Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De waanzin slaat toe in Turkije

  •  
22-06-2013
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
RTEmagicC_erdogan.jpg
Erdogan lijdt aan de onvermijdelijke gevolgen van meer dan tien jaar macht ... Turkse premier zou symptomen van het Hubris-syndroom vertonen
Vicepremier Bülent Arinc bekleedt een belangrijke positie binnen de Turkse politiek. Na premier Erdogan en president Gül is hij de derde man van de regerende Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP). Die positie brengt belangrijke taken met zich mee. Namens de regering sprak hij vorige maand met de in de VS woonachtige, doch in Turkije zeer invloedrijke Fethullah Gülen. Het ging onder andere over de ‘inzichtelijke verschillen’ (lees: het conflict) tussen deze imam en Erdogan.
Twee weken geleden kreeg Arinc opnieuw een belangrijke opdracht. Tijdens Erdogans reis naar Noord-Afrika mocht hij de door het Gezipark-protest en politiegeweld de verhitte gemoederen trachten te kalmeren. Daarbij erkende Arinc dat het politiegeweld excessief was geweest.
Volgens de krant Taraf overwoog Arinc onlangs zijn ontslag in te dienen. Dat hij daar vanaf zag kwam volgens Taraf omdat president Gül hem aan boord hield. Arinc haastte zich vervolgens om alles te ontkennen. Maar waar rook is, is vuur; hij kon een geruchtenmolen in politiek Ankara niet voorkomen.
Erdogan zou er ontstemd over zijn geweest dat Arinc het politiegeweld excessief noemde. Verklaarbaar, want daarmee werd tegen zijn zin gesuggereerd dat de dalende beurzen en de devaluatie van de Turkse lira niet zo zeer het gevolg waren van het protest, maar veel eerder van de reactie daarop door de regering. Samenzweringstheorieën
De woorden van Arinc waren tegenstrijdig met Erdogans claim dat hem noch de politie iets te verwijten valt. Hij houdt vol dat achter het Gezipark-protest een samenzwering tegen de Turkse economie schuilgaat. Met een veronderstelde rol daarbij van de VS, de EU en Israël, komt dat neer op een wereldsamenzwering tegen Turkije.
Dat Claudia Roth van de Duitse Groenen naar Istanbul kwam om haar solidariteit te betuigen met de milieuactivisten in het Gezipark, werd door de regeringsgezinde media geïnterpreteerd als bewijs van een internationale samenzwering. Veel verder kwam het niet. Het blijft vooral bij wilde beweringen die de logica tarten. Waarom zouden de VS, de EU en Israël de Turkse economie willen beschadigen? Valt aan een economisch welvarend Turkije niet meer te verdienen dan aan een arm Turkije?   Bij Erdogan is het vergeefs zoeken naar logica. Bij zijn aanhang eveneens. Daar hecht men veel geloof aan de beweringen van Yigit Bulut, een financieel analist die op de televisie uitlegt dat buitenlandse inlichtingendiensten Erdogan via telekinese willen vermoorden. Geen spat bewijs voor uiteraard. De door nationalistisch-religieuze emoties en persoonsverheerlijking gedreven supporters van Erdogan twijfelen echter geen seconde.
En zo passeren alle bekende samenzweringsverhalen de revue. Dat de vrijmetselarij evenmin ontbreekt heb ik recentelijk zelf ervaren. Sommige fanatici menen dat ik een vrijmetselaar ben, die door de staat Israël wordt betaald om Erdogan in diskrediet te brengen.
Er is heel wat onzin nodig om het feit te omzeilen dat de internationale kritiek op Turkije niet onder de verantwoordelijkheid valt van de Turkse protestbeweging, maar het resultaat is van mensenrechtenschendingen, Erdogans autocratische instelling en zijn haat ten aanzien van veel Turken.
