De VVD is ten principale asociaal

Als je met je rechterhand pakt wat je met je linkerhand gegeven hebt, is dat dweilen met de kraan open. 

In deze verkiezingstijd ga ik geregeld met mensen in gesprek over of ze gaan stemmen en op wie. Veel van hen bleken nog te zweven, waarvan een enkeling zelfs twijfelde tussen de Partij voor de Dieren en de BBB of tussen de SP en het CDA. Ik vind dat wonderlijke twijfels. Die partijen liggen zover uit elkaar dat ik me afvraag hoe die kloof in het hoofd ontstaan is. Als ik daarover doorpraatte had het vaak iets te maken met wel naar anderen om willen kijken, maar ook bang zijn voor de toekomst. Ze willen wel vluchtelingen opvangen, maar weten niet wat dit met onze cultuur en veiligheid doet. Ze willen wel dat er iets aan het klimaat en stikstof gedaan wordt, maar willen ook dat boeren voor ons eten kunnen blijven zorgen en dat ze niet verplicht willen worden een andere auto te kopen en te verbouwen om een duurzaam huis te krijgen. Of ze vinden het ook niet fijn dat er mensen arm zijn of dakloos raken, maar ze hebben ook geen zin iets van hun inkomen of vermogen in te leveren om die mensen een beetje te kunnen helpen.

Die laatste groep kan nogal egoïstisch en asociaal uit de hoek komen. Nu en dan werd ik flink geraakt door de manier waarop er over mensen in armoede gepraat werd. Mensen moeten hun eigen boontjes maar doppen, de rekening voor het falen van ouders hoeft niet bij de ‘hardwerkende Nederlander’ terecht te komen, als je vluchteling, gelukszoeker of zwak bent is alles gratis en wie niets mankeert moet maar sappelen en ga zo maar door. Het hield niet op. En in die gesprekken kreeg links van alles de schuld. Links zou iedereen met subsidies klein en lui houden en iemand riep zelfs dat ‘uit empathie nog nooit iets goeds voortgekomen was’. Het deed mijn hart sneller kloppen van ellende. Niet zozeer omdat links werd aangevallen, maar omdat deze mensen zichzelf een vrijbrief lijken te geven om niet om te kijken naar een ander.

De frustratie over dat hakken op kwetsbare mensen en linkse partijen leidde wel tot een helder lijstje dat ik graag wil delen.

- Wie bezuinigde op de sociale woningbouw? (VVD)

- Wie voerde in het buitenland campagne om te investeren in Nederlands vastgoed waardoor de prijzen opgedreven werden? (VVD’er Stef Blok)

- Wie schafte het ziekenfonds af en maakte daarmee de weg vrij voor het huidige (dure) verzekeringsstelsel? (VVD’er Hoogervorst)

- Wie kwam met het idee voor flexcontracten, zodat werkgevers minder risico lopen en werknemers minder bestaanszekerheid hebben? (VVD)

- Wie zette onze grenzen open voor geld, goederen en diensten, waardoor met name bouwvakkers, seizoenarbeiders en vrachtwagenchauffeurs elkaar tot op het bot konden beconcurreren en daardoor het loon zagen dalen en de werkomstandigheden zagen verslechteren? (VVD’er Bolkenstein)

- Wie nodigde in de jaren zestig gastarbeiders uit om het vuile werk op te knappen en liet ze vervolgens aan hun lot over? (Werkgevers met de VVD als spreekbuis)

En wie proberen het leed met subsidies en tegemoetkomingen wat te verzachten? En wie gaan de wijken in en zoeken mensen op om de puinhopen van het genoemde beleid op te ruimen? Juist, de linkse partijen! En dit noemt rechts dan ‘dure linkse hobby’s’. Wat is dat voor sadistisch gedoe? En dit terwijl het niet bepaald slecht gaat met de rijken in dit land. Als we de nieuwe Quote 500 mogen geloven is het gemiddelde vermogen van de vijfhonderd rijkste Nederlanders het afgelopen jaar met 4,7% gestegen tot 481,7 miljoen euro en telt ons land inmiddels 51 miljardairs. Tegelijkertijd stijgt het aantal mensen dat niet rond kan komen naar 1,3 miljoen mensen, waarvan er minstens 200.000 gewoon een baan hebben. De kloof tussen arm en rijk wordt maar groter en groter. Daar heeft de VVD een goed klimaat voor geschapen.

