteld of 'gepampered'. Begrijpelijk. "Bemoei je met je eigen zaken!". Aan de andere kant: hoe zit het dan met die vrouwen die wèl meer vrijheid willen, maar zich toch maar uit angst voor vreselijke gevolgen conformeren? Want de schrijvers van dit stuk willen toch niet beweren dat die groep eenvoudigweg niet bestaat? In een land als Nederland zal deze groep een stuk beperkter zijn dan in de landen die in de volgende afleveringen van deze documentairereeks zullen worden belicht. Toch vind ik dat de makers van deze documentaire ook geprezen mogen worden met het stellen van de 'vrije keuzevraag'. Ze doen dat honderden malen genuanceerder en waardevrijer dan al die xenofobe Nederlanders, waarvan je je verbaast dat ze zich (opeens) zo druk maken over feministische zaken. En waar je dan terecht wat wantrouwige vragen bij plaatst, omdat ze andere motieven lijken te hebben, zoals zondebokken zoeken. Asha ten Broeke windt zich op over de Bart Smit folder en ze erkent openlijk dat ze zich niet bemoeit met de traditionele, onfeministische gewoonten van mensen die de islam aanhangen. Alleen maar omdat ze anders teveel geassocieerd wordt met 'de xenofoben'. Femke Halsema brengt de moed op om zich zowel te distantiëren van de xenofoben en tegelijkertijd ook kritisch te kijken naar vrouwen die onderdrukt worden. Of dat nu door wetten gebeurt of fascistoïde culturen (Egypte, Somalië, Saoudi Arabië), of gewoonweg omdat je sociale omgeving dat van je vereist hier in Nederland. En dat betekent zeker geen disrespect voor alle vrouwen die er voor kiezen om een monogaam leven te leiden, zich netjes kleden, bijdragende burgers zijn en gezinnen stichten... Alleen maar de vraag: heb je het zelf gekozen of doe je het omdat het je afgedwongen wordt?

3 Reacties
Beisser
Beisser15 mei 2014 - 20:00

Hier raak je een penibele vraag. Hoe vrij is het geformeerde meisje dat met een geloofsgenoot trouwt terwijl ze heimelijk verliefd is op een katholieke buurjongen? Hoe vrij is de slagerszoon van wie verwacht wordt dat hij de zaak overneemt? Het muzikaal begaafde kind van wie de ouders graag willen dat hij/zij rechten gaat studeren? De homo die weet dat hij problemen met zijn familie krijgt als hij uit de kast komt? En ga zo maar door. Wie weet het antwoord? Ik niet.

pietdeg2
pietdeg215 mei 2014 - 20:00

"Hoeveel moslimvrouwen conformeren zich aan gewoonten omdat anders uitstoting volgt door ongeveer alle mensen die je kent en lief hebt? Is dat vrij? Het zijn dezelfde vragen waarmee vrouwen hebben geworsteld onder het juk van andere geloven een aantal decennia geleden (ook nu nog in de 'Bible Belt')." Precies. En exact hetzelfde gebeurt op schoolpleinen waar huisvrouwen hun kinderen afleveren en afgeven op moeder die wel werken: in plaats van hen uitgebreid te danken voor hun bijdrage aan het welvaartsniveau (en de herverdeling van die welvaart) waarvan zij kosteloos meeprofiteren legitimeren ze hun bestaan door die werkende vrouwen slechte moeders te noemen. Zo hondsbrutaal zijn conformisten nu eenmaal altijd: in plaats van zich dood te schamen oefenen ze groepsdruk uit op ieder die zich aan dat moeras onttrekt. "Maar op het moment dat anderen dan die vrouwen zelf, zoals Femke Halsema, het voor hen lijken op te nemen, werkt dat ook weer contraproductief" Is dat echt zo? Voelen moslimvrouwen die zich echt emanciperen zich niet door haar gesteund? Of zijn het de moslimvrouwen die voor de traditie kiezen en zich conformeren die op hun achterste poten staan als hun tegenstanders in eigen kring steun krijgen van een buitenstaander? "Femke Halsema brengt de moed op om zich zowel te distantiëren van de xenofoben en tegelijkertijd ook kritisch te kijken naar vrouwen die onderdrukt worden." Maar vrouwen die "vrijwillig" voor de onderdrukking kiezen zullen nooit de grootsheid op kunnen brengen om dat te erkennen. Die gaan wild om zich heen schoppen en roepen tegelijkertijd heel hard dat zij het bewijs zijn dat wat Halsema doet contraproductief werkt. Dat zijn niet de medestanders maar de meest virulente tegenstanders van emancipatie.

