De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Eurocrisis heeft last van Alice in Wonderland's

Opinie

•

16-07-2011

•

leestijd 3 minuten

•

Co-auteur: Saskia van Genugten, promovenda en medewerkster Europese Studies/Midden-Oosten Studies aan SAIS Johns Hopkins University

In het debat over de eurocrisis is het gebruikelijk om met een beschuldigend vingertje naar Griekenland te wijzen. De Griekse politici zijn corrupt, leenden roekeloos en logen over de hoogte en diepte van hun schuldenlast. Nu hebben de Grieken het zover laten komen dat ze op de rand van de afgrond staan en de hele eurozone kunnen meetrekken in hun zichzelf toegebrachte miserie. Niet zo vreemd dus als iemand zegt dat achteraf gezien we Griekenland niet bij de eenheidsmunt hadden moeten toelaten. Wel is het een economisch onzinnige uitspraak.

Als we Griekenland in de kou hadden laten staan, zou de eurozone hoogstwaarschijnlijk in eenzelfde kritieke toestand verkeren en met eenzelfde staatsschuld crisis kampen. Griekenland is het symptoom, niet de ziekte. Een focus op het wel of niet blussen van de Griekse brand leidt af van het fundamentele vraagstuk waar alle lidstaten zich over moeten buigen als ze de euro willen behouden: hoe de kapitaalmarkten beter te organiseren? Hoe te voorkomen dat de eb en vloed van internationale geldstromen steeds weer een nationale regering in staat van onvermogen stelt? Een extra bailout is alleen zinvol als Europese leiders de tijd die daarmee gewonnen wordt, gebruiken om noodzakelijke hervormingen te implementeren – voor de gehele eurozone.

Met zijn torenhoge schuld in de publieke sector, is Griekenland de uitzondering. Ierland, Portugal en Spanje bevestigen de regel. Net als Hongarije, IJsland en Letland dat doen, net buiten de eurozone. Al deze landen en landjes hadden rond 2007 een relatief lage schuldenlast. Voor Ierland, na meer dan twintig lange jaren van begrotingsconsolidatie, besloeg de staatsschuld slechts 23 procent van het nationaal product (een van de laagste van Europa). Al deze perifere landen en landjes werden, in de jaren voorafgaand aan de economische crisis, overspoeld met een immense instroom van buitenlands kapitaal. Dit geld kwam grotendeels uit Duitsland, maar ook uit Oostenrijk, België, Denemarken, Zweden en Nederland. Het kapitaal vluchtte van deze lage-rente landen naar plekken waar de staatsobligaties goedkoper waren en banken een relatief hoog rendement boden. Eenmaal aangekomen, verdween het geld in investeringingsprojecten. Ondertussen stuwde de geldstroom de prijs van activa omhoog en veroorzaakte zeepbellen in de huizen- en aandelenmarkt.

Het probleem begon toen tijdens de economische en financiële crisis, de buitenlandse geldstroom naar huis werd geroepen en een binnenlandse geldstroom, vaak vanuit de staat, moest compenseren voor de drooggelegde banken. Snel oplopende staatsschulden waren het gevolg. Obligatiehandelaren reageerden rationeel door te veronderstellen dat een binnenlandse bankencrisis onvermijdelijk internationale repercussies heeft. Kredietbeoordelaars reageerden rationeel door te stellen dat de kans dat de schuld niet op het afgesproken tijdstip terugbetaald zou worden, groter werd.

De enigen die irrationeel handelen in deze crisis, zijn de politici. Dit geldt voor Ierse bestuurders die besluiten garant te staan voor de passiva van het binnenlandse bankensysteem, maar net zo goed voor de politici in landen die het meest blootgesteld worden aan verliezen in de europeriferie. De domste reactie op een binnenlandse bankencrisis, een internationale bankencrisis of nu dus, een eurozone crisis, is paniek zaaien. Faillissementen gevolgd door ‘fire sales’ van activa zijn het onvermijdelijke gevolg. Denken dat dit geen gevolgen zou hebben voor de rest van het systeem, is uiterst onverantwoordelijk. Politici die hameren op het idee dat de crisis zich tot één of enkele landen kan beperken, zijn als Alice in Wonderland. Ook hier zijn de Grieken de uitzondering. Ze durfden toe te geven een probleem te hebben, en hebben daarvoor hulp gevraagd aan buitenstaanders. Ontegenzeglijk heeft de Griekse regering incompetent, roekeloos en leugenachtig gedrag vertoond. Maar op zijn minst proberen Griekse politici momenteel met alle middelen het economisch beleid in de juiste richting te hervormen.

Of Griekenland bij de euro had gemogen of niet, is momenteel een onzinnig debat. Wat op tafel moet liggen, zijn voorstellen over hoe een volgend verwoestend tij van geldstromen te voorkomen. En ondertussen zou een geloofwaardige lender of last resort de nationale staatskassen en bankensystemen veilig(er) moeten stellen. Het enige logische antwoord voor Europa is dat iedere lidstaat een rol hierin moet spelen. Dat is het idee achter verscheidende voorstellen voor gezamenlijke “euro-obligaties” en het opzetten van een Europees noodfonds. Dit zijn praktische, en niet idealistische of ideologische oplossingen. Laten we hopen dat Europese leiders deze voorstellen bespreken en niet, al ruzie-makend en kakelend over Griekenland, gezamenlijk het konijnenhol in duiken.

Meer over:

opinie, wereld

Praat mee

onze spelregels.

0/1500

Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (12)

Sorteren op:

Hanspuntnl16 jul. 2011 - 16:22

De constatering dat Griekenland niet bij de euro had gemogen mag in uw ogen onzinnig zijn, het getuigd wel (als een van de weinige ministers) van realisme en de wil om gemaakte fouten onder ogen te zien. Overigens was het toegeven van de Grieken dat ze een probleem hadden, geen kwestie van durf, maar van écht niet anders meer kunnen. Verder komt U heel geloofwaardig over, maar ontbreek in uw betoog wat dan wél de oplossing is.

liesmuller16 jul. 2011 - 16:22

Dank!

Asjer16 jul. 2011 - 16:22

[Erik Jones: "Of Griekenland bij de euro had gemogen of niet, is momenteel een onzinnig debat."] Er staan alweer andere landen, met 'Griekenland potentie', te trappelen om tot de euro toe te treden, dus het debat over Griekenland is zinvol en nodig. Goed nadenken over het Griekenland-debacle zou onze politici mogelijk kunnen behoeden voor toekomstige blunders. Een grondige herbezinning op het hele euro-avontuur is op zijn plaats. De vraag of totaal verschillende economiën als die van Duitsland en Griekenland in één monetaire unie kunnen functioneren, dient ter tafel gebracht te worden. Teleurstellend dat Erik Jones hier volstrekt aan voorbij gaat. Hij zou eens met Van Muiswinkel moeten praten. http://www.youtube.com/watch?v=sG_o82NweYg&feature=player_embedded

privateeye16 jul. 2011 - 16:22

Het uitgeven van euro-obligaties is een grote stap richting fiscale en politieke unie. De schrijvers van dit artikel noemen dit een pragmatische en niet een ideologische of idealistische oplossing, maar het tegenovergestelde is waar. Nederland gaat zich dan garant staan voor schulden van andere landen en de volgende stap is het heffen van euro-belasting hetgeen overdracht van soevereiniteit inhoudt. Dat noem ik een idealistische oplossing.

Bagus16 jul. 2011 - 16:22

En nu is het slechts wachten op deskundig comentaar van de beweging van H&I ! Die maakt nu immers in Nederland en de "wereld" de dienst uit ? Ik wil hen daarbij wel op weg helpen: - een stop op immigratie van vluchtkapitaal, m.n. uit de moslimwereld en in plaats daarvan zelf MEER sparen en - het afdwingen van assimilatie van het "vreemde" vluchtkapitaal (m.n. uit de moslimwereld) met het "volkseigen" kapitaal (of is dat inmiddels al grotendeels potverteerd ?). In de praktijk: "witwassen" genoemd !

Joeri216 jul. 2011 - 16:22

Alice in wonderland? De euro is een meisje dat volwassen wordt?

FritsGuevara16 jul. 2011 - 16:22

Als de discussie hoort te gaan over een gezond monetair beleid, en niet over wie er wel of niet bij moeten horen, dan is dat een onderwerp wat net zo goed voor een nationaal monetair beleid van een eigen munt had kunnen gaan. Dat staat dichter bij de groep zelf. Als je echt een universele waarde voor je munt wilt afspreken doe dan een gouden standaard. Zo moeilijk is dat toch niet?

leeuwenvanj16 jul. 2011 - 16:22

Op BNR zei net iemand dat hij een beurs in Afghanistan wilde openen, zou goed zijn voor het land en de verantwoordelijkheid van de burgers wordt sterker voor de opbouw van het land. Tja, er zijn winnaars en verliezers,geld is niet verdampt maar verschoven naar iemand anders zijn rekening. Belasting heffen op transacties en verbieden van speculatie.

AE911TRUTH16 jul. 2011 - 16:22

Het grootste slachtoffer van de EU en Euro (imperium) gaat de Europese burger worden, of de Euro stort in of krijgen de Neuro en Zeuro, in beide gevallen krijgt de Europeaan elektronisch geld (bankpas en creditcard werden jaren geleden al van chip voorzien) nodig voor dat honderd procent elektronisch controlesysteem dat men al jarenlang aan het opbouwen is rondom ons. De Euro werd hierom doorgedrukt (om in te kunnen storten of te veranderen) Nu een 'Eurocrisis' straks misschien een 'Neurocrisis'. Imperialisme eindigt op een dag. De Pvv heeft al aangegeven dat de Euro gaat eindigen door te stunten met een Grieks drachmen biljet (de politiek heeft voorkennis, nodig om de massa, het volk, op de hand te krijgen, daar gaat het sinds 2000 al de hele tijd om) Het volk is (weer eens) het slachtoffer van kwaadaardigen die zichzelf over de afgelopen decennia naar boven wisten te wurmen in de piramide der macht (hierachie)

leeuwenvanj16 jul. 2011 - 16:22

http://www.globalinfo.nl/Recensies-enzo/overdosis-de-volgende-financiele-crisis.html

matrix216 jul. 2011 - 16:22

het wil er maar niet in bij de EUro idealisten. Er komt geen politieke en fiscale unie waarbij goed geld naar kwaad geld wordt gezet. Dat is voor de sterke landen politiek niet haalbaar. De oplossing is de gehele EU ontbinden en iedereen ontslaan. Terugkeer naar een samenwerkingsverband op het gebied van handel is voldoende. Doorgaan op deze heilloze weg leidt tot geweld..

1 Reactie

keck6616 jul. 2011 - 16:22

Het is goed om idealen te hebben en historisch gezien is een Europese integratie, na 2 WO's, heel goed verklaarbaar. De budgetaire problemen liggen momenteel veel meer bij landen afzonderlijk.

0 Rapporteren