Deze energiecrisis is een geschenk uit de hemel

Energiereuzen kampen met fikse afschrijvingen, overcapaciteit, ontslagrondes, zien hun toekomstperspectieven slinken. Dat meldt het Financieele Dagblad deze week in vier artikelen. De krant heeft de waarde van stroomproducenten in jaarrekeningen geanalyseerd.

Deze crisis is een geschenk uit de hemel. Het artikel suggereert dat de energiereuzen in ons land lui zijn geworden. Ze hebben de afgelopen decennia zonder lange termijn visie en met miljarden steun op hun gemakje kunnen doorpruttelen, zolang ze geld als water verdienden met hun traditionele verdienmodel, centrale opwekking met grote gas- en kolencentrales.

Zonnepanelen zijn schoon, schaalbaar, degelijk, decentraal. In tegenstelling tot fossiele energie, waarvan de bronnen eerst in lagen diep in de grond worden aangeboord, met veel chemie en energieverbruik opgepompt of losgehakt.

Eenmaal boven de grond wordt het de wereld over gesleept in tankers, trucks of omstreden pijpleidingen soms door politiek instabiele landen en daarna opgeslagen of opgestookt in centrales. Dit om uitstoot en stoom te produceren die elektriciteit opwekken. Het eindproduct wordt vervolgens via verdeelpunten bij iedereen thuis afgeleverd. Dikke kabels, grote centrales, veel energieverlies en -verspilling.

In het FD-artikel ‘groene stroom vergt dure aanpassing netten’ wordt de schuld van de ontslagrondes bij Eneco, Stedin en Joulz neergelegd bij duurzame sector en de vraag naar zonnepanelen.

Zoals taxichauffeurs actievoeren tegen vervoersapp Uber en de hotelbranche klaagt over kamerapp AirBnB, zo leggen sommige energiereuzen de oorzaak van hun eigen falen bij een voor consumenten superieure energie service: schone, goedkope duurzame stroom.

Nota bene waarschuwt bankier en voormalig Amerikaans minister van Financien Poulsen gisteren in NYtimes voor een nieuwe bubble: de fossiele bubble. De wereld verandert. Schone, decentraal opgewekte energie is niet het probleem, het is de oplossing. Het ware probleem zit in de energiereuzen die dit niet als oplossing onderkennen.

De consument heeft een meterkast, mag energie afnemen maar heeft nauwelijks inzicht in of invloed op de bronnen van zijn stroom. De consument wil nu eigen power, in elk geval wil hij iets veel slimmers dan dat wat al jaren voorhanden is.

Dankzij een flinke impuls in duurzame energie kan de toekomst frisser, zonniger en helderder worden voor energieproducenten en hun klanten. De energietransitie kan de redding zijn voor de slimste bedrijven, die hun obsessie met grote centrales en dikke stroomkabels loslaten.

Er is een ander tijdperk aangebroken, waarin de consument naast de producent aan de knoppen mag zitten en eigen energie gaat opwekken en terugleveren.

Energiereuzen moeten stoppen met de klaagzang en zich transformeren tot het energiemerk dat die superieure dienst aanbiedt, zoals E.ON nu zijn klanten razend gemakkelijke zonnepanelen aanbiedt. Bijkomend voordeel: dit bindt ook de klant. Als duurzame energie zo populair is, zorg dan dat de consument via jou voor dat duurzame product kiest. Wees zelf de beste keus. Stedin klaagt bij twee miljoen huishoudens de meter te moeten vervangen.

Als ik Stedin was zou ik daar geen traan om laten, maar samen met Enerco en Joulz de klant de instrumenten in handen te geven om energie te besparen, de eigen energievraag af te stemmen op zelfopgewekte stroom, en meer mogelijkheden voor lokale opslag van stroom in een elektrische auto of buurtbatterij ontwikkelen. Het zogenaamde probleem, duurzame energie, is geen probleem, maar een geschenk uit de hemel.

Deze column staat ook op Nu.nl