Diversiteit en inclusie moeten nodig herijkt worden, ook in Nederland
In het licht van het huidige politieke tijdperk van de dominantie van rechtspopulisme ben ik er allesbehalve gerust op.
Met de inauguratie van president Trump begint een nieuwe en naar ik vrees hevigere ronde van maatschappelijke polarisatie in Amerika. Een belangrijk thema van het gevecht in de sociaal-politieke arena daar zou diversiteitbeleid zijn zoals ook Bas Heijne in zijn duidende essay over de aard en aantrekkingskracht van de Trumps en Wildersen van deze wereld opmerkt.
“Wat in Amerika gebeurt, gebeurt vijf jaar later in Nederland.” Deze uitspraak wordt toegeschreven aan de voormalige leider van de VVD, Frits Bolkestein. Nu ben ik bepaald geen bewonderaar van Bolkestein. Het was Bolkestein - met zijn goede neus voor opportunisme - die in de jaren negentig inzag dat Nederland de facto een immigratieland in wording was maar grote moeite had met zijn nieuwe multiculturele gedaante. Er was electorale winst op die thema's te behalen, zag hij. Als eerste maakte hij xenofobische retoriek salonfähig in het politieke midden. Wat dat betref zijn de ex-VVD’er Wilders en de huidige leider van de partij Yeşilgöz, de ware erfgenamen van Bolkestein.
Maar eerlijk is eerlijk, na zesendertig jaar leven in Nederland en regelmatig de oversteek te hebben gemaakt naar de andere kant van de Atlantische Oceaan, moet ik in dezen de oude vos gelijk geven. Nederland is in vele opzichten een trendvolger van wat zich in Amerika afspeelt. Alleen, in onze razendsnelle tijden van globalisering, gaat het niet meer om een overbruggingstijd van vijf jaar. De trends van de andere kant van de Atlantische oceaan bereiken ons razendsnel.
In dit licht is het voor ieder die diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid in onze samenleving een warm hart toe draagt alarmerend om te zien dat in Amerika een trend aan het ontstaan is van het ontmantelen van diversiteitsbeleid. Of het nu om de universiteiten gaat, auto-industrie, fastfood of kledingketens, of de tech-industrie, er is een trend om te stoppen met of afbouwen van diversiteitsbeleid. Soms is het afgedwongen door de rechterlijke macht (Hooggerechtshof verbood in 2023 positieve discriminatie bij toelating studenten) of onder druk van anti-woke activisten en/of eigen aandeelhouders (Walmart, Ford, McDonald’s) of een strategische move voor betere samenwerking met de nieuwe president (Zuckerberg en zijn Meta). Maar de richting van de verandering is vergelijkbaar, diversiteitsbeleid verliest terrein.
Afgelopen vrijdag stond in NRC een vrij geruststellend stuk over de weerslag hiervan in Nederland. Het is samengesteld op basis van een rondje bellen met een aantal zelfstandige diversiteitsconsulenten, woordvoerders van werkgeversorganisaties en aantal academische experts. Zo'n vaart zou het in Nederland niet lopen met het ontmantelen van diversiteitsbeleid in Nederland, zo was de boodschap. Kijkend naar de krapte op de arbeidsmarkt (en het groeiende aantal kandidaten met een etnisch/cultureel of anderszins een minderheidsachtergrond) zouden de werkgevers gek zijn om hun diversiteitsbeleid af te bouwen, was de redenering.
Logisch en redelijk beargumenteerd, maar helaas zijn de politieke en maatschappelijke veranderingen niet te voorspellen op basis van enkel nuchtere logica en een economische kosten/baten-analyse. Anders was het onmogelijk geweest dat de eenmanspartij van de heer Wilders met amper een politiek programma, behalve een anti-asielverklaring en moslimpestpamfletten, de grootste partij in ons parlement zou zijn.
We moeten – naast een nuchtere kijk op de feiten wat betreft arbeidsmarkt en de feitelijke diverse samenstelling van onze bevolking – ook het politieke momentum kunnen vatten voordat we een oordeel vellen hoe het met de voortgang van de diversiteitsagenda in deze dagen staat en wat de toekomst in het verschiet heeft.
In het licht van het huidige politieke tijdperk van de dominantie van rechtspopulisme ben ik allesbehalve gerust op hoe het met het broodnodige diversiteitsbeleid binnen de Nederlandse samenleving, binnen onze overheid en ons bedrijfsleven, verder zal aflopen.
