Joop

De toekomst van ons bestaan

  •    •  
23-02-2023
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
1696 keer bekeken
  •  
apocalyps

© cc-foto: icheinfach

De geschiedenis herhaalt zich voortdurend – en tegelijkertijd ook weer niet. Als mens zoeken we naar verbanden en structuren in gebeurtenissen. Dan merken we overeenkomsten op in afwisseling van oorlog en vrede, welvaart en armoede, autonomie en overheersing, enz. Maar er zijn ook verschillen in die cycli. Op de eerste plaats in de verklaring van ontwikkelingen. In het algemeen kan worden gesteld dat daarin een verschuiving heeft plaatsgevonden van toeschrijving van gebeurtenissen aan de grillen van hogere machten naar wat nu een rationele, wetenschappelijke verklaring wordt genoemd. Op de tweede plaats zijn er veranderingen die min of meer beheersbaar zijn, zoals ziekte en kwaliteit van leven, en veranderingen die we nog niet beheersen, al dan niet door mensen teweeggebracht, zoals verandering van klimaat, toenemende verontreiniging of aardbevingen naar aanleiding van verschuiving van de tektonische platen.

De beschrijving, verklaring en beheersing van ontwikkelingen zijn geen objectieve activiteiten. We staan er met onze eigen ideeën, gevoelens en beperkingen middenin. Dat betekent ook dat de ene persoon of groep een andere duiding geeft aan de huidige ontwikkelingen dan de andere. In de beschouwingen is er wel een hoofdstroom. Op dit moment overheerst bij velen de gedachte dat het mondiaal gezien niet goed gaat. Er wordt gewezen op ontbossing, uitputting van grondstoffen, conflicten, milieuverontreiniging, vlucht van mensen en kapitaal, toenemende ongelijkheid, toenemende ongezondheid. Daar tegenover staat een stroming van technisch optimisme, gevoed door degenen die geloven dat nieuwe technologie mondiale problemen op kan lossen. De huidige periode is in zekere zin vergelijkbaar met die van de industriële revolutie in de tweede helft van de negentiende eeuw, toen de kracht van machines het productieproces veranderde en opstuwde en er tegelijkertijd armoede en sociale onrust bij de werkende bevolking ontstond. Er was, net als nu, sprake van een identiteitscrisis.

Ook nu speelt iets dergelijks: als machines niet alleen het productiewerk, maar ook het transport, de dienstverlening en zelfs het denk- en besluitwerk overnemen, wat resteert er dan nog, buiten een kleine elite van ontwikkelaars en bestuurders, voor de meeste mensen? De spelende mens wordt gezegd, maar geeft alleen maar vrije tijd, creativiteit en spel voldoende zin aan het leven of voldoende bestaanszekerheid? Er lijkt, net als in de negentiende eeuw sprake van een omslagpunt, waarbij een crisis kan leiden tot nieuwe perspectieven, horizonten en levensinvulling – of tot de totale vernietiging. Bij veel mensen heerst onzekerheid, onmacht en angst. Bij grote groepen is er daarom behoefte aan duidelijk en krachtig leiderschap, vaak de vraag naar gepersonifieerd leiderschap, de krachtige man of vrouw. Maar leiderschap is in de huidige tijd afgekalfd door de invloed van mondiale krachten van multinationals en informele machtsgroepen. Arbeidskracht, maar ook denkkracht is ondergeschikt aan de macht van kapitaalstromen, waar politieke leiders nog maar weinig grip op hebben. De vraag: wie bepaalt de agenda van het samenlevingsproces? Soms lijkt het alsof we zelf de doos van Pandora hebben geopend: de mens heeft zich boven alle andere wezens gesteld, en de ene mens boven de andere, en we hebben de aarde en andere mensen geëxploiteerd tot er een onomkeerbaar ondergangsproces in werking is getreden: de trein rijdt en is niet meer te stoppen.

