Joop

Een Palestijn om van te houden

  •    •  
15-05-2021
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
musa-hadid
Mayor toont de wanhoop niet met woede maar met tederheid. We zien geen lijken of gewonden maar kerstmannen die er nog wat van proberen te maken. Het resultaat is hartverscheurend.
Mayor is een bitterzoete documentaire over Musa Hadid, de innemende burgemeester van Ramallah. Als je niet goed op de hoogte bent van wat er in Palestina gebeurt en tegelijkertijd denkt dat je het allemaal wel weet, een combinatie die bij velen – lees: ook mij – voorkomt, dan is het een eye-opener. De documentaire laat Palestijnen zien zoals ze zijn maar zoals we ze zelden te zien krijgen, mensen zoals jij en ik. Ik bekeek Mayor via een Amerikaanse distributeur. In Nederland is de film zo ver ik weet nog niet te zien. Dat moet snel veranderen.
De documentaire begint met een shot van de gevel van Café de la Paix in het centrum. Café van de vrede, symbool van de Europese sfeer die de stad wil uitstralen. Alsof je naar snackbar St Tropez kijkt op de pier van IJmuiden. Het zet de tragikomische toon neer die de eerste helft van de docu overheerst. Je ziet hoe Hadid tracht te doen wat iedere burgemeester probeert: bezoekers van buitenaf naar de stad lokken. Er volgt een hilarische discussie in het gemeentehuis over city branding. Ramallah, een stad van 30.000 inwoners op een steenworp afstand van Jeruzalem, heeft een campagne die sterk doet denken aan I Amsterdam: We Ramallah. Uitgevoerd in hetzelfde soort roodwitte letters. Dat werkt niet goed genoeg, om maar eens een understatement te gebruiken. De enige bezoekers zijn buitenlandse politici die denken dat ze aan Palestijnen moeten uitleggen hoe je tot vrede komt. Je krijgt taferelen te zien waarvoor het begrip plaatsvervangende schaamte grandioos tekort schiet.
Er wordt in het gemeentehuis over een nieuwe aanpak gesproken. Alle cliché’s die je kent van bijeenkomsten die ondergesneeuwd raken in Post-it lawines komen voorbij. Hadid is het ineens zat. “Waar hebben jullie het over? Wat is city branding? Ik hoor alleen maar slogans.” Het gezelschap reageert beteuterd. Ja, city branding wat is dat eigenlijk?
Het laat zien hoe ontwapenend en broodnuchter Hadid is. Een burgervader ook in de zin dat je gaandeweg van hem gaat houden. Om zich te ontspannen van alle stress speelt hij piano, geheel in stijl op een synthesizer met een niet al te beste luidspreker. In Mayor valt, hoe gek dat ook klinkt, veel te lachen. Totdat het verstomt.
Hadid is een echte burgemeester. Hij zwemt middenin de politiek maar probeert zo neutraal mogelijk te blijven. Hij wil, zoals iedere burgemeester, dat de stad beter wordt. Of op z’n minst niet slechter. Dat laatste lijkt in het geval van Ramallah al een onmogelijke opgave omdat het een stad is zonder land. Het Israëlische leger bezet de stad, zoals heel Palestina. Mayor laat zien wat dat betekent en je kunt je amper voorstellen dat zoiets bestaat, ook al weet je niet beter dan dat het zo is.
De sfeer in de documentaire doet nog het meest denken aan die van een badplaats in de winter. Alles is er maar het heeft geen nut omdat het belangrijkste – de zomer – ontbreekt. In Ramallah is hetgeen ontbreekt een normaal leven. Daardoor is niets normaal, ook al doen de inwoners en de burgemeester nog zo hun best. Ze moeten voor alles toestemming vragen aan de Israëlische bezetter en krijgen die zelden. Zo is er geen rioolwaterzuivering en moesten ze 15 jaar wachten op de vergunning voor de aanleg van een begraafplaats. Als ze op een bergtop staan zien ze de zee maar ze mogen er van de bezetter nooit naartoe reizen. In Ramallah verliest het bestaan al z’n vanzelfsprekendheden.
Het maakt dat de voorbereidingen voor het kerstfeest, Hadid is een christen, totaal zinloos lijken. Hier op 20 kilometer afstand van waar Jezus geboren werd, is het ideaal van het feest onbereikbaarder dan ooit. Mayor toont de wanhoop niet met woede maar met tederheid. We zien geen lijken of gewonden maar kerstmannen die er nog wat van proberen te maken. Het resultaat is hartverscheurend. Ik moest denken aan al die Nederlandse vrome christenen, van Joël Voordewind tot Kees van der Staaij, die voortdurend hameren op het belang van christen zijn maar deze geloofsgenoten in de steek laten omdat ze nu eenmaal liever flirten met de Israëlische bezetter. Hypocrisie is een bijbels begrip.
David Osit, die al eerder een Emmy in de wacht sleepte, doet z’n voornaam eer aan en maakte de documentaire in z’n eentje. En dat moet je letterlijk opvatten. Hij deed regie, camera, editing en schreef de muziek. Hij is als de vlieg op de muur, of in dit geval misschien meer in de soep. Terwijl hij met de opnames bezig was kondigde Trump aan dat de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem ging verhuizen en dat verandert de loop der gebeurtenissen volledig. Hadid wil er eerst niet aan, hij vindt Trump een clown, maar komt er al snel achter wat het betekent als een clown de macht heeft. In die zin is Mayor ook voor onze werkelijkheid belangrijk. Baudet, Wilders en al die anderen, ze worden weggezet als malloten maar bepalen ondertussen meer de politieke werkelijkheid dan je zou willen. De beslissing van de clown is de start van een scenario dat steeds zwarter en zwarter wordt.
Het ‘Israëlisch-Palestijnse conflict’ is net zo min een conflict als dat pesterijen een conflict zijn. Er is een pestkop, Israël, en die moet ophouden met pesten. Maar pestkoppen hebben het kenmerk dat ze meestal wegkomen met al hun daden. De gepeste die klaagt moet oppassen dat hij niet prompt weggezet wordt als iemand die het aan zichzelf te danken heeft, dan wel als meelijwekkende kneus. Zelden wordt de klager als gelijke beschouwd, het onrecht benoemd en nog minder vaak daadwerkelijk bestreden. Dat lot treft ook de Palestijnen. Natuurlijk, het geweld moet stoppen maar wat vooral ook moet ophouden is het voortdurende vernederen. Hadid, een man die een echte heer is, vertelt dat hij zich op straat moest uitkleden omdat een Israëlische tienersoldaat daar bevel toegaf en een geweer op hem richtte. Vernedering is het treiterende broertje van geweld. Het is een essentieel wapen van onderdrukkers.
Iedereen zou Mayor moeten zien, zeker nu, maar het past in de Palestijnse tragedie dat de film in première ging op zo’n beetje het laatste filmfestival dat op deze planeet gehouden werd voordat de lockdown toesloeg. De bioscopen gingen dicht en Mayor zag nooit het licht van de projectors. De documentaire werd opgenomen in de virtuele versie van het IDFA maar kreeg niet de aandacht die hij verdient. De NPO zou hem in ieder geval moeten vertonen, liefst deze week nog. Al lijkt dat in de huidige discussie over het functioneren van de publieke omroep iets van andere tijden.
Geen video? Klik hier.
Update: De documentaire blijkt in z’n geheel op YouTube te staan. Met dank aan Marcus Lucas voor de tip.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (16)

JohnVKR
JohnVKR16 mei 2021 - 9:45

Ik vrees dat een documentaire over het perspectief van een Palestijnse burgemeeser wat te veel gevraagd is voor Frans Klein en zijn collega's bij NPO TV. Ik denk dat ze eerder Leon de Winter op pad zullen sturen om een documentaire te maken, dat past beter bij de eenzijdige keuzes die de NPO in haar berichtgeving op tv maakt.

JaapBo
JaapBo15 mei 2021 - 16:57

Van Jole toont wel medeleven met Palestijnen, maar het is maar oppervlakkig. Bijv: “Natuurlijk, het geweld moet stoppen maar wat vooral ook moet ophouden is het voortdurende vernederen.” Wat natuurlijk vooral moet stoppen is de apartheid en ongelijkwaardigheid.

1 Reactie
Minoes&tuin
Minoes&tuin16 mei 2021 - 6:44

En het al 50 jaar opsluiten van mensen in een open gevangenis en ook daar hun gronden onteigenen. De muur moet worden afgebroken zowel letterlijk als figuurlijk.

Minoes&tuin
Minoes&tuin15 mei 2021 - 15:15

Mijn hart huilt! Wat valt er nog over te zeggen wat niet al gezegd is! Helaas hebben wij ook 'leiders' zoals Rutte!

Justine Case
Justine Case15 mei 2021 - 13:15

Goed verhaal. Ja het is godgeklaagd wat er gebeurt tegen de bezette medemens. Treiterijen, provocaties en als je daarna een vinger roert, de kogel. Dat is het recht van de sterkste. Andere Israëlische rechten op Palestijns grondgebied of het leven van Palestijnen zijn er niet. En wij in Nederland, Europa, Noord-Amerika weten het al minstens een halve eeuw. We pruttelen wat maar Israël is een democratie hè. Dan knijpen we natuurlijk een oogje of twee dicht. We halen dat Aziatische bezettersland gewoon binnen bij het Eurovisie songfestival en bij de UEFA. Misschien een ideetje voor China. Nee, het enige dat de Palestijnen helpt is een omslag in de publieke opinie. Dat kan eigenlijk alleen de pers voor elkaar krijgen. Het onderwerpelijke stuk lijkt me een mooie bijdrage.

Sachs
Sachs15 mei 2021 - 13:07

Dank voor de tip en het mooie artikel, Francisco.

Halt2
Halt215 mei 2021 - 12:17

''De documentaire laat Palestijnen zien zoals ze zijn maar zoals we ze zelden te zien krijgen, mensen zoals jij en ik.'' En we houden van ze. Allemaal. Dat verklaart dus ook dat ze steevast verkeerde keuzes kunnen maken. Zoals het aan de macht helpen en houden van de racistische terreurbeweging Hamas. Gelijk wij Rutte 4 aan de macht helpen door te kiezen voor collaborateurs. Ook in ons land komen de antisemieten uit hun Forum voor Democratie holen. Schaamteloos. https://www.nu.nl/binnenland/6133507/pro-palestijnse-demonstranten-utrecht-weer-vrij-alleen-stenengooier-nog-vast.html

Gaanweweer2
Gaanweweer215 mei 2021 - 11:57

Dat Amerikaanse evangelisten zo weinig om christelijke palestijnen geeft heeft me altijd al verbaasd. Verder is Ramallah best een relaxte stad om in te vertoeven.

2 Reacties
Justine Case
Justine Case15 mei 2021 - 13:31

De enige Palestijn waar ik ooit mee sprak kwam uit Bethlehem. Hij vertelde me dat zeker de helft van de bewoners - net als hij - christelijk was. Onder alle Palestijnen schatte hij het aandeel christenen op zowat twintig procent. Daar stond ik behoorlijk van te kijken, herinner ik me.

EenMening
EenMening15 mei 2021 - 23:04

De Palestijnse christenen zijn meestal lid van een Oriëntaalse-Orthodoxe Kerk en die zijn, net als de Oosters-Orthodoxe Kerken en de Rooms-Katholieke Kerk, traditineel nogal antisemitisch. Zoals de Polen en Russen dat ook waren (en soms nog wel zijn). Protestanten uit de calvinistische traditie zijn dat veel minder of helemaal niet. Dat heeft te maken met de zogenaamde vervangingstheologie. Voor Roomsen en Orthodoxen heeft de Kerk de plaats van Israël ingenomen, maar volgens de calvinisten is er geen vervanging geweest en zijn de Joden nog altijd Gods volk, "de oudste broeder". En is Israël nog altijd hun land. Al sinds het midden van de zeventiende-eeuw leefde er onder Engelse Puriteinen en Nederlandse Gereformeerden de overtuiging dat de Joden ooit terug zouden keren naar het Beloofde Land en daar weer een zelfstandige natie te vormen. En dat is inderdaad gebeurd, tegen alle verwachting in.

CUTTHECRAP
CUTTHECRAP15 mei 2021 - 10:25

"Er is een pestkop, Israël, en die moet ophouden met pesten" Het is toch wel een graadje erger. Israel bedrijft de cynische politiek van de "voltooide feiten". Gewoon doen, zelfs als je weet dat het tegen alle wetten in deze wereld indruist. En waarom? Omdat wij al 70 jaar wegkijken.Niets doen. En bij iedere gelegenheid als een soor Pawlovreactie de antisemieten knuppel uit de zak halen. Wie is er dus hoogst medeschuldig ?

Mark Huysman
Mark Huysman15 mei 2021 - 9:18

Mooi geschreven stuk over een documentaire die me erg de moeite waard lijkt. Ik hoop hem toch nog ergens te kunnen zien.

3 Reacties
Minoes&tuin
Minoes&tuin15 mei 2021 - 11:36

Ik begrijp dat documentaires weggestopt (gaan) worden achter een muur, nl. NPO start! Zo gaat dat dus met de NPO. De bocht is natuurlijk vrij verkrijgbaar.

The Apple
The Apple15 mei 2021 - 19:14

Google: Mayor (2020)[YTS.MX]

Minoes&tuin
Minoes&tuin17 mei 2021 - 8:00

The Apple Bedankt!

Mini2
Mini215 mei 2021 - 9:18

Bedankt voor de tip.