Een democratische FNV is geen last maar een lust
Voormalig FNV-vakbondsbestuurder Roel Berghuis beklaagt zich in een opiniestuk op Joop.nl over het democratisch zijn van de FNV. Hij stelt dat de werkgevers geen last hebben van democratie: zij schaken op andere velden. Kennelijk beschouwt hij democratie als een last. Het tegendeel is waar. Een vakbond moet democratisch zijn om de werknemers te kunnen verenigen en vertegenwoordigen. Het is geen last maar een voorwaarde en een lust.
Ook stelt Berghuis dat het FNV-bestuur het ledenparlement voortdurend probeert te plezieren. De werkelijkheid is anders. Het hoofdbestuur vindt niet dat het ledenparlement recht van amendement heeft en ook niet zelf voorstellen kan aannemen die vervolgens doorgevoerd moeten worden. Kritiek op slechte onderdelen in de wet toekomst pensioen, werden slechts spaarzaam overgenomen door het FNV-bestuur en pas na tegenspartelen door het FNV-bestuur.
Berghuis beklaagt zich er over dat het hoofdbestuur gekozen wordt door het ledenparlement. De voorzitter wordt overigens rechtstreeks door de leden gekozen. Althans voor zover die leden over een computer en internet beschikken. De leden zonder dat kunnen tot nu toe niet schriftelijk stemmen. De vakbond is een vereniging en een vereniging is per definitie democratisch. Bij alle vakbondsverenigingen wordt het bestuur gekozen.
Destijds is besloten 35 vakbondshuizen tot stand te brengen. Een besluit dat gesteund werd door het ledenparlement. Nu wordt voorgesteld de helft te sluiten. Het is niet meer dan redelijk dat ook dat besluit wordt voorgelegd. Volgens Berghuis worden vakbondshuizen gesloten omdat vakbondshuizen niet goed functioneren. Helaas is niet het functioneren bepalend. Het is een bezuiniging waarbij vooral in de regio vakbondshuizen worden gesloten. Daar is volgens mij terecht kritiek op.
In een ding heeft volgens Berghuis volgens mij wel gelijk. Niet de directeur van de werkorganisatie is verantwoordelijk maar het FNV-bestuur. De directeur voert het beleid uit en doet dat met steun van het FNV-bestuur. Terechte verwijten over genomen maatregelen moeten dan ook gericht worden aan het bestuur en niet aan de directeur.
Praat mee
Reacties (3)
Uit de slotrede van hoogleraar Paul de Beer:
Interne discussie FNV
Ogenschijnlijk is die interne gedachtewisseling en discussie sindsdien beter
georganiseerd omdat er nu een Ledenparlement is, officieel het hoogste orgaan van de
vereniging. Maar eerlijk gezegd merk ik daar als gewoon FNV-lid zelden iets van. De
vergaderingen van het ledenparlement zijn niet openbaar en er wordt alleen af en toe
gemeld dat het met iets heeft ingestemd. Over interne discussie hoor ik niets. Zo vind je
op de FNV-website een document met “Hoogtepunten ledenparlement 14 en 15 juni
2024”. Maar in dit document komen vrijwel alleen de dagelijks bestuurders van de FNV
aan het woord – blijkbaar vormden die dus het hoogtepunt. Over discussie in het
ledenparlement lees ik helemaal niets, behalve een algemene zin als ‘Door
afgevaardigden worden vele inhoudelijke suggesties en aandachtspunten
uitgesproken’. Stel je voor dat er zo van de debatten in de Tweede Kamer verslag zou
worden gedaan?
Hier schuilt de contradictie:
“De voorzitter wordt overigens rechtstreeks door de leden gekozen. Althans voor zover die leden over een computer en internet beschikken. De leden zonder dat kunnen tot nu toe niet schriftelijk stemmen.”
Het concept van de vakbondshuizen was in theorie een effectieve benadering van lokale aanwezigheid op sector niveau en dichter bij de leden. Maar het liep in de meeste gevallen spaak op cultuurverschillen, conservatisme en soms pure onwil. Op dat moment had een wat steviger aanpak op de uitvoering en logistiek op binnen de organisatie de vakbeweging ‘dichter bij de leden en werknemers’ gebracht.
Waar een organisatie als de vakbeweging vanuit haar principes een plekje heeft in de samenleving, zo handelen betrokkenen veelal uit eigenbelang.
Daar zit een dilemma dat al decennia ondoorgrondelijk is en vernieuwing, verbetering en vooruitgang tegenhoudt. In de jaren dat ik mij als bestuurder bezighield met zowel de vorming van de vakbondshuizen als het samen brengen van kader en leden kwam ik dagelijks oog in oog met deze aspecten.
Onderzoek, projecten, ruzies en klinklare ondermijning. Het heeft nooit mogen baten. Het zal een teken des tijds zijn. Maar de vakbeweging loopt vast. Hopelijk zal zij zich vanzelf herstellen als de juiste omstandigheden zich weer voordoen.
Kennelijk is het nu nog niet zo.
Betere tijden zullen ook afhankelijk zijn van een nieuwe politieke koers. Maar daar is de contradictie nu ook al duidelijk.
Na een fusie is er altijd een periode waarin men aan elkaar moet wennen. In vakbondshuis Leeuwarden hielden wij bewonersberaad om in overleg met elkaar de rimpels recht te trekken. Wat er had moeten gebeuren is dat de betaalde vakbondsbestuurders als standplaats de vakbondshuizen krijgen in plaats van een regio kantoor. Dichter bij de leden is nodig. Zeker nu het midden en kleinbedrijf toeneemt en het grootbedrijf afneemt in omvang.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Als directie en MT democratisch genomen besluiten van Ledenparlement en bestuur op zou volgen, zou de crisis bezworen zijn. Helaas denken deze bureaucraten te vaak aan het roer te staan ipv het bestuur en de ledendemocratie. Een vakbond is niets zonder haar leden, het is niet voor niets een vereniging!