Eliminatie van Turkse Soefi-beweging

Religies ontstonden vanaf 800 voor Christus en richten zich oorspronkelijk op meer menswording. Dit via spiritualiteit, met andere woorden door in verbinding met de Bron bezield te leven. In de woorden van Boeddha: ‘Je eigen lantaarn, je eigen licht te zijn’. Maar het duurde niet lang of religies verwerden tot onderdrukking. Met claims als enige de ‘waarheid’ te hebben, uitstoting, publieke verbranding ,‘kruistochten’ en oorlogen, omdat ‘God het wil’.

We kennen onze geschiedenis als Europa. Tegelijk zien we ook een evolutie ten goede via interne civilisatie van religie zoals sociologen het noemen. Vaak een geweldloos proces, ook al was er bij die hervorming ook wel (enig) geweld, denk ook aan de Beeldenstorm bij ons. Toch heeft de interne civilisatie bij ons gewerkt. Vormen van censuur, juist ook van opinie, het denken van anderen sterk veroordelen, projectie vanuit eigen onbehagen en andere subtiele vormen van verbaal geweld komen nog wel voor, maar Europa lijkt niettemin redelijk vrij van sektarisch geweld.

Evolutie van interne civilisatie van religie  In de islam zit die evolutie van interne civilisatie nog in een andere fase. Mede vertraagd omdat politieke machthebbers, als bijvoorbeeld Atatürk en Nasser, eeuwenlang probeerden de islam te ‘beheersen’. Vaak ook om ‘uit te zenden’, zoals nu nog vanuit Saoedië-Arabië met het wahabisme. Wat anderen als bedreigend zien.

De koning van Marokko maakte daarom onlangs een vrijzinnige vorm van islam tot ‘mainstream’ in het land. Leuk, ook al toonde Assad aan, dat hij als (liberale) Aleviet heel lang de orthodoxe islam in zijn land heeft kunnen ‘beheersen’. President Erdogan doet nu in naam van democratie – door hem vergeleken met ‘een bus, waar je uitstapt, als je je bestemming hebt bereikt’- , hetzelfde jegens de Turkse Soefi’s.

Hij is een geslepen autocraat – het vredesproces met de Koerden bewust terugdraaien gaf hem indirect extra macht, – maar tevens een islamist. Hij ‘gedoogt’ de Alavieten nog, maar de in zijn ogen te invloedrijke Hizmet-beweging met een sterke mystieke inslag verkettert hij als ‘geen religie’. Terwijl prediker Gülen, tevens een belangrijke emancipator van Anatolië, – mensen in de grote steden keken lang neer op het platteland – en de Hizmet-beweging zich richten op geweldloosheid, dialoog, verzoening en democratie, maakte Erdogan, ‘trias politica’ of niet, de er aan verbonden journalisten, wetenschappers en officieren van justitie brodeloos. En plaatste hij op 27 mei deze religieus-sociale beweging zelfs formeel onder de misbruik-gevoelige anti-terrorisme-wet, die de EU terecht vervangen wil zien.

Laat de EU aan deze eis vasthouden. Anno 2016 geeft het immers geen pas (religieuze) ‘dissidenten’ zo ‘tricky’ uit te schakelen, zeker als je zelf in een corruptieschandaal bent verwikkeld en dat uit alle macht toedekt.