Er is geen sprake van volkshuisvesting als de vastgoedsector het woonbeleid bepaalt
Volkshuisvesting is terug! Zo leek het, toen de nieuw aangestelde minister voor Volkshuisvesting Hugo de Jonge begin 2022 bevlogen aan de slag ging om wonen voortaan weer als rijksbeleid te behandelen. Maar kunnen we vandaag de dag nog van volkshuisvesting spreken als commerciële belanghebbenden omvangrijke invloed hebben op deze basisbehoefte?
Met het aantreden van kabinet Schoof bleef de portefeuille Volkshuisvesting bestaan. Partijen spraken af dat er een woontop georganiseerd moest worden om afspraken te maken over de woningbouw. Dat in het Hoofdlijnenakkoord de Woonbond, de vertegenwoordiger van huurders en woningzoekenden, niet genoemd werd lijkt achteraf niet zomaar een slordig foutje. Waar in het oorspronkelijke poldermodel werkgevers en vertegenwoordigers vanuit een tegengesteld belang samen tot een akkoord moesten komen, wordt in Nederland nu het woonbeleid opgemaakt door veelal commerciële belanghebbenden. Bijvoorbeeld commerciële verhuurders, bouwers, grondeigenaren en investeerders. Enig tegengewicht diende te worden geboden door medeoverheden en woningcorporaties.
Handjeklap met vastgoedsector is geen volkshuisvesting
Dat het kabinet samen met bouwers kritisch kijkt hoe de bouw kan worden versneld, is logisch. Het is immers wenselijk dat alle betrokkenen goed met elkaar samenwerken. Maar dat geconcludeerd werd dat zij jaarlijks het woonbeleid opmaken in een woontop, is ongezond. De politiek dient zelf een gezonde afweging te maken van diverse belangen en invalshoeken. De oververtegenwoordiging van organisaties die zelf een financieel belang hebben gaat ten koste van de belangen van woningzoekenden. Ineens verschijnen er dan ronkende teksten dat het ‘investeringsklimaat’ centraal moet staan, zodat particuliere verhuurders genoeg rendement blijven maken. Het ministerie van Onderwijs stelt zijn beleid toch ook niet vast met privéscholen op de Onderwijstop, of de Volksgezondheid onder aanvoering van privéklinieken. Sommige zaken zijn te belangrijk om aan de markt over te laten.
Waardestijging voor grondspeculant, woningen laten op zich wachten
Grondeigenaren speculeren al decennia op de bouw van woningen in weilanden door hier massaal grond aan te kopen en te hopen op een waardestijging wanneer de bouw van woningen wordt toegestaan. En nu lijkt het dan zo ver. Onder het mom van meer bouwen gaan de remmen los en worden allerlei beperkingen geschrapt. Dergelijke keuzes leveren op korte termijn geen woning op, maar vooral een enorme waardestijging voor grondeigenaren.
Belastingbetaler en huurders betalen de rekening
Grond speelt een enorme rol in de nieuwbouw. Wist u dat de prijs van een nieuwe woning tegenwoordig voor 60% bestaat uit de prijs voor de grond waar de woning op staat, terwijl dit in 1995 nog 20% was? Dit blijkt uit het rapport ‘Op grond kun je bouwen’. Slechts een kleiner deel bestaat dus daadwerkelijk uit de bouwkosten, voor materialen en arbeid. Die waarde van de grond wordt in Nederland enorm opgestuwd door ons belastingstelsel. Jaarlijks subsidiëren we de koopsector met bijna 10 miljard euro door de hypotheekrenteaftrek. Vervolgens willen grondeigenaren niet verliesgevend ontwikkelen en willen ze ook weer op kosten van de belastingbetaler subsidie om te kunnen bouwen. Zo zijn ze als ‘ondernemer’ altijd gegarandeerd van rendement. De hoge kosten voor nieuwbouw worden vervolgens afgewenteld op het deel van Nederland met de minst gevulde portemonnee, namelijk door jaarlijks fikse huurverhogingen.