Dat laatste neemt angstaanjagende vormen aan. Wie alcohol drinkt, minder dan drie (vijf zelfs nu al) kinderen op aarde wenst te zetten, er socialistische opvattingen dan wel een liberale westerse levensstijl op nahoudt, kan rekenen op de minachting van de premier. In zijn toespraken draait hij er niet omheen dat tegenstanders van zijn beleid zich geen Turk mogen noemen. Met andere woorden, Erdogan is heel hard bezig de Turkse samenleving nog verder te polariseren dan deze nu al is.
Er zijn berichten over gewapende AKP-aanhangers die zich voorbereiden op aanvallen tegen demonstranten. Sterker, dergelijke milities kwamen al in actie voor het Gezipark-protest. In Ankara zochten met messen bewapende AKP-aanhangers de confrontatie met activisten die protesteerden tegen het kusverbod (!) op perrons in de metro van de Turkse hoofdstad.
Dit soort berichten doen vrezen voor een terugkeer van de situatie eind jaren zeventig, toen het politieke geweld de straat beheerste en Turkije zich in een staat van burgeroorlog bevond. De staatsgreep van 1980 was daar het directe gevolg van.
Het Hubris-syndroom
Erdogan gedraagt zich steeds merkwaardiger – en dan heb ik het niet over zijn vreemde kledingkeuze tijdens partijbijeenkomsten. Terwijl zijn gezicht en lichaamshouding een snelle veroudering verraden, verrast hij zo nu en dan met plotselinge vlagen van energie. Hij wordt ook slordig. Tijdens een toespraak verleden week voor een miljoen AKP-aanhangers in Istanbul vergiste hij zich in het aantal maanden dat Turkije nog scheidt van de lokale verkiezingen volgend jaar. Simpele vergissing die andere politici simpelweg toegegeven hadden. Erdogan niet. Nadat iemand in het publiek hem corrigeerde bleef hij zijn gelijk hardnekkig volhouden.
Volgens de Britse neuropsycholoog Ian Robertson lijdt de premier aan de onvermijdelijke gevolgen van meer dan tien jaar macht. Robertson vergelijkt de chemische gevolgen daarvan op de hersenen met het effect van cocaïne. Dat kan positieve gevolgen hebben, bijvoorbeeld meer daadkracht. Daar staan negatieve karakterveranderingen tegenover, zoals toegenomen egocentrisme en verminderde zelfkritiek. Een politiek leider die te lang teveel macht heeft zal geagiteerd op kritiek en protest gaan reageren, tegenstrijdige uitlatingen doen en een verminderd beoordelingsvermogen hebben.
Robertson benadrukt dat niemand na tien jaar immuun is voor de negatieve gevolgen van veel macht. Om die reden stellen veel landen tien jaar als maximale regeringstermijn voor een premier of president. Overigens kennen de statuten van Erdogans AKP een limiet van drie achtereenvolgende termijnen.
Erdogan toont volgens Robertson symptomen van wat de voormalige Britse minister van Buitenlandse Zaken David Owen het Hubris-syndroom noemde (hubris, of hybris, is Grieks voor extreme trots, of arrogantie). Symptomen als narcisme, het gelijkstellen van het nationale en het persoonlijke belang, alsmede de neiging om minder verantwoordelijkheid af te willen leggen tegenover wereldse politiek dan ten aanzien van God of de geschiedenis. Daarnaast noemde Owen een verminderde greep op de werkelijkheid als symptoom van het Hubris-syndroom.
Het enige dat je tegen Robertsons diagnose in kunt brengen is dat Erdogan niet alleen de laatste jaren, maar al veel langer aan dergelijke symptomen lijdt. Dat ze zich de laatste tijd steeds meer manifesteren is daarentegen een onmiskenbaar feit.
Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, uitgeverij EPO, Antwerpen) Volg Peter Edel op twitter

