Joop

Een ‘nee’ tegen handelsverdrag CETA is op zijn plaats

  •  
30-04-2019
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
Stop_TTIP-CETA_Protest_in_Brussels_20-09-2016_06
Vandaag spreekt het Europese Hof van Justitie zich uit over de vraag of het handelsverdrag met Canada eigenlijk wel te verenigen is met het Europese recht
Toen de stad Hamburg besloot om strengere milieuregels op te stellen om onder andere de toegang tot drinkwater te beschermen, tekende energiegigant Vattenfall protest aan. Het bedrijf eiste maar liefst 1,4 miljard euro van Duitsland, omdat het zijn eventuele toekomstige winsten bedreigd zag. De zaak werd uiteindelijk inderhaast geschikt en Hamburg kwam met de schrik vrij, maar de stad heeft wel haar milieuregels bijgesteld.
Als gevolg daarvan is de Duitse regering op haar beurt aangeklaagd door de Europese Commissie, omdat het land nu niet meer voldoet aan de Europese habitatrichtlijn. Zo zijn er talloze voorbeelden waar buitenlandse investeerders forse claims hebben geëist om de simpele reden dat een democratisch genomen besluit hun verwachte winst onder druk zou zetten. Zelfs als het niet tot een uitspraak kwam, wisten ze de democratie soms wel degelijk flink te ondermijnen.
Dat een investeerder in voorkomende gevallen zijn belangen door een rechter wil laten toetsen is zeer begrijpelijk, en dat een land die mogelijkheid biedt is een kenmerk van een gezonde democratie en rechtsstaat. Maar dat democratische besluiten onderuit gehaald kunnen worden door informele panels met arbiters die niet aan de strengste juridische normen voldoen, achter gesloten deuren opereren en hun uitspraken niet hoeven te toetsen aan nationale wetten of internationale verdragen, dat is alarmerend en onbegrijpelijk.
Omzeilen van de democratie Het is niet voor niets dat er veel weerstand is tegen deze arbitragepanels die dergelijke claims mogelijk maken, en het systeem van de “Investeerder naar Staat arbitrage” ofwel ISDS. Burgers in diverse Europese landen hebben zich op alle mogelijke manieren verzet tegen dit instrument: via een Europees burgerinitiatief, via demonstraties waarbij miljoenen de straat op gingen, en in Nederland via een handtekeningenactie voor een raadgevend referendum. Een systeem dat privileges biedt aan multinationals die ten koste van mens, dier en milieu hun winsten veilig willen stellen door het omzeilen van de democratie is men meer dan zat.
Vandaag, op 30 april, spreekt het Europese Hof van Justitie zich uit over de vraag of de arbitrageparagraaf in verdragen zoals het handelsverdrag met Canada, CETA, eigenlijk wel te verenigen is met het Europese recht. Het is moeilijk voor te stellen dat het Hof arbitrage zou goedkeuren als parallelle rechtsgang naast de eigen rechtsmacht. De eerste signalen van het Europese Hof zijn echter niet bemoedigend, en het is te hopen dat het definitieve standpunt van het Hof er heel anders uit zal zien. Maar ook als dat niet het geval is, kan het Nederlandse parlement besluiten het verdrag af te wijzen. Dat kan het maar beter doen.
Permanent achterkamertje Het handelsverdrag met Canada wordt verkocht als een stimulans voor de economie en als banenmotor. Die claims zijn inmiddels diverse malen onderuit gehaald. Maar de eigenlijke reden waarom multinationals aandringen op dergelijke vergaande verdragen is omdat ze inzetten op verregaande deregulering. Arbitrage is daarbij een belangrijk instrument waarmee investeerders regeringen onder druk kunnen zetten om bijvoorbeeld de arbeidsmarkt of het milieu te beschermen. Fundamenteler is de stap om van dit soort verdragen een zogenoemd ‘levend verdrag’ te maken, waardoor de spelregels ook tijdens de wedstrijd veranderd kunnen worden. Daartoe wordt een permanent achterkamertje ingesteld waarin het bedrijfsleven vanaf het eerste moment kan meepraten over de regels waaraan ze moeten voldoen. De slager keurt niet zijn eigen vlees, maar bepaalt hoe het keurmerk eruit moet zien.
Het raadgevend referendum is spijtig genoeg afgeschaft, maar ruim 200.000 mensen hadden hun handtekening gezet om zich te kunnen uitspreken over CETA. Daarmee is de eerste drempel van 10.000 handtekeningen met zevenmijlslaarzen gepasseerd. Het Nederlandse parlement zou er daarom goed aan doen om toch gehoor te geven aan dit signaal, en de democratie, de rechtsstaat en onze milieunormen te beschermen. Het opnieuw mogelijk maken van een referendum zou een goed begin zijn, maar ook zonder dat is een ‘nee’ tegen CETA op zijn plaats.
Cc-foto: M0tty

