Eerste verkiezingsdebat in plenaire zaal van de Tweede Kamer
Een referendum heeft veel meer nadelen dan voordelen
© cc-foto: SP Groningen / https://flic.kr/p/EXikyK
Een reden om extra huiverig te zijn voor referenda is dat volksmenners er zo dol op zijn.
Komt er een correctief referendum, waardoor burgers de gelegenheid krijgen een al aangenomen wet terug te draaien? Dat is behoorlijk onwaarschijnlijk. Een initiatiefwet van de SP om een dergelijke volksraadpleging mogelijk te maken krijgt weliswaar brede steun in de Tweede Kamer, maar net niet breed genoeg.
Terwijl de SP toch alles uit de kast heeft gehaald om de wet aan een meerderheid te helpen. Om aarzelaars te verlokken vóór de wet te stemmen heeft ze gezorgd voor een heel hoge uitkomstdrempel. Dat betekent dat bij een referendum een zeer aanzienlijk deel van de stemgerechtigden zich tegen een wet moet verzetten. Het aantal tegenstemmers dient net zo hoog te zijn als de helft van de opkomst bij de meest recente Tweede Kamerverkiezingen. In de praktijk betekent dit dat maar heel weinig wetten herroepen zouden worden mocht de initiatiefwet van de SP voldoende stemmen krijgen.
De kans daarop is zoals gezegd bijzonder klein. VVD, CDA en SGP zijn namelijk mordicus tegen een volksraadpleging. Zij hebben samen 51 (van de 150) zetels. Als alle Kamerleden van deze drie partijen straks aan de stemming deelnemen, verdwijnt het wetsvoorstel in de prullenbak. Ietsje meer dan een derde is weliswaar absoluut geen meerderheid, maar om de referendumwet door het parlement te krijgen moet de grondwet gewijzigd worden. En zoiets kan (in de tweede termijn, die nu plaatsvindt) alleen als minstens twee derde van de Kamerleden voorstemt.
Dat klinkt allemaal vrij oneerlijk. Niet de meerderheid beslist, maar de minderheid. Maar er nog van afgezien dat je veranderen van de grondwet niet al te makkelijk moet maken, ben ik er in dit geval niet ongelukkig mee. Referenda klinken misschien wel heel mooi en democratisch, maar er zijn diverse levensgrote bezwaren aan verbonden. Een volksraadpleging heeft veel meer nadelen dan voordelen.
Om te beginnen zijn er staatsrechtelijke vraagtekens bij dit instrument te plaatsen. Via een correctief referendum zou de bevolking een door de Kamer aangenomen wet ongedaan kunnen maken. Maar die Kamer is toch ook door de bevolking gekozen? Is het niet merkwaardig (om geen sterker woord te hanteren) dat een democratisch gekozen parlement een andere mening heeft dan de kiezers?
Een reden om extra huiverig te zijn voor referenda is dat volksmenners er zo dol op zijn. Die versimpelen graag de werkelijkheid en daartoe lenen referenda zich bijzonder goed. Ze stellen doorgaans vragen die alleen met ‘ja’ of ‘nee’ te beantwoorden zijn. Voor twijfel of compromissen bieden ze geen ruimte. Het is zwart of wit. Tussenoplossingen bestaan niet.
Wat je ook kunt zeggen is dat volksraadplegingen zelden alleen gaan over het onderwerp waarover ze beweren te gaan. Vaak dienen ze slechts om stemming te maken. Neem het (raadgevend) referendum over het associatieverdrag met Oekraïne uit 2016. Een initiatiefnemer gaf later ronduit toe dat dit vooral bedoeld was om ‘de relatie tussen Nederland en de EU onder spanning te zetten’. Het lot van Oekraïne interesseerde hem niet.
Er zijn dus redenen zat om het niet zo erg te vinden dat de referendumwet van de SP het niet haalt. Anderzijds: het is helemaal niet uitgesloten dat er in de toekomst wel een soortgelijke wet wordt aangenomen. In de Haagse politiek is de pro-referendumstemming nog steeds groeiende. De ChristenUnie was eerst tegen volksraadplegingen, nu is ze voor. Alle populistische partijen (waarvan er steeds meer lijken te komen) zijn uiteraard ook fanatiek voor.
