EenVandaag-debat

Vandaag vond het traditionele EenVandaag Erasmusdebat plaats. Een kleine week voor de verkiezingen hebbende lijsttrekkers van VVD, PvdA, SP, CDA, PVV en D66 met elkaar de degens gekruist.

Bekijk de video in andere formaten. In de aula van de Rotterdamse Erasmus Universiteit, gevuld met zo’n duizend studenten, gingen Mark Rutte (VVD), Diederik Samsom (PvdA), Geert Wilders (PVV), Emile Roemer (SP), Sybrand van Haersma Buma (CDA) en Alexander Pechtold (D66) met elkaar in debat. Ze debatteerden met elkaar over de aanpak van de crisis, Europa en de verzorgingsstaat. De presentatie was in handen van Antoinette Hertsenberg en Pieter Jan Hagens.

Aan het begin wordt Wilders als jarige gefeliciteerd. De hele zaal zingt vervolgens ‘lang zal die leven’. Rutte krijgt een foto van Wilders te zien en Rutte moet een onderschrift bedenken: ‘Wilders op zoek naar de ballen van Thatcher’. Rutte zegt dat de programma’s op links zeer vergelijkbaar zijn en dat het hem niet veel uitmaakt wie hem in de nek hijgt.

Aanpak van de crisis Stelling: de rekening van de crisis moet nu betaald worden. Debat tussen Samsom en Buma. Buma: ja moet nu betaald worden, koopkracht kan niet omhoog, lonen moeten gematigd, maar wel eerlijk verdeeld. Hij beschuldigt Samsom ervan wel meer geld aan uitkeringen uit te geven, maar dat gaat ten koste van de middeninkomens, de ruggengraat van de economie. Samsom zegt dat PvdA en CDA hetzelfde resultaat bereiken: er is een klein tekort aan het einde van de periode. Het verschil is dat bij u de rekening bij de gezinnen komt te liggen, terwijl wij de rekening bij de banken leggen, dat is pas eerlijk delen. Buma: u bent voor het inkomensafhankelijk maken van de zorgpremie, gaat ten koste van de middeninkomens.

Samsom: maar de inkomstenbelasting gaat ook wat omlaag, waardoor gezinnen hun koopkracht behouden. Volgens Samsom is het CDA er trots op dat ze er wel op achteruit gaan. Buma: dat klopt, maar ik heb liever dat mensen weer aan een baan komen, dan dat ze hun koopkracht behouden. Stel je hebt een koophuis, als je een huis van 2 ton hebt, dan ben je aan het eind 10.000 euro armer, omdat u de woningmarkt niet hervormt. Samsom: bij u gaan ze er meer op achteruit. Wij maken keuzes op de woningmarkt omdat wij willen dat die weer aantrekt, waardoor de economie weer kan gaan groeien. U legt de rekening bij de gezinnen, wij bij de banken.

Debat over aanpak van de crisis gaat verder met zijn zessen Roemer: je moet zorgen dat mensen het vertrouwen terugkrijgen. Je moet zorgen dat je als overheid je verantwoordelijkheid neemt, als mensen op elkaar zitten te wachten: investeren dus. Rutte: niet de rekening doorschuiven naar de toekomst. Mijn kabinet is begonnen te snijden in eigen vlees. Minder ambtenaren, minder ontwikkelingshulp. Er moeten meer banen komen. Oplossing zit hem niet in beetje meer geld voor uitkeringen, maar meer banen. Wilders: eens met dat snijden in eigen vlees. Maar VVD-posters: hardwerkende Nederlanders verdienen belastingverlaging, maar het CPB heeft laten zien dat ze van u niks krijgen. Ze maken wel grapjes over mijn haar, maar bij u worden mensen net zo kaal geschoren als het hoofd van Samsom.

Samsom: Rutte doet stoer over banen creeren, maar hij creert een asociale omgeving door op de uitkeringen te bezuinigen. Pechtold: Ja we moeten nu beginnen met aflossen. Maar de vraag is ook wie was er verantwoordelijk voor het begon. We begonnen met CDA, PvdA en die partijen regeerden toen de crisis uitbrak. En de PvdA liep twee jaar later weg, net als bij de onderhandelingen in de lente. Buma: het goede nieuws is dat iedereen onderschrijft dat de crisis nu betaald moet worden. Maar Rutte kan niet volhouden dat door hen de koopkracht overeind blijft.