Meer over:

opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (26)

Me, Myself and I
Me, Myself and I1 mei 2019 - 9:46

Heel simpel. Iedereen die verantwoordelijk is voor de goedkeuring van het CETA handelsverdrag dient te worden opgepakt wegens hoogverraad en poging tot genocide en op een gepaste wijze zoals vlak na WO II worden gestrafd. Ik zou nog meer willen zeggen, maar dat is strafbaar....

Jansen7
Jansen71 mei 2019 - 5:10

Een manier waarop officieel centrum-linkse partijen akkoord gaan is om eerst kritiek te leveren en dan na 'aanpassingen' (waarop het bedrijfsleven in de praktijk nauwelijks kritiek heeft) toch akkoord gaan. De psychologie bij sommige linkse kiezers is dan de centrum-linkse partij kritisch is.

Woeki Hypo
Woeki Hypo30 apr. 2019 - 23:39

De beslissing is gevallen: https://www.nu.nl/economie/5868273/omstreden-investeringsrechtbank-ceta-niet-in-strijd-met-europees-recht.html Hoogopgeleide elites leren tegenwoordig niet van / uit de geschiedenis. Onze democratie wordt stelselmatig door hen kapot gemaakt. Woeki Hypo is gematigd liberaal.

3 Reacties
7anpau1
7anpau11 mei 2019 - 23:53

Mevrouw Mineur en ik behoren ook tot de ‘hoog opgeleide elite’. Hou toch eens op met dit soort loze retoriek. U onderscheidt zich daarmee im niets van de Baudets en Wildersen in deze wereld. Ik denk dat heel veel voorstemmers dat gewoon met oprechte intenties hebben gedaan. Ik denk dat ze dachten dat door een ISDS bepaling het gemiddelde investeringsklimaat in de hele EU zou verbeteren. Dat er binnen de EU sprake zou zijn van een markt maar dat er desondanks verschillende rechtsstelsels bestaan en verschillende regels gelden is ook een probleem voor (buitenlandse) investeerders. In de VS geldt overigens hetzelfde. Ook daar zijn grote verschillen tussen de staten. Ik denk dat veel politici denken dat ze dit probleem kunnen omzeilen met een arbitrage bepaling, maar de kennis ontberen om de negatieve keerzijde van dergelijke procedures te doorzien. Door politieke polarisatie wordt er ook niet geluisterd naar elkaar, waardoor niemand nog oog heeft voor the big picture.

Minoes&tuin
Minoes&tuin2 mei 2019 - 7:35

Woeki Hypo heeft gewoon gelijk. Het is geen loze retoriek.

HM van der Meulen
HM van der Meulen2 mei 2019 - 21:54

Woeki Hypo heeft gewoon gelijk.

