Joop

Fantoomgroei 2: scheefgroei in de wereld

  •  
21-04-2021
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
fantoomgroei2
Aandeelhouders hebben de wind mee, arbeiders worden omver geblazen. Kapitaal wint het van arbeid.
Met de serie Scheefgroei in de polder schijnt Jeroen Pauw een licht op het steeds verder uit de pas lopen van economische groei en wat mensen er daadwerkelijk van merken in hun portemonnee. De tweedelige serie bouwt voort op het boek Fantoomgroei: Waarom we steeds harder werken voor steeds minder van Sander Heijne en Hendrik Noten. De strekking van de titel drong zelfs door tot de Tweede Kamer, tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen van vorig jaar. Wat onderbelicht blijft: de scheefgroei in de polder hangt nauw samen met de groeiende ongelijkheid wereldwijd. Daarop ingaan is een uitdaging: ‘de polder’ komt dichtbij en ‘de wereld’ lijkt ver weg. Wij dagen Heijne en Noten uit: het is tijd voor Fantoomgroei 2: Scheefgroei in de wereld.
Grotere verschillen tussen arm en rijk, tussen arbeiders en aandeelhouders zijn een wereldwijd fenomeen. Ook het uithollen van de publieke sector is een mondiale trend: gezondheidszorg, onderwijs en andere diensten die de overheid traditioneel verzorgt, leggen het overal af tegen privatisering en de belangen van grote bedrijven. Daarmee worden die diensten vaak onbereikbaar voor de mensen met minder, want het is veel duurder.
Aandeelhouders winnen, arbeiders verliezen Multinationals slokken kleine bedrijven op, drukken ze uit de markt of spelen ze uit elkaar: op zoek naar de laagste prijs. (Gedwongen) ZZP’ers, uitzendkrachten en flexwerkers worden in deze ‘margeoorlog’ meegezogen. Een ontluisterend feitje: tussen maart 2020 en maart 2021 hebben miljardairs ruim 5.000 miljard dollar extra rijkdom vergaard , terwijl het wereldwijd aantal gewerkte uren in 2020 met 250 miljoen fte is geslonken. Tijdens de pandemie werden de rijksten rijker en verloren veel werkenden hun werk. Aandeelhouders hebben de wind mee, arbeiders worden omver geblazen. Kapitaal wint het van arbeid.
Ongelijkheid wereldwijd Logisch gevolg is ook dat de ongelijkheid tussen landen groeit. Het kapitaal zit nu eenmaal vooral in rijke landen, waar lage inkomenslanden voornamelijk arbeid en grondstoffen leveren. Oftewel, het Zweedse H&M verkoopt hier kleding die in Bangladesh wordt gemaakt. De lonen in de kledingfabriek zijn onfatsoenlijk laag en van een sociaal vangnet is geen sprake. Dit werd pijnlijk duidelijk tijdens de crisis, gezondheidszorg is nauwelijks beschikbaar en die vaccinatie komt pas wanneer de rijke landen zijn geweest. En zoals het met een flexcontract hier niet lukt om een hypotheek te krijgen, kan een land als Bangladesh alleen lenen tegen heel ongunstige tarieven. Arbeiders verliezen het over de hele wereld van kapitaal, maar in lage inkomenslanden zijn ze nog harder de dupe. Hun werk valt daar voor het overgrote deel buiten formele regelingen of afspraken. Informeel werkenden kunnen geen aanspraak maken op sociale voorzieningen, in Afrika geldt dit voor ruim 85% !
Investeer ons eerlijk de crisis uit Wij roepen de Wereldbank en het IMF op om overheden wereldwijd te helpen om sterker uit deze crisis te komen en te investeren in de publieke sector, goed onderwijs en bereikbare gezondheidszorg. Wat zij niet moeten doen: lagelonenlanden verder in de schulden storten of privatisering en bezuiniging afdwingen. We roepen overheden op om op een eerlijke manier belasting te heffen: de diepste zakken betalen het meest. In Nederland zijn werkenden geleidelijk meer belasting gaan betalen en bedrijven minder. Multinationals betalen nauwelijks belasting en zeker niet in de lagelonenlanden waar ze hun arbeid laten verrichten of hun grondstoffen inslaan. Oxfam berekende vorig jaar dat Oeganda waarschijnlijk 287 miljoen dollar zou mislopen bij een project met Franse energiegigant TOTAL, dankzij een belastingverdrag met Nederland.
Samen staan we sterk En tenslotte, we roepen werkenden wereldwijd op om zich te organiseren. Om samen te knokken tegen de doorgeslagen flex en vóór banen met zekerheid. Samen staan we sterk! Vakbonden zijn internationaal actief en nemen het op alle niveaus voor werkenden op. Naast de genoemde hervormingen pleiten wij voor een wereldwijd sociaal zekerheidsfonds en voor eerlijke handels- en investeringsverdragen. Het welzijn van werkende mensen staat centraal: zij moeten delen in de winst. Maar we hebben meer slagkracht nodig – meer leden. Wij snappen ook: je nek uitsteken als je zo op straat kunt staan, vraagt om lef.
Fantoomgroei en Scheefgroei in de polder zijn een fantastische wake-up call voor Nederland. Nu is het tijd voor een internationaal vervolg. Roei de scheefgroei bij de internationale wortels uit.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (8)

