Een schouderklopje kan wonderen doen

Van de week schreef ik een column over deskundigheid van artsen en over normale beleefdheid ten opzichte van patiënten. Hand geven bij begroeting, jezelf voorstellen en zo voort. Daar schijnt het slecht mee gesteld te zijn. Misschien zijn artsen zoveel dokter dat ze vergeten mens te zijn. Ik weet het niet.

Ik moest daaraan denken toen ik een onderzoekje zag dat aan de Vrije Universiteit in Amsterdam gedaan was en waaruit zou blijken dat elkaar aanraken de angsten van mensen met een laag gevoel voor eigenwaarde vermindert. Het werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Psychological Science.

Als ik over een dergelijk onderzoek lees, denk ik onmiddellijk “hoe denk je dat in hemelsnaam boven tafel te krijgen?” Ik zal een voorbeeld van een experiment dat in het kader van het onderzoek werd gedaan geven.

Onderzoekster loopt over de campus om deelnemers aan het onderzoek de vragenlijst te overhandigen. Bij sommigen raakt ze kort, licht en vriendelijk de schouder aan. Uit de tests weten de onderzoekers wie bulkt van zelfvertrouwen en wie een laag gevoel voort eigenwaarde heeft. De vragenlijst gaat bovendien over doodsangst. De mensen met een laag gevoel voor eigenwaarde die aangeraakt zijn blijken minder doodsangst te hebben dan degenen die geen vriendelijke schouderklop kregen.

Sterker nog, in een test waarbij wel of niet gesproken was over doodsangst, werd aan mensen met een laag gevoel voor eigenwaarde gevraagd de waarde van een teddybeer te schatten. Degenen die aan hun angst voor de dood waren herinnerd, hadden er gemiddeld 23 euro voor over, terwijl degenen die daar niet over hadden gesproken het pluche beest gemiddeld maar 13 euro waard vonden.

Ik denk dat mensen elkaar aanraken om te steunen en dat het altijd werkt, bij alles. Kom op, je bent niet alleen. Zelf zou ik het als onderzoeker daarbij gehouden hebben, maar kom daar maar eens in de wereld van woorden en meningen mee weg.

Wat betekent dat allemaal? Dat een beertje helpt tegen existentiële angsten? Niet alleen als je drie bent en bang bent voor het donker, maar ook als je twintig bent. Dat de roze beer voor vrouwen met borstkanker bij de behandeling – zoals dat in de Verenigde Staten gebeurt – ook in Nederland nuttig zou zijn? Ik denk dat zulk onderzoek mooi is omdat je aan het denken wordt gezet, maar interpreteren is drijfzand. Ik zou alleen maar willen zeggen dat in medische opleidingen die zachte, korte, vriendelijke aanraking flink getraind moet worden. Baat het niet, dan schaadt het ook niet. En je wordt echt niet door de medische inquisitie gedaagd omdat het geen evidence-based geneeskunde is.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag : ‘Losers’ hebben de beste relatie

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek