Een op de drie Europeanen stemt inmiddels op extremistische partijen, vooral extreemrechts groeit
Eén op de drie Europeanen stemt inmiddels op populistische zogenaamde “anti-elite” partijen op de flanken van het politieke spectrum. De grootste toename van kiezers is te zien bij extreemrechtse partijen zoals AfD in Duitsland of Rassemblement national in Frankrijk. Dat blijkt uit een analyse van stemgedrag in 31 landen in handen van The Guardian.
Het onderzoek werd uitgevoerd door meer dan honderd politiek wetenschappers in heel Europa en geleid door Matthijs Rooduijn, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hoewel het aantal kiezers dat op een populistische partij stemt fluctueert, is de onderliggende trend dat deze partijen geleidelijk aan groter worden. En dat heeft gevolgen, waarschuwt Rooduijn:
“De reguliere partijen verliezen stemmen; De anti-establishmentpartijen winnen. Dat doet ertoe, omdat veel onderzoeken nu aantonen dat wanneer populisten macht verkrijgen, of invloed uitoefenen op de macht, de kwaliteit van de democratie afneemt.”
De onderzoekers overwogen om traditioneel centrumrechtse partijen te herclassificeren als extreemrechts, omdat de invloed van extreemrechtse partijen duidelijk invloed hebben op de politiek van deze partijen. Daaronder vallen bijvoorbeeld de Britse Conservatieven, de VVD in Nederland, Les Républicains in Frankrijk en de ÖVP in Oostenrijk. Uiteindelijk zijn ze door de onderzoekers niet bij extreemrechts ingedeeld omdat nativisme nog niet duidelijk de boventoon voert bij deze partijen. Wel schuren ze daar tegenaan en is het volgens de onderzoekers verre van uitgesloten dat ze uiteindelijk wel die kant op bewegen.
Stemmers op populistische partijen, zowel op de linker- als rechterflank, zouden zelf geloven dat ze een “correctie” van de democratie nastreven. Daarbij wordt alles wat tussen “de wil van het volk” en beleidsvorming staat gezien als slecht. “Dat omvat al die essentiële checks and balances – een vrije pers, onafhankelijke rechtbanken, bescherming van minderheden – die een essentieel onderdeel vormen van een liberale democratie,” aldus Rooduijn.
De afgelopen jaren is er een forse toename te zien in de populariteit van rechts-extremistische partijen. Dat leidde in Italië al tot verkiezingswinst van Fratelli d’Italia en maakte van Giorgia Meloni de eerste vrouwelijke premier van dat land. In Scandinavië maken de Finnenpartij (voorheen Ware Finnen) en Zweden-democraten deel uit van de regering. Hongarije is de laatste jaren onder premier Viktor Orbán omgevormd tot een de facto dictatuur. In Griekenland hebben maar liefst drie openlijk extreemrechtse partijen zetels gewonnen in het parlement.
Het grote gevaar schuilt er volgens de onderzoekers in dat extreemrechts voorheen vooral xenofobe kiezers aan zich wist te binden, maar tegenwoordig een veel breder spectrum aan kiezers aanspreekt. De rode draad is nog steeds anti-immigratie, maar hebben dankzij de coronamaatregelen, zogenaamde cultuuroorlogen, genderdiscussies en de klimaatcrisis een publiek gevonden dat zich niet vertegenwoordigt voelt door de gevestigde partijen.
Mensen stemmen nu extreemrechts “die dat eerder nooit deden en waarvan je het ook niet zou verwachten”, aldus de onderzoekers: “Oudere vrouwen, stedelijke kiezers, de goed opgeleide middenklasse. Ze zijn bereid de democratie in te ruilen en zeggen: ‘Ik weet dat deze leider autoritair is – maar hij zal in ieder geval economische stabiliteit brengen.’”
Praat mee
Reacties (45)
Daar komen de excuusfascisten uit hun hol. U kiest extreem rechts. U heeft geen moeite met racisme. Niet de verantwoordelijkheid daarvoor leggen bij andere partijen.