Want het huidige rechtspopulisme stoelt vooral op het opzettelijk polariseren op thema’s waarbij het mobiliseren van een meerderheid tegenover emanciperende minderheden en een verander-agenda mogelijk is en loont.
Diversiteitsbeleid is een belangrijke veranderagenda voor ieder wat mij betreft. Het werken aan een samenleving waar diversiteit van haar burgers werkelijk gerespecteerd en gewaardeerd wordt en inclusiviteit als onze gedeelde grondhouding de kwaliteit van ons samenleven en onze samenleving ten goede komt. Maar we moeten het erkennen: het is niet inherent dat de meerderheid direct brood in diversiteitsbeleid ziet. Dit in tegenstelling tot emanciperende minderheden wier levens direct door diversiteitsbeleid van meer zuurstof worden voorzien omdat de dominante norm kritisch bevraagd en onderzocht mag worden.
Daarmee is diversiteit en inclusie als thema een interessant doelwit geworden voor de populisten die vooral de meerderheid willen mobiliseren.
Dit tijdperk daagt alle bepleiters van diversiteitsbeleid – ondergetekende inbegrepen – uit tot de nodige bezinning, en ook om de moed van strategische heroverweging. Wat moeten we laten of matigen, wat moeten we anders gaan doen? Welke andere paden in deze mistige tijden kunnen ons het beste brengen waar we heen willen?
Terugkijkend naar de afgelopen decennia, sinds diversiteitsbeleid vleugels heeft gekregen, valt mij op dat het aanklagen van ongelijkheid tussen een meerderheid en verscheidene minderheden het meeste prominente geluid is geweest. Naast deze wat mij betreft legitieme en nodige aanklacht, en misschien ter compensatie daarvan tegenover de meerderheid treffen we vooralsnog in visiestukken vooral een neutraliserend cliché ideaalbeeld van ‘ieder mag zichzelf zijn’ boodschap. Een sociologisch naïeve gedachte die de mens de illusie voorhoudt dat sociaal-culturele context van de samenleving of organisatie waarin hij zich beweegt er niet toe doet en dat het niet de opdracht van ieder is om onderling te finetunen.
Zo bezien, zit er een groot gat in ons diversiteitsdiscours. Het gaat vooral over de rechten van afzonderlijke groepen, of over “lekker jezelf zijn”. Het ontbreekt aan een gedegen verbindend verhaal. Of over hoe we de eenheid hervinden in onze verscheidenheid, en hoe onze saamhorigheid nog meer floreert door onze verscheidenheid. Maar ook welke wegen we moeten bewandelen en welke offers daarbij horen om daar te komen. Om van onze superdiverse samenstelling een waardige samenleving te maken.
Net als de andere twee grote uitdagingen van onze tijd en voor onze samenleving, klimaat en asiel en migratie, is diversiteitsbeleid vooralsnog meer een bron van populistisch polariseren, dan een gedeelde passie om de queeste naar een waardiger Morgenland gezamenlijk aan te gaan.
Wachten is op diepere gedachten en vurigere en meer verbindende taal en ook leiders die het met waar gezag kunnen uitdragen. Veel werk aan de winkel dus voor ons allen die de waardigheid van diversiteit thuis willen brengen in ons Nederland.
Praat mee
Reacties (10)
"Zo'n vaart zou het in Nederland niet lopen met het ontmantelen van diversiteitsbeleid in Nederland, zo was de boodschap. Kijkend naar de krapte op de arbeidsmarkt (en het groeiende aantal kandidaten met een etnisch/cultureel of anderszins een minderheidsachtergrond) zouden de werkgevers gek zijn om hun diversiteitsbeleid af te bouwen, was de redenering"
.
Bij een krappe arbeidsmarkt ga je toch juist niet mensen aannemen om hun achtergrond. Je neemt gewoon goede mensen aan voor de functie ongeacht hun kleur of geslacht.
sterker nog: in een krappe arbeidsmarkt mag je als werkgever al blij zijn geschikte mensen te vinden.
Dat stagiairs uit sommige bevolkingsgroepen het misschien wat lastiger hebben een plek te vinden, dat wil ik nog wel geloven. Maar om vakkundig personeel met een beetje positieve instelling, daar zitten organisaties echt om verlegen!
Helaas zo werkt het bij veel bedrijven niet. Als je er niet westers uitziet, of een niet westers accent hebt, sta je gelijk 1-0 achter.
.
In mijn loondiensttijd diverse keren bij sollicitatiegesprekken gezeten, en de hoeveelheid pigment in je huid maakt echt uit.
.
Zodra je iets afwijkt, sta je achter, en dat geldt niet alleen voor de hoeveelheid pigment in je huid. Een keer bij wat gesprekken gezeten en aan het eind van de dag had ik een nummer één in mijn hoofd. De baas dacht er anders over, omdat mijn nummer één wat moeite had met je rechtstreeks aankijken (ja dat was ook zo). Het ging om een binnendienstfunctie, dus nul relevant.
.
Het werd de nummer twee, met zeer vlotte babbel en een carrièreperspectief dat in mijn beleving niet overeen kwam met wat mijn werkgever kon bieden. Dat bleek ook, binnen een half jaar was hij weer vertrokken, dus weer een wervingstraject in.
.
We hebben nog een hele lange weg te gaan als het aankomt op inclusie en diversiteit,
Robbin
U meent dat de Polen en Roemenen en Bulgaren, die bv werken in de kassen en op het land, aangenomen worden vanwege het 'diversiteitsprincipe'?
De import van arbeidsmigranten heeft niets te maken met een gevoelde behoefte aan diversiteit. Het is eerder een methode om een (verouderd) verdienmodel nog een tijdlang in stand te houden. De baten en lasten komen bij verschillende partijen terecht.
Het enige dat veel mensen merken van diversiteitsbeleid is dat ze verplicht worden een onwetenschappelijke cursus te volgen die door een diversiteitsofficer die 3 schalen hoger zit even snel in elkaar is geflanst, terwijl er aan echte discriminatie en racisme niets wordt gedaan. Als je hier dan voorzichtig vraagtekens bij zet ben je gelijk een racist , facist of erger.
Ja, zo gaat het inderdaad bij diverse bedrijven/instellingen. Men kan dan op papier heel goed laten zien dat er serieus aan diversiteit wordt gewerkt. Ik vergelijk dit een beetje met greenwashing.
.
Ik heb niet meegemaakt dat als je met serieuze, opbouwende opmerkingen komt, je wordt uitgemaakt voor racist of erger.
"de andere twee grote uitdagingen van onze tijd en voor onze samenleving, klimaat en asiel en migratie,"
Aha, de grootste uitdagingen zijn dus klimaat, asiel en diversiteit. Niet betaalbaar wonen, inkomens- en vermogensongelijkheid, of de invloed van het Kapitaal op de politiek dus. Nou, veel succes de komende verkiezingen dan maar...
Komt omdat voormalig links de zaken die u benoemt hebben laten vallen. Dus moeten ze zich nu op een andere manier onderscheiden van hun rechtse broeders.
@Anna Dan bestaat links niet meer, slechts neoliberaal rechts met een greenwashing en diversity washing sausje.
Diversiteit benadrukt mogelijk teveel de verschillen. Bij gelijkwaardigheid zou mogelijk meer gesproken kunnen worden over overeenkomsten.
Theun
Dat ligt er maar helemaal aan hoe je het begrip 'diversiteit' bijvoorbeeld in de vraag wanneer bv het werk goed gedaan wordt, bewust of onbewust een rol laat spelen. Als je meent dat diversiteit een toegevoegde waarde is, zoek je juist naar verschillen omdat je uiteindelijk gelooft in de overeenkomst 'menselijkheid'.
.
Maar daarnaast zijn er natuurlijk geen geen overeenkomsten zonder verschillen en andersom.
Gaat mij erom dat er mogelijk teveel gericht word op de verschillen maar dat de vele overeenkomsten maar weinig aan bod komen. Met alle mogelijke gevolgen van dien...
Theun
U herhaalt uw standpunt.
Dan kan ik uw reactie afdoen met: "Lees mijn reactie (nog eens)".
zolang je diversiteit aanvliegt als zero Sum game kun je toch niet verwachten dat de groepen die moeten inleveren staan te juichen?
Zorg voor een gelijk speelveld. Maar wat er nu gebeurt, daarmee span je het paard achter de wagen.
En echt, ik ben voorstander van een betere maatschappelijke afspiegeling binnen organisaties. Prima hoogleraren, zorgpersoneel of bijvoorbeeld boeren uit groepen die daar nu nauwelijks kans hebben op een baan? Een gemiste kans! Maar we moeten natuurlijk niet ertoe overgaan dat we aan een arts of verpleegkundige ineens lagere eisen stellen omdat die uit een groep komt die je nog weinig in die sector ziet.
Mark
Als je als uitgangspunt neemt, dat groepen (wat voor dan ook) niet staan te juichen, dan doe je weinig anders dan de ene groep boven de andere te bevoordelen.
.
Als je voor een gelijk speelveld moet zorgen, dan eis je het onmogelijke van je zelf.
Ik noem maar een voorbeeld:
Laten we het hebben over de kansen van een Elon Musk en een zwarte man uit een of ander ghetto: OF je zou Musk z'n geld af moeten nemen, of je zou de zwarte man even rijk als Musk moeten maken.
.
M.a.w.: Moet u niet toegeven dat u wat u hier beweert niet zo heel kritisch getoetst hebt?
Met de doelstelling van een bevorderen van diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid in onze samenleving kan niemand het oneens zijn, Het gaat natuurlijk meteen mis als je een tekort op die gebieden alleen of vooral ziet bij een zeker deel van de bevolking. Dat tekort aan diversiteit, inclusie, en gelijkwaardigheid komt bij alle bevolkingsgroepen voor. Zij verschilt er wel. Er zijn daarbij wel bevolkingsgroepen die meer dan andere een tekort hebben op gebied van openstaan voor diversiteit, inclusie, en gelijkwaardigheid. Als het gaat om een lijst van bevolkingsgroepen met het grootste tekort op deze gebieden kun je veilig stellen dat daar een aantal staan die nu buiten beschouwing worden gehouden. Het deel van de bevolking wat hier rechts-populistisch wordt genoemd heeft concurrenten in niet onaanzienlijke delen van minderheidsgroepen zoals vanouds de streng-christelijke maar zeker ook onder de bevolkingsdelen met een niet westerse achtergrond. Er is geen enkele reden daar een onderscheid bij te maken.
Alweer een nieuw account en nog steeds dezelfde omfloerste beschrijving van een redelijke mate van xenofobie.
@ Bert Vervoort
Jij schrijft: Met de doelstelling van een bevorderen van diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid in onze samenleving kan niemand het oneens zijn,
Het is overduidelijk dat een groot deel van de bevolking het met die doelstelling oneens is. Zie de werkgevers. https://digitaal.scp.nl/arbeidsmarkt-in-kaart-werkgevers-editie-4/hoe-denken-werkgevers-over-diversiteit-inclusie-en-discriminatie/
Men wil het wel regelen binnen het bedrijf maar men selecteert meer van hetzelfde aan de poort.
Overigens gezien je taalgebruik is er sprake van een nieuwe naam van een oude bekende. Want jij wil het niet hebben over het grote probleem van het rechtsextremisme maar vooral over veronderstelde discriminatie door minderheidsgroepen. Kortom iedereen is volgens jou dader om te voorkomen dat de daders worden aangesproken. Dus je bent het zelf ook niet eens met de doelstelling van het bevorderen van diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid.
Tuurlijk Bert, want als VdPlas mij een nep man noemt en ik haar een nep boerin, dan heeft dat een even grote maatschappelijke impact..
Poppycock gobbledygock! Al is de alias nog zo snel, je domrechtse schrijfstijl achterhaalt je wel...
--
Owkee dat was best wel een dom rijmpje 🤭
“Wat in Amerika gebeurt, gebeurt vijf jaar later in Nederland.”
En nu nog veel sneller, aldus de auteur.
Zolang de 50-plussers in ons land dominant zijn in besluitvormingsprocessen, klopt dat. Maar bij de leeftijdsgroepen daaronder begint het wel te veranderen. De Amerikaanse invloed neemt af.
Voor wat betreft het diversiteitsbeleid. Het is te vroeg om te constateren dat dit in de VS wordt ontmanteld. En wat houdt ontmantelen eigenlijk in? In mijn beleving hooguit dat de scherpste randjes ervan af worden gehaald. Iets dat helaas vooral een deel van de Queer-gemeenschap zal merken.
Op het gebied van multiculturaliteit verwacht ik weinig verandering, Dat heeft alles met de bevolkingssamenstelling te maken. Het zal niet al te lang meer duren voordat de VS in meerderheid niet meer wit zijn. Dan kan je DEI-beleid formeel afschaffen, in de praktijk kan je op termijn zakelijk niet meer overleven zonder met al die verschillende achtergronden rekening te houden.
Zoals dat wel vaker geldt: je hebt de grote woorden, en je hebt de praktijk. En dat laatste is leidend. Ook in Nederland. Zo heeft de VVD de mond vol over migratiestop dan wel migratiebeperking, achter de schermen heeft de VVD als geen andere partij in Nederland beleid gemaakt dat migratie juist mogelijk maakt en aanmoedigt.
