Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Duitse les voor linkse samenwerking

  •  
28-09-2021
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
68 keer bekeken
  •  
Informateur Remkes ontvangt leiders PvdA, GroenLinks en ChristenUnie

© DEN HAAG - Lilianne Ploumen (Pvda) en Jesse Klaver (Groenlinks) na afloop van een gesprek met informateur Johan Remkes in de Stadhouderskamer. ANP BART MAAT

Het Duitse voorbeeld laat zien dat je niet moet komen met fletse fusieverhalen, maar met geprofileerde voorstellen om nieuwe en traditionele groepen kiezers aantrekken
Na teleurstellende verkiezingsresultaten afgelopen maart kwam linkse samenwerking in een stroomversnelling tijdens de formatieonderhandelingen. Omdat Rutte en Hoekstra twee linkse partijen te veel van het goede vond bleek opeens een fractiefusie van GroenLinks en PvdA tot de mogelijkheden te behoren. De linkse partijen organiseren inmiddels gesprekken met de leden over hoe nu verder met de samenwerking.
Liever dan de fusiefuik verder inzwemmen kunnen de partijen misschien beter een kijkje nemen bij de Oosterburen, waar de SPD afgelopen weekend de grootste partij werd en de Gruenen tegelijk hun beste resultaat ooit boekten. In de Duitse campagne lag de focus niet op een politiek-tactische agenda van progressieve samenwerking. Er werd niet opzichtig gelonkt en de posters draaiden gewoon om de beloften van de SPD (‘stabiele pensioenen, zekere banen’) en Gruenen (‘klimaatcrisis bestrijden, mensen beschermen’). De eerste analyses van de verkiezingsresultaten bieden belangrijke lessen voor het gesprek dat PvdA en GroenLinks met hun leden willen voeren.
Allereerst de voor de hand liggende observatie dat de partijen beide hebben weten te winnen, respectievelijk 5,2 procentpunt naar 25,7 procent van de stemmen (SPD) en 5,8 procentpunt naar 14,8 procent (Gruenen). De SPD wist de meeste nieuwe stemmers van de CDU/CSU te trekken (1/3 van de stemmenwinst), terwijl de Gruenen uit het hele politieke spectrum kiezers wist te winnen. Hoewel er netto ongeveer 300.000 kiezers van de SPD naar de Gruenen verschoven trokken de beide partijen dus vooral nieuwe kiezers van elders aan die gezamenlijke winst mogelijk maakten. Ten tweede blijkt uit nadere analyse van de achtergronden van de SPD- en Gruenen-stemmers dat beide partijen duidelijk andere kiezers aanspreken. Waar de SPD goed scoort onder praktisch opgeleiden en ouderen, scoren de Gruenen onder theoretisch geschoolden en jongeren. In de categorie 18 tot 29 jaar haalde de SPD 17 procent van de stemmen en de Gruenen 22. In de categorie 60+ de SPD 35 en Gruenen 9 . Door elk een duidelijke historische identiteit en profiel te hebben, haalden ze zo in beide categorieën rond de 40 procent van de stemmen. De winst van de een ging niet ten koste van de ander maar het progressieve blok als geheel werd vergroot.
Tot slot blijken ook de Duitse christendemocraten niet immuun voor de versplintering van het politieke landschap. Na een succesvolle periode onder een populaire bondskanselier boekt de CDU een historisch slecht resultaat. Traditionele grote volkspartijen worden steeds meer middelgrote partijen, een trend die in Nederland al langer zichtbaar is. Het is twijfelachtig of linkse fusies dit patroon zouden doorbreken (zie bijvoorbeeld dit betoog van hoogleraar Politicologie Tom van der Meer). Juist door elk op eigen kracht kiezers te trekken werd het progressieve blok in Duitsland sterker en is er nu een goede kans op een coalitie met de Gruenen onder leiding van de sociaaldemocraten.
De les van dit alles voor de Nederlandse linkse partijen lijkt toch vooral dat een linksere regering vraagt om scherp geprofileerde progressieve partijen. Als de PvdA en GroenLinks zich duidelijker wortelen in respectievelijk de sociaaldemocratische en ecologistische traditie kunnen ze zich beiden profileren en gezamenlijk een groeiende groep kiezers aanspreken. Daar ligt een mooie taak voor partij-ideologen. Door elk andere en nieuwe kiezers te trekken kan het progressieve blok versterkt worden en het beleid naar links bijgestuurd worden. De PvdA heeft al een werkgroep ingesteld die wat inhoudelijke richting gaf. ‘Blijf trouw aan de eigen uitgangspunten, niet radicaal op klimaat’ , waarmee de sociaaldemocraten heel sportief ruimte laten aan GroenLinks om haar radicaal groene profiel te benadrukken. GroenLinks kan daarvoor inspiratie opdoen bij de Gruenen, of als het Duits wat roestig is bij het wetenschappelijk instituut van de zuiderburen.
De linkse partijen zouden dus geen gesprekken moeten organiseren over hoe ze inniger kunnen samenkruipen, maar – om de huidige politieke taalmode te gebruiken – langs de lijnen van de inhoud met de leden in gesprek moeten gaan. Gesprekken over het versterken van de eigen sociaaldemocratische respectievelijk ecologistische smoel. Het Duitse voorbeeld laat zien dat je niet moet komen met fletse fusieverhalen, maar met geprofileerde voorstellen om nieuwe en traditionele groepen kiezers aantrekken. Zo versterk je het progressieve blok en creëer je ruimte voor regeringsmacht.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (22)

