Erdogans alevitische predikers hebben wél een werkvergunning nodig

President Erdogan wil dedes – geestelijk vaders – naar Nederland sturen om hier onder de Alevieten zijn woord te verkondigen. De twintig miljoen Alevieten in Turkije zelf zitten in de hoek waar de klappen vallen. Een paar maanden geleden nog herdachten zij het bloedbad van Sivas, een terreuraanslag tegen hen uit de jaren negentig. Daarbij kwam ook een Nederlandse alevitische jonge vrouw om. Onder hen leeft ook hardnekkig het verhaal dat de moord op de geliefde sultanszoon Moestafa door zijn vader Sulayman de Schitterende te maken had met zijn sympathie voor de leerstellingen van de alevitische geloofsopvattingen.

Die zijn een gruwel in de ogen van de rechtzinnige soennitische meerderheid. Alevieten zijn in het algemeen niet van die scherpslijpers. Hun geloof neigt naar mystiek en ze zoeken het heil niet in het eerbiedigen van een massa ge- en verboden die met elkaar zoveel kleur uit het leven kunnen halen. Ook zijn er argumenten om ze tot de ándere hoofdstroming van de islam te rekenen, de Shi’a waarmee de Soennieten in een soort koude oorlog leven. Ten tijde van het Ottomaanse Rijk werd een aantal malen hevig gevochten met het Sji’itische Perzië om het bezit van Irak en Syrië. De huidige conflicten lijken daar een beetje op Met Iran als bondgenoot van Syrië en Turkije als geharnast tegenstander. Menig vroom aanhanger van Erdogan ziet de Alevieten traditioneel als een soort vijfde kolonne. Ze hebben ook nog de neiging op te stemmen op de Republikeinse Volkspartij CHP, die is opgericht door Atatürk.

Geen wonder dat deze dedes van het regime niet erg welkom zijn onder de Alevieten in Nederland. Ze kunnen alleen maar voor verwarring, conflict en tweespalt zorgen.

Kan de Nederlandse overheid hier ingrijpen? En heeft zij een rol? Die heeft zij zeker. Verleden jaar bleek dat zij prediken als werk ziet. Daarom moeten kerkelijke gemeentes, parochies en moskeebesturen een werkvergunning aanvragen als zij een buitenlander op de kansel willen zetten, ook al is het maar voor een gastoptreden. Het UWV mag de vergunning verlenen als de uitnodigende partij kan aantonen dat preek of die ceremonie niet door iemand uit Nederland geleid kan worden. Daarbij gaat het om kenmerken van vakbekwaamheid en niet om opvattingen. In dit geval zal de uitnodigende partij dus waar moeten maken dat het in Nederland aan voldoende dedes ontbreekt zodat een wezenlijke rol in de godsdienstoefening anders niet kan worden vervuld.

De eerste stap lijkt me dat het ministerie van Sociale Zaken Diyanet en andere relevante autoriteiten in Ankara hier beleefd doch in klemmende bewoordingen op wijst.