Een imam mag een vrouwenhand weigeren, een docent niet

Gisteren was die keer aangebroken. Op de Hogeschool van Amsterdam wil een islamitische docent, na het volbrengen van de bedevaart naar de Mekka, geen hand meer schudden van vrouwen. Het bestuur van deze hogeschool heeft hier lang over beraadslaagd en vindt dat geen beletsel voor zijn functioneren als docent op deze specifieke school.

Dit is heel democratisch van het bestuur en getuigt van een hoog beschavingsniveau. Immers, ‘ons school is een multiculturele open school waar ruimte zijn voor verschillen’.

Dit mag dan op micro-niveau waar zijn, waar het de individuele belangen van de docent aangaat, maar op meso- en macro niveau slaan ze met deze argumentatie compleet de plank mis.

Een open school, zoals het bestuur claimt, moet ook docenten hebben die ‘open’ zijn in alle vormen. Is een docent die om een of andere reden de hand van een vrouw weigert te schudden wel open? Het bestuur haalt hierbij het voorbeeld van Japan aan waar ze ook geen hand schudden. Maar in Japan  schudden ze nooit de hand om elkaar te groeten, het is daar geen onderdeel van het sociale verkeer. Begroeting gebeurt daar door te buigen. In Nederland is het traditie om elkaar de hand te geven als begroeting en wordt als een vorm van respect gezien als de hand wordt geaccepteerd.  In films wordt vaak symbolisch het weigeren van een hand gebruikt om de verstoorde relatie tussen mensen aan te duiden. Kortom, hier vergelijkt het bestuur van de Hogeschool appels met peren.

Een docent op een open(bare) school heeft een voorbeeldfunctie. een school is niet alleen een instituut waar  kennis wordt overgedragen (dat kunnen leerlingen ook zelfstandig  uit boeken of het internet halen) maar ook om sociale vaardigheden op te doen,  te verbeteren  of verder te ontwikkelen. Wat voor voorbeeld geeft een docent die de hand van vrouwen weigert met betrekking tot gelijkheid van man en vrouw. En wat voor voorbeeld geeft hij als  hij de hand van een vrouw weigert omdat dat een  ‘erotische’  lading kan hebben. Als ik bijvoorbeeld in zijn klas zou zitten, zou ik me als vrouw altijd ongemakkelijk  voelen. Wat vindt hij van mijn onbedekte haren? Wat vindt hij van mijn spijkerbroek? Wat vindt hij van mijn make-up. Wekt dat afgrijzen bij hem op? Wekt dat iets anders op? Wat wekt het op?

Een openbare school heeft ook een voorbeeldfunctie naar de buurt, de stad, het land. Daar horen mensen te werken die artikel 1 van de grondwet onderschrijven. Daar horen mensen te werken die geestelijk open staan voor kennis, ontwikkeling, verandering en interactie. En het spijt me maar vaak vallen mannen die de hand van een vrouw weigeren te schudden, niet in deze categorie.

Misschien wijkt deze docent van dit beeld af.  Ik hoop het voor de school maar vooral voor de leerlingen.

Voor de duidelijkheid wil ik hierop wijzen op het verschil tussen een imam die de hand van een vrouw (bijv de toenmalige minister Verdonk) weigert en een leraar op een openbare (hoge)school. Met een imam die geen hand aan vrouwen wil geven, heb ik geen enkel probleem. Hij is immers aangesteld om mensen in gebed voor te gaan en spirituele ondersteuning te geven als ze daar behoefte aan hebben. Hij vult de hoofden en zielen van mensen met een totaal andere kennis dan een leraar. Een leraar is er om de leerlingen te leren voor zichzelf te denken (hoeveel denkt een leraar die een onschuldige hand van een vrouw weigert nog voor zichzelf), om de leerlingen te leren met andere mensen (dus ook met de andere sekse)  in gesprek te gaan en hij moet overdragen dat kennis niet alleen leidt tot kennis maar ook tot gedrag. Natuurlijk is het niet zo dat alle docenten hieraan voldoen. Maar dat mag geen reden zijn dat ideaal op te geven.