Joop

De verwarring die depressie heet

  •  
18-01-2021
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
1053 keer bekeken
  •  
6772997492_4f809f4a16_k

© cc-foto: Felicí in Wonderland

Wat is de oorzaak van depressie? Een rotleven? Genen? Veel 'patiënten' zeggen dat het zomaar uit de lucht kwam vallen.
Het begint al met de meest wezenlijke vraag. Wat is een depressie? Is het een ziekte? Of is het extreme pijn en wanhoop? Is de persoon ziek of maakt de maatschappij ons ziek? Een midlifecrisis of een extreme versie van liefdesverdriet? Of gewoon rouw? Of niks meer dan ellende die nu eenmaal bij het leven hoort?
Als de definitie onduidelijk is, hoe meet je dan hoeveel mensen depressief zijn? Kan je dan nog wel zeggen (wat iedereen doet): volgens de cijfers zijn er meer dan een miljoen Nederlanders depressief. Met behulp van welke criteria worden die dan gemeten? Meerdere boeken, geschreven door serieuze schrijvers (waaronder de Engelse psychiater Theodore Dalrymple) noemen ons watjes en verklaren de hoge vlucht van depressie door de verzorgingsmaatschappij die ons slap maakt en ziek noemt. Depressief? Stop met grienen en neem verantwoordelijkheid! Maar het boek  De depressie epidemie  van Trudy Dehue wijst juist op de verharding van de samenleving in de afgelopen decennia, en als het niet goed met je gaat, moet je daar zelf maar wat aan doen.
Wat is de oorzaak van depressie? Een rotleven? Genen? Veel ‘patiënten’ zeggen dat het zomaar uit de lucht kwam vallen. Alles ging goed in hun leven, maar plotseling voelden ze zich extreem slecht en dachten ze aan zelfmoord. Anderen, zoals ik, kunnen in hun leven duidelijke oorzaken aanwijzen. Het verlies van een dierbare, verlies van werk, jij of je partner doodziek, financiële zorgen. Of soms allemaal tegelijk.
Maar de wetenschappers vertellen ons dat depressie veroorzaakt wordt omdat er een stofje in je hersenen ontbreekt, serotonine. Er is een onbalans in je hersens. Dat hebben ze ontdekt, inclusief de pillen die dat gebrek verhelpen en zo je depressie genezen. En alle artsen en psychiaters die het een miljoen Nederlanders voorschrijven, zijn het daar blijkbaar mee eens. Terwijl steeds meer deskundigen elkaar herhalen dat te weinig serotonine niet de oorzaak van depressie is, maar het mogelijke gevolg. Je gepieker veroorzaakt (chronische) stress die op zijn beurt een gebrek aan serotonine veroorzaakt, kortom: depressie.
Maar goed, of dat gebrek aan serotonine nou oorzaak of gevolg is, helpen de pillen tegen dat gebrek? Genezen ze de depressie? Daar wordt al jaren over geruzied. Er zijn meerdere deskundigen die verkondigen dat antidepressiva niet het medicijn zijn dat je hersenen geneest, maar juist een vergif dat je hersenen ziek(er) máákt.
Deskundigen spreken van een depressie-epidemie, anderen vinden dat onzin. Maar wat in ieder geval wel duidelijk is, is dat we midden in een antidepressiva- epidemie zitten. Meer dan een miljoen Nederlanders slikken die pillen. Dat zeggen alle officiële cijfers. Ha, eindelijk iets dat duidelijk is en dus niet verwarrend. Oh ja? Een deel van de mensen die zo’n recept krijgt, slikt het voor iets anders dan depressie. Een deel haalt het nooit op of gooit het thuis in de wc. Van degenen die wel gaan slikken, stopt een deel zodra ze de vervelende bijwerkingen voelen. Conclusie: niemand weet hoeveel mensen consistent antidepressiva slikken vanwege een depressie.
Ok, antidepressiva zijn misschien dus niet de gelukspillen waar we allemaal op hoopten. Maar over therapie zijn we het gelukkig wel eens. Nee hoor, volgens arts en systeemtherapeut Flip Jan van Oenen belooft therapie te veel en verwachten we van therapie te veel. Hij zegt in de Volkskrant: “Bij terugkerende depressies heeft psychotherapie bijvoorbeeld nauwelijks effect en bij jongeren is het effect van depressiebehandeling minimaal.”
Of moeten we gewoon erkennen dat het leven moeilijk is, dat we allemaal kwetsbare mensen zijn en dat je klote voelen een onderdeel is van het leven? En dat als er maar genoeg ellende in je leven is, dat depressie dan een logisch, normaal gevolg is. Een gezonde reactie op een ongezonde situatie.
Tenslotte is verwarrend dat je aan de ene kant mensen hebt die roepen dat ze depressief zijn, een hoop zorg en aandacht krijgen, maar zich misschien hoogstens “depri voelen”. En aan de andere kant mensen die al jarenlang diep ongelukkig zijn en hun ellende aan niemand vertellen, zelfs geheim houden voor hun familie, vrienden en huisarts. Zij werken door, dragen een masker met een glimlach en ploegen voort.
Iedereen gebruikt hetzelfde woord maar bedoelt misschien niet hetzelfde. Het woord depressie betekent niks meer, net als de woorden God en liefde. Depressie is geen depressie.