Samsom tegen Pechtold: uw eigen slogan is ‘en nu vooruit’. In uw akkoord zitten alleen lastenverhogingen, wij leggen de lasten niet bij de burger maar bij de banken. Pechtold: om vooruit te kijken moet je leren van het verleden. U liep weg en pakte de verantwoordelijkheid niet. Wilders: Rutte en Samsom moeten ophouden met dit spelletje. Samsom zal na 12 september niet voor de SP durven kiezen en Rutte zal uiteindelijk ook niet durven en zich naar Samsom wenden, en met kereltje Pechtold ertussen in een paars bed gaan liggen. Buma: Wilders gaat nu naar wie met wie, maar dat gaat niet over de crisis oplossen. Mensen zijn bezig met de crisis, niet over wie met wie moet regeren.

Nu een debat tussen Wilders en Pechtold over Europa. Stelling: Nederland moet zo snel mogelijk uit de EU. Wilders: ik ben vandaag jarig en ben blij met u allen op mijn feestje. Maar velen in Nederland zijn nog niet jarig, betalen 10.000 euro aan Europa. Pechtold is daar volgens verantwoordelijk voor, hij strijkt met onze vlag en levert onze banen in aan Roemenen en Polen. PVV zegt stoppen met Europa stoppen, met gireren: baas in eigen land. Pechtold: ik vraag me wel eens af wat het verschil is tussen die man die ontslagen is in Nederland en Griekenland. Wat ze nu bindt is de crisis en die kunnen we alleen samen oplossen in Europa. Meneer Wilders, we moeten niet uit Europa, maar uit de crisis.

Wilders: we moeten uit Europa, dan zijn we uit de crisis. U verhoogt de lasten hier in Nederland. U bent gekozen door de Nederlandse kiezers niet door de Griekse kiezers. U moet de Nederlandse belangen behartigen. Pechtold: Wilders is de enige hier die verantwoordelijk is voor de problemen. Hij was de enige die aanwezig was toen de plannen voor Europa werden gemaakt en stemde ermee in. Niet ik, maar u bent de architect, zegt Pechtold.

Wilders: gisteren verscheen het rapport van The World Economic Forum van concurrerende landen: Nederland staat op 5, maar Zwitserland op 1. Zij zitten niet in de EU. Pechtold: Noorwegen zit op het zwarte goud, maar Zwitserland op het zwarte geld, en als wij niet oppassen zitten wij ook op het zwarte zaad. Wilders: u doet aan bangmakerij. Pechtold proest van het lachen.

Wilders: u schetst een doemscenario over wat er gebeurt als we uit de euro stappen. Onzin. Ik kies voor Nederland. Pechtold: ik loop niet weg voor de verantwoordelijkheid. Wij dienen te zorgen dat de economie gered wordt. Rutte en Wilders zijn de twee die bekend staan als de mannen achter de rode balk. Wilders: De euro is geen geld, maar kost geld. Pechtold: uw verhaal is oprecht, maar u staat zo ongeveer alleen. We moeten verder met zijn allen.

Debat over Europa  gaat verder met zijn zessen Rutte: ik ben tegen de stelling. Wilders en Pechtold vertegenwoordigen de uitersten van de discussie: eruit of verder integreren. Ik de andere lijn. Ik wil de euro weer sterker maken om onze banen te redden, niet mezelf in een vlag met blauwe sterretjes te hullen en niet onze banen te redden. Samsom tegen Rutte: u zegt, ik sta ertussen in. Maar wat is dat? Bent u bereid de Grieken te helpen als ze meer steun nodig hebben? Rutte: ik vind het belangrijk dat de Grieken zich aan de afspraken houden. U wilt geld geven ook als ze niet hun best doen. Samsom: u maakt een karikatuur, wat doet u? Rutte, als de Grieken zich aan de afspraken houden is er geen geld nodig. Dus onder mij geen grote nieuwe steunoperatie.

