De zorg wordt alleen gezien als kostenpost

Waar de zorg aan het begin van de verkiezingscampagnes nauwelijks werd genoemd, is het ineens hét onderwerp van de verkiezingen geworden. En het is duidelijk waarom: partijen plannen ongekend draconische bezuinigingen op de zorg. Tot 10 miljard euro per jaar moet eraf. En dat is dan nog bovenop de bezuinigingen die door VVD/PVV-beleid in de afgelopen twee jaar gewoon zijn doorgezet. En dat mág niet onbesproken blijven in deze verkiezingscampagne.

Het excuus voor deze bezuinigingen? De Navo-norm moet toch ergens van betaald worden. En er wordt ervoor gekozen om de rekening bij de zorg te leggen. Dat is wrang: Rutte die als premier de verzorgingshuizen heeft gesloten, een groot deel van de thuiszorg heeft afgebroken en fors heeft bezuinigd op de gehandicaptenzorg, de GGZ en de jeugdzorg. Diezelfde Rutte met een Navo-pet op vindt dat wat over is gebleven van de zorg nu mag opdraaien voor zijn Navo-norm. En de meeste politieke partijen gaan daar gewoon in mee.

En dat is niet anders dan pijnlijk. Op ons recente meldpunt voor de ouderenzorg kwamen in korte tijd 1400 verhalen binnen. Daaruit blijkt dat driekwart van de zorgverleners in een verpleeghuis elke week met minder collega’s moet werken dan nodig is, één op de drie zelfs elke dag. De helft heeft elke dag te weinig tijd om de zorg te verlenen. Eén op de drie zorgverleners in de verpleeghuizen wil de zorg uit. Met pijn in het hart. En als je dan denkt, ouderen willen langer thuis blijven wonen, dan staat ook dat enorm onder druk. Van de mensen die thuiszorg krijgen krijgt ruim een derde wekelijks minder zorg dan eigenlijk nodig is. Kun je je dat voorstellen?

Ondertussen kunnen veel zorgverleners niet meer rondkomen van hun werk. Zoals Roy, die werkt in de ouderenzorg het mooi verwoordde tijdens een van onze landelijke avonden met zorgverleners: ‘Van ons wordt altijd gezegd dat salaris voor ons niet belangrijk is, want we doen dit werk met passie. Maar van mijn passie kan ik niet mijn boodschappen afrekenen.’ En zo is het. 

Politieke partijen die er voor kiezen om op deze manier op de zorg te bezuinigen zien de waarde niet van de zorg. Dat is de enige conclusie die je kunt trekken. En dat is al veel langer zo. De zorg wordt alleen gezien als kostenpost. De sluitpost van de begroting. Hiermee wordt doelbewust een crisis in de zorg veroorzaakt. Als de zorg het met nóg minder geld, nóg minder tijd en nóg minder mensen moet oplossen dan ontstaat er een crisis en de mensen die in de zorg werken, de mensen die zorg nodig hebben, en de hele samenleving is daar vervolgens de dupe van.

Terwijl het anders kan. Betaalbaarheid kan het niet aan liggen. De partijen die zonder onderbouwing of debat 35 miljard euro voor de NAVO tevoorschijn toverden weten nu van gekkigheid niet waar ze het aan moeten uitgeven. Laat dat geld naar de zorg gaan. En waarom niet het geld halen waar het zit in plaat van bij de allerkwetsbaarsten van de samenleving? Waarom de allerrijksten in dit land, die door de VVD en de PVV zijn ontzien en belastingvoordeel na belastingvoordeel hebben ontvangen, niet wat meer laten betalen? Het kan gewoon, dat is een politieke keuze die simpel te maken is – als je dat wilt.

Het geld halen waar het zit betekent ook de markt uit de zorg slopen. Want natuurlijk ken er ook bespaard worden op de zorg, als je het maar op een sociale manier doet. Dure consultancybureaus, aanbestedingsspecialisten, bureaucratie, zorgeconomen, marktconsultaties, private equity en: winsten van zorggeld. We moeten de zorg bevrijden van die ballast. Ook die keuze maken durven andere partijen niet te maken. Alsof het radicaler is om te zeggen dat zorggeld naar zorg moet en niet naar winst, dan om die winsten ongemoeid te laten. En toch gebeurt precies dat.

Laten we luisteren naar de zorg. Laten we zorgbuurthuizen bouwen. Laten we zorg dichtbij mensen organiseren. Laten we zorg zien niet als kostenpost, maar als belangrijk voor iedereen in onze samenleving. Als iets dat waardevol is. Want dat is SuperSociaal.