Meer over:

opinie, depressie, leven
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (18)

Minoes&tuin
Minoes&tuin19 jan. 2021 - 8:41

Je hebt zoveel verschillende soorten van depressies, oorzaken, evenals mate van depressies dat je dat nooit in een paar woorden kunt omvatten. Daar is geen beginnen aan.

Andreas4
Andreas418 jan. 2021 - 15:28

Misschien naïef van mij hoor, maar heeft de toename van mensen met depressie niet vooral of alles te maken met de bevolkingsdichtheid, de massaliteit en ontmenselijking van de maatschappij? Het besef dat je een nummer bent, niks waard en niet uniek? Dat je bijdrage aan het geheel er absoluut niet toe doet? Dat je nergens echt bij hoort, ook al ben je lid van allerlei clubjes en "bubbels"? Voor jou 100 anderen... en dat soort dingen?

2 Reacties
Deugkeizer
Deugkeizer18 jan. 2021 - 17:48

Tja ik weet niet of je er direct harde conclusies aan moet verbinden over de maatschappij. Hoewel het wel factoren zullen zijn die er aan bijdragen in verschillende mate. Mensen willen denk ik gewoon resultaat zien voor de moeite die ze ergens insteken. Gewenst resultaat, zoals een eigen doel of uiteindelijk waardering.Als dat voor niks blijkt geeft dat steeds meer gevoel van nutteloosheid. De lat ligt steeds hoger dus resultaat halen is steeds lastiger.

Minoes&tuin
Minoes&tuin19 jan. 2021 - 8:43

Andreas Het lijkt me alleszins aannemelijk dat dat er zeker ook mee te maken heeft. Ook de afrekencultuur is daar denkt ik een voorbeeld van.

Marinus Calamari
Marinus Calamari18 jan. 2021 - 15:20

Volgens het "boerenverstand" van de gemiddelde "nuchtere Nederlander" heet depressie gewoon "aanstellerij". Tenzij ze er zelf last van hebben, want dan heet het "Burn-out" en wordt het veroorzaakt door "hard werken".

Deugkeizer
Deugkeizer18 jan. 2021 - 12:46

Een groot issue is dat mensen niet weten wat ze aan hun natuur kunnen verbeteren. Enerzijds leid dat tot depressies, anderzijds tot gedrag waarbij mensen denken hoger in de natuur staan aanschreven dan anderen en ook bizar gedrag waarbij mensen hun omgeving gaan ontkennen. Enerzijds zijn er deskundige die zeggen dat personen die vanuit hun natuur niet "fit" (lees aanpassing) genoeg zijn, nooit fit genoeg zullen zijn. Ook omdat fittere personen altijd een betere plek in zullen nemen. Waarbij er eigenlijk mensen uit de samenleving gegooid worden. Anderzijds zijn er deskundige die zeggen dat je jezelf altijd fit kan maken, zolang je maar de juiste plek opzoekt. Juist het tweede zie je niet gebeuren in de hulpverlening. Fitheid betekend ook een gespreid bedje en dat zou iedereen wel willen. In plaats daarvan willen hulpverleners aan symptoombestrijding doen, de negatieve gedachten uitbannen die voortkomen uit de onfitheid. Door stofje toe te dienen die je een positief gevoel geven. Als we blij zijn en ons goed voelen kunnen we vaak meer bereiken, meer doorzetting tonen en meer overtuiging laten zien. Maar eigenlijk weten we dat dit niet werkt, er is niks erger dan een loser zijn die door blijft gaan met uit de boot springen. Wat je krijgt is denk ik dat de doorzetting en overtuiging om jezelf iets aan te doen, alleen maar toeneemt, je ervaart het alleen niet meer als iets negatiefs. Persoonlijk denk ik dat onze natuur heel veel kan doen met de omgeving. Er staat denk ik weinig vast op de langere termijn. Onze natuur kan zich denk ik volledig afstemmen op de omgeving als men weet hoe het moet.Kijk alleen maar is naar de mensen die aan krachttraining doen, hoe ze instaat zijn te veranderen.Het is daarom jammer dat hulpverleners daar niet creatiever in zijn.

3 Reacties
Andreas4
Andreas418 jan. 2021 - 15:42

Je natuur veranderen? Dat kan niet, want het is je natuur. Als je t verandert wordt je "natuur" iets kunstmatigs. Mensen kunnen zich wel een kunstmatig zelf aanmeten, en misschien is dat juist wel het probleem. Als je blijft vasthouden aan een rol die niet bij je past, toneel speelt, dan vraag je om problemen. Dus beter terug naar je natuurlijke basis in plaats van altijd op je tenen te lopen tot je struikelt.