En dan heb ik nog niets geschreven over het aantal daklozen dat verdubbeld is sinds VVD’er Rutte premier is. Of over het groeiend aantal deelnemers bij de voedselbank, de lange wachtlijsten bij de jeugdzorg en de ggz, de bezuinigingen op ziekenhuizen en opvangplekken voor vluchtelingen. En laat ik maar zwijgen over de voorzichtigheid en de zuinigheid waarmee slachtoffers van de toeslagenaffaire worden gecompenseerd of waarmee de schade door de aardbevingen in Groningen wordt afgehandeld. We zouden maar per ongeluk een cent te veel besteden aan mensen die het moeilijk hebben. Het is allemaal zogenaamd liberaal beleid, maar het zorgt slechts voor vrijheid van een beperkt deel van de samenleving. Een deel dat dikwijls neerkijkt op de het deel van de samenleving dat het moeilijker heeft en wat ondersteuning kan gebruiken. Een VVD’er noemde deze mensen zelf bedelaars. Dat is niet alleen erg denigrerend, maar ook erg vals. Deze ‘bedelaars’ zijn immers dikwijls de mensen die voor het electoraat van de VVD werken.

In de gesprekken over de verkiezingen werd me verweten dat mijn kritiek op de VVD wat makkelijk en goedkoop is. Andere partijen waren er immers ook bij. Dat laatste is natuurlijk waar, maar dat maakt mijn kritiek op de VVD niet minder terecht. De andere partijen wisselden immers en de VVD was dertiende jaar de stabiele (of de destabiliserende) factor. Er werd neoliberaal beleid gevoerd, waarbij op vrijwel alle niet rendabele sectoren bezuinigd werd. Daarbij waren de coalitieakkoorden zo strak en gedetailleerd dat er nauwelijks oppositie te voeren was. Alles stond van tevoren vast en de coalitiepartijen dekten elkaar. Dat is precies de bestuurscultuur die Rutte heeft gevoed en waar Omtzigt zich tegen nu verzet.

De VVD speelt het alleen slim. Zij drukte steeds een flinke stempel op het beleid en de andere partijen werden (en worden) daar bij volgende verkiezingen op afgerekend. Vrijwel alle partijen die met de VVD regeerden verloren zetels, behalve de VVD zelf. Dat is best wonderlijk. Deze wonderlijke ‘afrekencultuur’ zien we ook terug in het grote aantal ministers en staatssecretarissen die de afgelopen jaren moesten opstappen; zij gingen weg en de eindverantwoordelijke VVD’er Rutte bleef zitten. Blijkbaar zijn de mensen die op de VVD stemmen erg onverschillig en blijven ze stoïcijns een falend beleid steunen, omdat het hen nou eenmaal goed uitkomt.

De propaganda van de VVD werkt ook erg goed. Ze hebben in dertien jaar het hele sociaal domein gesloopt en duizenden mensen aan de bedelstaf gebracht en zodra een andere politieke partij zegt daar iets aan te willen doen begint de VVD te roepen dat de rijken de pineut zijn. Die bescherming van de rijken werkt. Zij hoeven bij de VVD niet bang te zijn voor hun hypotheekrenteaftrek, voor rekeningrijden, voor erfbelasting of belasting op vermogen en ze kunnen bij deze partij vrijelijk dreigen hun vermogen weg te sluizen of hun bedrijf - al is het maar de ‘brievenbus’ - te verhuizen naar een ander land. Dit geeft wel iets aan over de verbondenheid die deze kiezers met ons land voelen. Alles voor het eigen gewin en de rest kan verdommen. Of soms steunen ze wel wat goede doelen en zetten ze zich in voor mensen die het minder hebben. Dat is natuurlijk goed. Maar als je met je rechterhand pakt wat de linkerhand gegeven hebt, blijft het dweilen met de kraan open.

Eigenlijk gedragen VVD’ers zich als klassieke kapitalisten. Ze beschermen hun kapitaal ten koste van andere mensen en ze geloven in de spookverhalen over de nadelige effecten van omzien naar de ander. Precies zoals de kapitalisten in de 19e eeuw geloofden dat het slecht zou zijn om te investeren in betere lonen, betere werkomstandigheden, fatsoenlijke werktijden en wat vakantiedagen voor de arbeiders. Ze vonden het geluk van de ander - het welbevinden van hun eigen personeel - te duur en probeerden alles voor zichzelf te houden en als het even kon hun hele handel te verhuizen naar een land waar ze niet met menselijkheid lastiggevallen werden.

Wat dat betreft is er niets veranderd. De VVD is ten principale asociaal.