Joop Sidiman
Joop Sidiman30 apr. 2019 - 19:30

Dat rechtse partijen voor zijn is duidelijk, maar elke keer verbaas ik me over het feit dat GroenLinks en PvdA hier gewoon achteraan lopen. De angst/haat om een keer het gelijk te geven aan PVV/FvD of SP is groter dan de gewone burger......zo kom je nergens als partij. Of is het toch die toekomstige baan bij de EU die zwaarder weegt? Dat CETA is de volgende vrijbrief waarmee de macht van de multinationals weer verder toeneemt.

2 Reacties
Anoniempje5
Anoniempje51 mei 2019 - 6:41

Hear hear. Van PvdA wel verwacht maar zeker van GL valt het me tegen. Wat blijft er nog over, PvdD?

Me, Myself and I
Me, Myself and I1 mei 2019 - 9:48

Dacht je nu echt dat er verschil was dan? De verschillen tussen de partijen gaan meer over het gebruik van een papieren tasje of een plastic tasje, voor de rest zijn ze allemaal even monsterlijk en gevaarlijk voor de mensheid.

Phil2
Phil230 apr. 2019 - 17:17

CETA laten doorgaan, en ISDS eruit halen. Procederen kan altijd. Maar je als investeerder niet voorlichten over welke richting het opgaat met milieu- (en andere) regels, is fout van de onderneming. We hebben een erg goed voorbeeld in de aangescherpte emissie eisen. Geen autofabrikant die zich kan verschuilen achter "ho es ff, we hebenn hier net een fabriek geopend". Sterker, bestuurderen kunnen tegenwoordig persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor het niet voldoen aan nieuwe eisen! Sic.

3 Reacties
Phil2
Phil230 apr. 2019 - 17:22

Ergerlijker is dat NL vaak het land van voorkeur is van procederen onder ISDS die bedrijven hebben aangespannen jegens andere landen. Sterker, ik heb een keer gelezen over voorbeelden waarbij bedrijven speculeren op het echte geld kunnen verdienen via procederen Voelen we 'm? Dat doet denken aan Goldman Sachs' praktijk in 2008 van security bonds slijten aan goeie klanten, terwijl ze zelf speculeerden op een koersdaling ervan. Tuig.

7anpau1
7anpau130 apr. 2019 - 22:08

Klopt, de claims worden dan gehedged. In de VS heel normaal, maar in Nederland komt het ook voor.

schylger
schylger2 mei 2019 - 19:37

https://groenlinks.nl/trefwoord/ceta

DenFlexwerker
DenFlexwerker30 apr. 2019 - 17:12

Jaren geleden waarschuwde een zekere Ronald Plasterk al voor de toenmalige EU-grondwet, die volgens hem zo uit de grondbeginselen van de VVD kwam. Het rare is dat links zo mooi achter de EU aan hobbelt, juist omdat de EU de grote bedrijven zou beteugelen. Droom lekker verder van je gratis mobiel bellen en dat de baas van Facebook even een showtje geeft in het EU parlement. Dit is de ruwe praktijk: de EU maakt grote bedrijven juist onaantastbaar voor de democratie. Dit is de natte droom van iedere neo-liberaal. Natuurlijk kan je jezelf afvragen of Nederland wel democratische macht moet afdragen aan de minder democratische EU, vooral nu die EU die macht kwijtspeelt aan bedrijven. Maar ja, dan ben je een nationalist en daarom moeten we juist de EU steunen, toch?

Minoes&tuin
Minoes&tuin30 apr. 2019 - 13:23

Precies mijn grote probleem met Europa. Europa is twee handen op een buik met het grote bedrijfsleven, multinationals, en levert haar burgers met gemak uit aan dat bedrijfsleven. De zo ontstane machteloosheid van burgers maakt dat die zich afvragen of het gaan stemmen überhaupt nog wel enige zin heeft. Het EP stelt nl. helemaal niets voor.

2 Reacties
Klaas Punt
Klaas Punt30 apr. 2019 - 13:33

Ja, gaan stemmen voor het EU-parlement? Eigenlijk heb ik juist om die reden besloten om er vanaf te zien. Wel een beetje verraad aan mevr. Mineur. Maar ja.