Deugkeizer
Deugkeizer18 jan. 2021 - 17:12

@/andreas-2: Je legt nu de schuld bij het slachtoffer van de depressie alsof die daar zelf voor gezorgd heeft door bewust te kiezen wat niet bij hem past. Komt mij een beetje over dat iemand arm is omdat die niet kan denken als een rijk iemand. Vaak hebben mensen ook geen natuurlijke basis als je kijkt naar experimenten dan zijn we allemaal geneigd om onze individualiteit te vergelijken met de rol die we hebben.

Andreas4
Andreas420 jan. 2021 - 2:06

@Deugkeizer Het woord "aanmeten" heb ik inderdaad slecht gekozen. Ik bedoelde eigenlijk "opgedrongen krijgen", waar wel heel vaak sprake van is. Vooral bij (lokale) overheid hebben ze daar een handje van, weet ik uit ervaring. Je aanvaardt die rol dan om niet uitgerangeerd te worden.

Hallahan2
Hallahan218 jan. 2021 - 11:37

Mijn persoonlijke mening is dat sinds de jaren 80 de kinderen teveel als prins en prinsesje worden opgevoed, teveel rubbertegel, teveel winnaars. Er wordt ze geen strobreed in de weg gelegd. Tsja, als ze er dan achterkomen dat het leven niet alleen zonneschijn is en dat de wereld meer is dan de Eftelingwereld waarin ze zijn opgegroeid dan gaat het mis. Nogmaals, dit is mijn mening, ik ben hem psycholoog of zo.

4 Reacties
Deugkeizer
Deugkeizer18 jan. 2021 - 12:53

Klopt wel ergens. Alleen zie dat veel oudere generaties het zichzelf ook wel makkelijk hebben gemaakt. Ze hoefden aan veel minder te voldoen om meer te bereiken. Tegenwoordig wordt alles vergeleken. Vroeger kon je de helft weglaten.

Hallahan2
Hallahan218 jan. 2021 - 13:44

@Deugkeizer Daarom kun je gelijk hebben. Als ik zie hoe de kinderen op de lagere school al worden lastig gevallen met huiswerk, vreemde talen noem maar op. Dan was mijn verblijf in de begin jaren 70 toch heel wat aangenamer. De lat wordt steeds hoger gelegd, zowel door de scholen als door de ouders. Praktijk opleidingen tellen bijna niet meer mee, havo is het minste wat je mag doen. Of je het kunt (en wil) is niet belangrijk.

Marinus Calamari
Marinus Calamari18 jan. 2021 - 15:45

Uw persoonlijke mening klinkt vooral ook als een verzameling GeenStijl-platitudes. Er is niet heel erg veel bekend over het ontstaan van depressies, dus wellicht is er nog ruimte voor uw theorie. Hoewel uit het weinige wat we er over weten eigenlijk niets is wat erop wijst dat een rubbertegelmentaliteit een gebruikelijke oorzaak is. Overigens is er al geen enkele aanwijzing dat er zoiets als een rubbertegelmaatschappij bestaat. Het is meer voortschrijdend inzicht dat het niet zo handig is als kindjes met het hoofdjes op beton vallen. Het slag mensen wat beweerd niet slechter te zijn geworden van met de kop op het beton klappen, vormen geen overtuigend argument tegen het gebruik van rubber tegels.

Hallahan2
Hallahan218 jan. 2021 - 18:20

@Marinus Ik geef ook duidelijk aan dat het mijn mening is. Mocht jij een betere reden hebben dan hoor ik het graag. Oh ja, geen flauw idee of mijn mening inderdaad ook op Geen Stijl voorbij komt, mijzelf zul je namelijk dat niet vinden.

Zwerfstein
Zwerfstein18 jan. 2021 - 11:36

Misschien alleen nog maar deze term gebruiken om het weerfenomeen te duiden?

Tom Lucassen
Tom Lucassen18 jan. 2021 - 10:52

Het is nog steeds teveel een taboe merk ik. Je kunt nog beter een gebroken been hebben, dat zichtbaar is dan een gebroken ziel. Dan stel je je aan of moet je je schouders er maar goed onder zetten. Mensen zijn vaak onwetend of naief over depressie. Het is vaak nog veel erger dan fysieke pijn. Ik wens iedereen die eraan lijdt enorm veel sterkte en geef niet op, zoek hulp.

1 Reactie
ValsPlat
ValsPlat18 jan. 2021 - 22:00

Of je krijgt te horen dat je "de knop moet omzetten". Ook zo'n vreselijke dooddoener. Op de vraag waar die knop dan zit, heb ik nog nooit een antwoord gekregen. ...en ik besef, voor de buitenstaander is een depressie een niet te bevatten fenomeen; men vervalt dan al snel in gemeenplaatsen om de pijnlijke stilte te verbreken.

JohanV2
JohanV218 jan. 2021 - 10:51

Een depressie is niets anders dan "naar binnen gekeerde emoties". Als je bijvoorbeeld tijdens je kindertijd/jeugd je emoties, vooral de negatieve zoals boosheid en agressie, nooit hebt mogen uiten van je ouders en/of familie dan is de kans groot dat je opgekropt raakt en depressief wordt.