Een staatscommissie (nota bene onder leiding van een VVD’er) adviseerde een aantal jaren geleden om burgers de mogelijkheid te geven ‘aan de noodrem te trekken’ via een referendum. De staatscommissie vond wel dat een hele hoge uitkomstdrempel diende te bevatten. Onder die voorwaarde heb ik er eigenlijk ook niet zulke enorme bedenkingen tegen. Correctieve referenda zullen dan immers vrijwel nooit gevolgen hebben.
Reacties (38)
Ooit waren het vaak nationale democratieen de oorzaak dat keizerrijken vergingen en terug gedrongen werden en sociale staten ontwikkeld konden worden. Dat was bevrijding en verlichting. Dezer dagen mag je het niet meer hebben over de wil van landelijke bevolkingen wat betreft de grote kwesties. Het is net de VS aan het worden. Daar als je het hebt over sociale verworvendheden voor iedereen, word je als Communist bestempeld. Hier al snel als pseudo fascistische nationalist, ook al gaat het in essentie om de burgers in het algemeen. Het moet allemaal indirect in een bovenlaag. Dat terwijl de steeds neoliberalere EU steeds meer een keizerijk voor het oprapen word. Het is te groot om een verlichte republiek te worden maar er word steeds geeist dat het meer slagkracht moet krijgen die bij de extra machten hoort. Een soort heilig rooms rijk gekruisigt met een code Napoleon.
Die redenen kan je allemaal omdraaien. Het is toch te gek dat de kamer steeds dingen doet tegen de wil van het volk in, en helemaal maf dat het volk niks meer te zeggen heeft over wetten die over ze word gemaakt op EU niveau. Op een gegeven moment is de zogenaamde democratieshe legitimatie zo indirect en dun en via via, dat het alleen maar symbolische democratie zou mogen heten. Het is niet zo dat een referendum goed of slecht is op zich. Normaal gesproken zouden referendums MOETEN als de wetsverandering te verrijkends zou zijn. Dezer dagen is het andersom. De EU directeuren en opperrechters die boven de landen staan noemen het gewoon iets anders en de zogenaamde democratisch gekozen ministers (wie heeft direct op ze gekozen? Niemand) geven de UE de schuld van hun onmacht om het volk te laten stikken.
@paul Als dat zo is dan zullen de kiezers deze partijen wel afstraffen bij de volgende verkiezingen, toch?
Nee natuurlijk niet. Dat zeg ik toch. De kiezer kiest over zaken dicht bij huis, en ik heb je net uitgelegd dat er lagen en lagen indirecte machten zijn, waar kiezers geen vat meer op krijgen. Dat iemand een vakje invult wil niet zeggen dat men OF alle informatie in de juiste vorm heeft OF weet wat ze er aan moeten doen OF dat er een partij is die er iets wil of zal of kan doen. Nogmaals. Wanneer de verkiezingen zo indirect via via zijn is verword het gehalte eigenlijke democratie tot maar symbolieke handellingen.
Het is mischien nuttig om te herinneren dat ook in de oude monarchieen en in het huidige China er verkiezingen waren en stemmen in parlementen bestonden. Stemmen an sich is niet wat voor werkende democratie in de zin van vrije en effectieve participatie in zelf beschikking van het volk en regering van het land zorgt. Het is nodig, maar bij lange niet genoeg. Er zijn mensen die stemmen fetisheren. Het zou iets moeten betekenen dus zo doen we maar net. De rechtsgeleerde Schmitt dacht dat het punt van verkiezingen was dat het volk hun wil weg gaf aan een heersende leiding die in princiepe zelf de wet bepaald, omdat volk had meegedaan in de exercitie. Niet participatie, maar een soort geheiligd ritueel ja zeggen om de macht van de regering te herbeslissen. Maar zoals al gezegd, burgers kiezen niet voor Euro directeuren en er is geen regerend parlement waar landelijke ministers een meederheid moeten hebben, alleen maar een consultatieve.
En het belangrijkste. De kiezers mogen niet per beleidstuk kiezen, alleen maar over een algemeen overzicht, en zelfs daar zitten dingen tussen alleen maar voor de uitruil.