" Eén op de drie Europeanen stemt inmiddels op populistische zogenaamde “anti-elite” partijen op de flanken van het politieke spectrum." Dit geeft toch te denken dat links nu wordt gezien als "de Elite."
Het ironische was toen pas weer bekend werd is dat er natuurlijk (extreemrechtse; what else) politieke partijen zijn die zich vooral afzetten tegenover migratie. 1 van de bekendste landen binnen de EU (en jarenlang met afstand de grootste subsidietrekker) is Polen. Zwaar katholiek christelijk waar homoseksuelen en abortus niet echt toegejuicht word. Net als migranten. 1 rechts en conservatief populistisch spinde er garen mee. Men heeft er jaren geleden de verkiezingen mee gewonnen. Kaczinsky's PIS. Wat blijkt nu: het is jarenlang mogelijk geweest om voor duizenden dollars een EU visum te krijgen. Vooral Aziaten en voor groot deel ook nog moslim. Waar men al jaren keihard tegen ageerden was, zoals je kan verwachten, ook hier, veel voor de bühne. Money talks. Het gaat daarbij niet om een paar maar waarschijnlijk tienduizenden. Ook Polen zal de komende 25 jaar krimpen, met een zesde. En dan een kleine 30% aan 65+ jarigen hebben die verzorgd en betaald moeten worden. Met medeweten en (misschien ook wel medewerking) kon men dus komen werken. Werden er soms gouden bergen belooft maar na het betaalde bedrag en reis naar Polen daar steeds minder van bleek te kloppen. Waar kennen we dat van?
"Het onderzoek werd uitgevoerd door meer dan honderd politiek wetenschappers in heel Europa en geleid door Matthijs Rooduijn, verboden aan de Universiteit van Amsterdam. " Ik neem aan dat hier hoort te staan "verbonden"? == Redactie: Dank, aangepast.
(Bewerkt door redactie)De gematigde partijen hebben geweigerd de instroom van vluchtelingen aan te pakken. Dat voedt 'extreem rechts'. Als er een moderne nazistische groep de macht krijgt in europa, wordt het echt verschrikkelijk voor gekleurde mensen, homo's, vrijdenkers en vele anderen. Stoppen van de instroom van vluchtelingen kan helpen dit te voorkomen.
Extreemrechts gelijk geven helpt om extreem rechts te stoppen? Vreemde redenatie. Je kunt dan net zo goed zeggen ‘laten we homo’s opsluiten, dan krijgen de nazi’s geen kans!’
agnar Kijk, als je hoofdpijn hebt kun je ook de gaskraan een tijdje openzetten en dan een lucifer afsteken: Gegarandeerd nooit meer hoofdpijn.
@Zandb Dit is haattaal, je geeft iemand advies om zichzelf op te blazen. Dat is stuitende taal, maar zo langzamerhand voorspelbaar van "linkse" kant. Persoonlijke aanvallen zonder onderbouwing verzwakt de overtuigingskracht, die in een persoonlijke wens natuurlijk afwezig is. Dit soort taal hoort op Joop niet thuis.
Extreemrechts in Nederland is elders normale partij. Andere geschiedenis is meteen andere maatstaf en dat valt niet te vergelijken. Jaren lang groeit extremisme in Europa maar ook in de rest van de wereld. Of dat rechts, links of midden maakt geen reet uit. Bijvoorbeeld is hier in Nederland het klimaat belangrijkste standpunt voor bijna alle "progressieve"partijen geweest. Jaren lang werd toenemende armoede doodgezwegen. Zij wilden alles tegelijk opgelost krijgen met woorden maar daden vertellen iets anders. Op Balkan of in Armenie bijvoorbeeld hebben mensen totaal andere agenda. De meeste moeten elke dag vechten voor fatsoenlijke bestaan. Denkt iemand dat mensen tijd hebben om een snelweg te blokkeren? Als onze politieke kopstukken stoppen met liegen wordt dat misschien ooit beter maar ik ben bang dat te laat is.
Als zogenaamde centrum partijen het verknallen, gaan kiezers naar de flanken, Zo werken parliamentaire democatieen, en dat is bedoelt als zelf-corrigerend. Het probleem is dat hoe ze het verknallen het er ook voor zorgt dat de midden partijen niet meer willen kunnen of hoeven leren. Als je het landelijk sociaal model inruilt voor een EU vrije markt en jaren de capaciteit van regereingen naar de prive sector overgehevelt hebt word het moeilijker dat terug te draaien. Het betekent ook dat die partijen op de flanken weinig vershil zouden maken. Inplaats daarvan word het een plattere dunnere politiek op EU niveau met een verzieking van de cultuur op het niveau van de lander. Een cultuur die gemeen kan zijn maar zonder macht of mogenlijke aansluiting naar een sociale democratie. Het zijn lokale feestjes.
Hoe zat het ook al weer. Een 37% van iedere bevolking is historisch gezien vatbaar voor populisme. Extreem rechts is de vorm van populisme die nu 'in de mode is'. Dus verbaas mij niet over deze cijfers. Het is wel zo dat deze 37% -hoewel nooit een meerderheid- wel een kritische massa kan doen ontstaan waarbij het democratisch systeemzodanig kan beïnvloeden dat het zich de-facto zelf opheft waarbij de gevolgen verschillend zijn. Deze variëren van staten die autocratische leiderschap omarmen (denk aan turkije en rusland) tot wereldoorlog. En alles wat er tussen in zit. Er is alle reden om waakzaam te blijven.
Ps. Ik kan het onderzoek waar die 37% op gebaseerd is niet (meer) vinden. Mocht ik dit nog tegen komen zal ik er naar linken.
Voordat ze de luxe hebben om ideologische standpunten in te nemen moet er eerst brood op de plank komen en de rekeningen worden betaald. Ze gaan stemmen op de partij die hun het leven wat makkelijker gaat maken. Al het andere verhevene veroorzaakt alleen maar lege magen en veel kopzorgen.
@Leman "Ze gaan stemmen op de partij die hun het leven wat makkelijker gaat maken." Tja. Dat lukt dan lekker zou ik zeggen. Populisten krijgen niets voor elkaar, zijn destructief voor de samenlevingen of bestendigen/steviger verankeren juist de machtsverhoudingen waar ze zeggen zich tegen te verzetten. En dat blijkt dan ook. Neem het voorbeeld van het niet terugdraaien van de accijnsverlaging. Dat heeft inderdaad ook kruimeleffect aan de onderkant maar duidelijk meer in het voordeel van de achterban van de VVD. Die 1.3 miljard had door de SP vast op een slimmere bestemming kunnen krijgen met significant effect op die lege magen en kopzorgen. Het gaat populisten dan ook niet voor het goed te regelen van de onderkant. Populisten (en ook het smaakje extreem rechts) leunt juist op de middenklasse.
"Het onderzoek werd uitgevoerd door meer dan honderd politiek wetenschappers in heel Europa en geleid door Matthijs Rooduijn, verboden aan de Universiteit van Amsterdam. " LOL! Geeft maar weer eens aan dat kwantiteit niet altijd beter is... gewoon de landelijke verschillende peilingen volgen en samenvoegen, conclusies trekken. Dat je daar 'meer dan honderd' wetenschappers voor nodig hebt - ik hoop dat dit geen teken is voor de stand van de wetenschap in de EU....
Ook nog een mening over het gestelde in het artikel of is dat teveel gevraagd? Iedereen met een beetje historische kennis weet waar extremisme toe leid. Tot ellende voor de gewone burger. Dezelfde burger die blijkbaar voor 37% van hun aantal best valt voor de extreme randen van de maatschappij. Als zij denken daar voordeel mee te halen. Voordelen welke deze burgers aangepraat wordt door de extreme partijen. En weet je Rutger wat het nu eenmaal is? We hebben in Nederland alleen extreme partijen over rechts! En dat heeft niets te maken met de stand van de wetenschap in de EU maar alles met gewoon nuchter en helder inzicht. We zien het voor onze ogen gebeuren. Jij ook Rutger?