Stel de belangen van woningzoekenden voorop
Daarom is er in Nederland dringend behoefte aan een woontop waar de belangen van woningzoekenden voorop staan en niet die van de vastgoedsector. Hierbij dienen de winsten van grondeigenaren te worden afgeroomd en volkshuisvesting echt in ere te worden hersteld door partijen zonder winstoogmerk voorop te stellen. Bij goed bestuur past het niet dat commerciële belanghebbenden zo’n omvangrijke invloed hebben op een basisbehoefte. Wonen is immers geen markt, maar een recht.
Praat mee
Reacties (9)
Dit gezegd hebbende, iedereen wie hier slachtoffer van wordt is nu op de hoogte van het sociaal onrecht wat hun wordt aangedaan door deze charlatans.
Dus ik ben eigenlijk meer benieuwd naar de vervolgstappen die ervoor kunnen gaan zorgen, dat het onrecht omgekeerd gaat worden naar de grondwettelijke rechten welke vastgelegd zijn in onze grondwet.
Prima artikel, dank voor de cijfers. Enige wat ik nog mis is de subsidie die velen de hele tijd over het hoofd zien: dat rentes ook nog eens jaren kunstmatig laag zijn geweest met alle gevolgen van dien. Dit komt natuurlijk door de praktijken van de (centrale) bankensector voor en na de 2008 crisis. Vele woning'bezitters' hebben erg lage maandlasten omdat ze een hypotheek met amper rente jaren vast hebben staan en dan krijg je nog hypotheekrenteaftrek ook. Dit duwt de prijs enorm omhoog en creëert wellicht een perverse prikkel om de schaarste/dakloosheid vooral in stand te houden. Uiteindelijk komt de rekening van deze onnatuurlijke prijsstijging en lage rente bij huurders en starters. Onacceptabel, dat moet rechtgetrokken worden.
LAND, daar gaat het om. Wie niet over land kan beschikken heeft een probleem. En wat de natuur ons schenkt is van ons allemaal, en niet van een stelletje stomme beleggers. Henry George moet weer uit de mottenballen. Daarom heb ik een boekje gemaakt: Over vrijheid en hoe we de aarde bezitten. En ik zoek mensen die een beweging op gang willen brengen voor Land and Liberty. Wie doet er mee?
https://nl.wikipedia.org/wiki/Henry_George_(econoom)#Denkbeelden
In zijn tijd was men nog niet in staat zo enorm hoog te bouwen als nu. Zouden we dit in de praktijk brengen dat zullen er overal wolkenkrabbers verrijzen tot in het extreme.
Hier is wel iets op te vinden, dat is namelijk ooit eens door Midas Dekkers voorgesteld, die zich net als ik ergert aan hoogbouw, niet alleen grondbelasting naar eveneens luchtbelasting.
Dus niet per vierkante meter maar per kubieke meter.
Overigens deel ik zijn ideeën niet. Ik wil dat de private partijen met hun tengels van onze woningen afblijven.
Zouden we dit in de praktijk brengen dat zullen er overal wolkenkrabbers verrijzen tot in het extreme.
Waarschijnlijk wel ja. Wat mij betreft niet echt een probleem. Als iedereen maar een onderkomen heeft.
Ik kan er wel eentje opsturen, of een pdf. Of https://www.boekenbestellen.nl/boek/over-vrijheid-en-hoe-we-de-aarde-bezitten/9789083416724
Of regel ergens een muf zaaltje, dan kom ik een lezing geven over Georgisme en geoisme.
Het is ook wel noemenswaardig, wellicht, dat vroege verlichtingsdenkers zoals Locke al waarschuweden voor het opkopen van land. Het ondermijnt juist de basisprincipes van het liberalisme. Adam Smith net zo: hij zag dat privaat eigendom van land zorgt voor "rent seeking", stagnatie en kunstmatige schaarste. Dat liberalen dit allemaal maar toelaten is daarom vreemd. Ze moeten hun eigen ideologie eens wat beter onderzoeken.
Als we het iets breder trekken denk ik dat we in het algemeen een grote aanval zien van monopolistisch grootkapitaal op vrije democratieën momenteel.