En toch… we hebben een paar raadgevende referenda gehad en ik kan toch wel stellen dat we een hoop ellende minder gehad hadden als de politiek het advies van de meerderheid had opgevolgd. De EU in deze vorm is een gedrocht. Politiek en economisch gaat het bepaald niet beter nadat deze unie werd doorgedrukt. Was de oorlog in Ukraine voorkomen als het advies van het volk was gevolgd? We weten het natuurlijk niet zeker, maar de huidige situatie is niet geweldig.
Toch ben ik wel voorstander van referenda. Ik vind dat er Nederland te weinig binding tussen politiek en bevolking is. Veel posities kunnen we tevens niet rechtstreeks kiezen waaronder burgemeesters, ons staatshoofd en onze regeringsleider. Daarnaast hebben we een bestuurlijke cultuur waar de partijen eerst ellenlang gaan formuleren in achterkamers. Vervolgens is het de rest van de periode handjeklap omdat we in Nederland een stalen partijdiscipline met stemmen hebben. De oppositie en tweede kamer staan daardoor redelijk buitenspel. Referenda zouden mensen meer directe democratie en een luidere stem geven om een mening te geven over bepaalde onderwerpen.
Zwitserland laat zien dat referenda wel heel goed kunnen werken....
Vandaar dat ze er hier niet aan willen. Want dan moet je gaan nadenken over de gevolgen van je beslissingen.
Zekers. Want van wie o wie verwacht ik niet dat hij nadenkt. Die roept maar wat.
Labou, jij schrijft “ Want dan moet je gaan nadenken over de gevolgen van je beslissingen.” Dat vind je niet prettig? Of wat is er mis mee. Weet je al wat het het verband is tussen giro555 en COVID? Je vroeg daarnaar en ik help je uiteraard graag.
Tja, ik stel dat wie o wie maar wat roept en hoppa: daar bewijst hij per omgaande dat ik gelijk heb.
Het referendum heeft alleen maar voordelen als wordt voldaan aan de volgende eisen. -We moeten eerlijke politici hebben. -We moeten slimme politici hebben die weten waar we het over hebben. -We moeten politici hebben die goed weten uit te leggen waar ze het over hebben. -We moeten politici hebben die ook daadwerkelijk voor het volk staan. Omdat er geen politici zijn in Nederland die hieraan voldoen is het houden van een referendum idd een slecht idee voor de politici.
Freddy U overschat de invloed die 'het volk' via een referendum. Uiteindelijk zijn het toch die vermaledijde politici, die het laatste woord hebben. Ik ben er niet voor maar natuurlijk ook niet op tegen. We moeten alleen niet net doen of het een wondermiddel is, dat gegarandeerd alle frustratie - zie de Brexit bv - weg neemt of zou kunnen nemen. Het tegendeel ligt meer voor de hand.
Is het niet merkwaardig (om geen sterker woord te hanteren) dat een democratisch gekozen parlement een andere mening heeft dan de kiezers? Nee, dat is helemáál niet merkwaardig. Geen enkele VVD stemmer heeft ooit van een nachtwakersstaat gehoord. Kleine ondernemers weten niet dat de liberale partijen bezig zijn de ondernemersaftrek af te schaffen. PVV, JA21 en FvD kiezers weten niet dat deze partijen juist meehelpen om nog meer buitenlanders hier heen te halen en tevens meehelpen om alle sociale voorzieningen af te schaffen. CDA kiezers weten niet dat CDA een ander woord voor VVD is. PvdA kiezers zijn er langzaam aan het achter komen dat PvdA betekent: Partij voor de ArbeidGEVERS. En zo kunnen we nog even doorgaan. Met andere woorden. Zo lang "openheid van zaken" blijft bij woorden, is het helemáál niet merkwaardig dat de meerderheid van de kamer een andere mening heeft dan de meerderheid van de kiezers. Er is een oplossing voor dit probleem. Eventjes duidelijk uitleggen wat het verschil is tussen Links en rechts Sociaal en liberaal Rijnlandmodel en Angelsaksisch model Het probleem is dat niemand zich geroepen voelt om het uit te leggen.