Sylvia Stuurman
Sylvia Stuurman15 mei 2014 - 20:00

[Asha ten Broeke windt zich op over de Bart Smit folder en ze erkent openlijk dat ze zich niet bemoeit met de traditionele, onfeministische gewoonten van mensen die de islam aanhangen. Alleen maar omdat ze anders teveel geassocieerd wordt met 'de xenofoben'. ] Dat is geen juiste weergave van wat ze zegt. Ze zegt: "Wat er volgens mij moet gebeuren is dat we – in plaats van zelf van alles te roeptoeteren over de islam – heel goed gaan luisteren naar wat moslimvrouwen zelf zeggen. In plaats van onze westerse en veelal geseculariseerde versie van vrouwen- en homo-emancipatie aan hen op te dringen, zouden we ze kunnen vragen: wat gebeurt er daar bij jullie? Hoe ervaren jullie dat? Welke verhalen moeten er verteld worden? Welke delen van jullie heilige geschriften bekritiseren jullie zelf? Kunnen we misschien iets voor jullie betekenen? Ongetwijfeld zullen deze emancipeerders niet met één mond spreken, het met elkaar oneens zijn, en misschien niet zeggen wat wij van vooraf hadden verwacht. " En ze schrijft ook dit: "Maar! Maar ik vind dat we echt moeten ophouden om de last van het onrecht in deze buitenlanden op de schouders van alle Nederlandse moslims te plaatsen. Als een groepje islamitische geneeskundestudentes vragen heeft over het behandelen van de andere sekse, is het niet erg redelijk om ze in een soort van feministisch reflex de vrouwenhaat in sharia-landen voor de voeten te gooien. " En dit: "En daarmee komen we bij een belangrijk punt. Er is niet zoiets als ‘de islam’ of ‘de moslim’. En dus is er ook geen categorie die veroordeeld kan worden, tenzij je bereid bent om blind te varen op een religieus label dat voor de individuele gelovige veel verschillende dingen kan betekenen. Ik ben dat niet (en ik ben zeker niet de enige), omdat ik vind dat dit geen recht doet aan alle moslims die hun geloof op een tolerante, geëmancipeerde en vrijheidslievende manier beleven. Evenmin doet het recht aan het zelfbeschikkingsrecht van moslima’s, of aan de strijd van feministische moslimvrouwen om van binnenuit hun geloof, cultuur en wereld te hervormen." Dat is nogal iets anders dan wat jij schrijft. En het is ook iets heel anders dan het "feminisme" van Femke Halsema die vindt dat iemand pas is geëmancipeerd als ze precies zo is als zij.

rabotnikeh
rabotnikeh15 mei 2014 - 20:00

@Sylvia Stuurman (De reageerknop lijkt niet te werken...) [Ze zegt: "Wat er volgens mij moet gebeuren is dat we – in plaats van zelf van alles te roeptoeteren over de islam – heel goed gaan luisteren naar wat moslimvrouwen zelf zeggen] Dat is volgens mij wat Femke Halsema aan het doen is... [ En ze schrijft ook dit: "Maar! Maar ik vind dat we echt moeten ophouden om de last van het onrecht in deze buitenlanden op de schouders van alle Nederlandse moslims te plaatsen]. Dan doet de PVV. Niet Femke Halsema. [En het is ook iets heel anders dan het "feminisme" van Femke Halsema die vindt dat iemand pas is geëmancipeerd als ze precies zo is als zij]. Hoezo? Heeft Femke Halsema dat ooit gezegd?

1 Reactie
Sylvia Stuurman
Sylvia Stuurman15 mei 2014 - 20:00

Ik vind dat *het* beeld dat uit de documentaire naar voren komt is dat geëmancipeerd is wat Femke Halsema daar onder verstaat. Vanwaar anders die enorme intro over haar achtergrond?

