Dinsdag kwam een einde aan het Tea Party fenomeen

Er wordt een hoop na-geanalyseerd over de uitslagen van dinsdag. Vooral speculatief. We’ll see. Wat je wel kunt vaststellen is dat de kiezer geweldig ontevreden is, althans de kiezer die de moeite heeft genomen te stemmen.

Dit zijn de kiezers die in 2006 de Republikeinen voor de broek gaven, in 2008 Obama en een Democratisch Congres verwelkomden en in 2010 hem en de Democraten weer afserveerden. Je kunt er veel over zeggen maar laat ik me beperken tot de vaststelling dat de kiezer permanent ongelukkig is en steeds maar weer iemand daarvoor verantwoordelijk wil houden. Wie daarop het beste weet in te spelen – en dat is meestal natuurlijk de oppositie – wint de volgende ronde. En verliest hem daarna weer.

De Tea Party is ondertussen een overschat fenomeen. Ze hebben twee echte favorieten weten te krijgen, in Florida en in Kentucky. Maar dat waren beide staten die toch al Republikeins zouden worden. Netto winst = nul. Met enige fantasie is ook Wisconsin waar de meest liberale senator, Russ Feingold, ten onder ging, tot de Thee adepten te rekenen. Maar Feingold had in dit klimaat ook van andere Republikeinen verloren. De Sarah Palin kant van het Tea Party fenomeen, te onderscheiden van ideologische liberariërs zoals Rand Paul in Kentucky, heeft ondertussen ervoor gezorgd dat de Republikeinen niet een meerderheid konden halen.

Reken maar mee. Ze hebben door het naar voren schuiven van incompetente, domme of radicale kandidaten (vaak alle drie) vier zetels verloren laten gaan die anders waarschijnlijk Republikeinse gegaan zouden zijn. Harry Reid in Nevada, de Democratische meerderheidsleider die zeer kwetsbaar was, is de belangrijkste. Sharron Angle was een radicale nut case die zelfs voor Nevada begrippen niet geloofwaardig was. En Nevada kiezers zijn extra boos omdat ze de afgelopen twintig jaar in een fantasiewereld hebben geleefd die van het gokcentrum in de woestijn een soort paradijs op aarde maakte. Suburb na suburb werd uit de grond gestampt en ja, nu staan die huizen allemaal leeg of te koop en is de waarde ervan ver onder de hypotheekschuld gezakt. De banen zijn illusoir gebleken. Moeilijk om medelijden mee te hebben. Een casino economie is nu eenmaal een casino economie. Hoe dat ook zij, Reid won uiteindelijk overtuigend.

In Delaware vond de meest stupide Tea Party activiteit plaats. Het leek erop als de zetel van Joe Biden, nu vice-president, zou gaan naar een Republikein. Een betrouwbaar Republikeins congreslid was in de markt. Bij de voorverkiezingen werd hij echter verslagen door een Tea Party kandidaat, de inmiddels fameuze Christine O’Donnell. De laatste was een activiste voor een anti-masturbatie groepje, sloeg fenomenale onzin uit en erkende vrolijk lachend dat ze in haar jonge jaren een zelfverklaarde ‘heks’ was geweest. Wat dat laatste ook mocht betekenen, het was onverantwoord om zoveel domheid naar de Senaat te sturen en dus kozen de kiezers voor een Democraat.

In Colorado was Democratische senator Bennett kwetsbaar. Hij was net benoemd als opvolger van Ken Salazar, nu minister van Binnenlandse Zaken. Zijn uitdager, Ken Buck was zo dom om de Tea Party retoriek over te nemen en populistische onzin uit te slaan. Het deed hem alleen maar schade, vooral in de regio rondom Boulder, waar de universiteit staat en waar de kiezers daarvan niets moeten hebben. Opnieuw een zekere zetel voor de Republikeinen naar de Democraten.

De vierde blamage voor de theekrans lieden is een echte zeperd, Alaska, de achtertuin van Sarah Palin. Uit persoonlijke animositeit toverde Palin daar ene Joe Miller uit haar hoge hoed omdat ze de Republikeinse senator Lisa Murkowski niet kon uitstaan – dateert uit de tijd de Palin een kleine politica in Alaska was. De Murkowski’s, vader en dochter, runden de senaatszetel alsof hij familie eigendom was en dat zat Palin niet lekker. Maar Miller bleek niet al te slim, ongeveer van het niveau Palin. Hij liet tijdens een van zijn bijeenkomsten een reporter in de boeien slaan door een paar potige ordebewaarders die hij had meegenomen. De reporter had lastige vragen gesteld. Verder bleek Miller het niet zo nauw te nemen met de regels in politieke ambten (een eigenschap die hij ook deelt met Palin). Voor de Republikeinen is het een gelukje dat de kiezers ook nog een write in konden doen voor Murkowski – en ook nog een gelukje dat er weinig mensen wonen in Alaska, zodat dit niet uitloopt op een puinhoop van Florida 2000 proporties. Dus blijft Murkowski zitten. Maar reken het wel als een blamage van de Tea Party.

Tel het op en trek het af en in elk geval in de Senaat is de invloed van het Theekransje minimaal. Rand Paul zal zich snel losmaken van de bizarre kantjes van de partij en zijn eigen bizarre anti-overheids libertarian agenda uitzetten. Marc Rubio, een coming man op nationaal niveau, zal aan de weg gaan timmeren en dat doe je niet als luidruchtige radicaal. Jim DeMint, de Republikeinse senator van South Carolina, heeft de Tea Party gebruikt om de tent op te schudden. Dat is gelukt maar de vraag is of DeMint en zijn evangelisch, zuidelijk soort conservatisme daar beter van wordt. Gewone, traditionele Republikeinen hebben de overhand en het zal campagne leider DeMint niet in dank worden afgenomen dat hij drie zekere zetels kwijtraakte.

Het is waar dat de Tea Party in het Huis van Afgevaardigden nu een groepje van een man of 25 tot zijn achterban mag rekenen. Niet voldoende om veel invloed uit te oefenen. Wel kunnen ze claimen dat ze voor deze land slide hebben gezorgd. Maar geleidelijk aan zal het verhaal worden dat het vooral een anti-Democraten stem was in 2010 en niet een pro-Republikeinen stem. En dat het Theekransje van Sarah Palin een belangrijke publicitaire rol speelde maar niet veel meer dan dat. De Amerikaanse politiek is niet veranderd. Sarah Palin kan op basis van deze golf niet erg optimistisch zijn dat ze in 2012 serieus aan de presidentsverkiezingen deel zou kunnen nemen. Maar ook al weet ze weinig, Palin is niet dom. Ze verdient miljoenen als spreekster en Fox News praathoofd. Waarom de zeepbel doorprikken? De Tea Party kwam gisteren aan zijn einde. Met dank aan de Tea Party.