Familieruzies met kerst als reinigingsrite

Kerstmis, feest van vrede op aarde, maar in werkelijkheid is het de periode van het jaar van de meeste familieruzies. Er zijn meer dodelijke hartinfarcten dan in de rest van het jaar en er is meer huiselijk geweld. Daarbij overlijden er ook meer mensen op de eerste hulp. Dat blijkt uit onderzoek en het zal wel te maken hebben met veel meer invallers bij het personeel. Gevaarlijke tijd van het jaar dus! Waarom zou je de kerst nog vieren als het zo riskant is?

Maar ja, als je er zo over denkt kun je een heleboel leuke dingen in het leven afschaffen. Waar mensen bij elkaar zijn gedurende meer dan een uur, zullen ook menselijke interacties plaats vinden, emoties opborrelen en soms slaat dan de vlam in de pan.

Rond de kerstdagen verschijnen er opvallend veel artikelen en adviezen over hoe je de feestdagen overleeft. In the Atlantic geeft Olga Kahn bijvoorbeeld vier redenen waarom we ruziemaken tijdens het eten van de kalkoen.

De toestand wordt in de eerste plaats explosief omdat de familie flink wat uurtjes met elkaar zit opgescheept in een te kleine ruimte, terwijl ze wat alcohol hebben gedronken en er dus van alles uit wordt uitgeflapt wat beter niet gezegd had kunnen worden, omdat er nog veel oud zeer is van vroeger. Bovendien beweeg je te weinig en voel je je opgeblazen omdat je het toetje eigenlijk had willen weigeren, maar je zwager had er zo zijn best op gedaan. Je wilde hem niet voor het hoofd stoten. Nu heb je een hekel aan jezelf en zou je dat het liefst op iemand anders uitleven. Die condities zijn, kortom, al voldoende om de chemie op gang te brengen.

Het schijnt dat Sigmund Freud ooit de theorie van het narcisme van de kleine verschillen als verklaring voor burgeroorlogen bedacht. Engelsen en Schotten, Walen en Vlamingen, protestante Ieren en katholieke Ieren, noem maar op. Ze lijken sprekend op elkaar en kunnen elkaars ergste vijanden worden.

We houden van onszelf en we lijken zo veel op de ander (op je moeder, op  je broer, op je zus). De verschillen zijn klein en daarom kan niemand je bozer maken dan je familieleden op de punten waar ze net anders zijn. Hij is voor Feyenoord en jij voor Ajax. Zij stemt VVD en jij op D66. Die kleine verschillen lijken in een familie veel groter dan ze echt zijn. Het is dan misschien maar beter om niet over voetbal of politiek te praten tijdens de kerst. Waar moet je het dan over hebben?

Op een goed moment kun je ook niet meer tegen de eeuwenoude grap van je zwager. Daar komt hij weer… “hallo, hallo, zie stinkt daar zo?” Een uurtje houd je het wel vol, maar een hele middag en avond… Het kropt op en op een heel ander punt ontploft het dan soms.

In elke familie zit er ook altijd wel iemand bij die je niet mag. Die arrogant is, of passief agressief. Je weet wel, iemand die je steeds het gevoel kan geven dat je tekort schiet, dat je iets verkeerd hebt gedaan.

Onderzoekers zeggen dat 75 procent van de mensen in ieder geval één persoon in de familie heeft die hij niet mag. Probeer uit zijn buurt te blijven. De mensen die goede adviezen geven om de kerst veilig door te komen, schrijven dat je dan maar even in de keuken moet gaan helpen.

Je moet bovendien ook niet vergeten dat je met je broers en zussen, vroeger toen je tien was, al ruziede. Dat patroon verandert eigenlijk niet als je ouder wordt. De jaloezieën die logisch zijn onder de kinderen in het gezin, verdwijnen niet. Je denkt nog steeds dat je moeder meer van je zus houdt dan van jou. Dus een beetje bekvechten net als vroeger hoort erbij, maar wel opletten dat je partner zich er niet mee gaat bemoeien!

Wat zou kerstmis zijn zonder een familieruzie? Misschien moeten we het zien als een reinigingsrite, waarna we het daarna weer goed kunt maken. Ideaal om na de kerst weer de vrede te sluiten. Wie weet wordt het daarom wel het feest van de vrede genoemd.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag: Het snelle meisjesbrein

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek