Joop

EPD gekraakt door onafhankelijk onderzoek

  •  
26-03-2010
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
hospital-hallway-300px.jpg
UvA-wetenschapper: 'Elektronisch Patiëntendossier is gewoon lek'
Het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) is onvoldoende beveiligd en beschermt de privacy van patiënten onvoldoende. Dat concludeert informaticus Guido van ’t Noordende van de Universiteit van Amsterdam in de eerste brede wetenschappelijke studie naar de beveiliging van het EPD.
In NRC Handelsblad signaleert Van ’t Noordende een aantal tekortkomingen in de bouw van het EPD. “Verbeteringen zijn mogelijk, maar vereisen een aanzienlijke herziening van de EPD-architectuur”, stelt hij. Als de tekortkomingen niet worden opgelost “is het EPD gewoon lek”.
Niet eerder is de beveiliging van het EPD zo breed en zonder opdracht van het ministerie van Volksgezondheid onderzocht. Van ’t Noordende heeft de meeste kritiek op de onveilige wijze waarop artsen bevoegdheden kunnen delegeren aan medewerkers.
Een medewerker kan gewoon in het systeem als hij bij zijn aanvraag van een dossier een veld invult met de naam van de mandaterende arts, legt Van ’t Noordeinde vrijdag uit in de papieren NRC. Er hoeft geen bewijs bij te zitten dat de arts hem daadwerkelijk toestemming heeft gegeven.
De medewerker heeft weliswaar een pas op naam nodig om dossiers te bekijken, maar uit de praktijk weten we dat ziekenhuizen slordig omgaan met passen. […] Dit risico moet je niet lopen. Een corrupte medewerker of hacker is moeilijk te traceren en te straffen. Dit is veel te slecht afgedicht. Daar gaan kwaadwillenden gebruik van maken. Zorg dat je het risico vermindert door de arts een expliciet bewijs voor mandatering aan zijn medewerker te laten geven. […] Een medewerker zal zich makkelijker laten omkopen door een criminele organisatie. En als iemand veinst dat hij voor een arts werkt, kan hij bij het Landelijk Schakelpunt claimen dat hij ook een behandelrelatie met de patiënt heeft. Die combinatie van factoren zet de deur wagenwijd open voor corrupte mensen. Tot dit opgelost is, zou ik zeggen: mandateer niemand.”
Nictiz , het expertisecentrum dat het EPD invoert, noemt de studie ‘zeer zorgvuldig’ en zal sommige aanbevelingen overnemen, maar zegt tot een andere conclusies te zijn gekomen aangaande de beveiliging.
Foto: ortizmj12 (Flickr/CC)

Meer over:

leven, nieuws
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (16)

Braxon
Braxon26 mrt. 2010 - 16:35

De grap is natuurlijk dat dit bij de initiele opzet van het EPD is gesignaleerd en dat het geen probleem is met het EPD sec maar vooral met de opzet van de processen er omheen. Overigens hoef je dat niet te onderzoeken....dit was al tijden bekend. Maar ja...we moeten door he....politieke druk en zo....

Klaas2
Klaas226 mrt. 2010 - 16:35

Het EPD maakt ook gegevensuitwisseling met de USA mogelijk. De plannen ervoor worden voorbereid. Zie: EU pushes for healthcare records share with USA http://www.zdnet.co.uk/news/security-management/2010/03/08/eu-pushes-for-healthcare-records-share-with-us-40077940/

doeidoei
doeidoei26 mrt. 2010 - 16:35

Een deel van het probleem is, dat we met de kennis van 'nu', ja heus, aankijken tegen een oplossing waarvan de architectuur - afgemeten langs de ICT-tijdlijn - heel lang geleden bedacht werd. Dus met de inzichten van 'toen'. Het heeft aan een duidelijke regie vanuit VWS ontbroken, waarbij ook het mandaat van het NICTIZ te beperkt was. Als consequentie daarvan zagen we een zodanig lange ontwikkelingstijd, dat het geheel nu niet meer door een audit komt. Breng bij wijze van spreken een nieuwe T-Ford naar de APK en je hebt hetzelfde probleem. Een deel van de problematiek komt voort uit het transport van de professionele samenvatting/waarneemdossier en van de medicatiegegevens tussen ziekenhuizen/instellingen. Het andere item speelt vooral binnen ziekenhuizen waarbij de (strikte) beveiligingsnormen bij een slechte implementatie tot onwerkbare situatie kunnen leiden, en dus tot een onveilige situatie. Dat is vooral een organisatorische kwestie binnen ziekenhuizen, die zich in een goede ict-oplossing zou moeten vertalen. Daar hebben ziekenhuisdirecties een uitdaging. We zitten nu in de situatie van het 'kip- en ei-vraagstuk'. Individuele ziekenhuizen staan voor zeer hoge investeringen in opleidingen, epd, en ict, en willen duidelijkheid van de overheid tav de normering. De overheid laat te veel ruimte aan het particulier initiatief, waardoor er de facto een onbevredigende 'status quo' is. Als muziek vind ik dat al niks, en voor de zorg nog veel minder.

BosHout2
BosHout226 mrt. 2010 - 16:35

We willen weer veel te veel organiseren en automatiseren en vooral de overheid is in dat laatste geen ster gebleken. Het ding is in de praktijk niet nodig, opstartfouten die er altijd zijn wil je zeker hierbij niet hebben en hordes mensen moeten weer op cursus, terwijl ze elders nodig zijn. Mijn huisarts hanteert de oude kaartenbak en ik heb een kopie van mijn kaart. Werkt prima!

marina2
marina226 mrt. 2010 - 16:35

DIGITALE S.O.S.-Talisman LifeSafe Oplossing voor afgewezen EPD Onmisbare medische gegevens altijd bij de hand Ambulancepersoneel, maar ook medisch specialisten en andere artsen vragen patiënten vaak de oren van het hoofd bij een ongeval of een onverwacht artsenbezoek. Een Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) zou uitkomst bieden, maar de invoering hiervan laat op zich wachten. Daarom is het voor veel mensen van belang zélf hun EPD bij zich te dragen. Op tijd de juiste medische informatie achterhalen is voor artsen en ander medisch personeel een enorme klus. De praktijk wijst uit dat zelfs binnen één ziekenhuis doktoren niet in één oogopslag kunnen zien hoe een collega arts zijn patiënt behandeld heeft. Ook bij verandering van ziekenhuis blijkt het voor de instellingen erg moeilijk onderling informatie uit te wisselen. Elektronisch dossier De invoering van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) kan medisch personeel helpen om in elke situatie de gegevens van cliënten snel voorhanden te hebben. De invoering hiervan lijkt echter nog ver weg; belangrijk dus om als patiënt zelf alle informatie bij de hand te hebben. Wim Plasmeijer uit Leiderdorp, eigenaar van MijnMedischDossier, heeft zich in het informatieprobleem verdiept. ?Veel mensen lopen rond met een SOS talisman om de nek, waarin beperkte medische informatie op een klein papiertje staat. Eigenlijk is dat niet meer van deze tijd?. Naast zo'n beperkte talisman dient men ook nog een (papieren) medicijnpaspoort op zak te hebben. ?Maar hoe leg ik in het buitenland uit dat ik geen MRI scan mag hebben omdat ik drie stands in mijn aderen heb?? Hiervoor is de LifeSafe ontwikkeld: De kleinste USB stick ter wereld, met daarop alle medische informatie van de drager. Deze stick is verwerkt in een modern sieraad van Nederlandse makelij. De USB stick is overal ter wereld te openen voor elke arts of apotheker die een computer tot zijn beschikking heeft. Dossiers opvragen Via de website www.lifesafe.eu wordt men gecoacht hoe de juiste medische gegevens te verzamelen. Bij de apotheek krijgt men zijn medicijnenpaspoort, je kan er vaak zelfs op wachten. De huisarts kan men bellen en vragen om alle gegevens op een Cd-rom te zetten. Dit gebeurt ook bij de radiologieafdelingen van ziekenhuizen. Die informatie is meestal met een week in huis. Vervolgens moeten patiënten bij de afdeling dossierbeheer van het ziekenhuis hun dossier opvragen. Op de website vindt men voorbeeldbrieven hoe dit te doen. Zij zorgen ervoor dat de informatie van de diverse specialistische afdelingen verzameld wordt. Dat zijn vaak heel wat A-4tjes. Al deze informatie stuurt de klant dan aangetekend naar MijnMedischDossier, waar alles wordt ingescand en via de juiste protocollen op een kleine USB stick gezet. Elke klant kan aangeven welke informatie op de stick voor iedereen toegankelijk is, en welke gegevens alleen via een password te benaderen zijn. Zo wordt misbruik voorkomen. Van de gegevens wordt niets opgeslagen en alles gaat retour naar de klant. Natuurlijk kunt u het ook zelf doen als de techniek aanwezig is. In dat geval kan de LifeSafe apart besteld worden inclusief usb-stick met beveiligingsprogramma. Leven gered De eerste LifeSavers zijn al in omloop. En zelfs met een proefoplage van minder dan 20 is er al een leven gered. ?Een man die onlangs een nieuwe hartklep had gekregen zakte tijdens een uitstapje in Italië in elkaar. Zijn vrouw sprak geen woord 'over de grens', maar kon wel wijzen op de stick in het sieraad dat haar man om zijn hals droeg. Hierdoor kon men in het Italiaanse ziekenhuis alle medische gegevens van de man inzien. Zijn vrouw kreeg later te horen dat zonder al deze informatie, haar man niet meer had geleefd. Bijzonder toch, dat hij zo'n stickje bij zich droeg?? Positief Diverse patiëntenorganisaties reageren positief op het initiatief. Marcel Heldoorn (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie): "De LifeSafe kan in een behoefte voorzien doordat patiënten zich zekerder kunnen voelen als zij belangrijke medische informatie op een herkenbare manier bij zich dragen." Veel mensen zullen baat hebben bij het dragen van de LifeSafe. ?Je weet nooit waar je welke informatie over je medische historie nodig hebt. De stick kan je leven redden.? www.mijnmedischdossier.eu / www.lifesafe.eu.

Extreme_nuance
Extreme_nuance26 mrt. 2010 - 16:35

Gevaarlijke situatie dunkt mij. Zeker gezien de situatie waarin werkgevers levensverzekeringen kunnen afsluiten op hun werknemers. (Documentaire Capitalism: A love story) Weet iemand of dit ook in Nederland mogelijk is?

1 Reactie
Klaas2
Klaas226 mrt. 2010 - 16:35

Het is op vele andere manieren vervelend. Medische gegevens kunnen ingezien worden, doorverkocht, er kan een handel ontstaan in werknemers-gegevens, net zoals die bestaat in justitiële gegevens. Mensen kunnen gechanteerd worden, met gevoelige kwalen, zoals bijvoorbeeld geslachtsziekten

Joeri2
Joeri226 mrt. 2010 - 16:35

Gewoon een mailtje naar de patiënt elke keer dat het Dossier wordt geraadpleegt. Met ip van machine waar de raadpleging van plaatsvindt. En dan moeten de ziekenhuizen valide ip's bekend maken.

1 Reactie
Klaas2
Klaas226 mrt. 2010 - 16:35

Zo simpel is het niet, de situatie in ziekenhuizen zal zijn dat werkstations de hele dag ingelogd blijven, verpleegsters hebben geen tijd om steeds in te loggen. Je trekt een witte jas aan, en je zegt "zuster" tegen de verpleegster en je kijkt in het systeem, en je hebt alle medische dossiers van heel Nederland tot je beschikking. Of als uitzendkracht als doktersassistente op een dokterspost. Je gaat als randstad kracht ergens werken, en je bent je UZI-pasje vergeten, wat zal het ziekenhuis doen? Je naar huis sturen, of je een ander pasje geven? Ik denk dat de kans groot is dat ze je nodig hebben, en zorgen dat je op een andere manier in het systeem kan. Wist je dat een half miljoen Nederlanders van beroepswege toegang moet krijgen tot het EPD. Denk aan koks in instellingen, baliemedewerkers, verpleegkundigen, artsen, administratief personeel ziekenhuizen, ggz, apothekers, tandartsen, tandartsassistentes, thuiszorg, verzorgingstehuizen, verstandelijk gehandicapten instellingen, bedrijfsartsen, sportartsen, ambulances....... En ze krijgen allemaal toegang tot het gehele EPD, dat is juist de truc. -[Gewoon een mailtje naar de patiënt elke keer dat het Dossier wordt geraadpleegt. ]- Denk maar gerust zo, er wordt al tien jaar gewerkt hieraan, als simpele oplossingen zouden voldoen hadden wij deze discussie niet

Zibarmaa
Zibarmaa26 mrt. 2010 - 16:35

Er wordt vergeten waarom we dit systeem eigenlijk invoeren. Iedereen, die wil dat artsen rekening houden met zijn/haar medische geschiedenis, kan zijn gegevens gewoon bij zich steken. Het gaat de overheid erom de overigen tegen zichzelf te beschermen. Die dragen niks bij zich, en daarvan willen we toch de gegevens op kunnen vragen. Het veiligste is om de gegevens gewoon op de chip in het verplichte legitimatiebewijs te stoppen. Dan hoeven we maar van een enkel systeem de veiligheid te garanderen. Er zijn nog veel meer oplossingen te bedenken zonder centrale opslag van gegevens. De centrale opslag zal dus wel de goedkoopste oplossing zijn. Noodzakelijkerwijs is die minder veilig. En dat allemaal om die mensen tegen zichzelf te beschermen die hun relevante medische geschiedenis niet bij zich willen dragen !!!!!

2 Reacties
Zibarmaa
Zibarmaa26 mrt. 2010 - 16:35

centrale opslag moet natuurlijk zijn centrale opvraagbaarheid.

Wij, Prins Pils, bij de gratie Gods
Wij, Prins Pils, bij de gratie Gods26 mrt. 2010 - 16:35

Hannah, Maar als je je pasje kwijtraakt zijn ook al je gegevens verloren? En als je het pasje vindt van iemand kun je met enig verstand van zaken toch ook de gegevens eruit halen? Wachtwoorden omzeilen is niet zo moeilijk als je de tijd hebt. Dus ik denk dat centrale opslag toch de manier is. Waarbij ik me wel afvraag in hoeverre al het gedoe gerechtvaardigd wordt door de mate waarin het EPD daadwerkelijk gebruikt gaat worden. Ik heb daar zo mijn twijfels over. Men zal het gerust aanvullen, maar of men er ook in wezenlijke mate induikt om informatie te verkrijgen? Ik heb daar twijfels over.

matthea
matthea26 mrt. 2010 - 16:35

Wat fijn dat jullie denken dat het systeem nu wel goed werkt. Wat te denken van zwervende statussen, of een dossier dat totaal onvindbaar is? Wij werken gedeeltelijk met EPD. Ik kan als verpl. niet zomaar in de dossiers van de patienten kijken die niet zijn opgenomen. Verder ben ik niet voor alles bevoegd om in te kijken. Het is dus echt niet zo dat portier tot schoonmaker een dossier kan inzien. In tegenstelling tot nu. Statussen zwerven in het zkh op de gekste plaatsen rond. Het EPD is nog verre van ideaal. We zijn hard bezig om alles veilig en optimaal te krijgen. Ik zit in een foutmeldingscommissie en ik kan u allen verzekeren dat de fouten met name worden gemaakt doordat de communicatie mondeling en op papier, veelal zwaar te wensen over laat. De gegevens via het EPD klopt vaak wel. Nu u weer.

3 Reacties
matthea
matthea26 mrt. 2010 - 16:35

Oeps, beetje wartaal geschreven. Ik hoop dat ik toch duidelijk maakte dat papieren dossiers ook privacygevoelig zijn. Dat hetgeen opgeschreven wordt niet altijd leesbaar is. Dat een EPD noodzakelijk is in de toekomst. Veel fouten worden gemaakt doordat er informatie ontbreekt over de patient, die in een EPD wel zichtbaar zou zijn.

opmerker
opmerker26 mrt. 2010 - 16:35

Het E.P.D. lijkt veiligheid te verzekeren, maar wat te denken van verzekeringsbedrijven die willen weten of een nieuwe klant wel of geen onkostenpost is of kan worden? Hier komt nog bij dat een totale verantwoordelijkheid voor het dossier door iemand moet worden genomen zodat die persoon ter verantwoording kan worden geroepen als er fouten zijn gemaakt. Is die verantwoording niet te realiseren dan nooit een E.P.D invoeren.

Klaas2
Klaas226 mrt. 2010 - 16:35

Beste Paula, het EPD is maar voor een klein percentage van de bevolking interessant. Verreweg de meeste mensen hebben er niets aan om in een landelijk geschakeld systeem te zitten. Het kan alleen maar schadelijk zijn. Een goede stap zou zijn om het EPD vrijwillig te maken, alleen mensen die vinden (of op advies van hun dokter) dat ze er in moeten, er in laten voorkomen. Dit is zo voor de hand liggend dat het zeer vreemd is dat VWS of Nictiz in de tien jaar dat ze er aan werken, niet zelf op dit idee gekomen zijn. -[Wij werken gedeeltelijk met EPD. Ik kan als verpl. niet zomaar in de dossiers van de patienten kijken die niet zijn opgenomen. ]- We hebben behalve bepaalde proefopstellingen nog geen gedeeltelijk EPD in Nederland. Wel zijn er legacy-systemen op basis van Medeur-berichten. Ik weet niet waar jij werkt en welke interconnectie jullie naar andere medische informatie hebben. Heb je het over het EPD zoals Nictiz/VWS dat bedoelen, dan gaat het om het landelijk schakelpunt, in principe hoort, als dit gereed is, cliënt software alle dossiers van alle mensen te kunnen bevragen. Dat dat bij jou niet kan heeft niets met het EPD te maken, maar met jullie specifieke situatie die niet noodzakelijkerwijze met het EPD zoals dat is gepland heeft te maken. Een voorbeeld van EPD-gebruik: Op een dokterspost kan men nooit weten wie er als patiënt binnenkomt, om een EPD nuttig te maken voor de doelstelling waarvoor het bestaat moet het EPD er op voorbereid zijn dan van iedere Nederlander informatie kan worden opgevraagd. Hetzelfde geldt voor apothekers, eerstehulp en nog een aantal andere instanties.