rabotnikeh
rabotnikeh15 mei 2014 - 20:00

@ Sylvia Stuurman (De reageerknop lijkt niet te werken...) Beste Sylvia, Ik interpreteer de (nogal) uitgebreide aandacht voor het leven van Femke Halsema zelf minder als ‘opscheppen hoe geëmancipeerd ze wel is’ en veel meer als een poging om aan te geven dat zij ‘ook maar haar eigen leven leeft, zonder daarmee te suggereren dat andere vrouwen dat daarom ook moeten doen’… Wat ik zelf zo prettig vind aan Femke Halsema is dat ze demonstreert dat ze open staat voor voortschrijdend inzicht. Ze is eerlijk en oprecht over haar (eerdere) denkbeelden en dogma’s en durft die te confronteren tegen nieuwe inzichten en nieuwe standpunten in te nemen. Ik geef ruiterlijk toe dat mijn citaties van Asha ten Broeke wel erg kort door de bocht waren, maar een beetje meer (kritische) aandacht voor vrouwen die geknecht worden door aanrecht en hoofddoek vanwege hun (naar Nederlandse) begrippen nogal conservatieve en dwingende omgeving is toch niet verkeerd? Vrouwen die vanuit hun hart kiezen voor een zorgende en dienende plaats tegenover hun man die de beslissingen neemt respecteer ik. Het is jouw keuze… Vrouwen die dat doen uit vrees om verstoten te worden door alle mensen die ze kennen en liefhebben, daar heb ik medelijden mee. Ik wens ze een vrijer leven toe waarin ze gerespecteerd worden ongeacht welke levenskeuzes ze maken. Net als alle vrouwen in het algemeen. Dat is wat mij betreft de ‘bottom line’…

1 Reactie
Sylvia Stuurman
Sylvia Stuurman15 mei 2014 - 20:00

[Ik geef ruiterlijk toe dat mijn citaties van Asha ten Broeke wel erg kort door de bocht waren,] Dank [ maar een beetje meer (kritische) aandacht voor vrouwen die geknecht worden door aanrecht en hoofddoek vanwege hun (naar Nederlandse) begrippen nogal conservatieve en dwingende omgeving is toch niet verkeerd?] Daar is niks verkeerds mee, zolang je maar: - beseft dat niet elke vrouw die een hoofddoek draagt dat doet omdat ze "geknecht" is. In Nederland is het eerder een teken van het tegenovergestelde namelijk. - beseft dat er inderdaad mannen zijn die het vanzelfsprekend vinden dat zij de baas zijn, maar dat die in allerlei kringen voorkomen. Die conservativiteit waar jij het over hebt zie je helaas zeker niet alleen in Moslimkringen, en dat iemand Moslim is betekent niet per definitie dat hij of zij er "conservatieve" ideeën op na houdt over mannen en vrouwen. - beseft dat we dag in dag uit, van jongs af aan, worden ingeprent dat vrouwen "zus" en mannen "zo" zijn. Asha ten Broeke laat dat bijvoorbeeld prachtig zien.

[verwijderd]
[verwijderd]15 mei 2014 - 20:00

Laten we Meriam Yehya Ibrahim Ishag vragen of de moslimvrouw geemancipeerd is.

1 Reactie
Sylvia Stuurman
Sylvia Stuurman15 mei 2014 - 20:00

[Laten we Meriam Yehya Ibrahim Ishag vragen of de moslimvrouw geemancipeerd is. ] Dat is een onmogelijke vraag waar geen antwoord op is te geven. Is de Limburgse vrouw geëmancipeerd, volgens jou?

Lozerech
Lozerech15 mei 2014 - 20:00

@Amel alKal "Ik heb ervaren hoe je behandeld wordt als je geen hoofddoek draagt en hoe je behandeld wordt als je deze wel draagt." Dus toch die hoofddoek gaan dragen door sociale druk van buitenaf?

1 Reactie
AmelA
AmelA15 mei 2014 - 20:00

Ik snap werkelijk niet hoe u tot die conclusie bent gekomen. Volgens mij ben ik heel duidelijk in mijn verhaal geweest waarom ik het wel ben gaan dragen. Neemt u aub één ding van mij aan, ik ben het niet gaan dragen vanwege druk van buitenaf, er was nl helemaal geen druk. Dit zou op mij eerder een averechtse werking hebben en daar sta ik niet alleen in. 20 jaar geleden zat ik op school met meisjes die het opgelegd kregen van hun vader. U snapt wel dat er enkele meters verderop bij de eerste de beste portiek een complete make-over werd ondergaan. Wel vind ik het spijtig dat u die conclusie getrokken heeft. Kennelijk ben ik er dan niet in geslaagd om duidelijkheid te verschaffen in mijn betoog.