De SP heeft een antiracismeprobleem

Het zijn volgens SP-leider Ron Meyer ‘de belangrijkste verkiezingen in dertig jaar’. Het laat zich raden waarom. Door de hele wereld zien we hoe decennia aan afbraakbeleid tot woede leidt over de gevestigde politiek, maar ook hoe racistisch rechts in staat is om deze woede te kanaliseren richting moslims en migranten. Na de verkiezing van Trump in de VS zouden we in Europa komend jaar ook zomaar een president Le Pen of premier Wilders kunnen zien.

Zelf legt Meyer niet uit wat deze verkiezingen nu zo belangrijk maakt. Misschien bedoelt hij iets anders? De SP is namelijk doodstil over de opmars van extreem-rechts en het steeds dominanter wordende racisme. In de verklaring die de partij naar buiten bracht over Trumps overwinning werd niet gesproken over zijn racisme en seksisme. Wilders’ veroordeling door de rechter werd begroet met een oproep de rechtsstaat te verdedigen – geen woord over Wilders zijn hetze tegen moslims, vluchtelingen en Marokkaanse Nederlanders.

Hiermee bevestigt de SP de karikatuur dat socialisten alleen maar met klasse bezig zijn en laat zij mensen van kleur en antiracisme-activisten in de kou staan.

Pijnlijke track record De SP voert een succesvolle campagne voor een Nationaal Zorgfonds. Zo gingen in november hiervoor drieduizend mensen de straat op in Den Haag. Voor veel mensen is de zorg een belangrijk verkiezingsthema, maar in een publiek debat gedomineerd door racisme wordt de partij keer op keer getest. En te licht bevonden. Een kort, maar zeker niet volledig overzicht, van de politieke keuzes van de partij waaruit blijkt dat antiracisme geen prioriteit is.

• Een jaarlijks stilzwijgen over de racistische traditie van Zwarte Piet. Waar de partij op het gebied van de zorg voorop loopt in het afdwingen van verandering, stelt de partij als het om Zwarte Piet gaat dat ‘verandering uit de maatschappij moet komen’. (Al zijn er gelukkig ook uitzonderingen.) • SP-prominenten publiceren op de racistische website van The Post Online , helpen de haat van types als Ebru ‘klote Marokkanen’ Umar te normaliseren en praten mee met rechtse talking points wanneer ze op bezoek zijn bij praatprogramma’s zoals WNL. • De SP steunde het boerkaverbod. Deze racistische symboolwet werd tien jaar geleden nog voorgesteld door de PVV, maar is nu door bijna de hele gevestigde politiek omarmd. • De SP stemde in met het wetsvoorstel van Marcouch die het verplicht maakt om gewelddadige agenten in opnames onherkenbaar te maken. • De SP trok samen op met extreem-rechts in het nationalistische ‘ Oekraïnereferendum ’ in plaats van onafhankelijk van hen campagne te voeren. Gezien een serie nieuwe rechtse partijen – en de beroerde peilingen van de eigen partij – heeft dit referendum vooral de ruimte op rechts vergroot.

De mist in met arbeidsmigratie ‘De arbeiders hebben geen vaderland.’ Dat schreven Frederik Engels en Karl Marx in het Communistisch Manifest. Niet voor de SP. De partij vindt dat arbeiders vooral in eigen land moeten blijven. ‘Zolang er hier nog honderdduizenden mensen aan de kant staan, is het ongewenst om werknemers uit het buitenland te halen.’ Eigen arbeidersklasse eerst dus.

In een recent interview zegt Ron Meyer er zelfs trots op te zijn dat de partij eerder dan Wilders en Monasch was met haar kritiek dat gastarbeiders voor verdringing en ‘culturele fricties’ zorgen. ‘Economische’ migranten zoals de Marokkanen in Ter Apel moeten volgens hem zo snel mogelijk het land uit. Deze opstelling is zowel harteloos richting de mensen die een beter leven willen opbouwen en beperkt de mogelijkheid om samen met hun gedocumenteerde vrienden en familie te vechten tegen bezuinigingen en uitbuiting.

Er is niets onvermijdelijks aan deze linkse omarming van nationalistische sentimenten. In de Verenigde Staten voerde Bernie Sanders een linkse en internationalistische campagne. Zo gaf Sanders in een Spaanstalig filmpje, Tenemos Familias (Wij hebben families), Latijns-Amerikaanse migranten en hun strijd tegen uitbuiting in de VS een gezicht. Wat weerhoudt Ron Meyer ervan om een soortgelijk filmpje te maken over de strijd van schoonmakers waar hij onderdeel van was?

Perspectief Een jaar geleden legde Kevin Levie, toenmalig voorzitter van de afdeling in Rotterdam, zijn positie neer uit kritiek over de leiding: ‘Op landelijk niveau lijkt wat men ziet als de mening van de “massa”, echter steeds meer gereduceerd tot één homogene hypothetische voorstelling: hun eigen vermoeden van wat een blanke oude man in een Brabantse kroeg waarschijnlijk zou vinden.’

Deze ontkenning van een multicultureel Nederland is een belangrijke reden waarom de SP er slecht voor staat in de peilingen. Veel SP-stemmers overwegen Denk te stemmen, terwijl voor anderen het liberale GroenLinks of het inclusieve antiracisme van Sylvana een betere optie is.

Doordat de SP bang is om stemmen te verliezen aan Wilders, plaatst zij zichzelf steeds verder in een hoek. Racistische ideeën vinden meer en meer ingang bij de eigen achterban. Dat stemmers overlopen naar het retorische geweld van de neoliberaal Wilders wordt zo een self-fullfilling prophecy. De enige manier om uit deze vicieuze cirkel te geraken, is als de partij zich krachtig uitspreekt tegen racisme en moslimhaat. Veel antiracisten hebben het vertrouwen hierin opgegeven.

Kritische SP-leden staan dus voor een opgave om antiracisme op de agenda te zetten en oppositie te organiseren tegen de lijn van het partijbestuur. Alleen een meer internationalistisch en antiracistisch socialisme kan, in combinatie met een flinke dosis sociale strijd, een echt links alternatief vormen voor de politiek van haatprediker Wilders. Iedereen die dacht dat het hiermee vanzelf wel goed zou komen met de verkiezing van de ‘frisse’ Meyer is bedrogen uitgekomen.

Update: Intro die was weggevallen toegevoegd