De mensen die zich zorgen maken over de aanpak van migratie: je hoeft niet bang te zijn, want de rechtse partijen weten dondersgoed dat dat hun bestaansrecht is. Zolang migratie doorgaat, zal rechts groeien, en wat ze doen is simpel: er iedere keer een punt van maken en er vooral niks aan doen. Ze kijken wel uit.
Ten eerste regeren ze amper en de regerende partijen doen ook al tientallen jaren niets aan de instroom van alle immigranten. Dat zijn er 250.000 per jaar in Nederland, dan zijn het aantal asielzoekers met hun aantal van 25.000 tot 50.000 per jaar niet groot. De problemen worden veroorzaakt door de rest, 200.000 tot 252.000 personen, die legaal Nederland binnenstromen. Juist de bevolkingsgroep die afhankelijk is van die woningbouw, werk en zorg zijn de pineut. Zij voelen in grote mate de gevolgen van dat beleid. Dat beleid wordt uitgevoerd door de regeringspartijen en rechts ageert daartegen. Zij zijn de enigen die de kwetsbaren echt vertegenwoordigen in de verschillende parlementen in de EU. Natuurlijk moeten ze dan gedemoniseerd en uitgesloten worden, stel je voor dat je iets oplost in de EU. De voorspelbare litanie van beschuldigingen en persoonlijke aanvallen volgen vanzelf. Doe een stap terug en bedenk of de kabinetten van de afgelopen 40 jaar, ook maar iets hebben gedaan aan die immigratie. Als het antwoord ja is, vertel het me dan met cijfers en rugnummers. Ik ben benieuwd en nieuwsgierig naar de inhoudelijke onderbouwing?
Anti-elite is natuurlijk niet hetzelfde als extreemrechts. Ik heb het idee dat het nogal eens door elkaar wordt gehaald. Ik zou NSC en BBB als enigszins anti-elite kunnen zien, maar daarom nog niet als extreemrechts. Waar classificeren deze 'wetenschappers' deze twee partijen onder? Vinden deze 'wetenschappers' alleen de elite correct en betrouwbaar en de rest niet? "De onderzoekers overwogen om traditioneel centrumrechtse partijen te herclassificeren als extreemrechts, omdat de invloed van extreemrechtse partijen duidelijk invloed hebben op de politiek van deze partijen." Dat is natuurlijk onzin en daarom heb ik 'wetenschappers' bewust tussen aanhalingstekens gezet. Gewoon vanwege het feit dat ze het zelfs maar overwógen hebben. Dit is dus geen objectief, maar gekleurd onderzoek.
@ EricDonkaew: Inderdaad valt wel het e.e..a. aan te merken op wat hier als wetenschappelijk onderzoek wordt gepresenteerd. [Anti-elite is natuurlijk niet hetzelfde als extreemrechts. Ik heb het idee dat het nogal eens door elkaar wordt gehaald.] Dat is dus juist het gevaar. Dat werkelijk extreem rechts, door haar "anti-elite"-verhalen, de kiezers op sleeptouw neemt, terwijl de eigen agenda veel verder reikt, nl. feitelijke ontmanteling van democratische verhoudingen door autocratisch bestuur en uitholling van mensenrechten (w.o. discriminatie en racisme).
@Olav [Dat is dus juist het gevaar. Dat werkelijk extreem rechts, door haar "anti-elite"-verhalen, de kiezers op sleeptouw neemt, terwijl de eigen agenda veel verder reikt] Ja, dat is al jaren het gevaar. En dat gevaar wordt gevoed door het feit dat links geen anti-elite rol meer speelt. De PvdA en GL identificeren zich al jaren met de gevestigde belangen. De SP heeft zichzelf steeds verder gemarginaliseerd. En Bij1 en de PvdD zijn om uiteenlopende redenen niet in staat om een geloofwaardig en aantrekkelijk alternatief te bieden. Daardoor lijkt het alsof een anti-elite stem het best tot uiting komt met een stem op extreemrechts.