@ JohnVKR
Goed verhaal. Het enige wat je volgens mij onderschat is dat de gemeenschappelijke normen in de samenleving niet per definitie de normen van de grootste groep hoeven te zijn. Ik verwacht dat het conservatieve gedachtegoed in de VS nog erg lang dominant zal zijn. En hier ook trouwens.
"Het zal niet al te lang meer duren voordat de VS in meerderheid niet meer wit zijn. Dan kan je DEI-beleid formeel afschaffen" Waar baseer je op dat dit meer dan voor andere huidskleuren of culturen een "wit" probleem zou zijn? Het is zeker dat onder andere kleuren en culturen die de samenleving in de VS of Europa vormen dit probleem van een tekort aan diversiteit, inclusie, en recht op verscheidenheid niet minder geldt. Maak dus dan zelf niet om te beginnen een onderscheid tussen kleuren en culturen maar spreek alleen over personen met een tekort hierin.
@Bert Vervoort
Dat veel niei-witte mensen er ook of misschien wel meer conservatieve opvattingen op nahouden dat weet ik. Maar daar heb ik het niet over. Ik heb het over multiculturaliteit. Als de meerderheid in de VS niet meer wit is, zal je op termijn niet-witte mensen wel gelijke kansen MOETEN geven om succesvol te kunnen zijn. Zo simpel is het. Op dat gebied is diversiteit en inclusie dus geen nice to do, maar zakelijk gezien harde noodzaak.
Diversiteitsbeleid is niks mis mee. Maar het is een feit dat bepaalde minderheidsgroepen gemiddeld met 650 als score harvard binnenkwamen, terwijl andere minderheids daarvoor minstens 770 nodig hadden. Geen wonder dat mensen dan boos worden en zich tegen een diversiteitsbeleid keren.
Diversiteitsbeleid is niks mis mee. Maar...
En mijn ervaring is dat achter die maar... de werkelijke mening komt over, in dit geval ... diversiteitsbeleid.
Volrin
https://www.supremecourt.gov/opinions/22pdf/20-1199_hgdj.pdf
In de documenten die Harvard zelf heeft opgestuurd kan je duidelijk zien dat Aziatische studenten veel hogere scores moeten halen dan iedereen.
Hier is een analyse gedaan op basis van de aangeleverde cijfers https://briefedbydata.substack.com/p/affirmative-action-sat-scores-asian
Dat heeft te maken met de toelatingsprocedures waarbij lage SAT of ACT scores kunnen worden gecompenseerd met andere prestaties resp. "kenmerken". Ook in de USA zijn gestandaardiseerde tests, mogelijk tijdelijk. in het verdomhoekje terecht gekomen.
https://www.nytimes.com/2024/01/07/briefing/the-misguided-war-on-the-sat.html
https://www.reuters.com/legal/us-supreme-court-strikes-down-university-race-conscious-admissions-policies-2023-06-29/
@DanielleDefoe
Wederom zijn we natuurlijk allemaal voor gestandaardiseerde testen totdat de uitslag daarvan onwenselijke resultaten geeft.
Zo pendelen we in Nederland ook al jaren heen en weer tussen de CITO toets en het meer leraargestuurde schooladvies. De ene keer is de CITO toets oneerlijk, want culturele bias en taalachterstand etc. Het volgende jaar is het weer het advies van de leraar, want culturele bias etc.
Zolang niet iedereen (en dan vooral de juiste groepen) de juiste scores halen zullen we blijven schaven aan het systeem. Ook als we daarmee het totale niveau naar beneden brengen.
Equity is nou eenmaal belangrijker dan excellence.
Citotoetsen laten niets zien van het creatief vermogen en het zelfstandig denken.
Lerarenadviezen? Leraren zijn vaak ook niet bijster slim.
De niet wetenschappelijk onderbouwde bezwaren tegen schoolvorderingstoetsen zijn ook niet veranderd sinds hoogleraar A.D. de Groot aan de wieg stond van de z.g. Amsterdamse Schooltoetsen.
@anarchist
Beide hebben inderdaad hun manko. We kunnen het ook gewoon aan de markt overlaten maar ook dat heeft zijn keerzijde.
Heb je een beter voorstel?
"We kunnen het ook gewoon aan de markt overlaten maar ook dat heeft zijn keerzijde."
Dat hele legacy gebeuren mag ook van mij weg.
Voor toelating tot kunstopleidingen moet een kandidaat gewoonlijk een portfolio meebrengen.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