Pietje, "Zo lang "openheid van zaken" blijft bij woorden" Alle stemmingen over alle wetsvoorstellen, amendementen en moties zijn openbaar, alle debatten in de plenaire zaal kun je live volgen of je kunt later de handelingen teruglezen. Je moet er wel een beetje moeite voor doen. En dan zijn er nog handige sites zoals die waar rvb je de vorige keer op wees: https://www.partijgedrag.nl/ Maar dit is ook niet waar de auteur het over heeft, dat kiezers niet door zouden hebben hoe hun partijen stemmen. Het gaat erom dat partijen die een coalitie vormen samen wel een electorale meerderheid kunnen hebben, maar toch wetsvoorstellen kunnen aannemen waar geen meerderheid voor te vinden is onder de bevolking. Maar zo raar is dat niet, dat kan bijvoorbeeld door politieke ruilhandel komen. Of door de manier waarop het systeem is ingericht. Dat zie je bij de Amerikaanse senaat, die evenveel gewicht geeft aan dunbevolkte als dichtbevolkte staten en waar veel lobbyisten actief zijn. Die senatoren houden strengere wapenwetten tegen waar een meerderheid van de Amerikanen voorstander van is. De vraag die voorligt is of het referendum een goed instrument is om in dat soort situaties de politiek te 'corrigeren'. Overigens is dat een argument vóór referenda dat de auteur misschien eens kan overwegen: een referendum kan het werk van lobbyisten tav een wet tenietdoen. De tabakslobby kan moeilijk de helft van alle kiesgerechtigden omkopen en de stemming is toch geheim.
Pietje Nee, dat - "Is het niet merkwaardig (om geen sterker woord te hanteren) dat een democratisch gekozen parlement een andere mening heeft dan de kiezers? - is niet merkwaardig (om geen sterker woord te hanteren). Tenminste, voor iedereen die een beetje nadenkt, zal het duidelijk zijn dat een volksvertegenwoordiger geen doorgeefluik is. Het is niet voor niets dat ook zo in de wet vastligt, dat een volksvertegenwoordiger staat voor dat wat hij in het belang van volk acht. Had u begrepen wat een referendum is, dan had u dat nooit zo in verband gebracht met de volksvertegenwoordiging. Het referendum is een compleet ander middel om het volk (?) zeggenschap te geven dan via het systeem van volksvertegenwoordiging. Die zeggenschap via dat referendum is overigens zeer beperkt. Volksvertegenwoordigers kunnen (mogen) de uitslag van een raadgevend referendum naast zich neer leggen. En als een correctieve (dwingende) referenda betreft dan moeten uitgerekend de volksvertegenwoordigers handen en voeten geven aan de uitslag van die referenda. Zie daarvoor de ontluisterende resultaten van de Brexit, bijvoorbeeld.
De slachtoffers worden maar vertegenwoordigd door een kleine groep, die vakkundig wordt weggezet als fascistisch, racistisch, populistisch en andere nietszeggende dooddoeners. Het systeem moet in stand worden gehouden zodat de meerderheid blijft profiteren en dat noemen ze dan democratie. De slechte gevolgen worden jarenlang verborgen gehouden en dan gebagatelliseerd tot het echt niet meer kan en dan is het opeens niet de bedoeling geweest. De regeringspartijen regeren in verschillende samenstelling en grootte met een ongewijzigd beleid door. Kritiek wordt gesensibiliseerd en er zijn altijd genoeg journalisten of voormalig parlementair verslagever om een mogelijke verbetering vakkundig de nek om te draaien. Helaas loopt het huidige systeem zo wie zo op zijn eind, de onuitputtelijke groei is door de klimaatveranderingen en de milieu problemen niet vol te houden. Hoe langer het duurt, hoe groter de schade. Uitstel van behandeling door incompetente heelmeesters maken ongeneselijke wonden.
Het huidige systeem loopt helemáál niet op zijn eind. Sterker nog. Nog nooit heeft een groter deel van de kiezers op een liberale partij gestemd dan in 2021.
