De SGP heeft onhaalbare anti-terrorismeplannen

Tijdens het schrijven van deze blogs zag ik deze tweet voorbij komen van @030caro. Voor wie deze reeks trouw volgt weet dat ik best lovend was (tot nu toe nog steeds het best programma wat mij betreft) over het ChristenUnie programma. Dus ik was op voorhand erg benieuwd naar wat er in het programma van de SGP stond. En actueel is het ook nog, omdat op 31 januari de SGP een manifest uitgebracht heeft over de islam in Nederland. Dit manifest heb ik buiten beschouwing gelaten, omdat ik mij beperk tot de verkiezingsprogramma’s. Opvallend is overigens wel dat een groot aantal van de punten uit het manifest niet in het programma terugkomen. Maar goed, op naar het programma.

Veilig leven Het programma van de SGP is vormgegeven rond het thema ‘Stem voor het leven!’. Voor dit thema is op drie ‘fronten (..) strijd te voeren’, namelijk beschermwaardig, samen en veilig leven. In de inleiding wordt direct ook duidelijk gemaakt dat de strijd op het front ‘Veilig leven’ zeer breed is: van antisemitisme (zowel in Europa als de situatie in het Midden-Oosten), massale immigratie, defensie en bescherming van burgers. Wanneer je het programma leest merk je dat het thema ‘Veilig leven’ andere hoofdstukken bevat dan die de meeste mensen zouden verwachten. Volgens de SGP gaat het niet alleen om politie, terreurbestrijding, cybersecurity etc. De SGP schaart ook andere thema’s hieronder zoals christelijke waarden (waaronder een uitgebreide bespreking van zondagsrust en de worteling van wetgeving in Bijbelse waarden en normen) en de staatsinrichting. Voor velen zal dit irrelevant en als opvulling lijken, maar dit is de bril waarmee de partij naar de wereld kijkt en oordeelt. Ook als je daar niet achter staat zijn er alsnog 8 relevante(re) hoofdstukken over op dit onderwerp. Verspreid hierover komen veel onderwerpen terug, maar ik beperk me even, omwille van de hoeveelheid punten die men opgenomen heeft, tot drie hoofdonderwerpen. Politie en criminaliteit In algemene zin komen er veel zaken aan bod die vaker in de programma’s terug te vinden zijn, zoals tegengaan van bureaucratie bij de politie, harder straffen, meer geld etcetera, maar dit wordt nog verder aangevuld met een groot aantal concrete punten. Meest in het oog springend zijn de norm voor wijkagenten die moet omhoog moet naar 1 agent per 4000 inwoners, daar bovenop moeten nog eens 3500 extra agenten aangesteld worden en organisatoren van risicovolle evenementen (festivals? voetbal? dat staat er dan weer niet bij) moeten zelf veiligheidsmaatregelen treffen op straffe van intrekking van de vergunning.

Ook wordt, hoewel niet concreet, aandacht gevraagd voor relevante zaken als voldoende geestelijk verzorgers voor politie-eenheden, meer politie in het landelijk gebied en de politie mag duidelijk laten zien welke successen zijn behaald. En ‘er moet extra worden geïnvesteerd op het gebied van terrorisme, zeden, drugs, mensensmokkel en digitale criminaliteit’, waarbij ik er gemakshalve van uit ga dat bedoeld wordt op het gebied van het tegengaan van terrorisme etc.

