De vieze machtsspelletjes van Mark Rutte

Ik was geen fan van het kabinet Rutte IV, integendeel. Ik heb lang gedroomd van de val van dit kabinet, maar nu het zo ver is lukt het mij niet om blij te zijn. Eigenlijk overheerst vooral de woede over de vieze machtsspelletjes van de VVD en dan vooral van Mark Rutte, die het kabinet heeft laten klappen (1) op een non-issue, (2) puur uit electoraal eigenbelang, (3) op een moment waarop Nederland (en onze planeet als geheel) er zeer slecht voor staat en verantwoordelijk leiderschap keihard nodig is.

Eigenbelang boven algemeen belang

Om te beginnen met punt (3), iedereen weet dat we met tal van crises te maken hebben: de wooncrisis, inflatie, groeiende armoede, de toeslagenaffaire, het Groninger gasdrama, schrijnende tekorten in de jeugdzorg en ggz, de stikstofcrisis, oorlog in Oekraïne en als klap op de vuurpijl: een escalerende klimaatcrisis. Dit zijn gigantische problemen waarvoor verantwoordelijk leiderschap nodig is, leiderschap dat over partijpolitiek gekissebis heen kan stappen en het algemeen belang vooropstelt. In plaats daarvan zien we een minister-president – en dat is punt (2) – die dit alles aan z’n laars lapt.

Rutte plaatst nu heel duidelijk het electorale eigenbelang van de VVD boven het algemeen belang van Nederland. Wat in het geval van Rutte extra kwalijk is, want als minister-president word je geacht boven de partijen te staan en de minister-president van héél Nederland te zijn.

Wat Rutte eigenlijk zegt is: laat al die brandende problemen (wooncrisis, klimaatcrisis, stikstofcrisis, armoede, etc.) nog maar even liggen, voor mij is verkiezingswinst op dit moment belangrijker. Dat is puur egoïsme. Maar dat is ook weer niet zo heel verwonderlijk: de VVD is immers de partij van het egoïsme van de gevestigde klasse in Nederland. De gemiddelde VVD-stemmer heeft het toch wel goed; wat kunnen hem of haar de problemen en zorgen schelen van de Nederlanders die het een stuk minder goed hebben? En klimaatverandering, ach... ‘We moeten wel kunnen blijven barbecueën’, zei Rutte eens toen hem gevraagd werd welke klimaatmaatregelen hij wilde nemen…

Rechts verzwijgt het probleem van de arbeidsmigratie

Wat het machtsspelletje van Rutte extra schandalig maakt, is het feit dat hij het kabinet heeft laten klappen op een non-issue, namelijk de kwestie van gezinshereniging bij asielmigratie. Waarom is dit een non-issue? Is migratie dan geen probleem? Is het geen feit dat de toestroom van migranten steeds groter wordt en meer vraagt van Nederland dan wij aankunnen? Zeker, daar zit een probleem, vooral ook omdat we te weinig woningen hebben (een probleem dat de kabinetten-Rutte zelf hebben gecreëerd). Maar wat rechtse politici hierbij nooit vermelden is dat het merendeel (!) van de migratiestroom niet uit asielzoekers bestaat maar uit arbeidsmigranten. Dan gaat het met name over buitenlandse chauffeurs in de transportsector, over seizoensarbeiders in de land- en tuinbouw en over werknemers in de voedingsindustrie en metaalsector. Daar hoor je rechtse politici nooit over. Wat je wel van hen hoort, is schreeuwerige stemmingmakerij in de trant van:

‘We moeten iets doen aan asielmigratie! Nederland kreeg vorig jaar 400.000 migranten te verwerken. Dat is veel te veel voor een klein landje als Nederland! En dus moeten we het voor asielzoekers onaantrekkelijker maken om hiernaartoe te komen!’

Wat ze er dus niet bij zeggen is dat een aanzienlijk deel van die 400.000 bestond uit arbeidsmigranten, die door het Nederlandse bedrijfsleven zelf aangetrokken worden; arbeidsmigranten zijn immers lekker goedkoop en makkelijk uit te buiten (de schandalen rond uitgebuite arbeidsmigranten stapelen inmiddels zich op). Het is niet verwonderlijk dat de VVD dit aandeel van de arbeidsmigranten in de totale migratiestroom verzwijgt; de VVD is immers van oudsher de spreekbuis van het bedrijfsleven. En dat bedrijfsleven heeft er helemaal geen belang bij dat de arbeidsmigratie afneemt, want daar verdienen zij lekker aan. Waarom zou je de kip met de gouden eieren slachten?