Het feit dat er door een meerderheid op gestemd is, zegt niets over de overlevingskansen van de winnaar. Hitler is ook door een meerderheid gekozen, net als Poetin. En ze hebben niet op een liberale partij gestemd, want dan weet je niet wat liberalisme inhoudt en of de VVD nog liberaal is. Net zo min dat het CDA christelijk is en de PvdA socialistisch. Tezamen zijn ze al 40 jaar neoliberaal.
Gimli Wat een vuige leugen: "De slachtoffers worden maar vertegenwoordigd door een kleine groep, die vakkundig wordt weggezet als fascistisch, racistisch, populistisch en andere nietszeggende dooddoeners." Ik heb bv Omtzigt of Leyten nog nooit in dergelijke bewoordingen horen wegzetten.
@Zandb Omtzigt moeste gesensibiliseerd worden met een functie elders. Het heeft 2 jaar geduurd voordat met behulp van een paar journalisten het Toeslagschandaal boven tafel kwam. De SP is vaak genoeg beschuldigd van populisme en wanneer de burger op de PVV of FVD stemt, zijn de rapen gaar op dit forum. Beschuldigingen moeten wel onderbouwd worden met inhoudelijke argumenten, maar dat is zeker niet meer nodig. Kijk eerst in de spiegel voordat je met ongefundeerde beschuldigingen komt.
Gimli Rot toch op met die flauwe kul: U heeft het over wegzetten als "fascistisch, racistisch, populistisch en andere nietszeggende dooddoeners" en dan komt u ipv van met verontschuldigingen met zo'n liflaffe reactie: Omtzigt is bv "gesensibiliseerd". Is dat fascistisch? Racistisch? En dat de SP "vaak genoeg" van populisme wordt beschuldigd. Inderdaad, en wat kwestie betreft zal er vastwel een uilskuiken rond lopen die dat populistisch vindt. Maar daarom is het dan ook een uilskuiken. Natuurlijk zijn en blijven bepaalde partijen 'van bedenkelijke aard', ook als ze opkomen voor slachtoffers. Maar toch zullen maar heel weinig mensen in dit 'opkomen voor' kenmerken van fascisme of racisme zien. Wel van populisme maar dat is dan ook heel goed te verklaren. Ik herzie natuurlijk graag wat ik beweer, als ik bedolven wordt onder die berg van correct bewijsmateriaal. Maar ik zie dat niet gebeuren.
''Een referendum heeft veel meer nadelen dan voordelen'' Voor de politieke elite die in achterkamertjes hun eigen minderheidsstandpunten/wensen onderling uitruilen. En zelfs bestaan om beleid te gaan voeren dat in niet een (1) verkiezingsprogram heeft gestaan. Zoals schrappen dividendbelasting voor de rijken. Neem nu het Oekraïne referendum in 2016. Als de politieke elites de wens van de Nederlandse burgers niet ''progressief'' hadden afgeschoten hadden ze ons ook niet zo gemakkelijk in een verwoestende oorlog met Oekraïne kunnen rommelen.
Rusland viel aan, en begon en voert de misdadige oorlog, invasie, bezetting en annexatie. Niet 'Nederlandese' 'politieke elites'. Het enige wat je hier doet is zeggen dat 1+1 3 moet zijn.
1 Laat het nu juist het wantrouwen en de achterdocht zijn van de machthebbers, waarom de huidige gang van zaken verloopt. Het Toeslagschandaal is een gevolg van de achterdochtige overheid, die er zonder reden vanuit gaat dat er misbruik van wordt gemaakt. Met dezelfde reden is er een toets en meetsysteem in het onderwijs opgetuigd, waardoor het onderwijs op de 2de plaats staat, en met dezelfde reden wordt de zorg overspoeld met een verstikkende bureaucratie. Het gaat om het wantrouwen van de overheid ten opzichte van de burger en zijn of haar bedoelingen. Er automatisch vanuit gaan dat het verkeerd zal worden gebruikt. Wat je zaait, oogst je ook als overheid en vandaar dat het vertrouwen van de burger in de overheid tot een dieptepunt is gedaald. What you see, is what you get. Door de wens tot behoud van macht door het falende systeem wordt de repressie steeds groter, en wordt de mogelijke verbetering van de democratie uiteraard snel afgebroken, stel je voor dat er iemand misbruik van kan maken om ook wat van de macht af te knabbelen. Zelfs de MSM en een groot deel van de MSM doet mee, bang om hun aanwezigheid en "macht" te verliezen in het verdelen van het nieuws. De politiek doet ook nog een duit in het zakje en alle moeite wordt beloond door een TINA systeem. De bekende deelnemers blijven profiteren en bij de slachtoffers is het hun eigen schuld, vette bult. Hadden ze maar meer moeite moeten doen, terwijl ze de slacht kaarten krijgen gedeeld.
