'De volgende beelden kunnen als schokkend worden ervaren'

Een paar dagen geleden opende ik een foto op Twitter. Ik zag twee mensen die elkaar stevig vasthielden met gesloten ogen. De vrouw hing achterover. Ze waren allebei bedekt met veel stof en overal om hen heen lagen brokstukken. Ze waren dood. Het waren twee slachtoffers van het ingestorte fabrieksgebouw in Bangladesh, die elkaar tot het laatste moment hadden beschermd.

Op 28 april keek ik het NOS 8 uur journaal. Er was een schietpartij geweest voor het kantoor van de Italiaanse premier in Rome. Twee politieagenten raakten gewond. Terwijl Sacha de Boer over het incident vertelde, verscheen een man in beeld. Levenloos lag hij op de grond, met grote druppels helder bloed naast hem.

De beelden uit Syrië liegen er ook niet om. Tijdens de speciale uitzending van Nieuwsuur over de burgeroorlog zag ik hoe iemand een lijk half omhoog hield en schreeuwde: “kijk wat ze ons aan doen!”. Tijdens het journaal werd dit opgevolgd door beelden van stapels lijken. De Belgische krant ‘De Morgen’ besloot een zwaargewonde Syrische peuter op de cover te zetten.

Ik kan mij nog een tijd herinneren dat schokkende beelden werden vervaagd op de televisie. Het enige wat je zag was een vlek, op de plaats waar iets gruwelijks gebeurde. Nu lijkt zelfs de vermelding “de volgende beelden kunnen als schokkend worden ervaren” te veel moeite. Hoe kun je nog kijkers beschermen wanneer burgerjournalisten afschuwelijke foto’s verspreiden alsof het kattenplaatjes zijn.

Is het uitzenden en verspreiden van deze beelden echt nodig? “Ja, want pas dan begrijpen mensen hoe ernstig het is in Syrië”, kun je zeggen. Maar hoe zit het dan, met de mensen die heel goed de ernst van de situatie begrijpen, zonder die beelden te zien? En hoe zit het met de dode en gewonde mensen, willen zij dat hun foto de hele wereld rond gaat? Een dode verdient waardigheid en respect, net zo goed als een levende.

Ik krijg een steek van binnen wanneer ik dit soort beelden zie. Mijn adem stokt van ongeloof en afschuw dat mensen dit elkaar aandoen. Ja, het maakt mij nog bewuster van het leed in de wereld. Maar het enige gevoel dat ik er echt van krijg, is onmacht.