We zien onszelf als slachtoffer van omstandigheden en van destructieve besluiten door megalomane machthebbers die de toekomst van de aarde en de mensen geen zier kan schelen. We kunnen protestmarsen organiseren en stakingen houden, maar steeds meer mensen denken dat het punt is bereikt dat dit geen zin meer heeft. Ieder moet het zelf zien te rooien. Onze communicatie beperkt zich tot de sociale media, de influencers zijn de dragers geworden van een doorgaans hedonistische (zoeken naar geluk en genot) boodschap: leef voor jezelf. Maar gelukkig blijkt dat veel mensen nog steeds begaan zijn met het lot van anderen, denk aan giro 555 bij een ramp als de aardbeving in Turkije. De vraag is of dit opweegt tegen de voortdenderende exploitatie van de aarde die leidt tot toenemende rampen.

Pas over jaren zal blijken of het tij is gekeerd. Als technologische innovaties en krachtig positief leiderschap met een constructieve boodschap samengaan, liggen er zeker nog kansen. Niet gericht op verdeel en heers, maar op samen de schouders eronder, verbind en deel. Dan kan ook de mindset van mensen weer in de richting gaan van samenwerking en zingeving door positieve energie.

Kortom vanuit het huidige maatschappelijke bestel zullen mondiaal veel positieve krachten gemobiliseerd moeten worden om het geloof in een goede afloop weer draagvlak geven, en maatregelen te nemen die tot een positieve ombuiging leiden.

cc-foto: icheinfach

Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (13)

Inzicht
Inzicht25 feb. 2023 - 9:06

De enige oplossing is misschien een soort ecologische 'wereldoorlog' waarbij fort Europa naar buiten toe consequent sancties oplegt aan landen die tekortschieten op milieubeleid, vrijheid en rechtvaardigheid en daardoor intern energiebesparing/-transitie en circulariteit kan bewerkstelligen als noodzakelijke middelen om onafhankelijkheid te bereiken t.o.v. de boze buitenwereld.

Uitgekleed
Uitgekleed24 feb. 2023 - 22:37

Veel van de problemenontstaan door mensen, dus die kunnen ook door mensen opgelost worden. Deze problemen ontstaan ten gevolge van één oorzaak. Het systeem defect in het rente gebaseerd systeem betekend dat een op zich intrinsiek ruilmiddel waarde wordt gegeven middels de invoering van rente afdrachten en ontvangsten. Het geld is dan rentedragend. In de lengte der tijd maakt dit de waarde steeds hoger zodat men geld met geld kan verdienen terwijl geld slechts de waarde van goederen materialen en arbeid moet vertegenwoordigen. Het systeem defect is het rente op rente systeem. Dit veroorzaakt in het rentedragende geld, exponentiële groei. De groei begint klein maar dan sneller toenemend. Hoe hoger de rentestand hoe sneller de toename. Bij 1% rentestand zal de hoeveelheid geld zich verdubbelen in 72 jaar, met 3% rente in 24 jaar, met 6% in 12 jaar, met 12% in drie jaar. Deze geldhoeveelheden kunnen nooit de reële waarde van de productie van goederen in de overeenkomstige korte tijd vertegenwoordigen, met geld ontwaarding tot gevolg. Daarom is ons geld niet duurzaam wat de eerder genoemde problemen veroorzaakt. We streven naar een duurzame economie wat feitelijk alleen kan met duurzaam geld. Ons geld is ook het geld in de wereld, de dollar, want alle andere munten volgen de dollar, evenals de euro. Behalve de renminbe van China. Duurzaam geld is alleen mogelijk met zeer lage rente standen. Als de wil daar is dan kan een duurzame economie ontstaan. Dat kan in alle landen

