'Fatsoen moet je doen! Maar dan anders'

Oud-premier Jan Peter Balkenende vindt dat debat over waarden en normen nieuw leven moet worden ingeblazen. De discussie ging voorheen vooral over de omgang van burgers met elkaar in de openbare ruimte. Het begrip ‘respect’ stond voorop. Nu zou het debat volgens Balkenende ook moeten gaan over als populisme en nationalisme, de financiële crisis, klimaatverandering, armoede en corruptie. Dat schrijft de premier in het nieuwe nummer van het CDA-blad Christen Democratische Verkenningen.

Balkenende bracht als politicus het thema waarden en normen onder de aandacht, onder meer met de slogan ‘fatsoen moet je doen’. In de CDV schrijft de oud-premier:

Sterker dan voorheen worden maatschappelijke vraagstukken moreel geduid. Het is een uitdaging en een opdracht voor de christendemocratie om hierin richtinggevende perspectieven te schetsen. De morele kant van maatschappelijke vraagstukken moet weer volop op de politieke agenda komen te staan.

Balkenende kijkt in het nieuwe CDV-nummer terug op het waarden- en normendebat dat hij agendeerde. Hij geeft aan dat er destijds bewust voor is gekozen om dat debat te beperken tot de omgang van burgers met elkaar in de publieke ruimte, is te lezen op de website van CDV:

Waarden en normen hebben een groot bereik en het risico is dat alles eraan kan worden opgehangen. Dat was ook een van de redenen waarom in het kabinetsbeleid van toen vooral gekozen werd voor een toespitsing op de omgang met elkaar in de openbare ruimte, onder de noemer ‘respect’.

Nu vindt de oud-minister-president het tijd voor een verdieping en verbreding van het debat.

Sterker dan voorheen worden in het mondiale politieke, maatschappelijke en financieel-economische debat maatschappelijke vraagstukken moreel geduid. De crisis van 2008 was niet alleen een financieel-economische maar ook een morele crisis. Westerse democratieën kampen met sentimenten als populisme en nationalisme, raken verstrikt in grote financiële problemen, en het debat wordt vaak verengd tot louter wat hier en nu speelt. Klimaatverandering, sociale spanningen, armoede, schendingen van mensenrechten, corruptie – al deze kwesties vergen doordachte strategieën en vooral concrete acties. Zou tegen die achtergrond niet veel sterker gekoerst moeten worden op het kompas van waardegeoriënteerde keuzes en een focus op de lange termijn?

CDV: Oud-premier Balkenende: waarden- en normen-debat verdient nieuwe impuls