Het is eigenlijk heel simpel. Als het beleid de ene kant uit gaat dan hellen de kiezers over naar de andere kant. Dat is eigenlijk het mooie aan democratie. Je zal het zien dat als (extreem-) rechts het beleid gaat bepalen dat kiezers dat uiteindelijk ook niet zullen pruimen en meer links aan gaan hangen. Dit geldt niet alleen hier. Ook bij bedrijven zie je dat verschijnsel. Uitbreiden, uitbreiden, horizon verbreden, bla bla bla… het wordt steevast gevolgd door terug naar de corebusiness, opsplitsen, afstoten. Zaken zijn vaak net zo erg als men dit zelf vindt. Laat het los als probleem en je zal zien dat er vanzelf als een soort natuurverschijnsel dit wordt opgelost. Het probleem is niet rechts of links, maar dat we dit een probleem zijn gaan vinden.
Extreemrechtse politici zijn vaak hele goede "performers". Zelfs de grootste Wilders-haters (zoals ik) moeten toegeven dat hij een eersteklas cabaretier. De Duitse Alice Weidel wekt bij mij braakneigingen op, maar haar performance in de Bundestag steekt opvallen af tegen haar brave collega's. Dit is van alle tijden. Hedendaagse acteurs oefenen nog steeds met de toespraken van Hitler, niet omdat ze nazi geworden zijn, maar omdat de man een geniaal spreker was. Gematigde partijen doen er goed aan hun vertegenwoordigers te selecteren of anders op te leiden tot "performers". In lang vervlogen tijden had de PvdA zulke mensen. Wie zei ook weer "in gelul kun je niet wonen"? "Is dit beleid of is er over nagedacht?"
Klopt, extreemrechts is traditioneel heel goed in propaganda voeren, maar het gaat niet alleen over hun spreekvaardigheid maar ook de inzet op sociale media met hun campagnes. Argumentatie en redenering zoals eerder gebruikelijk is op links heeft nooit dezelfde impact als op de onderbuik gerichte leuzen , kreten en angstbeelden .
Ik zal wel weer eigenwijs zijn, maar ik geloof er geen klap van.
Je kunt toch gewoon kijken naar de diverse verkiezingsuitslagen? Zo ingewikkeld is dat niet toch?
beste Marcus. Als je allerhande definities oprekt dan krijg je inderdaad wat eruit het onderzoek uitkomt: Iedereen hier is een net en deugdzaam mens en de rest van Nederland zijn rechts-extremisten
Vroeger was elke linkse persoon een Stalinist. Nog niet zo lang geleden elke moslim een terrorist. Vandaag als je niet op de regerings partijen stemt ben je een extremist. Voor de campagne marketing voor de riool pers. Die bij woordjes verklaren het probleem niet. Het is vooral een klein burgerlijk begrip veroorzaakt door de verdeeltheid geschapen door de liberalisereing van regeringen tot bijna niks.
tinekea Geloven is dan ook weinig meer dan geloven. En is niet op 'eigen-wijsheid' gebaseerd: Alleen maar geloven zou immers alleen toevallig wijs kunnen blijken.
Ijzeren politieke wet: gevolg komt na oorzaak of in nederland: 22 11 komt van zelluf
Klopt, zo lang de oorzaak buiten beschouwing wordt gehouden en de discussie over de gevolgen gaat, incluis pleisters plakken. Zal er niets fundamenteels worden opgelost. Laat de liberalen alstublieft weer liberaal zijn, de sociaal democratie sociaal en de christen democratie christelijk. Dan hebben we weer wat te kiezen, dan is het niet nog meer van hetzelfde. Neem de oorzaak weg, dan zullen de gevolgen ook verdwijnen. (Extreem)rechts heeft alleen een kans, wanneer het beleid geen alternatief biedt, en geen perspectief. Het is geen kwestie van links en rechts, de burger is gewoon opportunistisch en hoopt op oplossingen voor de huidige grote vraagstukken en ziet een TK debatteren over of de mens op de maan geland is. Doe effe normaal en los de problemen van het land op.
