De wake-up call van Bart Smit

Speelgoedwinkel Bart Smit ligt onder vuur. In hun nieuwste reclameboekje voor Sinterklaas staan strijkende en kokende meisjes met de tekst: “Net zo goed als mama.” Het Facebook-account van Opzij barstte bijna uit zijn voegen en Twitter werd overspoeld door een tsunami van kritiek. “Wat ontzettend jaren 50!”

Bart Smit is blijkbaar dol op vlijtige mini-huisvrouwtjes, maar het feit dat zoveel Nederlanders zich hierover opwinden is nieuw. Immers; de hele marketing gericht op kinderen loopt al jaren over van de stereotype beelden van meisjes en jongens. Terwijl Bart Smit alle kritiek over zich heen krijgt, maakt Intertoys een nieuw speelgoedboek met in de indeling ‘meisjes: poppen en tienerpoppen’ en ‘jongens: techniek en ontdekken’. Alle stoute jongetjes die stiekem met de pop van hun zusje spelen krijgen van Intertoys een tik op de vingers.

Al zouden meisjes willen, dan nog kunnen ze niet om poppen en prinsessen heen. Met het merk ‘Prinsessen’ spant Disney de (prinsessen)kroon. Binnen deze serie kunnen ouders van kleine prinsessen niet alleen broodtrommels, make-up en tassen kopen, maar ook tandpasta en zelfs vitaminen. Disneyprinsessen zijn nou niet bepaald het type zelfverzekerde-vrouw-met-lef zoals bijvoorbeeld onze eigen Máxima.

Neem bijvoorbeeld Doornroosje: ze staat er om bekend dat ze de hele tijd ligt te slapen. De Prins valt als een blok voor haar, heerlijk rustig natuurlijk zo’n slapend vrouwtje! En dan Sneeuwwitje: druk poetsen voor zeven gekke kereltjes en vervolgens ligt zij beeldschoon en half dood in een glazen kist te wachten op haar prins. En dan heb je nog Assepoester: het meisje dat precies doet wat Bart Smit van haar verwacht: schoonmaken!

Walt Disney maakte deze films ruim 50 jaar geleden, maar ook in Disney World veranderde het een en ander. Zeemeermin Ariël bleef in ieder geval bij bewustzijn en ging tegen haar vader in. Maar ze moest letterlijk haar stem inleveren om bij haar prins te kunnen zijn. Belle is ook een pittige tante, maar zij stapt weer in de valkuil als zoveel vrouwen: ze valt als een blok voor een agressief en opvliegend beest van een vent. Zeg maar het type man waardoor veel te veel vrouwen in een blijf-van-mijn-lijf huis zitten. Toch niet erg veel vooruitgang.

We kunnen de schuld neerleggen bij Disney of speelgoedwinkels als Bart Smit, of ook eens naar onszelf kijken. We hebben met z’n allen liggen dromen. In die zin zijn we geen haar beter dan de slapende prinsessen. De verontwaardigde reacties op Twitter en Facebook laten zien dat Nederlandse mama’s en papa’s ontwaakt zijn. Het geëmancipeerde landje waar we dachten lang-en-gelukkig te kunnen leven blijkt een sprookje.

Er is werk aan de winkel: het wordt tijd voor bewustwordingstrajecten en ludieke acties voor en door de nieuwe generatie. Empowerment- en emancipatietrajecten zijn nu harder nodig dan ooit, zoals WE CAN YOUNG, dat meisjes én jongens weerbaar maakt op het gebied van relaties en seks. Naast de prinsessenterreur bieden zij voor alle Mega-Mindy’s onder ons een alternatief. Bart Smit gaf ons de wake-up call. Het is nu aan ons om te ontwaken, of dromen we verder?

Lees ook op Joop: Bart Smit slaapt door emancipatie heen