JaapBo
JaapBo21 apr. 2021 - 20:52

Goed dat er aandacht wordt geschonken aan de internationale wortels van de ongelijkheid. Het programma "Scheefgroei" ging daar volledig aan voorbij, evenals aan de langere termijn dan het komende kabinet. De aanpak van de scheefgroei vergt een internationale lange termijn aanpak.

Martin007
Martin00721 apr. 2021 - 15:14

"we roepen werkenden wereldwijd op om zich te organiseren. Om samen te knokken tegen de doorgeslagen flex en vóór banen met zekerheid." In Nederland maken arbeiders ongeveer 90 % uit van alle werkenden. In maart stemde 80 % van de bevolking op een partij die ongelijkheid bevordert. Tja, zo werkt dat natuurlijk niet hé?

6 Reacties
The Apple
The Apple21 apr. 2021 - 17:29

Maak je borst maar nat, dit is de stem van die "80 % van de bevolking". FransAkkermans1947: "Wat de sojateelt in Brazilië betreft, Nederland gaat daar niet over. Ik zou trouwens geen goede reden weten waarom Brazilianen niet aan sojateelt en veehouderij mogen verdienen. Ook over de exploitatie van hun bossen zijn ze in mijn ogen eigen baas. Die bemoeienis met hun land-en bosbouw vind ik nogal ouderwets koloniaal overkomen. (...) @The Apple: “Ik veronderstel dat je dan ook hetzelfde standpunt huldigt inzake kinderarbeid?” U weet toch ook wel dat kinderarbeid ophoudt naarmate de welvaart toeneemt?" Neo-kolonialisme verdedigen op grond van "ouderwets kolonialisme": ze zijn nu vrij om te doen en te laten waar ze zin in hebben en wij krijgen goedkope handelswaar, -het kan toch niet mooier?

Minoes&tuin
Minoes&tuin21 apr. 2021 - 17:39

Heb je niet gelezen hoeveel miljarden vermogen er onder Nederlanders is. En hoe vermogen, not meer vermogen creëert. Dan ben je er echt niet met wel dan niet belasten van arbeid. De grootste armoede zit zelfs daar waar mensen geen werk hebben cq. kunnen verrichten of voor een minimaal loon, dat met minder belasten van arbeid de armoede ook niet opheft.

Minoes&tuin
Minoes&tuin21 apr. 2021 - 17:40

Voor het overige ben ik het helemaal met je eens overigens zoals altijd!

Minoes&tuin
Minoes&tuin21 apr. 2021 - 17:49

Ik ben het eens met het eerste natuurlijk, had de aanhalingstekens niet gezien. Voor het overige ben ik in de war geraakt met Martinel.... Ik ben het dus niet meestal met je eens, sorry.

FransAkkermans1947
FransAkkermans194721 apr. 2021 - 19:20

@The Apple U heeft het maar weer druk met selectief citeren uit mijn bijdragen. Maar doe wat u niet laten kunt. Wat volgens mij nodig is om vooruitgang in die ex-kolonien te boeken zijn machtige vakbonden en boerenorganisaties. Dat verkondig ik hier al een jaar of acht.

The Apple
The Apple23 apr. 2021 - 12:41

FransAkkermans1947 - Iemand die daar "machtige vakbonden en boerenorganisaties" probeert op te richten koopt een goede kans vermoord te worden Het feit dat jij hier al een jaar of acht verkondigt -kan ik me niet herinneren- zonder je daar rekenschap van te geven, betekent nog niet dat je daarmee ongehinderd de vruchten kunnen blijven plukken van roofbouw en kinderarbeid. Dat alibi is veel en veel te zwak.