DaanOuwens
DaanOuwens29 sep. 2021 - 13:37

Het lijkt dus zo te zijn dat de SPD kiezers trok van CDU. Uit het politieke midden. En er daarnaast redelijk in geslaagd is de traditionele achterban vast te houden. Dat gaat de PvdA nooit lukken in Nederland. Er is al een radiaal linkse vleugel binnen de PvdA die alle meer midden rechtse kiezers wegjaagt. En er is de SP die de PvdA constant aanvalt. Dus de Duitse SPD winst wordt nooit de Nederlandse PvdA winst.

2 Reacties
Pater
Pater29 sep. 2021 - 16:53

Dat hoop je kennelijk, zo absoluut stel je het. De PvdA is een gematigd linkse partij die in het verleden heel veel stemmen uit het midden trok; Bos en Kok waren de laatsten. Na het verzet in zijn eigen partij kon Asscher niet anders dan aftreden, maar anders was veel van de winst van D66 naar de PvdA gegaan, ik denk dat 20 zetels ruim onder bereik waren gekomen. De kiezers zochten een stevige kandidaat tegen Rutte, Asscher had dat in huis en was uitgegroeid tot de sterkste debater in de Kamer. Belangrijker is nog de vraag of de PvdA nog jongeren kan bereiken. De ouderen die met de PvdA opgroeiden gaan nu snel dood.

DaanOuwens
DaanOuwens29 sep. 2021 - 18:39

@ Pater Jij schrijft: Dat hoop je kennelijk, zo absoluut stel je het. Je houdt er een nogal primitieve logica op na. Ik beweer iets stellig en dan is jouw conclusie dat ik het hoop. Echt een hele wonderlijke gedachtegang. Dus als ik beweer dat het heel misschien morgen een zonnige dag zal worden dan denk jij dat ik hoop dat het gaat regenen. Ik vind de discussie op deze website soms leuk, soms leerzaam maar aan dit soort tekstjes zoals deze van jou heb ik een hekel. Het is dommig, het is oppervlakkig, het mist iedere diepgang. Nu schrijf je over de PvdA op het niveau van RTL-boulevard. Moet je zelf weten, maar je richt je specifiek tot mij. Ik geef duidelijk aan waarom de PvdA niet groot kan worden in Nederland: Er is al een radiaal linkse vleugel binnen de PvdA die alle meer midden rechtse kiezers wegjaagt. En er is de SP die de PvdA constant aanvalt. Twee heldere redenen. Er zijn er meer maar volgens mij zijn dit de twee belangrijkste. Als je nou inhoudelijk wil reageren zal je die twee redenen moeten weerleggen. Maar jij komt vervolgens met een soort tantje betje leuter verhaal. Waarom schrijf je eigenlijk die reactie aan mij? Als je dit elders had geschreven en niet aan mij had gericht, had ik er echt niet op gereageerd.