Paul Spijkers
Paul Spijkers23 feb. 2023 - 21:45

"Pas over jaren zal blijken of het tij is gekeerd" Onzin. We kunnen de trend al jaren duidelijk zien. Als Thatcher de sociale woningbouw verkoopt weet je gewoon wat er gebeurt en met grote waarschijnlijkheid zal gebeuren. Als de EU de rechten van staten voor publieke steun inhamt dan weet je gewoon wat er gebeurt, en met grote waarschijnlijkheid zal gebeuren . Als CETA een institutie bouwt die grootfirmas legale machten geeft die die van de nationale staten verminderen dan weet je gewoon wat er gebeurt, en met grote waarschijnlijkheid zal gebeuren. Dat hebben we inmiddels ook grotendeels gezien, en het gebeurt nog steds, zie bv de afbrokkeling van de sociale woningbouw in Nederland. Daenen doet net alsof de wereklijkheid alleen maar te begrijpen is in vage gevoelens, inplaats van concrete feiteen, weten, en daden. Want dat zijn het. Niet mysterieuze bovennatuurlijke krachten, maar daden, van mensen. En hedonisten daargelaten, de verandering gebeurt niet door het passief af te wachten, maar ook, door daden.

Paul Spijkers
Paul Spijkers23 feb. 2023 - 21:31

Die verandereing was en blijft een keus. "Maar leiderschap is in de huidige tijd afgekalfd door de invloed van mondiale krachten van multinationals en informele machtsgroepen. Arbeidskracht, maar ook denkkracht is ondergeschikt aan de macht van kapitaalstromen, waar politieke leiders nog maar weinig grip op hebben" Dat noemen we neoliberalisme en dat is een keus en programma geweest van de leiders. We wisten dat dit zou gebeuren toen Reagan en Thatcher er mee begonnen de diensten te verkopen en de staten af te breken voor de markten en de grootfirmas. We wisten dat het de ontmanteling was van de kracht van de arbeiders toen Kok en Blair en Rutte er mee doorgingen. We konden het lezen in de verdragen die boven de staten een nieuwe laag van macht bouwden. We kunnen het zien in de machteloosheid van de regeringen aan banden gelegt door EU wetten en internationale tribunalen die de grootfirmas meer macht gaven. Dat is een keus. De democratie is willens gestolen. En keuzen kan je elke dag maken. Voor degene die niet alleen hedonist zijn is dat dus ook een taak of plicht. Om niet de opium van dat alles is nog hetzelfde als in de 50er jaren te verwarren met het echte, de verandering te erkennen en de schuldigen verantwoordelijk te houden, en dat regiem te veranderen.

Doomsdayshaman
Doomsdayshaman23 feb. 2023 - 21:16

De eindtijd?

A little bit of sunshine
A little bit of sunshine23 feb. 2023 - 21:02

Ik vind het maar een warrig verhaal, het lijkt over de mondiale situatie te gaan, maar dan kloppen er gewoon een hele hoop beweringen niet "ontbossing, uitputting van grondstoffen, conflicten, milieuverontreiniging, vlucht van mensen en kapitaal, toenemende ongelijkheid, toenemende ongezondheid" Welke grondstoffen raken uitgeput? de lucht is hier nog nooit schoner geweest, welke kapitaalvlucht, en mondiaal gaat het met gelijkheid en gezondheid steeds beter. "Maar leiderschap is in de huidige tijd afgekalfd door de invloed van mondiale krachten van multinationals en informele machtsgroepen" vertel dat maar tegen Poetin of Xi. En werk zal er altijd wel zijn, altijd behoefte aan mensen-mensen.

Andreas4
Andreas423 feb. 2023 - 20:00

Mooi verhaal. Zelf vind ik nog iets ontbreken: het (economische) groeiverhaal dat ons steeds door een kapitalistisch georiënteerde elite wordt voorgehouden. Maar blijven groeien zonder de gevolgen te kunnen of willen (voor)zien verloopt uiteindelijk altijd rampzalig en leidt tot een maatschappelijke terugval. Misschien moeten we als huidige, kritische mens accepteren dat een eventuele terugval van onze beschaving een noodzakelijk interval is in de "ontwikkeling" (voor zover daar sprake van is) of aanpassing van het verschijnsel mens.