Meer over:

opinie, wereld
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (19)

JoopSchouten
JoopSchouten22 jun. 2013 - 19:09

Paranoïde overmoed dus ... Creepy.

msj_meijerink
msj_meijerink22 jun. 2013 - 19:09

Het is niet de eerste keer dat een regeringsleider na veel 'succesvolle jaren' last krijgt van allerlei waanideeën. Adolf Hitler, Maggie Thatcher en George W Bush dachten na een jaar of wat ook dat ze onaantastbaar waren en dat iedere vorm van kritiek een -al dan niet internationale- samenzwering tegen hen was.

Ayyildiz
Ayyildiz22 jun. 2013 - 19:09

test

yeason
yeason22 jun. 2013 - 19:09

de waanzin slaat ook toe in brazilie,en beperkt in nederland hier heb je ook de dictatuur van de meerderheid die haar wil beperkt wil opleggen aan minderheden in alle aspecten dat vergeten nederlanders,die wijzen liever naar andere landen en turkije heeft geen geblondeerde indonesier die zo extreem is en boekjes en filmpjes maakt over mensen,en tegelijk nederland vertegenwoordigt in de tweede kamer als grootste oppositie partij vergeleken met de uitspraken en daden van deze geblondeerde indo die de grootste oppositie partij leidt in de tweede kamer,lijkt erdogan een lievertje

Bammetje2
Bammetje222 jun. 2013 - 19:09

Erdogan trekt Turkije terug naar de tijd van vóór Atatürk. Hij is de seculiere staat aan het afbreken Het park mag nu blijven. : De verbouwing van het Taksimplein staat symbool voor de manier waarop de Turkse regering zich tot de bevolking verhoudt. Maar premier Erdogan wil dat plein nu grondig verbouwen; tegenover de opera moet de grootste moskee van het land verrijzen Erdogan: Wat jullie ook doen, ik sloop het Ataturk (= symbool moderne, seculariere staat) gebouw. Ook zijn dreiging om het leger in te zetten zal hij niet waar kunnen maken. Als hij dat zou doen denk ik dat het leger de macht terug pakt op Erdogan middels een coup. Het leger bestaat namelijk niet alleen maar uit Soennieten....

ucallmeaturk
ucallmeaturk22 jun. 2013 - 19:09

Sinds AKP aan de mach kwam in Turkije (al meer dan 10 jaren) hebben mensen zoals ik geprobeerd om de ware doel v Erdogan te vertellen in EU door te reageren op berichten uit Turkije. Helaas zag ik en vele andere Turken dat Erdogan de weg naar democratie ging gebruiken om de leger de mond te snoeren. Tegelijkertijd hebben vele aanhangers v zogenaamde 'cemaats' (cemaat = een islamitische groepering met een leider) ge'infiltreerd in de leger apparaat, politie, gerecht enz. Nu der tijd heb je vele cemaat aanhangers van verschillende cemaats in Turlije. Zo is Gülen die woont in Amerika een van de leiders van zijn Gülen-cemaat. Hoewel Erdogan geen Gülen-cemaat aanhanger is hebben ze gelijke doelen: Islamiseren van Turkije. Islam en democratie zijn twee tegenstrijdigheden. Dat heeft Erdogan ook vroeger zelf gezegd. "Democratie is als een bus. als je op de plaats van bestemming bent gekomen, stap je er weer uit". Helaas hebben de EU-leiders het niet willen zien dat Erdogan geen matige moslim maar een extremist is. Ook hebben ze een oog dichgeknepen dat er een dictator in Turkije zich ontwikkelde om allerlei redenen(?). Zelf vermoed ik dat het de EU koud liet of Turkije nou wel of geen demoratie is omdat men in EU Turkije toch niet in EU wil zien. Mischien vonden ze het ook makkelijker om met een dictator te onderhandelen in plaats van een democratisch gestuurd sterk Turkije. Wat het ook moge zijn, de Turken zijn door europa in de steek gelaten en hebben de Turken de eigen idenditeit niet in het moderne westen maar het orthodoxe islamisme gevonden. Als Turkije wel een volwaardig lid van EU was geweest, had Erdogan geen schijn van kans gehad om zoveel macht zich te eigenen. Erdogan weet dat mocht hij ooit berecht worden, hij en zijn aanhangers plus vele zakenmensen, voor jaren achter de tralies zullen verdwijnen. Om de seculieren te bedwingen zaait hij haat tussen de moslims en alle anderen in Turkije. Hij probeerd door de oppositie zwart te maken, de moslims achter zich te krijgen. Ik hoop dat EU Turkije niet de rug keert. Dat zou alleen ten goede komen van de nieuwe dictator, genaamd Recep Tayyip Erdoğan.

peteredelturkije
peteredelturkije22 jun. 2013 - 19:09

Prachtig commentaar staat hieronder: 'obviously part of an international conspiracy' http://www.hurriyetdailynews.com/annual-transsexual-pride-demonstration-marches-for-rights-gezi-park.aspx?pageID=238&nID=49344&NewsCatID=341

[verwijderd]
[verwijderd]22 jun. 2013 - 19:09

arme Erdogan, tijd dat hij een borrel gaat drinken met Assad

1 Reactie
Boborator
Boborator22 jun. 2013 - 19:09

Het zijn wel 2 tegenpolen! Toen de man nog bij zijn verstand was had hij een ' bevriende buren' beleid: zeer succesvol, handel met Iraq, Syrie, Rusland en Europa, vriendschappelijke contacten met de VS EN Iran.

[verwijderd]
[verwijderd]22 jun. 2013 - 19:09

"Bij Erdogan is het vergeefs zoeken naar logica. Bij zijn aanhang eveneens." Hopelijk helpt het een beetje dat in o.a. Duitsland Turken massaal de straat op gaan om tegen Erdogan te betogen. Dat ondermijnt het idee dat alle Turken kritiekloze Turken zijn toch op een voor Erdogan erg pijnlijke wijze. Daaraan zijn immers zowel geldstromen als de bereidheid om nog in Turkse militaire dient te gaan gekoppeld.

1 Reactie
BasVV
BasVV22 jun. 2013 - 19:09

Ik denk dat zowel in Duitsland als Nederland een afspiegeling van de Turken in brede zin wonen. Als in Turkije de aanhangers van Erdogan zich expliciet gaan roeren dan kan dat best ook hier en in Duitsland gebeuren.

[verwijderd]
[verwijderd]22 jun. 2013 - 19:09

De overeenkomsten met Hitler stapelen zich op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Moederkruis Ook zat Erdogan, net als AH, een jaar achter de tralies: http://nl.wikipedia.org/wiki/Recep_Tayyip_Erdo%C4%9Fan http://nl.wikipedia.org/wiki/Gevangenis_van_Landsberg. De zogeheten "hybris" en de paranoya zijn natuurlijk ook overeenkomsten . Deze zouden, net als bij AH, heel goed het gevolg kunnen zijn van drugsgebruik. Gewapende AKP-aanhangers = SA En zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan

1 Reactie
Boborator
Boborator22 jun. 2013 - 19:09

U kunt beter vergelijken met andere historische figuren. Iemand vergelijken met Hitler of een situatie met het Nazisme is namelijk een 'godwin': de ultime drogreden: wie dit argument gebruikt verliest onmiddellijk het debat: http://en.wikipedia.org/wiki/Godwin%27s_law

[verwijderd]
[verwijderd]22 jun. 2013 - 19:09

Van Hitler werd ook beweerd dat hij gek was. Ik hoorde Erdogan net publiekelijk uitspreken dat de rellen in zowel Turkije als Brazilië door het westen op touw zijn gezet. Beide grote landen hebben een hoge economische groei, en dansen in steeds mindere mate naar de pijpen van Uncle Sam. Assad doet dat ook al niet. Op de G8 conferentie kon je zien hoe daar Putin onder druk werd gezet. Zo voor Obama ook gelden dat hij lijdt aan de gevolgen van veel macht ?

1 Reactie
Boborator
Boborator22 jun. 2013 - 19:09

Obama komt mij eerder over als een 'drone'. In de binnenlandse politiek heeft hij elke dag te maken met rabiate republikeinen, dus (?) omringt hij zich met een erg nare en vervelende hofhouding: Hillary, Anne Rice, Eric Holden, Geitner en anderen. Obama komt mij eerder over als een 'believer' in American exeptionalism, neo-liberalism en dergelijke. Volgens mij wil hij nog steeds 'het goede' doen, maar is ondanks zijn intelligentie de weg kwijt. Zijn extreme over-reactie wat betreft Wikileaks en NSA, en zijn capitulatie naar de Syrie-haviken zijn wel zeer dubieus; maar volgens mij voelt hij zich niet machtig.

FransLenaen
FransLenaen22 jun. 2013 - 19:09

En hier was jarenlang geleden al voor gewaarschuwd. Edrogan heeft altijd een strict islamitische agenda aangehouden en jarenlang is dit ge-accepteerd vanwege een onstuimige economische groei. Maar veel Turken steunen Erdogan. Gevolg zal, zonder twijfel, zijn dat Turkije islamiseert en dientengevolge de democratie zal kwijtraken. En op den duur ook de economische groei. Arme turken. Dit prachtige volk verdient een beter lot.

1 Reactie
Boborator
Boborator22 jun. 2013 - 19:09

Ik zou het liever nationaal-islamitisch willen noemen. Hij heeft zonder twijfel fantasieen over een nieuw ottomaans rijk, en daar hoort islam als staatsreligie bij, net als 100 jaar geleden. Zeker als reactie op de secularisatie daarna door Mustafa Kemal. Maar je kunt niet alles in het midden oosten direct aan de islam toeschrijven, dat leidt niet tot begrip, dat is stereotypering. 'Tja, ik ken een volk dat ca 80 jaar geleden in meerderheid ook koos voor een bepaalde koers. U zult het toch met me eens zijn dat dat niet erg goed is afgelopen... ' Tja, een Godwinnetje... De helft van de Turken is traditioneel conservatief, zijn ze altijd geweest, en stemmen dus AK. Ze zullen in de loop der tijd wel doorkrijgen dat hun leider aan het doldraaien is, hopelijk niet te laat. Inderdaad parallellen met Duitsland 1933, toen kozen de Duitsers een populist door onvrede, wisten zij veel waar het naartoe zou gaan? (meestal valt het wel mee). En paralellen met Wilders, inmiddels virtueel de grootste partij. Mocht hij nog macht verwerven, weet u wat er daarna gaat gebeuren?

Ayyildiz
Ayyildiz22 jun. 2013 - 19:09

Het grootste mankement is gebrek aan geloofwaardig en daadkrachtig oppositie. Een groot gedeelte van de bevolking voelt zich niet vertegenwoordigd door de oppositiepartijen. Aan het hoofd staan oude verzuurde karakterloze mannen die het verleden vertegenwoordigen. En het verleden stelde bar weinig voor.

1 Reactie
peteredelturkije
peteredelturkije22 jun. 2013 - 19:09

Ik ben de eerste om te erkennen dat de oppositie geen vuist kan maken omdat een groot deel van de bevolking zich er niet door aangesproken voelt. Maar om dat op dit moment het 'grootste mankement' te noemen gaat ver. De oppositie zet geen chemische wapens in tegen een in eerste aanleg geweldloos protest. Evenmin is de oppositie verantwoordelijk voor de beperking van de vrijheid van meningsuiting. Om maar twee zaken te noemen die geheel voor rekening van de regering komen. Daar bevindt zich dan ook het 'grootste mankement.' Verder, wat betreft de 'oude verzuurde karakterloze mannen die het verleden vertegenwoordigen'. Erdogan vertegenwoordigt het Ottomaanse verleden. Heeft m.i. nog minder met de toekomst te van doen. Ligt natuurlijk anders voor hen die zich verheugen op een toekomst met sultan Tayyip I aan het hoofd van een neo-Ottomaanse rijk.