Division Bell
Division Bell29 sep. 2021 - 8:59

Terwijl de SPD kiezers trekt bij de praktisch opgeleiden en ook buiten de stad vissen bij ons PvdA en GroenLinks in dezelfde vijver van hoger opgeleide stedelingen. Olaf Scholz is tamelijk conservatief, als minister van financiën voerde hij een heel degelijk begrotingsbeleid en als burgemeester van Hamburg stond hij bekend om zijn strijd tegen de criminaliteit. Feitelijk is hij een soort combinatie van Plasterk en Dijsselbloem, Ploumen stuurt bij ons precies de andere kant op. De praktisch opgeleiden in Nederland zitten grotendeels bij SP en de PVV, en van die sociale klasse is de PvdA steeds verder afgedwaald. Diversiteit en de Woke ideologie interesseert deze groep niets en klimaatmaatregelen zijn voor hun vooral een forse aanslag op het gezinsbudget. Dat de SPD de Grünen ruimte laat op groen is daarom ook niet sportief maar strategisch. De draai terug naar de oude "arbeider" wordt voor de PvdA heel moeilijk om te maken en daarvoor zouden ze eigenlijk beter kunnen fuseren met de SP dan met GroenLinks. Een paar maanden geleden waren de Grünen nog veruit favoriet dus veel stabiliteit zit er niet in deze uitlag. Voorlopig gaat de SPD een hele moeilijke formatie tegemoet en moeten we nog zien wat ze waar gaan maken van hun mooie beloftes voordat we kunnen concluderen dat progressieven op de weg terug zijn.

2 Reacties
Hallo5
Hallo529 sep. 2021 - 13:27

Het voordeel van de SPD bij de verkiezingen is dat Merkel de tweedeling arm/rijk in Duitsland a-sociaal hoog heeft laten oplopen. Met steun van de SPD maar blijkbaar willen de Duitse arbeiders het nog een keer proberen met de sociaal-democraten. https://duitslandinstituut.nl/artikel/45918/verkiezingsthema-sociale-ongelijkheid Zo is beloofd dat het minimumloon omhoog moet naar €12 per uur. Minimaal zou ik denken. PvdA SER-voorzitter Mariëtte Hamer pleit ook voor verhoging van het minimumloon. Prima natuurlijk, hoe mooi zou het zijn als een arbeider in loondienst van zijn minimumloon een woning kan huren zonder verder nog de hand te hoeven ophouden etc. https://www.nu.nl/economie/6159576/nederland-kent-ongeveer-220000-werkende-armen-ser-wil-hoger-minimumloon.html Maar dan komt nog de sociaal-democratische PvdA aap uit de mouw. ''wettelijk minimumloon verhogen en de loonkostenstijging hiervan te compenseren om werkgelegenheidsverlies te voorkomen''. Dat is natuurlijk het paard achter de wagen spannen. Met de ene hand paupers een extraatje geven zodat ze niet langer de hand hoeven op te houden voor die a-sociale toeslagen en met de andere hand de diepe zakken van de rijke ondernemer vullen met ''compensatie'' voor hogere loonkosten/lagere dikke winst. Op deze manier help je de tweedeling natuurlijk niet uit de wereld, integendeel. En het wordt nog erger als PvdA Hamer zich gaat bekreunen over die zielige schijnzelfstandige ZZPers met subsidie. Wanneer komt PvdA Hamer nu eindelijk eens met voorstellen om een einde te maken aan die ZZP subsidie. Arbeiders werken in loondienst voor een fatsoenlijk loon. Als een arbeider denkt zelfstandig te moeten zijn dan svp zonder subsidie. Schaf de ZZP subsidie af en stel een minimum ZZP tarief in van €50 per uur. Dan is ZZP subsidie overbodig.

DaanOuwens
DaanOuwens29 sep. 2021 - 13:48

@ Kees Jij schrijft: hoe mooi zou het zijn als een arbeider in loondienst van zijn minimumloon een woning kan huren zonder verder nog de hand te hoeven ophouden etc. Een werknemers - arbeiders bestaan niet meer - die normaal tweeverdiener zijn huren geen huis, maar kopen een huis. Velen hebben dat al lang en profiteren van de extreem hoge waarde van dit moment en de lage rente. Een procesoperator - in jouw taal is dat een arbeider- heeft een bruto maandsalaris van 4000,- plus en heeft een koophuis. De mensen die geen huis kunnen huren zijn gekleurd, vluchteling, gescheiden en alleenstaande ouder, ZZP-er, hebben een parttime flexbaan of hebben een bijstand uitkering met een netto maand inkomen van 1000 euro exclusief huur en zorgtoeslag. In jouw taal zijn dat de mensen die hier niet thuis horen. Je bent een beetje in de war en daarom haal je die groepen door elkaar.

Break on through
Break on through29 sep. 2021 - 6:27

Links en groen word steeds populairder in west Europa. Duitse verkiezingen maken deel uit van een trend. Mensen zien steeds meer in dat rechtse politiek van de afgelopen decennia verantwoordelijk is voor klimaatverandering, overstromingen, verwoestijning, droogte, mislukte oogsten. Dikke ellende. Allemaal op het conto van rechts. Het was immers doorlopend rechts dat geregeerd heeft de afgelopen decennia. In Duitsland was het ook de CDU / CDU die de afgelopen 16 jaar aan het stuur zat. Links heeft gewoon een veel beter klimaatverhaal waarvan steeds duidelijker word dat daar mede de zwaartekracht komt te liggen de komende eeuwen. Zonne energie, windmolens, warmtepompen, isolatie van woningen moet allemaal forsere subsidies voor komen. Minder fossiel en minder veeteelt is gewoon een must! Daarnaast dat ook volledig op het rechtse conto komt dat we in het schathemeltjes rijke west Europa werknemers hebben die uitgebuit worden, in armoede leven en te weinig perspectief hebben een menswaardig leven te leiden. Rechts is verantwoordelijk voor onmenselijke toestanden op de arbeidsmarkt en in de sociale zekerheid. Het was immers ook doorlopend hier rechts dat geregeerd heeft de afgelopen decennia. Met name hier. Links heeft ook hier een veeeeeel beter en menselijk verhaal dan rechts. Links vangt mensen op die in de problemen komen. Zoals normale mensen dat doen. Rechts trapt ze dr nog veel verder in, zie toeslagenaffaire. Verder is het rechts geweest die er hoofdelijk verantwoordelijk is dat je in Nederland onmogelijk nog fatsoenlijke huisvesting kunt vinden omdat toenmalige minister Stef Bos de verhuurdersheffing ingevoerd heeft en daarmee het woningbouwcorporaties onmogelijk heeft gemaakt nog nieuwe woningen te bouwen. Verder is Stef Blok er trots op dat hij het ministerie van volkshuisvesting heeft opgeheven. Ook hier heeft links een veel beter antwoord. Wonen is gewoon een recht, iets waar rechts Nederland nog nooit van gehoord heeft. Alleen al het overduidelijk falen nu van rechts Nederland om een fatsoenlijk kabinet in elkaar te (willen) knutselen laat gewoon zien dat rechts aan het einde van hun latijn zijn.... We zullen als mensheid over links moeten besturen omdat we anders met z´n allen ten onder gaan aan de rechtse idiotie....

4 Reacties
RainB
RainB29 sep. 2021 - 7:02

@Break on through, klinkt mooi, maar u weet dat links alleen maar sociaal is zolang zij niets te zeggen heeft? Noem maar eens een echt linkse regering die goed is voor het land en niet alleen een regering die net iets linkser is dan een echte rechtse partij zoals in de US? Niet dat ik u geen gelijk geef in wat u aangeeft wat nodig is hoor, maar links is gewoonweg net als rechts hierin niet de oplossing.