Tot slot volgt nog een reeks concretiseringen (althans over het algemeen) van wat onder harde straffen verstaan wordt: zo wordt de straf voor doodslag van 15 naar 20 jaar gebracht, levenslang is levenslang, zware delicten worden gevolgd door onvoorwaardelijke straffen en er volgt wijziging van de voorwaardelijke invrijheidstelling (maar niet hoe die gewijzigd wordt). Terrorisme Verwacht bij de bestrijding van terrorisme veel maatregelen die als vrijheidsbeperking gezien kunnen worden: privacy mag wijken voor veiligheid, bij dubbele nationaliteiten moet de Nederlandse kunnen worden ingetrokken (en bij alleen de Nederlandse nationaliteit moet het Nederlanderschap uitgekleed worden), strafbaarstelling van uitreizen naar gebied dat in handen is van een terroristische organisatie en bij goedpraten van (terroristisch) geweld moet je kunnen worden veroordeeld. Het zal allemaal niet zo snel een terrorist op andere gedachten brengen en het voorkomen van terreur is niet gegarandeerd, maar het oogt kordaat en concreet. Desalniettemin heb ik het idee dat de ChristenUnie in hun programma een veel beter doordachte terrorisme paragraaf heeft gefabriceerd, omdat die ook ingaat hoe het aanhangen van terroristische bewegingen voorkomen kan worden en daar gaat dit programma eigenlijk niet echt op in. Defensie Interessant is wat mij betreft de volgende passage rond defensie: Het veranderde karakter van oorlogsvoering blijkt ook uit de toenemende invloed van elektronische oorlogsvoering en autonome wapens. Dit alles vraagt om regels en tactieken die aansluiten op de nieuwe realiteit van vandaag. Vervolgens noemt het programma maar één keer het woord cyberveiligheid terloops en gaat het eveneens maar terloops op autonome wapens in. Desalniettemin worden de komende vier jaar flinke stappen gezet als het aan de SGP ligt om de begroting naar de 2% norm te brengen (halen is dus nog niet gegarandeerd). Het is ook direct duidelijk waar al dat extra geld (zo’n 6 miljard per jaar) naartoe gaat, een bloemlezing: • De vervanging van M-fregatten, mijnenjagers en wielvoertuigen. • De huidige vier onderzeeboten worden door zes onderzeeboten vervangen. Om de effectiviteit te vergroten moeten deze onderzeeërs ook landdoelen onder vuur kunnen nemen. • Voor een duurzame, veelzijdige en effectieve inzet moet het geplande aantal F-35’s dat wordt aangeschaft omhoog. Dus al met al gaat men de nieuwe dreigingen ogenschijnlijk liever te lijf met oude wapenen. Daarnaast wordt helaas niet duidelijk gemaakt wat de noodzaak of het idee is van meer JSF vliegtuigen of duikboten, vooral ook omdat het programma de sfeer ademt dat de grootste dreigingen rond terrorisme en IS gecentreerd zijn. Maar concreet is het wel. Tot slot staat er nog een (dubieuze?) passage onder defensie die ik u niet wil onthouden: De krijgsmacht moet zich richten op effectieve inzet, ook om problemen rondom migratie te voorkomen dan wel te bestrijden. Ook al wordt wat men hier precies mee bedoelt niet verder concreet gemaakt, het lijkt mij wat draconisch om het leger in te zetten om migratie of migranten te bestrijden. Overige punten Verder noemt de SGP in haar programma nog punten als: • De brandweer is een belangrijke speler als het gaat om veiligheid. De financiële ruimte moet voldoende zijn om de kwaliteit ten minste te handhaven. Vooral de vele vrijwilligers verdienen waardering (…). Uitgangspunt is het halen van de aanrijtijden met voldoende mensen. • De NAVO blijft de hoeksteen van het veiligheidsbeleid • Er komt geen EU-leger • Energieveiligheid en toegang tot grondstoffen moet meer prioriteit krijgen. • De veiligheid van Israël heb ik hier verder niet behandeld maar hier gaat het programma zeer uitgebreid op in. • De veiligheid van kerncentrales moet streng gecontroleerd en gehandhaafd worden. Ook als deze centrales over de grens in België en Duitsland liggen. Nieuwe kerncentrales die niet regelbaar en niet door en door veilig zijn en die langlevend radioactief afval opleveren, komen Nederland niet in. • De jaarlijkse gaswinning uit het Groningenveld moet verder omlaag als de veiligheid dat vereist. Conclusie De SGP wil best veel bereiken en het 96 pagina’s tellende document kent veel opsommingen van standpunten, waarbij men soms heel concreet is, maar soms ook wel wat vaagheid betracht. Politie, terrorisme, defensie worden hierbij uitgebreid behandeld, maar de noodzaak, haalbaarheid of werking van genoemde maatregelen valt soms te betwisten. Het programma is daarmee wel duidelijk over waar de prioriteiten liggen en waar het geld naartoe moet (iets waar – buiten de verhoging van het defensiebudget naar 2% – overigens verder geen concrete cijfers van gegeven wordt). Kwalijk is dat andere (fysieke) veiligheidsonderwerpen verder in geen velden of wegen te bekennen zijn en ook cybersecurity komt nauwelijks aan bod. Inhoudelijk gezien blijken er dus nog best veel punten ter verbetering te zijn. Dit programma laat zich dan ook het beste lezen in termen van geloof (no pun intended) ten aanzien van de voorgestelde maatregelen: als je gelooft of principieel vindt dat deze maatregelen genomen moeten worden en bijvoorbeeld vindt dat dergelijke investeringen in defensie genoodzaakt zijn, dan zal dit programma je wellicht zelfs beter kunnen bekoren op veiligheidsvlak dan dat van de PVV of het CDA bijvoorbeeld. Desalniettemin heb ik niet het idee dat de adviezen die ze bij Edwin Bakker ingewonnen hebben goed ter harte hebben genomen. Eindcijfer: 4,5 Voor deze bespreking gebruikte ik het programma dat ik op 26 januari hier gedownload heb.

Deze bespreking is eerder verschenen op de site van Berenschot.