Wat ze er ook niet bij zeggen is dat van die 400.000 migranten een zeer groot gedeelte bestond uit eenmalige Oekraïense vluchtelingen (met name vrouwen en kinderen), wiens komst is gebaseerd op een uitzonderingssituatie (de oorlog in Oekraïne) en waarvan veruit de meesten ook weer terug zullen gaan naar Oekraïne (naar hun mannen die tegen de Russen aan het vechten zijn). Kortom, dat ‘doemgetal’ van 400.000 is een opgeklopt getal, zeker als dat één-op-één gekoppeld wordt aan asielmigratie. Dat laatste is gewoon een keiharde leugen. Maar ook dat gelieg zijn we helaas gewend geraakt van de VVD (zie het liegen van Rutte en Jorritsma over de Omtzigt-affaire). Het geschetste doembeeld dat we overspoeld worden door een tsunami van asielzoekers, is dus puur populistische beeldvorming, inspelen op de onderbuikgevoelens van Nederlanders. Het is niets anders dan appelleren aan het naakte egoïsme waar de VVD pal voor staat.

De machtsgreep van Rutte

Het probleem van asielmigratie waarover het kabinet gevallen is, is des te meer een non-issue omdat het kabinet na lang onderhandelen nota bene een pakket van maatregelen klaar had liggen om de migratie terug te dringen. Daarom kwam dit voor de andere coalitiepartijen CDA, D66 en CU ook als zo’n grote schok: ze dachten dat ze eruit waren, dat ze een migratie-akkoord hadden bereikt. Maar toen kwam Rutte opeens, vanuit het niets, met de eis aanzetten dat de gezinshereniging beperkt moest worden, terwijl hij wist dat dit een no-go-area voor D66 en met name CU was.

Waarom heeft Rutte dit dan toch gedaan? Puur uit electoraal eigenbelang. Puur omdat hij wist dat hierdoor het kabinet zou klappen en er nieuwe verkiezingen zouden komen. En omdat hij wist dat de VVD bij deze verkiezingen goed zal scoren, zeker als ze de populistische anti-asielmigratie-kaart spelen. Zo neemt de VVD ook de wind uit de zeilen bij PVV, JA21 en BBB. Kortom, dit is een pure machtsgreep van Rutte, pure egoïstische calculatie op basis van het electorale eigenbelang van de VVD. Ondertussen staat Nederland nog steeds stil. In november zullen waarschijnlijk pas de verkiezingen zijn, wat betekent dat we hoogstwaarschijnlijk pas in de lente of zelfs zomer van 2024 een nieuw kabinet zullen hebben. Tot dan worden de grote problemen van Nederland niet aangepakt, laat staan opgelost; de problemen zullen juist alleen maar groter worden. Dat is onverantwoordelijk leiderschap.

De boodschap van Rutte is luid en duidelijk: Bekijk het maar Nederland! De VVD gaat voor zichzelf, het algemeen belang kan de pot op!

Conclusie: Nederland wordt gegijzeld door de rechts-populistische agenda van de gevestigde klasse wiens egoïsme door de VVD vertegenwoordigd wordt. Een partij waar het bovendien heel normaal is om keihard te liegen om aan de macht te blijven.

Ik hoop met heel mijn hart dat de gemiddelde Nederlander doorkrijgt hoe de machtsspelletjes van Mark Rutte precies werken en hoe vies deze spelletjes precies zijn. Maar ik vrees met grote vreze dat de gemiddelde Nederlander vooral zal luisteren naar zijn of haar onderbuik en zich door de rechts-populistische doemscenario’s over uit de hand lopende asielmigratie met een kluitje in het riet laat sturen. Dit terwijl, nogmaals gezegd, het merendeel van de migratie bestaat uit arbeidsmigratie, waar vooral het bedrijfsleven van profiteert. Maar daar hoor je de VVD niet over…