Pater
Pater29 sep. 2021 - 16:38

@Break Eens. Ik zie veel tekenen van ommekeer, weg van het neolibetalisme, op naar meer solidariteit en gelijkheid.

DaanOuwens
DaanOuwens29 sep. 2021 - 18:45

@ Pater Jij schrijft: Eens. Ik zie veel tekenen van ommekeer, weg van het neolibetalisme, op naar meer solidariteit en gelijkheid. O? Glazen bol? De VVD is de grootste partij. D66 de tweede. De PVV is de derde. En die hebben veel solidariteit in hun programma? Welke tekenen zie je dan? Waar baseer je jouw inzicht op? De VVD maar ook D66 zijn liberalen, het ziet er niet uit dat de bevolking in ruime getalen het liberalisme inlevert voor solidariteit. Dus hier schrijf je weer dingen op zonder dat er enige argumentatie of onderbouwing is. Het is niveau RTL-boulevard. Het enige prettige is dat je het niet aan mij richt.

Break on through
Break on through30 sep. 2021 - 5:43

Bedankt voor je jullie commentaren, je hebt er veel aan. Neoliberalisme is volledig uitgewerkt. Rechts heeft er werkelijk alles aan gedaan sinds WOII om links vooral maar niet te laten besturen. Zie Den Uyl in de 70´s. En dan prompt nu komen met de ijzersterke argumentatie dat de grootste partij altijd moet formeren. Het beste wat dit land op dit moment kan overkomen is de VVD de komende jaren in de oppositie en het CDA die uiteengevallen is in 100.000 stukjes. Rechts heeft de afgelopen jaren Nederland alleen maar afgebroken. Zie woningnood, zie werknemerspositie, zie zorg, zie klimaat. Kijk en zie!

Ewout Pool
Ewout Pool29 sep. 2021 - 4:29

Hmm, ik vind de berichtgeving hierover erg tendentieus. Ja, de SPD heeft de verkiezingen gewonnen, maar nipt (1,7%+) Bovendien is de SPD slechts de "beste van de vuilnisbelt"met haar 25,7%. In de jaren '90 en 00 haalde zij regelmatig meer dan 35%. Je kunt dus niet spreken dat de SPD de weg terug naar de kiezer heeft gevonden. Net zoals in Nederland en andere Europese landen lijkt ook de SPD in een langzame teruggang te zitten. Wat ergens ook logisch is....

Pater
Pater29 sep. 2021 - 3:22

Beetje goedkoop allemaal. Duitsland heeft 16 jaar Merkel gestemd, geen wonder dat ze iets anders willen. Wel of niet fuseren lijkt me niet de hoofdvraag, wel: met welk program spreekt links de kiezers aan?

hgroen2
hgroen228 sep. 2021 - 19:50

Ook al is het een goed betoog waar partijen mee aan de slag kunnen. Vergeet niet dat gemiddeld genomen Nederland een centrum rechts stemmend land is. Al decennia. En dat Duitsland, mede door historisch besef, centrum links overhelt. Neemt niet weg dat de verkiezingen van pvda en gl flets was. Met name GL heeft wel steken laten vallen door onzeker te zijn over haar koers. Misschien moet GroenLinks dan toch Links uit haar naam halen. Want de arbeider zal GL nooit echt aanspreken.

DonkerekamervanDamocles
DonkerekamervanDamocles28 sep. 2021 - 19:26

De kiezer heeft altijd gelijk, GL bijna gehalveerd en de grote volkspartij PvdA blijft marginaal. Waarom zouden deze twee in vredesnaam in een nieuw kabinet moeten komen?