Buma: wij moeten in de kopgroep van Europa blijven zitten, want anders bepaalt Zuid-Europa de koers. Opvallend dat uw minister van Financiën Jan-Kees de Jager u afvalt. Moeten wij alles doen om de euro te redden:? Ja zegt uw minister van financiën, nee zegt de premier. Dat is niet fraai.

Wilders: Kamerlid Weekers zei op een geven moment: geen geld meer naar Griekenland. Drie weken later gaf u dat geld wél degelijk. Roemer: een paar weken geleden stonden de heren allemaal als blafhonden te verklaren dat de ECB geen schulden zou gaan opkopen. En kijk nu. Nu liggen ze allemaal als keffertjes op hun rug. We moeten niet willen dat er via een omweg, geld aan de banken wordt gedoneerd. Pechtold: vlak na de verkiezingen staat Europa voor cruciale keuzes. Ik ben blij dat De Jager zich dan sterk gaat maken voor Europa. Jammer dat Rutte zich niet zo sterk maakt. Moet een compliment maken aan Wilders: toen hij lid was van de VVD had hij lang niet zoveel invloed op de koers van de VVD als nu.

Het zorgdebat tussen Roemer en Rutte Stelling: De verzorgingsstaat wordt onbetaalbaar. Roemer: dat is een politieke keuze. Investeren we in straaljagers of zorg? Bouwen we vijfbaans-snelwegen of verpleeghuizen? Ik kies voor het tweede, uw voor het eerste. Hart hebben voor de samenleving schrijf je met een T en niet met een D. Rutte: ik zal ervoor knokken om de zorg voor elkaar overeind te houden. Dat kunnen we alleen betalen als we meer mensen aan een baan helpen. Sommigen zeggen dat een uitkering sociaal is, maar ik vind een baan socialer. Deze verkiezingen gaan over banen, banen, banen.

Roemer: u snijdt in de sociale werkplaatsen. Die mensen kunnen daardoor niet meer werken. Rutte: doen we inderdaad te weinig aan, dat moet meer. Maar wat betreft de banen zit er tussen ons en u een verschil van een half miljoen banen, zegt het CPB. Roemer, op termijn, in 2017 hebben wij meer banen gecreëerd dan u. Rutte, wij spreken mensen aan op wat zij kunnen, niet op wat zij niet kunnen. Roemer: juist in de sociale werkplaatsen werken mensen naar wat ze kunnen en worden daarnaar betaald. U maakt dat moeilijker. Rutte: ik wil dat die mensen in de gewone bedrijven aan de slag gaan; vakken vullen en groen schoffelen. Roemer: zullen wij dan samen een quotum afspreken voor bedrijven? Nee dat wilt u niet.

Debat over Europa  gaat verder met zijn zessen Samsom: ik voel me meer verwant met Roemer. Rutte zegt wel dat hij wil letten op wat mensen kunnen, maar bezuinigt wel op het passend onderwijs. Wilders: Samsom is er juist verantwoordelijk voor dat we dat alles niet meer kunnen betalen, omdat hij voor de massa-immigratie is. Samsom: ik ben voor beter integratie, én dat is hard werken. Buma: we kunnen hoopvol zijn, want de verzorgingsstaat is betaalbaar. Maar alleen als we hervormen. En dan is er ook een nieuwe moraal nodig; dat de corporatiebestuurder niet langer alleen denkt aan zijn salaris, maar ook aan zijn huurders. Pechtold: we kunnen steeds meer in de zorg, we worden steeds ouder. Hoe kunnen we dat betalen? Daar is een stabiel kabinet voor nodig.

Roemer: mensen hechten veel waarde aan een voorziening als ze hem hebben. Maar wat er mis is gegaan is dat mensen niet meer hun werk deden. In plaats van woningen bouwen voor huurders zijn ze op de Zuidas in dure gebouwen gaan zitten en hebben een duur schip gekocht. Het is inderdaad een morele crisis. Rutte: mensen thuis maken zich zorgen over hun baan en hun inkomen, we moeten zoveel mogelijk banen creëren.

Pechtold tegen Rutte: ja dat heeft u uit uw handen laten vallen. Dat wij hier staan is aan u te danken.