SpijkerMaarten
SpijkerMaarten30 apr. 2019 - 16:12

Hmm. Dat komt voor het grootste deel omdat burgers rechts stemmen, kijk maar naar de stemverhouding in het EP. En dat is ind meeste EU-landen zo. Nederland wordt niet linkser als de EU wegvalt, want mensen denken ongeveer hetzelfde - zeker Nederland niet, want Nederland is relatief rechts binnen Europa en uberkapitalistisch. Trek die EU naar links, door te stemmen en te overtuigen. De EU laten wegvallen is geen oplossing.

Jansen7
Jansen730 apr. 2019 - 13:10

Het belangrijkst is om te kijken naar de partijen die STIEKEM hiervoor zijn. We weten allemaal dat VVD en CDA automatisch voor zijn, en steeds meer mensen komen er achter dat ook D66 alleen op bepaalde thema's links is (voltooid leven, toiletten) maar met betrekking tot de arbeidsmarkt en het bedrijfsleven heel erg rechts is. Nee, het gaat om de partijen waarop vele mensen stemmen omdat ze een milieuhart hebben of een sociaal hart. Denk aan grote sociaal-democratische partijen die je in West-Europa hebt. Gewoon kijken voor zover mogelijk wie de liberalen (VVD/D66) en confessionelen (CDA, CDU) aan een meerderheid hebben geholpen. Want als je je stemgedrag niet verandert blijven de bedrijven winnen. "Europees Parlement Het Europees Parlement gaf op 15 februari 2017 zijn goedkeuring aan het verdrag, met 408 stemmen voor, 254 tegen en 33 onthoudingen.[42] Het kon hierover voorafgaand een advies vragen aan het Europees Hof van Justitie,[43] maar een ontwerpresolutie in die zin werd op 23 november 2016 verworpen.[44]"

1 Reactie
Jansen7
Jansen730 apr. 2019 - 13:16

Nog simpeler: https://www.rtlnieuws.nl/nederland/politiek/artikel/359456/kamer-steunt-omstreden-handelsverdrag-ceta Twee partijen, nee niet het CDA en zelfs D'66 niet ;)

Tukker3
Tukker330 apr. 2019 - 12:31

Zeer interessant artikel met een hoge maatschappelijke relevantie voor nu, maar bovenal voor de toekomst. Inderdaad, zoals gesteld, wie heeft het laatste woord: de belegger met winstoogmerk gedekt door wet- en regelgeving, of de burger, bezorgd om zijn heil en gezondheid. Mij dunkt, de laatste immers zonder burgers zouden geen beleggers bestaan.

Uitgekleed
Uitgekleed30 apr. 2019 - 9:25

Dit lezend wordt het mij bang om het hart. De macht van het grote geld gaat veel te ver. Het drijft de wereld naar de ondergang. Het zorgt voor bevolkingstoename in de wereld natuurrampen en wereldheerschappij die het onmogelijk goed waar kan maken. Terug naar de menselijke maat met uitgebalanceerde behapbare democratieën