5 Reacties
Sonic2
Sonic228 sep. 2021 - 22:06

De kiezer heeft absoluut niet altijd gelijk. De kiezer heeft het laatste woord. Als we uw "logica" zouden overnemen dan zou de Duitse kiezer ook met het redelijk massaal verkiezen van Hitler gelijk hebben gehad. En om op uw vraag in te gaan. Wilders en Baudet verkiezen keiharde polarisatie en giftige retoriek richting Rutte en Hoekstra( CDA en VVD) boven constructief zijn. Dat PvDA en Groenlinks aan bod komen, komt door het extreme falen van uiterst rechts. Die niets doen met een aanzienlijk mandaat van de kiezer. D66 en CU liggen elkaar niet helemaal lekker. Dat is ook al een jaar of 20 a 30 bekend. En eigenlijk langer. Volslagen logisch dat je bij Pvda en GL dan uitkomt. Die partijen passen ook goed bij D66. Met het huidige coalitie systeem weet je eigenlijk al zeker dat een PVV of FvD stem zal uitdraaien op een coalitie door het midden of over links. Het is zo goed als ondenkbaar dat Wilders en Rutte gaan samenwerken. En het is ook ondenkbaar dat Baudet gaat samenwerken met VVD en CDA. Het is ook al ver voor 17 maart gezegd. Dus dat er dan nog steeds mensen zijn die zo extreem, extreem dom zijn dat ze niet begrijpen dat het altijd zal leiden tot een kabinet Rutte met de CU of over links, is voor mij een raadsel. Hoe dom kan je zijn. Stomme vraag dus van u. Ik verdenk u ervan PVV of Forum te stemmen. Dat zou een verklaring kunnen zijn.

Ewout Pool
Ewout Pool29 sep. 2021 - 4:33

@Sonic: een klein kritiekpuntje op je betoog: zoveel liggen CU en D66 niet uit elkaar. ze verschillen enkel echt van mening op ethische en religieuze zaken. Daarom konden ze het onder Rutte IV ook prima met elkaar volhouden. Voor de rest kan ik me in je redenatie vinden. Een stem op PVV en FvD is verspilde moeite. Deze partijen hebben zich buiten het discours geplaatst.

DonkerekamervanDamocles
DonkerekamervanDamocles29 sep. 2021 - 6:03

PVV en Forum zijn me nog véél te links…

Tom Lucassen
Tom Lucassen29 sep. 2021 - 7:16

Weer die domme opmerking over dat de kiezer altijd gelijk heeft. Wat een onzin. Ik denk dat de meerderheid van de kiezers niet eens bewust weet waar ze op stemmen. Ook is het al meer dan een half jaar (!) geleden dat er is gestemd en is er wel wat gebeurd. Tijd om de kiezer opnieuw te consulteren me dunkt. Wat er in Duitsland (gidsland) gebeurt stelt me enigszins gerust. De Sociaal-democratie is bij lange na niet dood.

Sonic2
Sonic229 sep. 2021 - 7:34

@ E-Wood Goed punt. Voor goede argumenten ben ik te overtuigen. De verschillen zijn inderdaad niet super groot, maar Kaag heeft verkozen van het medische ethische gedeelte een groot punt te maken. De CU ook trouwens. Overigens heeft ook Segers veelvuldig laten weten niet onder Rutte te willen dienen. Dus eigenlijk is het dan nog logischer dat er bij PvdA en GL uit gekomen wordt.

OlavM
OlavM28 sep. 2021 - 18:51

Een plausibel betoog. Blijft staan dat beide partijen ervoor moeten zorgen met een frisse wind meer blos op de wangen te krijgen. En de PvdA moet er extra tegen waken weer weg te zinken in het zompige neoliberale moeras.

1 Reactie
Eid
Eid28 sep. 2021 - 20:32

@Olav Eens Olav, zolang die frisse wind betekent, dat werkende mensen niet constant bang worden gemaakt met wezensvreemde klimaat oplossingen alleen maar doemscanerio's. Mensen zitten niet te wachten op stoppen met dit; stoppen met dat, en moreel gedwongen worden tot eenzijdige eetpatronen... Kom met realistische voorstellen over woningbouw of tov boeren, en niet met die half-communistische oplossingen van onteigeningen. NL is niet (alleen) de grachtengordel, de incrowd in Amsterdam. Denk eens aan meer dan alleen die belangen.