"De rode draad is nog steeds anti-immigratie, maar hebben dankzij de coronamaatregelen, zogenaamde cultuuroorlogen, genderdiscussies en de klimaatcrisis een publiek gevonden dat zich niet vertegenwoordigt voelt door de gevestigde partijen." Dus gevestigde partijen, doe het beter.
Dus beter dan PVV, Ja21, FvD en BBB? De partijen die met leugens strooien en er op los demoniseren?
Ach joh! Zeg gewoon wat jij echt bedoelt! Gevestigde partijen, doe wat ik als buitengewoon rechts individu wil!
@Vuuroot "Gevestigde partijen, doe wat ik als buitengewoon rechts individu wil!" Het zal u misschien verbazen maar ik stem niet rechts.
Kennelijk doen de traditionele partijen het niet goed dan. Maar het is natuurlijk makkelijker om die kiezers weg te zetten als rabiaat xenofobe neanderthalers dan daar bij stil te staan.
@Martin108 Klopt. Ik denk dat Orbán beter voor zijn bevolking opkomt dan onze linkse elite.
Inderdaad, een goede reden om nog harder "racisten" te gaan schreeuwen en mensen in de extreem rechtse hoek te plaatsen zonder op inhoud te willen discussiëren.
Dag Vanaf de zijlijn hard aan het schreeuwen, zoals Geert Wilders weer deed gisteren, in het Parlement is natuurlijk ontzettend makkelijk. B.v. mevrouw Meloni in Italië met een van haar stokpaardjes, het immigratie dossier, heeft nu toch ook geen oplossingen gevonden in haar land. Met andere woorden, Nederland doet het tot nu toe in het geheel echt niet zo slecht. Weten Nederlanders over het algemeen nog steeds niet hoe gezegend ze zijn als bewoners in een van de beste landen op aarde in bijna alle opzichten? Nederland is zeker niet perfect maar tegelijkertijd heb ik nul procent vertrouwen in de retoriek van extreemrechts. Ik hoop dat de meerderheid van de Nederlanders hun goed verstand gaan gebruiken op 22 november en hun stemmen niet geven aan extreemrechtse partijen. Dank en een heel fijne dag.
Martin, het is nog makkelijker om kiezers bang te maken voor dingen die er niet zijn. Dat scoort. Lees hier wat er werkelijk speelt. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ongekende-tijden-van-massamigratie-welnee-negen-van-de-tien-afrikanen-komen-gewoon-legaal-naar-europa~b5717de8/
Het is meer dat een nieuwe partij van iemand die hard roept nog niet is geconstateerd dat hij/zij wel herrie maakt maar geen verbetering brengt. En al helemaal als ze wel zeggen welk resultaat ze willen bereiken (utopia morgen) maar niet hoe ze dat resultaat denken te gaan bereiken. Of dat zo zachtjes zeggen dat het de kiezer niet opvalt. Denk aan de Rotterdamse dame die in maart 2002 trots op Radio Rijnmond verkondigde Pim Fortuijn te hebben gestemd. Want Pim Fortuijn zou doen wat zij wilde. Er werd haar gevraagd of ze dan wilde dat huursubsidie zou worden afgeschaft. Neen, dat zou haar geld gaan kosten. Dat mocht hij niet doen, want ze had op hem gestemd....
@iedereenisgelijkwaardig "Weten Nederlanders over het algemeen nog steeds niet hoe gezegend ze zijn als bewoners in een van de beste landen op aarde in bijna alle opzichten?" Dit klopt als een bus. Nederland is niet perfect, maar nog altijd een fijn land om te wonen.