6 Reacties
Paul Spijkers
Paul Spijkers23 feb. 2023 - 21:36

De zgnde groei is al 50 jaar een herverdeling naar de top lagen. Een kaping van macht en grote sociale omwenteling. Bv. Lonen zijn al zo lang relatief hetzelfde en minder, het is de rijkdom die door het top laagje en de grootfirmas op de ruggen van het profijt dat ze maken om mensen en natuur te misbruiken, en die steeds minder deel maakt van de gemeeschap omdat ze vrij worden gesteld en gesubsidieert, dat voor het grosso van de inflatie zorgt.

Adaestuo
Adaestuo23 feb. 2023 - 21:39

Daar kan dan gelijk the green capitalism delusion bij worden betrokken.

Paul Spijkers
Paul Spijkers24 feb. 2023 - 9:13

Inderdaad. Wetenschappers zeggen stopen met de natuur vernietigen en regeringen en grootfirmas draaien her half om en maken er NOG een industrieele revoluties van. Het antwoord is gelijkheid maar ze pushen groei.

Grijs gebied
Grijs gebied24 feb. 2023 - 9:20

@Paul "De zgnde groei is al 50 jaar een herverdeling naar de top lagen." U zegt dus eigenlijk dat de ongelijkheid tegenwoordig groter is dan 50 jaar geleden? En 100 jaar geleden was die kloof nog kleiner en hadden de werkenden het helemaal beter? Kom nou toch.

Paul Spijkers
Paul Spijkers25 feb. 2023 - 3:07

Kun je niet lezen, ik zie 50 jaar, niet 100. 100 jaar geleden is waar we naar terug aan het gaan zijn. Er is een periode geweest waarin de staat socialer en democratischer werd, vooral na 1945, toen men voor gelijkheid streefde. Dat sociaal contract is gebroken vanaf de 80er jaren, eerst hier, dan daar, door steeds meer privatisering (uitverkoop van de algemene sfeer) liberalisereing (zoek het zelf maar uit), en volksvertegenwoordigings afbrekende verdragen (niet regeringen maar vrije markten en wie die bezitten beslissen) en de drang naar groei inplaats van harmonie aan te wakkeren. 50 jaar geleden was de kloof tussen de onderste lagen en top percentages, en het deel wat werkers in loon kregen relatioef tot wat de top hadden, veel veel kleiner, ja. In het geval van inflatie noemt men dat de winst-prijs spiraal. Liberalen proberen voor grootfirmas steeds de werkers te gaslichten dat ze geen loon verhogingen verdienen.

Paul Spijkers
Paul Spijkers25 feb. 2023 - 3:42

Dat is oud nieuws. Alleen, het is moeilijk om een weg door de praatjes te banen. Dan komt er weer iemand die zegt, is het echt zo dat die top zowel absoluut en relatief steeds minder terug betaalt en steeds meer macht vergaart? Want ze denken dat omdat een idee nog steeds Nederland heet dat het dan nog steeds dezelfde staat is. Maar machts verhoudingen, instituten en klassen onder en boven en door de etiketjes veranderen. Waar zijn de linkse partijen en de vakbonden gebleven? Verdampt. Waar zijn de grenzen en rechten om in het volk te investeren met publiek bezit en dienst? Deels verdampt. Deels doorzichtig. Anders zou je west Polen net zo goed Pruisen kunnen blijven noemen. Je kan nog steeds een leventje lijden als individu of gezin. Maar we zijn niet meer in Kansas. Ja, het is echt zo dat grootfirmas en rijken steeds meer bezitten en steeds minder terugbetalen. De inflatie stijgt, de lonen bewegen amper, en al die sociale rechten diensten en bezittingen zijn geprivatiseert, worden duurder, moeilijker te berijken, behalve als je al tot een vermogende laag hoort. Dan kan je je steeds kleiner wordent sfeertje uitblijven leven en is het aan de kinderen of immigranten om de pijn te lijden.