'Europagroep had duidelijker moeten zijn'

Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem is niet fout geciteerd over de aanpak van toekomstige bankencrises. Bij Pauw en Witteman aan tafel suggereerde hij maandagavond dat hij niet wil dat de redding van Cyprus als sjabloon zal gelden voor toekomstige reddingen. Hij zou dat ook nooit tegenover de Financial Times hebben verklaard. De krant heeft het transcript inmiddels in zijn geheel online geplaatst om de verwarring te ontnemen. En wat blijkt? Hij neemt het woord ‘template’ weliswaar niet in de mond, maar hij reageert wel bevestigend op het idee. Tijdens het wekelijkse gesprek bij RTL Z verdedigt Dijsselbloem zijn uitspraken.

Update 23.12 uur

Het steunpakket aan Cyprus heeft uiteindelijk toch steun gekregen van een Kamermeerderheid. Na een pittig debat gingen D66 en het CDA uiteindelijk ook akkoord.

Update 22.56 uur

Dijsselbloem kreeg vanavond veel kritiek van de oppositie in het Kamerdebat over het reddingsplan van Cyprus. Het CDA, PVV en D66 hadden forse kritiek.

CDA-Kamerlid Eddy van Hijum:

De uitspraken van Dijsselbloem over de aanpak van de financiele sector hebben het vertrouwen in het crisismanagement geen goed gedaan.

Wouter Koolmees:

Dijsselbloem heeft een goede kans gemist om zijn mond te houden.” De communicatie van de minister noemt hij ongelukkig. “Waarom creert de minister deze verwarring?”

Ook vindt hij dat er een extra staatssecretaris moet komen die Dijsselbloem ontlast omdat zijn taken als europavoorzitter veel tijd opslokken.

Update 21.55 uur

“De eurogroep had 1,5 week geleden beter duidelijk moeten maken dat de eenmalige heffing op Cypriotische spaartegoeden niks te maken had met het Europese garantiestelsel op spaartegoeden.” Dat zei minister van Financiën en eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem dinsdagavond in het Kamerdebat over Cyprus.

Update 17.15

PvdA-leider Diederik Samsom en premier Rutte hebben zich inmiddels uitgelaten over alle ophef. Beiden vinden het onterecht dat voorzitter Dijsselbloem van de eurogroep zoveel kritiek heeft gekregen op zijn uitspraken over de aanpak van de bankencrisis. Dijsselbloem heeft volgens de twee duidelijk gemaakt dat bij een bankencrisis ook wordt gekeken naar een bijdrage van beleggers en spaarders met meer dan 100.000 euro op de bank.

Eerder:

Dijsselbloem zou in het gesprek met de Financial Times gezegd hebben dat de redding van Cyprus een soort sjabloon zou kunnen zijn voor de toekomst. Mensen zouden dus hun geld deels kwijt kunnen raken. De uitspraken van Dijsselbloem leidden tot kritische commentaren in de internationale pers.

Uit het transcript blijkt nu dat hij het woord ‘sjabloon’ niet zelf in de mond heeft genomen, maar wel reageert op een vraag of Cyprus een sjabloon kan zijn.

Internationale media berichtten veelvuldig over de uitspraken van Dijsselbloem. Bij Pauw en Witteman benadrukte de Eurogroepvoorzitter dat hij het woord ‘sjabloon’ niet in de mond heeft genomen. Dijsselbloem:

Ik heb vandaag pas geleerd wat het Engelse woord voor blauwdruk is. Daarom weet ik ook zeker dat ik het niet gezegd heb, ik kende het woord niet eens.

De financiële markten reageerden in eerste instantie nog positief op de redding van Cyprus. Totdat het ANP het bericht rondstuurde dat het reddingsplan van Cyprus een sjabloon zou kunnen zijn voor het oplossen van bankproblemen in de eurozone. De markten doken direct in de min.

De woordvoerder van Dijsselbloem probeerde het geheel nog te sussen door te benadrukken: “Het macro-economische aanpassingsprogramma is maatwerk voor het land in kwestie en geen model of blauwdruk.” Maar het mocht niet baten.