Los van de drie tegenargumenten die de auteur ons geeft, waar ik me deels al eerder over uitgesproken heb, die uitkomstdrempel maakt het in de praktijk vrijwel onmogelijk om wetgeving via een referendum af te serveren. Maar het maakt het bepaald niet onmogelijk om een referendum te organiseren. Hier komt nog een vierde tegenargument om de hoek kijken: zo'n referendum kost geld. Ik geloof dat de Staatscommissie 400.000 handtekeningen adviseerde om een referendum te kunnen houden, 100.000 meer dus dan bij het raadgevend referendum (hoewel ik niet weet hoeveel er uiteindelijk staan in de initiatiefwet van de SP). Ik zou er eerder voor pleiten om het een stuk lastiger te maken om een referendum überhaupt te organiseren (handtekening van 10% van de kiesgerechtigden?), maar áls die drempel dan gehaald wordt niet een al te hoge opkomst en-of uitkomstdrempel te hanteren. Dan weten voorstanders van de wetgeving ook: er is niet vaak een referendum, maar als er een is moet ik gaan stemmen, anders heb je kans dat het wordt afgeschoten.
Je hoeft niet de werkelijkheid te verdraaien om iets te onderbouwen. “…..om ‘de relatie tussen Nederland en de EU onder spanning te zetten’. “ Deze klopt dus niet, de initiatiefnemers hebben gebruik gemaakt van de al aanwezige spanning tussen kiezer en Eu. Ze hebben dus aangegeven dat dit de eerste mogelijkheid was om te proberen de voortdenderende Eu trein te vertragen. Ook de Brexit is ontstaan doordat de Eu niet wilde temporiseren inzake migratie op verzoek van UK en deze initiatiefnemers vervolgens gebruik maakten van de heersende onvrede. De Eu zorgde voor spanning, de referenda waren een gevolg. De oorzaak is de onkunde van de Eu. Een goed functionerende democratie hoeft totaal niet bang te zijn voor referenda. Het versterkt dan alleen maar. Heb je matige bewindslieden aan de macht, ja dan wil je idd geen referenda. Een voorbeeld waar het wel goed werkte was de eu grondwet. Deze grondwet was haastig, slordig en door teveel verschillende schrijvers geschreven. Tevens met zaken die eerst door kiezers bepaald moeten worden. Dus zeer correct dat dat werd afgewezen door o.a. de nederlandse kiezers.
@twotone Laten we het over de Europese grondwet hebben. Hoeveel mensen die hun stem hebben uitgebracht hebben deze grondwet gelezen denk je? Hoeveel hebben geïnformeerd hun keuze gemaakt ipv op sentimenten? Stemden ze tegen de grondwet omdat deze niet ver genoeg ging of omdat deze te ver ging? Je moet zeer complexe zaken niet als een ongenuanceerde ja/ nee vraag neerleggen bij mensen die geen kennis van het onderwerp hebben (kunnen of willen) en de consequentie van de keuze niet overzien.