Je haalt de woorden uit mijn mond, Dr Znayder
Ik zie moderne neoliberalen van de VVD ook niet echt als liberaal. Waar ze mee bezig zijn lijkt meer op feodalisme. Corporate feodalisme
Ze moeten hun eigen ideologie eens wat beter onderzoeken.
Bente Becker leest alleen de Linda en de Telegraaf
[Houdt er ook nog iemand rekening met de dassen en de otters enzo?]
Nee want de natuur moet bestreden worden dat weet iedereen.
op de Utrechtse Heuvelrug is de oorlog tegen de natuur weer in volle gang.
Alle woningbouw moet terug in de handen van de mensen.
En vooral uit de handen van speculanten.
Dan zitten we (ook) hiervoor niet met een goed kabinet. Hun benadering lijkt erg veel op die van Stef Blok, VVD, die, in Rutte2, dan ook het ministerie van Volkshuisvesting heeft opgeheven. En daar trots op was. Het standpunt is nu weer binnengehaald door de VVD: laat het over aan de markt
Dit kabinet is nog neoliberaler dan alle voorgaande.
Dus de mensen die nu nog zeggen dat ze op Wilders stemmen omdat ze hun vaste lasten en dergelijke te zwaar vinden die zijn of totaal politiek analfabeet of ze liegen dat ze barsten.
Derhalve vind ik dat peilingenverhaal ietwat eigenaardig.
@ Anna R. Chist
Jij schrijft: Alle woningbouw moet terug in de handen van de mensen.
Zodat er volledig witte wijken kunnen komen. Jij bent echt de weg kwijt.
het grootste dele van de woningen wordt gewoon door ambtenaren verzonnen. De speculanten mogen er nog een klein accentje aan geven en het geld ophoesten, waarbij de vrije sectorwoningen nodig zijn om de sociale woningbouw te kunnen bekostigen.
Beste heer Ouwens.
Verklaar u nader. Ik zie niet in wat dit te maken heeft met witte mensen?
Of bedoeld u nu dat alleen mensen wit zijn?
Blijkbaar moet Daan denken dat niet-witte mensen niet Nederlands zijn of dat speculanten investeren op multiculturele doelen. Of hij fantaseert en wenst en hoopt op een witte staatsgreep, kan ook. Complot waanzin.
@ Anna R. Chist
Jij schrijft: Ik zie niet in wat dit te maken heeft met witte mensen?
Dan moet wat dieper nadenken over het probleem racisme.
@ Marie Timmerman
Jij schrijft: of dat speculanten investeren op multiculturele doelen.
Speculanten maakt het niet uit welke mensen hun objecten kopen. Een meerderheid van de witte Nederlanders wel. Die willen andere witten.
De pvv stemmers stemmen voor witte wijken @anna.
-
Je weet wel, in die wijken waar armoede zich concentreert rondom het minderminderminder van die witte bewoner.
-
Die niet alleen een meerdeheid heeft aldaar, maar de anderen niets van de politiek te verwachten heeft.
-
En ook niet van jou. Zo blijkt.
De echte woningcoöperaties moeten weer terugkomen. Met subsidie ipv afdracht.
die woningcorporaties heetten oorspronkelijk geen corporatie maar een vereniging. Waarin buurtbewoners inderdaad een vereniging oprichtten die tot doel had om met contributiegelden en later ook huuropbrengsten goede huizen te houden en te verhuren aan de leden. En later ook aan anderen, toen de hoeveelheid woningen en de bijbehorende huuropbrengsten voldoende waren.
Beste Willem, wat weerhoudt je om zo'n vereniging op te richten? Mijn applaus krijg je.
@badgast
als je probeert iets dergelijks te ondernemen is dat gelijk een strijd die je moet aangaan met de machtigen der aarde wiens financiën onuitputtelijk zijn.
@Anna het alternatief - ook uit de tijd van woningbouwverenigingen is dat gemeentes - vooral de grotere - een afdeling volkshuisvesting hadden. En dat de gemeentes in die afdeling zorgden dat er "woningwetwoningen" in gemeentelijk eigendom werden gebouwd, en als sociale huurwoning werden verhuurd.