7anpau1
7anpau130 apr. 2019 - 9:18

Niet onbelangrijk om dit onderwerp maar weer eens op de agenda te zetten. Een ISDS clausule kan inderdaad ingezet worden als een oneigenlijk lobbymiddel door multinationals. Dit door de enorme kosten en volstrekt ondoorzichtige en onvoorspelbare rechtsgang. Zoals al vaker bepleit hier leidt een ISDS clausule daarnaast ook nog tot het nog verder ongelijk worden van het speelveld ten voordele van grote multinationals en kleinere (nationale) ondernemers. De ISDS bepalingen beschermen alleen buitenlandse investeerders en niet nationale. Een grote multinational kan daar makkelijk mee schuiven. Shell en Unilever kunnen een buitenlandse dochter in NL laten investeren, de slager om de hoek niet. Daarnaast is een ISDS procedure enorm kostbaar en risicovol want de verliezer betaalt de volledige proceskosten van zichzelf en de winnaar. Alleen partijen met hele diepe zakken, hebben baat bij zo’n arbitrageclausule dus. Grote multinationals hebben al allerlei voordelen ten opzichte van kleinere (echte) ondernemingen. Denk aan aanbestedingen, belastingen, het 06 nummer van de premier, etc., etc., etc. Het level playing field moet gelijker gemaakt worden door de EU niet nog ongelijker. Tot slot merk ik ook nog maar weer eens op dat landen als Nederland en Duitsland helemaal geen enkel voordeel hebben bij ISDS clausules. De rule of law staat in Nederland (ondanks de stelselmatige sabotage door het ministerie van V&J/J&V) in hoog aanzien. De overheid wordt gezien als stabiel en betrouwbaar. De kwaliteit en betrouwbaarheid, onafhankelijkheid en betaalbaarheid van procedures wordt ook als ruim voldoende beoordeeld (snelheid kan beter). Met de komst van het NCC (Netherlands Commercial Court) waarin ook in het Engels geprocedeerd kan worden, zal dat vertrouwen bij buitenlandse partijen in nationale geschillenbeslechting alleen maar zijn toegenomen. Het investeringsklimaat is dus ook zonder ISDS meer dan voldoende in Nederland. Den Haag heeft dus geen enkele plausibele reden om de belangen van Nederland en haar burgers te verkwanselen door in te stemmen met ISDS clausules. Dat dit in andere Europese landen mogelijk anders ligt moge zo zijn, maar ook de inwoners van die landen hebben er op termijn belang bij dat de rechtszekerheid en rechtspraak aldaar verbeterd wordt. Daarnaar streven lijkt mij wenselijker dan een parallel systeem invoeren dat buitenlandse investeerders met diepe zakken de mogelijkheid geeft om het gebrekkige nationale rechtssysteem te omzeilen.

ton14024
ton1402430 apr. 2019 - 9:15

Het moet niet gekker worden, weg met dat CETA. Straks mogen we geen milieumaatregelen meer nemen, CO2 uitstoot terugdringen of statiegeld op plastic heffen, worden we verplicht om biomassa en kolen te stoken en benzine te tanken. Oeps, maar zo gek klinkt dat al lang niet meer. Ik denk zelfs dat men eerder heel zuid-Amerika en Afrika opstookt dan dat men welvaart inlevert.

Buitenstaander
Buitenstaander30 apr. 2019 - 8:55

Als (rechterlijke) arbitrage een schimmig spel wordt achter de schermen, dan is er veel voor te zeggen om het te wijzigen. Maar we zien toch in de hele maatschappij dat er 'pressie' is buiten het democratische proces om? Neem nou Extinction Rebellion.... Dan hebben we ineens minder moeite met pressie, zelfs als dat leidt tot burgelijke ongehoorzaamheid? Dus een nette mannier van arbitrage waarbij in alle redelijkheid naar belangen wordt gekeken, en afgewogen, zou toch moeten kunnen, en dan ook bij andere vraagstukken, net zo goed als een burger dat recht zou moeten hebben….

1 Reactie
gimli55
gimli5530 apr. 2019 - 14:54

@Norm Er is geen legaal gerecht waar Extinction Rebellion een schadevergoeding kan eisen over gemist inkomen. Blijf bij het onderwerp en haal er geen onnodige rookgordijnen op die niets met het onderwerp te maken hebben. Of is het juist de bedoeling om de discussie te verstoren met rechtse onzin verhalen.

Klaas Punt
Klaas Punt30 apr. 2019 - 8:18

Ik vind dat als algemeen principe gesteld moet worden dat de publieke instellingen altijd boven private instellingen gaan. Dus een aanklacht over verminderde toekomstige winst omdat de staat, provincie of gemeente een regeling doorvoert welke een bedrijf niet zint kan nooit tot succes leiden. Dat moet de regel zijn.