Een zorg zonder markt

De gezondheidszorg staat hoog op de politieke agenda bij de verkiezingen. Alom leeft het idee dat er veranderingen nodig zijn in de zorg, om te voorkomen dat deze op termijn onbetaalbaar zou worden.

Voor al deze ontwikkelingen heeft Zorg Geen Markt al in 2004 gewaarschuwd en velen waren en zijn het daarmee eens. Ondertussen zijn de gevolgen bij de patiënt terechtkomen: die mag betalen en hopen op zorg. Tijd dus om weer duidelijk te maken welke koers de zorg wél nodig heeft. Tijd om te laten zien, dat er andere manieren zijn om zorg te bieden, zonder dat de kosten exploderen, terwijl we wel menswaardige zorg blijven verlenen en de professional de ruimte geven. Keer op keer blijkt uit onderzoeken en peilingen dat deze professionals, net als de burger, marktwerking in de zorg niet zien zitten.

De ondertekenaars van dit manifest vragen de politieke partijen om de kritiek op de marktwerking ter harte te nemen en deze alternatieven over te nemen.

Een Zorg Zonder Markt: tien punten

1. De Zorg is van Allen Bij discussies over de zorg moet er een evenwicht zijn tussen economische en sociaal-maatschappelijke perspectieven. De zorg moet weer een publiek goed worden, waar de burger, de professional en de overheid op basis van méér dan alleen economische argumenten keuzes maken.

5. Regionale publieke zorgverzekeraars en budgetten Zorgverzekeraars moeten publiekrechtelijke instellingen worden en worden verantwoordelijk voor de uitvoering van de organisatie van de regionale zorg. De overheid is echter eindverantwoordelijk voor het zorgaanbod en stelt de regionale budgetten democratisch vast. Een Regionaal Overleg Zorg verdeelt het budget. De overheid draagt er zorg voor dat patiënten/burgers, regionale zorginstellingen, zorgprofessionals en lokale overheden goed vertegenwoordigd worden in dit overleg.

6. Geen zorgautoriteit maar een kwaliteitsautoriteit Door de marktwerking uit het stelsel te halen kan op middelen worden bespaard die nu naar de NMa en de NZa gaan. Uit deze middelen kan een mooi alternatief verrijzen: een landelijk kennis- en kwaliteitscentrum, met een sterke vertegenwoordiging van professionals en patiënten, naar voorbeeld van NICE in de UK.  Het centrale doel van dit instituut is de kwaliteit van de zorg te verbeteren en te waarborgen. Het instituut wordt zo opgezet dat het als forum en kruispunt kan dienen voor patiënten, overheid, zorgprofessionals, beroepsverenigingen, zorginstellingen en wetenschappers.

7. Balkenendenorm in de zorg Zorgprofessionals dienen een fatsoenlijk salaris te ontvangen voor het werk dat ze doen. Echter zorgbestuurders en specialisten die een veelvoud ontvangen van professionals die op de werkvloer zwaar en waardevol werk verrichten, vinden we niet uit te leggen. De Balkenendenorm als maximum is voor Den Haag genoeg, dan mag dat ook genoeg zijn in de zorg.

8. Inkomensafhankelijke zorgpremies De toegankelijkheid van de Nederlandse zorg staat internationaal hoog aangeschreven, en dat moet wat ons betreft zo blijven. Zorgpremies dienen daarom inkomensafhankelijk te zijn.

9. Versteviging van de eerste lijn Een sterke eerste lijn in de zorg voorkomt duurdere zorg. De afgelopen periode is een tijd geweest waarin de eerste lijn alle zeilen bij moest zetten om te overleven. Hier zijn herstelwerkzaamheden op zijn plaats. Er mag geen financiële drempel opgeworpen worden voor hulp in de eerste lijn, en huisartsen moeten voldoende (praktische en financiële) mogelijkheden krijgen om hun poortwachtersfunctie te kunnen vervullen.

10. Preventie en zorg dichtbij Er is brede consensus voor de wens de zorg dichtbij de patiënt te leveren. Door het concurrentiemodel en verplichte aanbestedingen af te schaffen kunnen professionals weer beter samenwerken in de eerste lijn en in de buurt. Bewezen effectieve preventie dient prioriteit te krijgen.

Ondertekenaars manifest ‘Een Zorg Zonder Markt’:

Prof dr Doeke Post , Emeritus hoogleraar Sociale Geneeskunde Universiteit van Groningen

Wim van den Brink , Hoogleraar Verslavingszorg AMC-UvA

Mr. Dr. Martin Buijsen , Universitair hoofddocent gezondheidsrecht

Mr. Dr. Andre den Exter , Gezondheidsjurist

prof. dr. Erik de Gier , Emeritus hoogleraar vergelijkend arbeidsmarktbeleid Radboud Universiteit Nijmegen.

Robert W Kreis, Hoogleraar brandwondenzorg

Prof. dr. Paul van Tongeren , Hoogleraar ethiek Nijmegen en Leuven

Prof dr. Theo Verheij , Hoogleraar huisartsgeneeskunde

Prof. dr Gerhard Zielhuis, Hoogleraar epidemiologie UMC St. Radboud Nijmegen

Gert Schout , Lector openbare GGZ

Dr. George M.A. Westermann, Kinder- en jeugdpsychiater/inhoudelijk adviseur Orbis GGZ Sittard-Geleen

Wim Brunninkhuis, Huisarts te Drachten

Frits Kaufmann , Huisarts

Prof. Dr. W. J.A. van den Heuvel, Hoogleraar Zorgwetenschappen UMCG Rijksuniversiteit Groningen

Prof. Dr. P. W. de Leeuw , Hoogleraar interne geneeskunde en hoofdredacteur van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde

Prof. Dr. Robert Vermeiren , Hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie / Directeur patiëntenzorg Curium-LUMC

Prof. Dr. Jean-Pierre Wils , Hoogleraar Politieke en Sociale Cultuurfilosofie

Drs. A. Ralston , Psychiater en woordvoerder Zorg Geen Markt

Drs. A. de Bres , Huisarts

Dr. J. van Dijk , Traumachirurg Ziekenhuis De Gelderse Vallei te Ede