Maar met alle bezuinigingen op gemeentes hebben de gemeentes hun woningvoorraad verkocht aan de corporaties.
Als we weer eens wat aan progressieve belastingheffing zouden doen kon er misschien geld vrij komen voor vergelijkbare acties. Nadeel: Blackrock en Bernhard Junior lopen ineens wat miljoenen aan inkomsten mis. En oh, door gebrek aan woningnood daalt ineens ook de waarde van de koopwoningen. Oeps. Half de natie in rep en roer. Want de gemiddelde huiseigenaar beseft niet dat(z/h)ij er niets aan heeft dat de eigen woning een ton meer kost. De enigen die baat hebben bij hoge huizenprijzen zijn makelaars en, of ironie, de ontvangers der belastingen (gemeentelijk of landelijk).
Ik had het al lang het gevoel dat zand- en kleikorrels een groter deel van de woningprijs uit zijn gaan maken. Gewoon omdat de woningprijzen veel sneller stegen dan de kosten voor loon en materiaal. Ik had niet gedacht dat het zo erg zou zijn (van 20% naar 60% van de verkoopprijs).
.
Er gaat dus veel geld richting mensen die met hun handen over elkaar kunnen zitten, of heel druk bezig zijn met zo dicht mogelijk bij het vuur zitten v.w.b. besluitvorming. En Draghi in zijn rapport maar roepen dat we productiever moeten zijn.
.
Ook zo "grappig" dat als de hypotheekrente omlaag gaat, er gelijk positieve berichten in de media verschijnen dat je makkelijker een huis kunt kopen. Niet dus, je "krijgt" gewoon hetzelfde huis, maar dan voor meer geld.
Daarbij moet je vrezen voor toekomstige renteverhogingen, die daarmee dat huis onbetaalbaar gaan maken.
Dan wordt er wel weer een regeling bedacht om de woningmarkt te "stutten" (hebben we eerder gehad met bijvoorbeeld de extra ton belastingvrij schenken). Zo blijft er een constante geldstroom naar eigenaren van zand- en kleikorrels gaan.
.
Men zit er ook niet op de te wachten dat er te veel mensen op straat belanden, want dat kan maatschappelijke onrust veroorzaken.
De EU laat het soort staats steun of nationalisatie die nodig is voor het renoveren van de volkhuisvesting niet toe. De helft van wat landen nog hebben qua sociaal democratisch equity zoud vandaag niet meer mogen. Hetzelfde met algemene gezondheid verzekering. Op een gegeven moment zal een liberale regering de woningmarkt nog meer liberaliseren om iets te doen gebeurtn en dan is het helemaal afgelopen met de sociale woningbouw behalve voor armen. Zolang er geen sociaal democratische partij als tegenwichtr is maar alleen een liberale EU partij dat de oude namen nog gebruikt.
@ Marie Timmerman
Jij schrijft: De EU laat het soort staats steun of nationalisatie die nodig is voor het renoveren van de volkhuisvesting niet toe.
De EU vormt geen enkel beletsel voor het bouwen van meer sociale huurwoningen of koopwoningen in het goedkopere segment. Heb je het artikel van de directeur van de woonbond wel gelezen? 60% van de kostprijs van nieuwbouw wordt veroorzaakt door de grondprijs. Maar ik denk dat jij de woonbond als een neoliberale linkse club ziet.
Onzin. Dan zou er ook alleen nog maar onderwijs of vwevoer mogen zijn op commerciële basis. En dan krijg je market failure. Collegegelden van vijf cijfers.
U heeft gelijk hoor, zie deze brief die Hugo de Jonge aan de Europese Commissie gestuurd heeft samen met Duitsland, België, Luxemburg, Portugal, Slowakije en Spanje.
https://www.volkshuisvestingnederland.nl/actueel/nieuws/2023/11/10/joint-statement-betaalbare-huur
@ Gentleman
Jij schrijft: U heeft gelijk hoor
Wel nee, die brief gaat over extra staatsteun. Die is niet nodig voor renovatie. En de Jonge vroeg niet om nationalisatie van de woningmarkt. Die brief heeft dus niet met de discussie te maken.
