Europese solidariteit na Charlie Hebdo moet zich uitstrekken naar moslims

De reacties in grote delen van Europa op de gebeurtenissen in Parijs waren hartverwarmend. Europeanen demonstreerden spontaan hun solidariteit met de slachtoffers van de aanslagen in Parijs en het Franse volk. Veel Europeanen toonden hiermee het ongelijk aan van wat Eurosceptici beweren, dat er geen verbondenheid tussen en gezamenlijke identiteit van Europeanen is. Desalniettemin zouden we in Europa nog een stuk inclusiever kunnen en moeten zijn, schrijft Gert Jan Geling.

Gedurende de demonstraties die in steden door heel Europa plaatsvonden lieten Europeanen massaal zien hoe zeer zij meeleefden met de Fransen. De hashtag #jesuischarlie was bovendien een van de meest populaire hashtags in de geschiedenis van Twitter. In tijden waarin de onderlinge Europese solidariteit nog wel eens onder druk staat brachten de reacties op de aanslagen een heel ander beeld naar voren. Namelijk dat onderlinge Europese solidariteit wel degelijk sterk aanwezig is.

Alleen strekt die solidariteit zich nog niet uit tot alle Europeanen. In de periode kort na de aanslagen constateerden sommigen dat de gemiddelde Nederlander zich meer verbonden voelde met de gemiddelde Fransman dan met de gemiddelde Nederlandse moslim. In een tijd waarin velen zich juist van hun solidaire kant willen laten zien is dit een pijnlijke constatering. Want hoe kan het zo zijn dat wij wel solidair zijn met inwoners van een van onze buurlanden, maar niet met een deel van onze eigen landgenoten?

Meer dan vrijheid van meningsuiting Als we immers echt solidair willen zijn met de medemens, dan zouden we dat toch zowel met het Franse volk als met onze islamitische landgenoten moeten zijn? De Fransen zijn hard getroffen door de aanslagen in Parijs, onze steunbetuigingen waren voor velen van hen hartverwarmend. Maar ook moslims in Europa zijn door deze aanslagen geraakt. Letterlijk en figuurlijk. Alleen al in Frankrijk waren er de afgelopen maanden meer dan 100 aanvallen en aanslagen op moslims en islamitische doelwitten. En ook in Nederland zijn er inmiddels vele tientallen aanvallen geweest, van brandbommen in moskeeën tot aan het bekogelen van moslima’s met blikjes bier.

Toen Europeanen massaal door de straten marcheerden toonden zijn zich niet alleen solidair met de slachtoffers van de aanslagen, maar kwamen ze ook op voor vrijheid, voor vrijheid van meningsuiting. Dat was nodig, want de vrijheid van meningsuiting is door deze aanslagen zeker onder druk komen te staan. Maar vrijheid van meningsuiting is niet de enige vrijheid die op dit moment in Europa bedreigd wordt. Aanvallen op moslims en islamitische doelen zijn een directe aanval op een andere fundamentele vrijheid, namelijk die van de vrijheid van godsdienst. En dat niet alleen, deze aanvallen vormen ook een bedreiging voor de vrijheid om gevrijwaard te zijn van vrees, een andere vorm van vrijheid die iedere Europeaan zou moeten genieten.

‘Indien onze vrijheid zich niet uitstrekt is zij nog steeds beperkt’ Als we als Europeanen zijnde ook echt onze vrijheid willen verdedigen, dan zouden we álle vormen van vrijheid moeten verdedigen. Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onze medeburgers om gevrijwaard te zijn van vrees. Elke aanval op een van deze vrijheden, van een bloedige aanslag op een tijdschrift tot aanvallen op individuele moslims zou voor ons reden moeten zijn tot protest, tot het opkomen voor onze vrijheden.

Want indien onze vrijheid zich niet uitstrekt dan is zij nog steeds beperkt. Als de ene burger wel in staat is om vrijheid van meningsuiting te genieten, maar de ander niet de vrijheid van godsdienst of de vrijheid om gevrijwaard te zijn van vrees, dan leven we nog in nog steeds in staat van onvrijheid. Voor ons, Nederlanders en Europeanen, zou dit, in de tijd na de aanslagen in Parijs, onacceptabel moeten zijn.

Laten we daarom opkomen voor vrijheid. In ons eigen land en daarbuiten. Laten we zowel opkomen voor Charlie Hebdo als voor onze islamitische medeburger. Laten we zowel de koosjere supermarkten in Parijs als de moskeeën in Nederland verdedigen. Want onze vrijheid is onvolledig zonder de vrijheid van Nederlandse en Europese moslims. En daarom zouden we opnieuw onze solidariteit moeten betuigen met eenieder wiens vrijheid onder druk staat.

Cartoon: Job van der Molen voor Joop