De strafbare babbel van Ogilvie

Er is veel te doen over Derek Ogilvie. Links en rechts wordt hem van alles verweten. Voornamelijk een gebrek aan goede smaak. Maar is er niet meer aan de hand? Want wat is eigenlijk het verschil tussen een ordinaire oplichter en Derek Ogilvie?

John is 30 jaar oud. Hij leeft onder de vloek van een dure hobby. Verslaafd aan verdovende middelen die op straat nu eenmaal een vermogen kosten.

Iedere dag opnieuw moet hij zijn dagelijkse behoefte bij elkaar zien te scharrelen. Geweld wil hij niet gebruiken. Dat is het laatste middel.

En dus vertelt John verhalen. Niet meer en niet minder. John belt aan en zegt dat hij zijn sleutels verloren is. Dat hij dringend naar zijn zieke ouders moet. Of dat zijn geld in een andere plaats ligt en hij even uit de brand moet worden geholpen met benzinegeld.

John is geen typische junk. Hij ziet er goed uit en zorgt er voor dat hij altijd netjes gewassen en in schone kleding de straat op gaat. Zijn babbel is zijn wapen en de mensen zijn kansloos. Ze geven hem zonder twijfel tien euro mee. Of twintig. Heel af en toe scoort hij vijftig euro. En altijd met de herhaalde belofte dat de gulle gever het geld absoluut terug zal krijgen.

Wat nooit zal gebeuren.

John verkoopt onzin en daar tilt het Openbaar Ministerie zwaarder aan dan je zo op het eerste gezicht zou verwachten. Hij gaat voor langere tijd achter de tralies. Voor oplichting. De rechter meent dat hij keer op keer misbruik maakt van het vertrouwen van mensen. Dat hij steeds maar weer met verhalen komt die helemaal niet waar zijn. En dat mag niet. Dat is misleidend. In juridische kringen noemen ze dat een babbelaar. De maatschappij stuurt hem twee jaar de cel in.

Derek Ogilvie verschilt hemelsbreed niet zo gek veel van John. Ogilvie vertelt verhalen en doet daarbij of hij praat met de doden.

Dat doet Ogilvie natuurlijk niet voor niets. Hij gaat niet in een ziekenhuis werken waar hij ten gunste van de gezondheidszorg rouwende ouders en nabestaanden helpt. Hij maakt er een show van en vraagt er de hoofdprijs voor. Je bent zo 65 euro kwijt voor een kaartje.

Zo ver is John nog nooit gegaan.

Voor dat geld praat Ogilvie met een dode geliefde. Hij kijkt er wat moeilijk bij. Krijgt niet alles meteen even snel en scherp door. Alles om de illusie te scheppen dat hier hard wordt gewerkt. Dat niet zomaar een ieder met de doden kan praten.

Het is als Char die bij voortduring in contact lijkt te komen met stotterende doden of mensen die blijkbaar niet zo snel op hun eigen naam kunnen komen.

Char en Ogilvie hebben iets gemeen. Ze kennen een trucje en het heet cold reading. Heel erg moeilijk is het niet. Je observeert de man of vrouw die voor je zit en je slaat aan op signalen van herkenning. Je stelt vragen waar iedereen in zich kan herkennen of je stelt ze zo ruim dat alles er onder valt. Zo durf ik te wedden dat de lezer(es) van dit verhaal zich ergens wel zal herkennen in de volgende stellingen:

‘Je vindt het prettig om waardering te krijgen, is het niet?’

‘Als je iets nieuws moet doen, dan kun je nog wel eens onzeker zijn’

‘Je bent erg kritisch op jezelf’

Cold reading levert erg veel op. Maar bij analyse blijkt keer op keer dat het slachtoffer uiteindelijk zelf met de informatie komt waar het medium mee pronkt. De fouten worden snel vergeten. Mensen willen er in geloven.

De Amerikaan James Randi ontmaskerde Ogilvie al in 2008. De VARA deed ook een duit in het zakje. In het programma Rambam liet Ogilvie weten contact te hebben met de overleden opa van de presentatrice. Niet veel later liet de VARA Ogilvie kennismaken met de springlevende opa. Een uitgebreid onderzoek in een laboratorium in Engeland leverde ook al geen bewijs op voor speciale gaven.

Veel heeft het allemaal niet geholpen. De man kan doen wat hij wil. Mensen willen zich nu eenmaal laten bedonderen. Zeker als ze wanhopig zijn of heel erg verdrietig.

Een kaartje vragen voor een show waar iemand net doet of hij met de doden praat. Of aan de deur een tientje geven voor een leugentje. Wat is eigenlijk het verschil?

Het verschil is dat de een nu in een gevangenis zit en de ander tamelijk rijk aan het worden is met shows.

Maar Ogilvie zou nog wel eens geluk kunnen hebben ook. Oplichting is een strafbaar feit met een grens. De grens van de naïviteit. Oplichting is niet strafbaar als het slachtoffer had kunnen weten de dupe te zijn van een onwaarschijnlijk verhaal.

Kort en goed: wie een Ferrari krijgt aangeboden voor vijftig eurocent kan op zijn vingers natellen dat er iets niet klopt.

Ik vrees dat Derek Ogilvie week na week mensen ontvangt die heel erg graag een dure Italiaanse sportauto willen rijden.

Voor vijftig eurocent.

Dit artikel verscheen eerder op de weblog van Chris Klomp. Volg Chris Klomp ook op Twitter: @chrisklomp