@ Marie Timmerman
Jij schrijft: Daan loopt drie of vier verdragen achter.
Je moet eens beter lezen: De EU vormt geen enkel beletsel voor het bouwen van meer sociale huurwoningen of koopwoningen in het goedkopere segment.
Of de EU invoering van jouw achterhaalde conservatieve ideeën over de woningmarkt verbiedt is ook maar de vraag. Maar dat is gelukkig niet eens aan de orde.
Daan loopt drie of vier verdragen achter.
...
En denkt dat wat er niet gebeurt theoretisch wel zou kunnen gebeuren, ook al gebeurt het door de privatisering en dus die protocol over staats steun, zowel als het stabiliteits pact, en de overgave van de munt, en het beleid van de bank, niet. Theoretisch zou Deb Haag kunnen regeren, als ze voor een herinstelling van de capaciteit van de democratische volksvertegenwoordeging en haar kabinet gaan. In de praktijk doen ze dat niet.
..
Daan begint te geloven in het hiernamaals als bewijs voor wat hier zou zijn maar niet is.
@ Marie Timmerman
Jij schrijft: En denkt dat wat er niet gebeurt theoretisch wel zou kunnen gebeuren,
Het gebeurd zelfs praktisch. Er zijn nog steeds woningbouwcoöperaties die structureel hun bezit aan sociale huurwoningen uitbreiden. Maar kennelijk weet jij dat niet. Maar je hebt sowieso meer met ideologie dan met de werkelijkheid.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Volkshuisvesting wordt natuurlijk bepaald door de regering.
En we hebben ruim 10 jaar rechtse Rutte (VVD/CDA/PvdA/D66/CU) volkshuisvesting achter de rug.
'
Met als triest dieptepunt Rutte2 met in 2013 de PvdA villahypotheekcrisis-verhuurdersheffing van elk jaar weer 2 miljard alleen uit de mond te sparen door huurders van een sociale woning. Een belasting die nooit is teruggedraaid alleen hoeven woningcorporatie elites die 2 miljard sinds 1 jaar niet meer in de staatskas te storten maar mogen ze die in eigen zak steken. Opdat alle sociale huurders zo opdraaien voor de bouw van extra woningen.
'
En dan is daar natuurlijk ook nog de EU winstbelasting sinds 2006 van elk jaar weer honderden miljoenen .
Denk maar niet dat woningcorporatie elites op het idee geen winst te maken op verhuur van sociale woningen. Door bijvoorbeeld de huren niet te verhogen. Dan liever hun club AEDES laten roeptoeteren dat het niet eerlijk is dat er belasting moet betaald over woekerwinst.
Net zoals alle verhuurders/bouwers/projectontwikkelaars bij de regering roeptoeteren dat ze minder (winst)belasting moeten betalen en meer gratis subsidie krijgen omdat ze anders geen huizen kunnen bouwen.
https://www.nul20.nl/jonge-ziet-weinig-mogelijkheden-om-winstbelasting-corporaties-af-te-schaffen
'
Dat het rechtse Schoof kabinet nu bij de zoveelste mega huurverhoging 2025 zegt gebonden te zijn aan Rutte regelgeving is schandalig. Je weet immers op voorhand dat graaiers gaan voor maximale huurverhoging.
@ Kees
Jij schrijft: Met als triest dieptepunt Rutte2 met in 2013 de PvdA villahypotheekcrisis-verhuurdersheffing
Dat was geen dieptepunt. Op dat moment bulkten de coöperaties van het geld. Dat niet werd geïnvesteerd. Reden om te belasten en reden om de woningbouw coöperaties te dwingen geld in te zetten in de armste wijken van Nederland. Dat die belasting bijna 10 jaar later er nog steeds is, is niet de verantwoordelijkheid van de PvdA. Wel die van de VVD.