De VVD houdt belofte en vernietigt het politieke centrum

De VVD heeft woord gehouden. Daar zijn ze trots op. Geen samenwerking met GroenLinks-PvdA. Punt. De uitkomst is bekend. Ofwel een instabiel minderheidskabinet dat bij elk wetsvoorstel opnieuw steun moet zoeken. Ofwel een geconstrueerde meerderheid met JA21. Dat mag een politieke keuze zijn. Maar laten we ophouden te doen alsof dit een principiële overwinning is.

Wat wringt, is niet alleen die keuze, maar vooral de manier waarop zij wordt gelegitimeerd. Om de beweging richting PVV en JA21 te rechtvaardigen, zet de VVD mijn partij weg als links-radicaal. Als onbetrouwbaar. Als gevaarlijk. Alsof de sociaaldemocratie geen dragende kracht van het Nederlandse bestuur is geweest, maar een politieke afwijking.

Dat raakt mij persoonlijk. Niet alleen als PvdA-politicus, maar ook omdat ik veel vrienden heb binnen de VVD. Mensen met wie ik jarenlang heb samengewerkt. Bestuurders die ik ken als serieus, verantwoordelijk en geworteld in het midden. Juist daarom voelt deze framing zo ongemakkelijk. Alsof geschiedenis en bestuurlijke realiteit er ineens niet meer toe doen, zolang het electorale verhaal maar klopt.

Waren het niet de PvdA-ministers die Rutte II overeind hielden? Waren het niet Asscher, Ploumen, Dijsselbloem en Samsom die verantwoordelijkheid namen in crisistijd? Zonder PvdA geen hervormingen op de arbeidsmarkt. Zonder PvdA geen bestuurlijke stabiliteit. Dat was geen radicalisme. Dat was regeren.

De ironie is groot. Een partij die jarenlang leunde op sociaaldemocratische bestuurders, zet diezelfde traditie nu weg om samenwerking met rechts-radicalen acceptabel te maken. Links wordt het probleem genoemd, zodat rechts kan opschuiven zonder het zo te hoeven benoemen.

Dit gaat niet over gekrenkte trots. Dit gaat over politieke eerlijkheid. Niet links is geradicaliseerd. Het midden is opgeschoven.

De VVD mag deze koers kiezen. Maar wees er dan eerlijk over. Noem het een strategische draai naar rechts. Noem het electorale angst. Maar stop met het wegzetten van de sociaaldemocratie als excuus.

Het midden verdwijnt niet vanzelf. Het wordt verlaten.