Het is de bekende veronderstelling dat niemand hem gelezen had. Niemand heeft alle partijprogramma's van alle partijen gelezen en komen toch tot een keuze van stem. Het is ook altijd de smoes, dat je geen probleem terug kunt brengen tot ja of nee. Echter dat wordt wel gedaan met iedere verkiezing, dan mogen we 1 stem uitbrengen ja of nee tegen onze eigen gekozen kandidaat, dat is toch redelijk 1 dimensionaal. Hij werd afgewezen en de politiek met hun onterechte superioriteitsgevoel van wij weten het beter, hebben alleen de titel aangepast. Dat getuigt van een onbeschofte arrogantie, maar dat is gezien alle volgende schandalen en affaires logisch. Het is het wantrouwen en de achterdocht die regeert in Den Haag. De angst dat er mogelijk wel competente politici bestaan, die moeten natuurlijk direct een functie elders aanvaarden. Zodat de bekende incompetente figuren door kunnen blijven blunderen, liegen en bedriegen. Geen wonder dat de burger zowel de politiek als het kabinet wantrouwt, er is geen enkele reden om het wel te doen, door opgedane ervaringen en aanhangers ie blijven wijzen op hun verkregen overwinning bij de verkiezingen. Dat maakt het handelen van Rutte en belastingdienst niet minder institutioneel racistisch en discriminerend, en de gaswinning schade levert alleen de ondersteuning 75% van de kosten op. Niet echt succesvol, Jozias2.
@gimli Dat ook de verkiezingen allesbehalve perfect zijn en mensen vaak kiezen op hoe iemand overkomt ipv de inhoud is geen sterk argument voor een referendum. Bij de verkiezingen kun je in ieder geval nog elke vier jaar je stem opnieuw geven. Verder lees ik veel wat helemaal niets met de kwestie te maken heeft.
Gimli, als het publiek het kabinet werkelijk zo zou wantouwen als jij denkt, waarom blijven ze dan al 40 jaar op dezelfde partijen stemmen?
@Pietje en Jozias ze stemmen op dit neoliberaal beleid en de daarbij horende partijen omdat ze het gevoel hebben dat ze vertegenwoordigd worden en profiteren van het systeem. De slachtoffers en minder bedeelden worden niet meer vertegenwoordigd en zullen de uitslag van de verkiezingen niet beïnvloeden. De groep wordt wel steeds groter, de Chroom 6 patiënten, de gaswinning slachtoffers, het Toeslagschandaal en de zwarte lijsten en sinds kort ook de slachtoffers in Valkenburg, die ontdekt hebben dat de mooie beloftes van Rutte niets voorstelt. Het wantrouwen groeit en de achterdocht ook. Natuurlijk heeft een referendum weinig te maken met verkiezingen, dat stel ik nergens. Gezien de manier waarop de politiek en de regering met de uitkomsten om is gegaan, wordt door de aanhangers van het systeem voorspelbaar genegeerd. Het klimaat zal als scherprechter fungeren en dan is de vraag of een groot deel van Nederland dan nog droog staat.
@ Gimli1955: [Hij (i.e. de Europese "Grondwet", OM) werd afgewezen en de politiek met hun onterechte superioriteitsgevoel van wij weten het beter, hebben alleen de titel aangepast.] Hieronder enige toelichting. Het probleem was van meet af aan, dat de term "Grondwet" misleidend was. De EU kan helemaal geen "Grondwet" hebben. Het ging altijd al om een Europees verdrag, en verdragen worden in Nederland grondwettelijk aangenomen of verworpen door de Staten-Generaal. Het beslissende referendum was een besluit van de Tweede Kamer, met de bedoeling meer legitimiteit te verwerven. De Kamer verklaarde tevoren zich aan de uitslag te zullen houden. (Hierover was niets wettelijk geregeld). Na de verwerping van de z.g. "Grondwet" door de referendumkiezers (aanvankelijk ook in Ierland) ging de EU iets nieuws verzinnen. Toen werd de term "Grondwet" dus verlaten, werden formeel andere regels opgesteld die echter materieel voor het overgrote deel dezelfde inhoud hadden, en kwam het "Verdrag van Lissabon" tot stand. Dat kon dus eenvoudigweg volgens de gebruikelijke wettelijke procedure zonder referendum -ondanks dat de PvdA een nieuw referendum als verkiezingsbelofte bij de toenmalige Tweede Kamerverkiezingen had voorgespiegeld- door de Staten-Generaal worden gejast. (Een gang van zaken die ik overigens toentertijd voorspeld had). In Ierland werd het Verdrag van Lissabon met stoom en kokend water pas bij een derde referendum (!) aangenomen. Democratisch? In het geheel niet, natuurlijk.
Bedankt Olav, voor de uitgebreide uitleg. Het is soms plezierig om het geheel nog eens op een rijtje te zien.