Om een einde te maken aan alle speculaties publiceerde de Financial Times het transcript. Op de vraag “Tot welke hoogte is de beslissing van afgelopen nacht een sjabloon voor toekomstige reddingen van banken?” antwoordt Dijsselbloem bevestigend:

Wat we moeten proberen en wat we afgelopen nacht hebben gedaan, is de risico’s terugdringen. In crisistijd, als een risico in de bankensector verschijnt of in de economie, dan heb je weinig keus. Je probeert dat risico weg te nemen en dat drukt dan op de staatsschuld. Je zegt, oké, we lossen het op, geef maar hier. Maar nu de situatie rustiger is en de financiële markten stabieler en makkelijker lijken, moeten we de risico’s terugdringen. Als een bank in de problemen komt moet onze eerste vraag zijn: wat ga jij als bank hieraan doen? Wat kun je doen om het kapitaal te verhogen? Als de bank dat niet kan, dan praten we met aandeelhouders en obligatiehouders. We zullen hen vragen om bij te dragen aan de herkapitalisatie van de bank en indien nodig de onverzekerde rekeninghouders.

Wanneer de voorzitter van de Eurogroep wordt gevraagd of hij hoopt dat het noodfonds ESM niet meer hoeft worden ingezet om landen te redden, antwoordt hij bevestigend. Dat terwijl het ESM daar voor is opgezet.

De Europese Commissie heeft na de uitspraken van Dijsselbloem een verklaring afgelegd waarin het duidelijk stelde dat  Cyprus een uitzonderlijk geval is en niet zal dienen als sjabloon.

In het wekelijkse gesprek bij RTL Z verdedigt Dijsselbloem zijn uitspraken met de Financial Times. Hij zou niets nieuws zeggen. Dijsselbloem:

Je kunt concluderen dat in de financiële markten men blijkbaar nog niet was voorbereid op een ontwikkeling die, overigens al een aantal jaren in Europa in gang is gezet, waarbij het aanpakken van de banken voortaan neit meer standaard en direct voor rekening van de overheden en belastingbetaler is maar we ook proberen die risico’s terug te duwen naar de banken en die genen die daar risicovol in hebben begelegd […] in Cyprus gaan we daarin het verst. Veel verder dan tot nu toe. Maar die trend hebben we naturulijk ook al gezien bij de aanpak van de Spaanse bankensector, in Ierland en zelfs bij de SNS in Nederland […] Je kunt vaststellen dat als je dat een keer beschrijft dat dat een beleidslijn is die voor de toekomst ook het model wordt voor Europa om op die manier de financiële sector gezond te krijgen, dan kun je vaststellen dat daar met schrik en verbazing op wordt gereageerd maar die beleidlijn is niet nieuw.

Ondertussen in Cyprus:

Update 22.34 uur

Nieuwsuur meldde dinsdagavond dat via filialen van de Laiki-bank in Londen en Moskou miljoenen worden weggesluisd omdat zij de deuren wel hebben geopend. Bij de opnamens waren geen beperkingen. Het bestuur bevestigt het nieuws. De vestigingen van de Cypriotische Laiki bank op het eiland zelf zijn al dagen dicht omdat voor een bankrun wordt gevreesd.

De voorzitter van het Cyrpriotische parlement wil een diepgaand onderzoek naar de kapitaalvlucht vlak voor de sluiting van de Cypriotische banken op 16 maart. Er werden toen enorme bedragen overgemaakt. Ginnakis Omirou wil de namen weten van de personen of instellingen en ook of daartussen hoge ambtenaren zaten die op grond van hun functie wisten dat de banken hun deuren zouden sluiten.

Topman Artemis van de Bank of Cyrpus nam samen met vier andere directieleden dinsdagavond ontslag. Ze zijn het niet eens met de hoogte van de heffing die het Europese reddingsplan vergt van de spaarders.

NOS: Dijsselbloem niet fout geciteerd